تلفیق فضای سبز و محیط مصنوع در مجتمع های آپارتمانی

فضای سبز و محیط مصنوع در مجتمع

فصل دوم: مبانی نظری و سوابق تحقیق

2-1 مقدمه

2-2 ادبیات موضوع و تعریف مفاهیم

2-2-1 فضای سبز

2-2-2 اثرات گوناگون فضای سبز شهری

2-2-3 الگوهای مختلف فضای سبز قابل استفاده در فضای باز واحدهای مسکونی

2-2-4 محیط مصنوع

2-2-5 فضای باز مسکونی

2-2-6 محیط مسکونی

2-2-7 مجتمع های مسکونی

2-2-8 گونه شناسی مجتمع های آپارتمانی

2-2-9 تاریخچه و سابقه ساختمان های بلند ایران و جهان

2-2-10 عوامل موثر بر تعاملات اجتماعی ساکنین

2-2-11 عوامل موثر در ساخت و برنامه ریزی مجتمع های مسکونی

2-2-12 عوامل مؤثر بر ارتقای کیفی محیط

2-2-13 نحوه برنامه ریزی پایدار جهت انجام تلفیق فضای سبز و محیط مصنوع

2-3 نظریات مطرح شده در زمینه تلفیق فضای سبز و محیط مصنوع

2-3-1 باغشهر هوارد

2-3-2 شهر پهن دشتی

2-3-3 واحد همسایگی

2-3-4 شهر سبز

2-3-5 شهر اکولوژیک

2-4 بررسی تجارب موفق در زمینه تلفیق فضای سبز و محیط مصنوع

2-4-1 مجموعه مسکونی شهر نانت در کشور فرانسه

2-4-2 مجتمع مسکونی باغ 5 ام در شهر وانک ترکیبی از سنت های چینی

2-4-3 مجتمع مسکونی شهر کریستال وانک

2-4-4 آسمان خراش های سبز Sky-Terra در توکیو

2-4-5 مجتمع مسکونی سبز نه گانه در چین

2-4-6 طراحی مجتمع سبزشهر اسلوونیا

2-4-7 شهر اکولوژیک سینو سنگاپور تیانجین چین

2-5 جمع بندی و ارائه چارچوب نظری پژوهش

منابع

  فضای سبز

اﺻﻄﻼح فضای سبز ، ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺑﺮﺧﻲ از متخصصان ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ ﺑﺮاي ﻣﻔﻬﻮم ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه­اﺳﺖ. ﮔﺎري ﻣﻮل (Moll , Young, 1992)، اﺻﻄﻼح ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ را ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺶ ﺳﺒﺰ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ­ﮔﻴﺮد و ﻳﺎ ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ را ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ­اي ﭘﻮﺷﻴﺪه از ﮔﻴﺎه در داﺧﻞ و اﻃﺮاف ﺷـﻬﺮﻫﺎ اﻃـﻼق ﻣﻲ­ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ داراي دو ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﻲ­ﺑﺎﺷﻨﺪ:1-ﺗﻌﺪﻳﻞ دﻣﺎ و ﺗﻠﻄﻴﻒ ﻫﻮا 2-زﻳﺒﺎیی آﻓﺮﻳﻨﻲ.

براي دست يافتن به توصيف دقيقي درباره فضای سبز بايد ابتدا به تبيين مفهوم بپردازيم.

فضا مي­تواند آنقدر تاريك و وسيع به نظر برسد كه احساس وجود بعد سوم را در ما از بين ببرد و يا چنان به چيزهاي داخل خود كيفيت دهد كه آن را سه بعدي بناميم. نمونه يك فضاي دو بعدي (صفحه) و نمونه يك فضاي سه بعدي يك (جعبه) است. اشياء داخل داراي كيفيت خاصي هستند به عبارتي قابل درك هستند. اگر فضاي مورد نظر سبز باشد در حالت دو بعدي به (سطح سبز) معروف است ودرصورتي كه سه بعدي باشد به عنوان (فضاي سبز) دسته­بندي مي­گردد.

سطوح سبز[1] زمين­هایي هستند كه داراي پوشش­هاي گياهي كوتاه نظير چمن و پوشش گياهان هستند و معمولا بازده اكولوژيكي آن­ها ناچيز است (Swanwick, Dunnett, Woolley, 2003).

فضای سبز  [2]زمين­هايي هستند كه با پوشش­هاي گياهي بلند و نسبتا بلند مثل انواع درختان پوشيده شده­اند. جنگل­ها و باغات از اين نوعند اين فضاها توسط درختان داراي بعد و حجم شده و داراي بازده اكولوژيكي بسيار بالايي هستند (Swanwick, Dunnett, Woolley, 2003). از اين نظر به سطوح سبز (فضاي منفي) و به فضای سبز (فضاهاي مثبت) گفته مي­شود.

فضای سبز را مي توان به دو دسته شهري و غير شهري تقسيم نموده فضاهاي سبز غيرشهري فضاهايي هستند كه كاركرد شهري ندارند. اين فضاها يا طبيعي هستند مثل جنگل­هاي طبيعي حاشيه شهرها يا مصنوعي و دست سازنده مثل باغات و جنگل­هاي مصنوعي. البته به علت توسعه­هاي شهري ممكن است بعضي از اين فضاها درباغ­هاي شهري قرار گيرند ليكن از آنجايي كه كاركرد آن­ها خاص مراكز شهري نیست در دسته­بندي فضاهاي سبز غير شهري قرار مي­گيرند.

فضای سبز شهری جز جدایی­ناپذیر هر فضای شهری می­باشد و اهمیت آن­ها به دلیل حفاظت در برابر کیفیت زیست­محیطی­شان و نقش آن­ها در پایداری می­باشد. فضای سبز شهری شامل پارک­ها، فضاهای سرگرمی و تفریحی و فضاهای سبز غیر رسمی مانند فضاهای سبز پیرامون مناطق تاریخی شهر، منظر سبز نزدیک سواحل رودخانه­ها، دریا­ها و… می­باشد. سایت­های صنعتی متروکه و باغ­های پوشیده از گیاه نیز جز فضای سبز شهری محسوب می­شوند. فضای سبز شهری مزایای زیادی را برای ساکنین شهری به عنوان شش­های شهری با جذب مواد آلاینده به ارمغان می­آورد، همچنین در فراهم کردن هوای پاک و محیط طبیعی شهری نقش موثری دارند (Gupta, Kumar, Pathan, Sharma, 2012: 325). دریک تقسیم بندی کلی، فضاهای سبز شهری به عنوان مولفه طبیعی هویت­دهنده به محیط مصنوع به سه دسته عمده تقسیم می­گردند که عبارتند از:…

 الگوهای مختلف فضای سبز قابل استفاده در فضای باز واحدهای مسکونی

با گسترش مقیاس مجتمع­های مسکونی و به دنبال آن فضای باز آن­ها، مقیاس فضای باز مسکونی از حد خانه فراتر رفته و مقیاسی همچون فضای باز محلی و حتی شهری یافته است. در بسیاری موارد بخشی از فضای باز به صورت عمومی قابل دسترس برای سایر ساکنان شهر نیز هست، به همین دلیل مطالعه­ی خصوصیات آن ناگریز از مطالعه­ی فضای باز در مقیاس محلی و شهری است.

فضای باز همچون مکملی برای فضای سبز موجب تعدیل تراکم ساختمانی و انسانی می­گردد. این فضاها ضمن فراهم آوردن موقعیت­هایی برای رشد خلاقیت، زمینه معاشرت، تعامل و تقابل اجتماعی و کاربردهایی همچون ایجاد ارتباط، آرامش و تفریح در کاهش آلودگی و بهبود محیط زندگی بسیار موثرند. فضاهای باز مسکونی به نوعی تبلور ماهیت زندگی جمعی هستند. این فضاها فرصت ملاقات و تعاملات اجتماعی را مهیا می­سازد. بدین ترتیب جهت پویاسازی این فضاهای باز و فراهم آوری بستر انجام این گونه فعالیت­ها در ادامه الگوهای فضای سبز قابل استفاده در مجتمع­های آپارتمانی بیان می­گردد.

بام سبز

بام سبز و باغ بام­ها، اصطلاحاتی هستندکه اغلب به جای یکدیگر در هنگام اشاره به یک بام که حاوی پوشش گیاهی هستند، مورد استفاده قرار می­گیرد. با این حال متخصصان، بین دو نوع تمایز قائل می­شوند. باغ بام برای دسترسی و سرگرمی افراد نصب شده است (Werthmann, 2007). آن­ها همچنین در هنگام ساخت هزینه ­بر هستند، نیاز به تعمیر و نگهداری دارند و با توجه به پروفایل خاکی عمیق، سنگین هستند.

در مقابل، بام سبز با پروفایل­های خاکی نازک و حداقل نیاز نگهداری بسیار سبک وزن هستند. آن­ها به جهت ساخت و ساز ارزانترند و تنها به دلیل عملکرد زیست­محیطی و بهبود جلوه­های بصری نصب شده است. منشا پشت بام­های سبز را می­توان به معماری بومی مناطق مختلف ارتباط داد، در حالی که باغ بام­ها توسط طبقه مرفه در زمان­های قدیم  ساخته شده است. در کل، هر دو، هم بام سبز وهم باغ بام­ها، سیستم بام­های سبز مدرن را تحت تاثیر خود قرار داده­اند. (Srivastava, 2011: 14)

بام­های سبز (شکل ‏2–3) نوعی از ساخت و ساز بام محسوب می­شوند که در ساده­ترین شکل برای هزاران سال در بسیاری از مناطق مختلف جهان وجود داشته است. نقش بام­های سبز در بهبود شرایط آسایش داخلی، مزیت اصلی در نصب چنین بامی بود. در آب و هوای سرد به عنوان عایق حرارتی عمل کرده، در حالی که در آب و هوای گرم بام را با توجه به افزایش قرار گرفتن در معرض خورشید از حرارت تابستان محافظت می­کنند. (Theodosiou T. , 2009: 271)

 مزایای بام سبز

پشت بام های سبز مزایای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی فراوانی را دارند.
از جمله مزایای زیست محیطی بام سبز می­توان به کاهش آلودگی هوا، کاهش گازهای گلخانه­ای، کاهش دمای محیط، کاهش میزان مصرف انرژی و جذب آلاینده­ها اشاره کرد. بام سبز در صورتی که در ابعاد وسیع اجرا شوند، با جذب دی اکسیدکربن و تولید اکسیژن، موجب کاهش آلودگی هوا می­شوند. بام­های سبز با افزایش ارزش ملک به دلیل افزایش فضای سبز بام و زیبایی نمای بیرونی منافع اقتصادی نیز دارد. در ادامه بسیاری از این مزایا را به طور خلاصه در سه دسته تقسیم بندی کرده­ایم:…

 انواع و ویژگی های فضای سبز عمودی

الف- ﻧﻤﺎﻫﺎي ﺳﺒﺰ:

نماهاي سبز به عنوان روشي كاربردي جهت استفاده مناسب از منابع انرژي در معماري امروز است. پوشاندن نماي ساختمان با پوشش گياهي از نظر ابعاد زيست محيطي در كاهش آلودگي هوا و آلاينده­ها، كاهش گاز­هاي گلخانه­اي، كاهش دماي محيط پيرامون و تعديل جزيره گرمايي شهري، كاهش آلودگي صوتي، كاهش مصرف انرژي و در يك كلام بهبود كيفيت محيط­زيست، نقش تعيين كننده­اي دارد.

در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﻴﺎه روﻧﺪه و ﻳﺎ ﭘﻴﭻ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ رﻳﺸﻪ در زﻣﻴﻦ دارد (در ﻳﻚ ﺑﺴﺘﺮ ﺧﺎﻛﻲ) ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺑـﺎﻻ رﻓـﺘﻦ از ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻲ­ﻛﻨﺪ. اﺧﻴﺮا ﺑﺮاي ﻧﻤﺎي ﺳﺒﺰ دﻳﻮار، ﺳﺎزه­اي ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﻢ در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ­ﮔﻴﺮﻧﺪ (رضويان، غفوري پور، رضويان،1389: 148):

ب- دﻳﻮارﻫﺎي سبز:

دﻳﻮارﻫﺎي سبز یا اﻛﺴﻴﮋن ﺳﺎز(شکل ‏2–9)، ﺳﺎزه­اي ﻣﺴﺘﻘﻞ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺪا از ﻧﻤﺎي اﺻﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و در ﻓﺎﺻـﻠﻪ­اي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ آن ﻗﺮار ﻣﻲ­ﮔﻴﺮد و ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻬﺎر ﻣﻲ­ﮔﺮدد. ﺟﺰﻳﻴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﻦ دﻳﻮارﻫﺎ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ ﻧﮕﻬـﺪاري ﮔﻴـﺎه ﺑـﺮ روي دﻳـﻮار و ﺷـﻜﻞ ﻗﺎﻟـﺐ­ﻫـﺎي ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﺳﻴﺴﺘﻢ می­باﺷﺪ:

دیوارهای سبز نسبت به ساختمان می­توانند در جهت داخلی یا خارجی باشند و به سه سطح می­توانند تقسیم شوند (Loh, 2008:1):…..

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های معماری کلیک کنید.

  نمونه ای از فهرست و منابع و مأخذ (فارسي، لاتين)

1. ابراهیم زاده, ع.، عبادی جوکندان، ا. (1387, بهار و تابستان). تحلیلی بر توزیع فضایی مکانی فضای سبز منطقه3 شهری زاهدان. مجله جغرافیا و توسعه، 6(11).
2. اسماعیل پور، ن. (1390، بهار). بررسي تاثير رشد پراكنده بر نابودي اراضي كشاورزي صفاشهر و راهبردهاي تعديل آن. مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، 2(4)، 73-96.
3. اسمعیلی، ا. (1381، پائیز). بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز (پارک های درون شهری) از دیدگاه برنامه ریزی شهری(نمونه موردی مناطق1و8 شهرداری تبریز). پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران، ایران: دانشکده هنر،دانشگاه تربیت مدرس.
4. بديع، پ. (1389). توسعه سياسي (چاپ ششم). (ا. نقيب زاده، مترجم) قومس.
5. جهادیان، س. (1389). دهکده شهری الگوی توسعه پایدار. پایان نامه کارشناسی ارشد،پرديس هنرهاي زيبا . دانشكده معماري . رشته انرژي معماري، دانشگاه تهران.
6. حاجی پور، خ. (1387، تابستان). بررسی علل و عوامل اثرگذار در فرایند شکل گیری و تکوین مناطق کلانشهری. نشریه هنرهای زیبا( 34)، 37-48.
7. حسینیون، س. (1385، آبان). شهر فشرده، شهر فردا. شهرداریها، 6(73)، 12-15.
8. حیدری، م.، حسینی، س.، ریسمانچیان، ا. (1387، بهار). تغییر فضای باز مسکونی،روش مستقیمی در توسعه منظر شهری. شهرداریها، 8(88)، 19-26.
9. خبازي برآب، ب.، ، فرزانه قشلاق چلقائي، م. (1388، شهريور و مهر ). اهميت طراحي فضاي سبز در معماري و شهرسازي. ماهنامه پيام مهندس، 10(48)، 44-50.
10. راستبین، س.، جعفری، ی.، دارم، ی.، ، معززی مهر طهران، ا. (1391، تابستان). رابطه همبستگی بین کیفیت های محیطی و تداوم حیات شهری در عرصه های عمومی(نمونه موردی : جلفای اصفهان). باغ نظر، 9(21)، 35-36.
11. ….
12. ….