تعهد هویت – ادبیات و مبانی نظری

تعهد هویت

2-2- تعهد هویت …

2-2-1- ماهيت و مفهوم تعهد هويت…

2-2-2- شكل‌گيري تعهد هويت…

2-2-2-1- عوامل موثر بر شكل‌گيري تعهد هويت…

2-2-3- نظريه‌هاي مربوط به تعهد هويت…

2-2-3-1- نظريه اريكسون.

2-2-3-2- دیدگاه مارسیا

2-2-3-3- دیدگاه بروزنسکی..

2-2-3-3-1- سبک هویت  هنجاری..

2-2-3-3-2- سبک هویت  سردرگم / اجتنابی..

2-2-3-3-3- سبک هویت  اطلاعاتی..

2-2-4- ارتباط سبک های هویت و تعهد هویت…

2-2-5- چهار پايگاه اساسي تعهد هويت…

منابع تعهد هویت

تعهد هویت

تعهد هویت در لغت به معنای عهده‌ دار شدن، کاری‌ بعهده‌ گرفتن، عهد و پیمان، تعهد از مصدر 1-بگردن گرفتن، کاری را بعهده گرفتن . 2 – تیمار داشتن، نگاه داشتن.3 – عهد بستن، پیمان بستن . 4 – و در اسم یعنی تیمار داشت، غمخواری است(معین، 1374).

تعهد هویت یک چارچوب ارجاعی از ارزش ها و باورهاست که ممکن است خودساخته یا تجویز شده از جانب دیگران باشد. تعهد بر مبنای فرایند تصمیم گیری شامل اتخاذ نظر، انتخاب و رد کردن قرار دارد. تعهد یعنی تثبیت و اتخاذ تصمیم های نسبتا با دوام و سرمایه گذاری شخصی روی آنها”(اریکسون، 1968).

شکل گیری و ماندگاری تعهد هویت مبتنی بر فرایند های متفاوتی است. برای مثال اریکسون(1987 به نقل از برزونسکی، 2004)بین مولفه های عاطفی و شناختی تعهدات شخصی تمایز قائل است. تعهدات شناختی مبتنی بر اطلاعات هستند و گستره ای از دیدگاه ها و اعتقادات محکم را که در شبکه منسجمی از اعقاید و شواهد منطقی بسط داده شده، منعکس می کنند. در مقابل تعهدات عاطفی یک حس غیر عقلانی ولی غیر متزلزل از اطمینان را منعکس  می سازند. تعهدات هنجاری نسبت به تعهدات اطلاعاتی، بیشتر مبتنی بر بنیان های عاطفی هستند.

در نظریه اریکسون(1968) نقش محوری شکل گیری هویت در تعهد هویت را در اواخر نوجوانی مهم می داند. به باور اریکسون به دلیلی تغییرات اجتماعی و ساختاری در جوامع معاصر غربی، نوجوانان دچار بحران هویت شده و فرد در تلاش برای شکل گیری هویت خود برای رسیدن به بزرگسالی و دستیابی به تعهد هویت تلاش می نماید(آرنت[2]، 2004).

به گفته اریکسون (1968)، فرایند شکل گیری هویت در رسیدن به تعهد هویت نسبت به هویت دارای اثرات مفید در تنظیم هویت افراد است. از نظر اریکسون هویتی که به خوبی توسعه یافته و یکپارچه شده باشد می تواند فراهم کننده احساس های ذهنی وحدت درونی و تداوم در طول زمان، احساس خوب بودن و اعتماد به نفس باشد. (ویلر و آدامز وکیتینگز[3]، 2001). در واقع شواهد حاکی از آن است که یک ارتباط مثبت بین تعهد هویت و بهزیستی روان شناختی وجود دارد.

بر این اساس، توسعه هویت در راستای تعهد نسبت به هویت به طور کلی به عنوان یک مسئله هسته ای و درمانی در مشاوره برای افرادی که به نوجوانی و بزرگسالی نزدیک می شوند در نظر گرفته شده است(شولتز و بلستین [4]، 1994) مشاهده شده است. چندین مطالعه تجربی نشان می دهند که فرایندهای انگیزشی فراهم کننده شرایطی جهت ایجاد تعهدات هویت هستند. بنابراین، فرایند های انگیزشی راهکارهای ارتباطی را فراهم می کند که از طریق آن تعهدات نتایج مفید را برای فرد فراهم می کند. (همان منبع)

در طول نزدیک به 40 سال، تفاوت های فردی در شکل گیری هویت در دو بعد اساسی اکتشاف(تبیین) و تعهد مفهوم ساز شده است. (مارسیا، 1966). در این زمینه اکتشاف(تبیین) سوال فعال و در نظر گرفتن جایگزین های هویتی مختلف اشاره دارد و  تعهد به انتخاب یکی از تبیین ها(اکتشافات) از میان گزینه های تبیین شده اشاره دارد.

مدل توسعه هویت مارسیا (1966) در زمینه تعهد رفتاری به عنوان فرایندی منحصر به فرد در تعهد قوانین و پیوستن به آنها نظر گرفته می شود. با این حال،لایکس[5] ، گوزنی[6] ، سونس[7] و بیرز[8](2006) نشان داده اند که تعهد را می توان به دو  بعد متمایز تقسیم شود:  شکل کیری تعهد و شناسایی تعهد. ساخت و شکل گیری تعهد نشان دهنده مفهوم اصلی مارسیا از تعهد است، در حالی که شناسایی تعهد نشان دهنده یقین یافتن احساس فرد در مورد تعهداتی است که ساخته شده اند.

مفهوم سازی  تعهد هویت به دو بعد مجزا،  که یکی در ارتباط با ماهیت پویا در شکل گیری تعهد است و دیگری بازسازی، انتخاب و شناسایی تعهد به عنوان یک فرایند و نه به عنوان یک نتیجه در نظر گرفته می شود(لایکس، گوزنی ، سونس و بیرز ، 2006). این دو تعهد  یعنی ساخت تعهد و شناسایی تعهد بسته به انگیزه های فردی موجب تعهد هویت فرد می شود(همان منبع، 2006).

یکی از مباحث در ارتباط با تعهد هویت مساله وحدت هویت است. یکپارچه سازی (وحدت) هویت نشان دهنده بهره وری فرد از خود پنداره در یکپارچه سازی اطلاعات جدید، سازماندهی و کارگردانی تجربه زندگی است(اوبراین و اپستاین[9]، 1988). یکپارچه سازی(وحدت) هویت همپوشانی قابل ملاحظه ای با ساختارهای مشابه، مانند وضوح خودپنداره (کمپبل، اساناند، و دی پائولا[10]، 2003) و تداوم زمانی مکانی (دانکل[11]، 2005)دارد. بنا بر این عقیده، مردم با تجربه در زندگی به دنیال یکپارچه سازی هویت تلاش می کنند مشخص نمایند که آنها از زندگی چه می خواهند. برعکس، افراد کم تجربه در ادغام هویت ها دچار تضاد هویتی شده و در یکپارچه سازی هویت به مشکل می خورند.

شکل گیری و ایجاد تعهد هویت پایدار براین فرض استوار است که فرد در فراینند ساخت و باز سازی های هویت به احساس یکپارچه ای از هود دست یافته باشد(ساحل و لوین[12]، 2002).

ارتباط سبک های هویت و تعهد هویت

برزونسکی(2000) با بررسی زیربناهای شناختی- اجتماعی وضعیت سبک های هویت، سه سبک اطلاعاتی، هنجاری، و سردرگم/ اجتنابی را فرض نمود این سبک ها در واقع شیوه های شناختی- اجتماعی برای پردازش اطلاعات مرتبط با خود هستند.

رانانسی و فونیکس[1] (1997 نقل در برزونسکی، 2005) با رویکردی پسامدرن نسبت به هویت آن را غیرمتمرکز، پویا، متعدد ،وابسته به بافت نسبی، سیال و چند بخشی می انند. مفهوم هویت های چندگانه با درنظر گرفتن مولفه های یک هویت واحد تفاوت می کند. هویت ساختار مفهومی سطح بالایی است که کوشش می کند مولفه های جدای از هم را به صورتی پرمعنا و قابل درک، وحدت بخشد و سازمان بدهد. ساختار هویت خصوصا مفروضه های ضمنی معیارها و تعهدات ارزشی که “هسته سخت” آن را ایجاد می کنند احساسی از یگانگی و تداوم خود را برای افراد فراهم می آورند و به عنوان یک “دیدگه شخصی” در دنیای پسامدرن عمل می کنند. برزونسکی (1989) سه سبک پردازش هویت را مطرح        می کند:

• سبک هویت اطلاعاتی: تمایل به بررسی راه حل های چندگانه برای مساله به منظور جست و جوی چند جایگزین قبل از متعهد شدن به یکی از آنهاست (بزونسکی، 1993) افراد دارای سبک اطلاعاتی فعالانه به دنبال جمع آوری ، پردازش و ارزیابی هویت هستند لذا آنها اطلاعات محیطی را می پذیرند و در صورت مواجه شدن با اطلاعات ناهماهنگ با هویت خود سعی می کند درباره ی ویژگی های هویت خود تجدید نظر کنند(برزونسکی، 1990)
• سبک هویت هنجاری : تمایل به هم نوا شدن با انتظارات خانواده و اجتماع و درجه بالایی از تعهد به افراد مهم و استفاده از نظر آنهاست(برزونسکی، 1992). افراد دارای سبک هنجاری در فرایند رشد و بهبود هویت خود انعطاف نشان نمی دهند و به حفظ هویت خود تمایل دراند. آنها معمولا اطلاعات مغایر با جنبه های اساسی هویت خود مانند باورها ، ارزشها و اهداف خود را نمی پذیرند (برزونسکی ، 1994).
• سبک هویت مغشوش / اجتنابی: تمایل به تعلل و به تاخیر انداختن تصمیم گیری های شخصی و اجتناب از پرداختن به موضوعات هویت است( برزونسکی، 1990). سبک سردرگم اجتنابی توصیف کننده افرادی است که معمولا در تصمیم گیری های خود تعلل نشان می دهند و سعی می کنند که تا حد امکان آنها را به تاخیر بیندازند آنها برای مواجه شدن با مشکلات شخصی و مسائل مرتبط به هویت خود و حل آن تمایلی ندارند (برزونسکی، 1994)

سبک های هویت براساس میزان تعهد و کاوشگری افراد قابل تمایز هستند تعهد یک چارچوب ارجاعی از ارزشها و باورهاست که ممکن است خودساخته یا تجویز شده از جانب دیگران باشد (برزونسکی، 2003) تعهد درجاتی از سرمایه گذاری شخصی است که یک فرد نسبت به شغل یا اعتقادات خود ابراز می کند(مارسیا، 1966)

تعهد هویت

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های روانشناسی کلیک کنید.

نمونه ای از منابع تعهد هویت

• تابع بردبار، فریبا، رسول زاده طباطبایی، کاظم، آزادفلاح، پرویز، سامانی، سیامک(1388)، بررسی اثربخشی آموزش ابراز وجود بر احساس تنهایی دانشجویان دختر جدید الورود دانشگاه مازندران، مجله علوم پزشکی دانشگاه مازندران، دوره نوزدهم،شماره73.
• حجازی، الهه، فرتاش، سهیلا(1389).بررسی رابطه سبکهای هویت وتعهد هویت با کیفیت دوستی دردانش آموزان سال سوم دبیرستان شهرتهران، جله روانشناسی وعلوم تربیتی،سال سی وششم،شماره 1و2.
• حجازی، الهه، فارسی نژادف معصومه، و عسگری، علی. ( 1386) . سبک های هویت و پیشرفت تحصیلی: نقش خودکارآمدی تحصیلی ، مجله ی روان شناسی، ( 4) 44، 414- 394.
• حسيني طباطبائي، فوزيه ( ۱۳۷۷ )، بررسي ارتباط بين پايگاههاي هويت و سبکهاي مقابله با بحران در نوجوانان شهر مشهد، پاياننامه کارشناسي ارشد، دانشگاه الزهرا.
• خويي نژاد، غلامرضا، رجايي، عليرضا؛ محب راد، تکتم(1386)،رابطه سبکهاي فرزندپروري ادراک شده با احساس تنهايي نوجوانان دختر، دانش و پژوهش در روان شناسي كاربردي; 9(34):75-92.
• دهشيري، غلامرضا، برجعلي، احمد، شيخي، منصوره، حبيبي عسگرآبادي، مجتبي(1387) ساخت و اعتباريابي مقياس احساس تنهايي در بين دانشجويان، مجله روانشناسي پاييز; 12(3 (پياپي 47)):282-296.
• ذوقی پایدار، محمدرضا، عبدالله زاده، حسن، حیدری، طاهر(1385) رابطه هوش هیجانی با احساس تنهایی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان شهر همدان، سومین همایش بهداشت روانی دانشجویان، دانشگاه شهید بهشتی.
• رحيمي نژاد، عباس ( ۱۳۸۴ ). طرح پژوهشي آموزش و پرورش شهر تهران: بررسي تحول هويت و رابطه آن با حرمت خود و حالت اضطراب در دانشجويان كارشناسي ، دانشگاه تهران.
• سرمد، زهرا، بازرگان، عباس، حجازی، الهه(1386) روش تحقیق در علوم رفتاری، تهران، آگه.
• فارسی نژاد، معصومه. ( 1383). بررسی رابطه سبکهای هویت و تعهد هویت با سلامت اجتماعی و خودکارآمدی تحصیلی دختران و پسران سال دوم دبیرستان شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد: دانشگاه تهران.
• فاروقي ، ح . (1379)‌. بررسي رابطه عزت نفس باپايگاههاي هويت در دانشجو.يان دانشگاه فردوسي مشهد .
• …
• …