تاریخ ساسانیان

تاریخ ساسانیان

تاریخ ساسانیان

–  معرفی اجمالی تاریخ ساسانیان  از نظر وضعیت سیاسی- اجتماعی

1-1-2-  سلسله ساسانی – ساسانیان

2-2- معرفی اجمالی تاریخ ساسانیان از نظر وضعیت فرهنگی و تعلیم و تربیت

2-2-2- محل هاي تعليم و تربيت

3-2-2-  انواع علوم رايج در عهد ساسانیان  (مواد درسی)

1-3-2-2- دانش نظري

–  فلسفه و حكمت

– حقوق قضائی

2-3-2-2- دانش کاربردی یا عملی

– آبیاری، قنات و کانال کشی

– ساختمان و سبک معماری

– پزشکی

4-2-2- آموزش در دولت ساسانیان

1-4-2-2- انواع آموزش ها در ايران ساساني

2-4-2-2- آموزش شاهزادگان

3-4-2-2- آموزش دختران

5-2-2- معلمین در ایران باستان

7-2-2- اهداف آموزش و پرورش در ايران ساسانیان

3-2- تحقیقات و مطالعات انجام شده در زمینه تعلیم وتربیت دوره ساسانیان

3-3-2- کریستین سن

4-3-2- گیرشمن

5-3-2- شاهنامه فردوسي

6-3-2- دكتر زرين كوب

7-3-2- دکتر حکمت

8-3-2- دکتر عیسی صدیق

جمع بندی

کتابنامه و مآخذ جهت مطالعه بیشتر

ساسانیان

 معرفی اجمالی تاریخ ساسانیان از نظر وضعیت سیاسی- اجتماعی

مملكتي كه ما آن را ايران مي ناميم قسمت اعظم سرزمين وسيعي است كه در جغرافيا موسوم به فلات ايران است. اين مرز و بوم پهناور شامل جلگه ي وسيع وبلندي است كه از هر طرف كوه هاي بلند آن را احاطه دارد. در باب مساكن اصلي اين فلات بين علماء اختلاف نظر بود ولي حالا بيشتر بر اين عقيده اند كه ساكنين اصلي اين فلات ، آريایي هاي هندي و ايراني مي باشد كه مابين رود آمويه و سيحون مي زيسته‌اند.

آريایی هاي هندي و ايراني پس از آنكه مدت ها با هم زندگاني كردند از آسياي وسطي مهاجرت كرده به باختر آمدند و از آنجا شعبه هندي به طرف هند و كوش رفته، به دره پنجاب هند سرازير شد و شعبه ايراني به طرف جنوب و غرب متمايل شده، در فلات ايران منتشر گرديد. از اينجا معلوم است كه اسم ايران از اسم اين مردمان است زيرا آنها خود را آریا مي ناميدند كه به معني نجيب يا با وفا است. جهت آمدن آريایی‌ها به فلات ايران محققاً معلوم نيست چه بوده.

اوستا مملكت اصلي آريایی ها را(آيران و اج) يعني مملكت آريایی ها مي نامد و گويد مملكتي بود بسيار خوش آب و هوا وداراي زمين هاي حاصل خيز.

«راجع به مذهب آريایی هاي ايراني  بايد در نظر داشت كه مدت ها مذهب آنها با مذهب هندي ها يكي بوده، اما اينكه مذهب آريایی هاي ايراني چه بوده از مطالعات محققين در مذهب هندي ها و مقايسه نتيجه آن با نتيجه مطالعات در اوستا   (كتاب مقدس زرتشتي ها) اين عقيده حاصل مي شود: آنها معتقد بودند به يك عده از وجودهاي خيرو خوب كه گنج ها و ذخاير طبيعت را به انسان مي رسانيدند در ميان اين ذخاير مهم تر از هر چيز روشنايي و باران بود.

به عبارت ديگر بايد گفت كه آريایی هاي ايراني مانند آريایی هاي هندي عناصر را مي پرستيدند ولي بعد به تدريج ترقي كرده به درجه پرستش خداي يگانه رسيدند وزودتر از آريایی هاي هندي ترقي كرده به توحيد رسيده اند و با پديد آمدن زرتشت اعتقاد به خداي يگانه پايه محكمي يافته است.

آريایی هاي ايراني وقتي كه به ايران آمدند از حيث تمدن پست تر از همسايه هاي خود يعني بابل و آشور بودند و چیزهاي زياد از آنها اقتباس كردند ولي در اخلاق بر آنها برتري داشتند چه معتقدات مذهبي آنها سعي و عمل يعني كوشش وكاركردن را با راستي و درستي تشويق مي كرد و ايراني هاي قديم دروغ را يكي ازبزرگترين ارواح بد مي دانستند. ازدولتهايي كه آريایی هاي ايراني درازمنه  تاريخي تشكيل نموده اند، دولت اشكاني از حيث شكل حكومت به دولت هاي آريایي در زمان هاي قبل از تاريخ بيشتر شباهت دارد» (م.س.ايوانف ،1359).

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و پیشینه تحقیق پایان نامه های تاریخ کلیک کنید . 

جهت مشاهده و دانلود  شکل گیری و ظهور مانویت در عصر ساسانی کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود شکل گیری و ظهور مسیحیت در دوران ساسانیان  کلیک کنید .

سلسله ساسانی (ساسانیان)

«ساسان نام مغی بود، از دودمان نجبای فارس و در معبد ناهید استخر موقعیت ممتازی داشت. چون در گذشت،بابک به جانشینی اورسید. وی پس از ازدواج با دختر یکی از امرای محلی،وضع سیاسی خود را استحکام بخشید وپس از آنکه بر کلیه فئودال ها و امیران و شاهک های محلی فارس چیره شد،از اردوان پنجم ،سلطان متبوع خود ،خواست که حکومت فرزند او را به رسمیت بشناسد،ولی شاه بزرگ تقاضای او را نپذیرفت و رابطه بین آن ها قطع گردید. ساسان، در شاهنامه، پسر بهمن(پسر اسفنديار) به سبب اين كه بهمن دختر خود چهرزاد را به زني گرفت و وليعهد كرد، از پدر رنجيد و به نیشابور رفت، زني از نژاد بزرگان گرفت، و از وي صاحب پسري شد كه او را نيز ساسان نام كرد.

اين ساسان، پس از آنكه به مردي رسيد، چويان شاه نیشابور شد. سلسله ي ساسانیان  منسوبست به ساسان، كه پس از وي پسرش بابك جانشين او شد، و با استفاده از بستگي خود با خاندان با زرنگي، يكي از فرزندان خود، اردشير، را در دارا بگرد به منصب عالي نظامي ارگبذ رسانيد.

اين اردشير همان اردشير بابكان است، كه شاهنشاهي ساساني را بنيان گذاشت، و آئين زردشتي را دين رسمي كشور قرار داد. اردشیر بزودی در سال 226 میلادی چون شاهنشاهان ایران تاجگذاری کرد. وی نقشه های خود را به یاری ارتشی منظم تحقق بخشید وشاهنشاهی جدیدی در مشرق تأسیس کرد که با امپراطوری روم پهلو مي‌زد وقدرت برتر جهان از آن ایران بود(همان منبع).

«بعد از او جانشينش شاپوراول، كه ماني در زمان او ظهور كرد و پس از شاپور، هرمز اول و سپس بهرام اول به سلطنت رسيد كه در اين زمان ماني به قتل رسيد. بعد از وي پسرش بهرام دوم به پادشاهي نشست. و سكاها را مطيع ساخت. و بعد از او بهرام سوم و سپس نرسي سلطنت كرد، و ارمنستان را اشغال كرد، اما سال بعد ايرانيان در ارمنستان از روميان شكست خوردند(297)، و قسمتي از ارمنستان بدست روميان افتاد. پس از نرسي بزرگان ايران شاپور ذوالاكتاف را كه، هنوز در شكم مادر بود، به سلطنت برداشتند.

در زمان او، قسطنطين اول، امپراطور روم، به مسيحيت گرويد و همين امر باعث شد مسيحيان ايران، هوا خواه دوست مقتدر همكيش خود، يعني دولت روم، شدند و در مقابل مقامات ايراني به گردنكشي پرداختند. و در زمان شاپور، ايران به اوج قدرت رسيد. اما جانشينانش، اردشيردوم، شاپورسوم، و بهرام اول شاهان توانايي نبودند. در زمان شاپورسوم، ارمنستان طبق عهد نامه ي صلح مورخ384، ميان ايران و روم قسمت شد. در سلطنت يزدگرد اول آتش جنگ ميان ايران و روم، موقتاً خاموش شد، و مسيحيان تا حدي آزادي ديني يافتند.

اما ديري نپاييد كه در زمان پسر و جانشينش بهرام گور، جنگ با روميان از نو آغاز شد. پس از او يزدگرد دوم، با روميان صلح كرد. پس از او، ابتدا پسر كوچكش هرمز سوم، و سپس پسر بزرگترش پیروز اول به پادشاهي نشست. پیروز عاقبت در جنگ با هفتاليان مقتول شد، و برادرش بلاش و پس از او قباد اول به سلطنت نشست. قباد خزرها را مطيع ساخت، و مزدك را كه ديني نو آورده بود پشتيباني نمود.

اين امر سبب شورش بزرگان و موبدان ايران و خلع وي، و سلطنت كوتاه برادرش جاماسب شد و سپس قباد به سلطنت باز گشت، و دست از حمايت مزدكيان باز كشيد، و پس از او، خسرو انوشيروان به سلطنت نشست.

سلطنت او يكي از درخشان ترين دوره هاي ساساني و عهد بزرگ تمدن ادبي و فلسفي ايران است و در زمان او مزدك و مزدكيان قتل عام شدند؛ او در مسائل مذهبي تعصب نداشت، و از استخدام مسيحيان رو گردان نبود، و در زمان سلطنت او، شاهنشاهي ساسانیان  تا يمن بسط يافت. سپس خسرو پرويز به تخت نشست. در سلطنت خسرو پرويز،

شاهنشاهي ساسانیان  به اوج عظمت خود رسيد، اما اين عظمت ديري نپاييد، و كاخ شاهنشاهي ايران يكباره فرو ريخت: ايران پي در پي از روم شكست خورد، ارتش طغيان كرد، و خسرو پرويز مخلوع و محبوس و مقتول گشت، و پسر بي كفايتش شيرويه، به نام قباددوم، به تخت نشست. پس از وي هرج و مرج بر سر كشور سايه افكند و با كشته شدن يزد گرد، شاهنشاهي ساساني سقوط كرد و به اين ترتيب دوره جديدي در تاريخ ايران آغاز شد»(مصاحب ،1345).

نمونه ای از کتابنامه و مآخذ جهت مطالعه بیشتر:

1. آریان پور، امیر حسین ،1353، زمینه جامعه شناسی ، تهران ، انتشارات فرانکلین ، چاپ هفتم.
2. احتشام،مرتضی،2535،ایران در زمان هخامنشیان،تهران،انتشارات کتاب های جیبی،چاپ اول.
3. افتخار زاده ، محمد رضا ،1377، تاریخ آئین و فرهنگ ایران ، تهران ، رسالت قلم.
4. افلاطون،1355، جمهوریت ، ترجمه فواد روحانی ،تهران، انتشارات علمی و فرهنگی،چاپ پنجم.
5. الماسی، علی محمد،1377، تاریخ مختصر تحول تعلیم و تربیت در اسلام و ایران، تهران، مؤسسه انتشارات اميركبير.
6. اولیری، دلیس اوتر ،1342، انتقال علوم یونان به عالم اسلام ، ترجمه احمد آرام ، انتشارات دانشگاه تهران .
7. ایرانی ، دین شاه ،1355، اخلاق ایران باستان ، تهران ، انتشارات انجمن زرتشتیان .
8. بدیع ، امیر مهدی ،1364، یونانیان و بربرها ، ترجمه احمد آرام ،تهران، نشر پرواز ، جلد اول و دوم ، چاپ دوم .
9. بیات ، عزیزالله ، 1365،کلیات تاریخ تمدن ایران پیش از اسلام، تهران ، دانشگاه شهید بهشتی .
10. بیژن ، اسدلله ،1351، چشم انداز تربیت درایران پیش ازاسلام ، تهران ، انتشارات اتحادیه.
11. بیژن ، اسدلله ،1350، سیرتمدن وتربیت درایران باستان ، تهران ، انتشارات ابن سینا ، چاپ دوم .
12. پیرنیا ، حسن ،1375، تاریخ ایران باستان ( دوره ساسانیان ) ، دنیای کتاب ،جلد چهارم، چاپ پیک ایران.
13. …
14. …

www.nomadicmatt.com