اهمیت و شرایط گردشگری در اقتصاد جهانی

اهمیت و شرایط گردشگری در اقتصاد جهانی

اهمیت و شرایط گردشگری در اقتصاد جهانی

منابع

مقدمه

ریشه گردشگری و توریسم به یونان باستان و رومیان بر می گردد. مردمان باستان با انگیزه هایی از قبیل به دست آوردن غذا، دوری جستن از خطر و پیدا کردن محل های خوش آب و هوا اقدام به مسافرت می کرده اند.(بقایی و همکاران، 1384: 19). مناظری زیبا و مردمانی با فرهنگ ها و آداب مختلف، موجب مسرّت خاطر و انبساط جسمی و روحی افراد می گردد.

امروزه با افزایش امکانات زندگی مثل وسایل حمل و نقل زمینی، هوایی و دریایی و افزایش اوقات فراغت، درآمد و طول عمر مردم، افراد بیش از هر زمان دیگری به گردش و مسافرت می روند.به ویژه ساکنان نقاط شهری به دلیل آلودگی هوا ی شهرها و مشکلات ناشی از زندگی ماشینی، بیشتر به مسافرت و گردش در دامان طبیعت می پردازند. در واقع گردشگر کسی است که به مکان های خارج از محل زندگی خود به قصد تفریح، استراحت و انجام امور دیگر مسافرت میکنند و بیش از یک سال در آنجا اقامت ندارد، این به تعریف به بعد تقاضای گردشگري توجه دارد( محمدی،1386: 161).

در تعریفی دیگر، کروبی (1387) گردشگری یا جهان گردی را ترک موقت محل دائمی به قصد دیدار از یک مکان دیگر بدون اشتغال یا کسب و کار، به هر طریق و هر وسیله ای مشروط بر آنکه اقامت در محل جدید از حداقل یک شب در گذرد می داند. به نظر شویکی در قرن 21 کسی که به تعطیلات می رود، خریدار تفریح وهیجان است. الگوی جدید مصرف گردشگری که به گردشگري علایق خاص معروف شده است، از ویژگی های جامعه مدرن است. این گردشگران اغلب به دنبال محرک های مهیج و تجربه هایی پر از پیچیدگی ها و هیجان هستند(Traure،2006: 183).

امروزه گردشگری به عنوان یکی از عرصه های نو و زمینه های جدید در مطالعات علوم انسانی است و از جهات مختلف مورد توجه کشورهاست. التفات به گردشگري از یک سو به علت اهمیت اقتصادی و از سوی دیگر به دلیل اثرات اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی آن است(فرزین، 1384: 1).

 اهمیت گردشگری در اقتصاد جهانی

صنعت گردشگری به عنوان صنعتی پویا و فراگیر همه ارکان وجودی یک جامعه و سیستم های جهانی را در بر گرفته است. توسعه صنعت گردشگری به عنوان بخشی از ابعاد توسعه اجتماعی و فرهنگی هر کشور در کنار توجه به درآمد زایی و اشتغال زایی بسیار حائز اهمیت می باشد (محمدی و فیضی، 1386: 30). به گفته آنتونیو انریکیز ساونیاک دبیر کل سازمان جهانی گردشگری (1995)، به طور قطع گردشگري به عنوان یک نیروی محرکه در توسعه جهانی است.

رشد در این بخش، از سرعت پیشرفت تجارت جهانی که به نوبه خود سریع تر از ایجاد ثروت، به ویژه در کشورهای در حال توسعه بوده، فراتر رفته است( فرهودی و شورجه ، 1383: 30). توریسم بزرگترین و بیشترین رشد را در بین بخش های مختلف اقتصادی دارا می باشد ( Jucqueline & Maddison، 2005، قادری، 1383). از سال 1954 توریسم دارای رشد سریعی است و بهترین پدیده اقتصادی جهانی است (Jinyang ،2002: 422).

طبق برآورد سازمان جهانی گردشگري، درآمد این صنعت در سال 2010 به حدود 800 میلیارد دلار خواهد رسید( مرادی و همکاران: 1386، 336). صنعت گردشگری در دهه آینده در صدر جدول صنایع پردرآمد جهان قرار می گیرد. این صنعت با درآمدی بالغ بر 500 میلیارد دلار در سال 1998 بر صنعت خودرو و کامپیوتر پیشی گرفته و پیش بینی می شود تا سال 2020 بر تنها صنعت پردرآمد دنیا یعنی نفت فائق آید. تعداد گردشگران این صتعت در سال 2010 به حدود یک میلیارد نفر و در سال 2020 به مرز 6/1 میلیارد نفر خواهد رسید (کرمی و چگینی: 1386،31).

در سال 1994، گردشگري 12 درصد از کل تولید ناخالص ملی در سطح جهان تشکیل داد. در برخی کشورها صنعت مسافرت و گشت منبع اصلی ایجادکار شده و جمعیتی بالغ بر 100 میلیون نفر را در سطح جهان به کار واداشته است( گوهریان و کتابچی، 1383: 24).

صنعت در حال رشد گردشگری از هر 9 شغل یک شغل را فراهم می آورد و در هر 5/2 ثانیه یک شغل جدید ایجاد می کند. بنا بر گزارش های سازمان مسافرت و گردشگري جهان (1999) گردشگری به طور مستقیم و غیر مستقیم در چرخه اقتصاد به صورت زیر اثر گذار بوده است:

• ایجاد دویست میلیون شغل جدید.
• 8 درصد از کل استخدام های جهان.
• تا سال 2010 هر سال 5/5 شغل جدید ایجاد خواهد شد (محمدی: 1386: 167).

 فرهنگ گردشگری

فرهنگ و گردشگري در برخی سطوح با یکدیگر رابطه دارند. الگوهای فرهنگی یک جامعه بر شهروندان و توانایی و میل آنها به مسافرت اثر می گذارد. فرهنگ موجب ایجاد انگیزه برای مسافرتهای برون مرزی می گردد و شیوه و شکل سفر را تعیین می کند( کروبی، 1382).

علاوه بر جنبه های اقتصادی ، صنعت گردشگري می تواند تغییرات فرهنگی و اجتماعی مهمی را در جامعه میزبان ایجاد کند و از طریق توزیع درآمد، اشتغال زایی و کاهش فقرف باعث توسعه اجتماعی و اقتصادی شده، رفاه اجتماعی و سلامت عمومی را ایجاد نماید (قادری، 1383:  15).

برآورد های سازمان بین اللملی گردشگری نشان می دهد که حدود 37 درصد کل سفرهای انجام شده به گردگشری فرهنگی اختصاص می یابد و این بخش سالانه 15 درصد رشد خواهد داشت ( Richards، 1996).

در واقع گردشگری ابزار مناسبی برای ایجاد تفاهم فرهنگی است. هر فرهنگی در برای ایجاد تفاهم فرهنگی است. هر فرهنگی در برخورد با دیگر فرهنگ ها، توانایی های خود را می سنجد و از راه آشنا شدن با مرزهای مشترک است که دشمنی به تفاهم تبدیل می گردد. تفاهم متقابل میان ملت ها و پیش برد و استواری صلح، کاهش تنش های قومی و فرهنگی، به ویژه در کشورهای چند ملیتی از ارزشهایی است که صنعت گردشگري در ایجاد آن اثر گذار است (محمدی 1386: 161).

گردشگر ی در ایران

در فولکور و فرهنگ عامه مردم ایران، مسافرت و سفر اهمیت و جایگاه ویژه ای در باب گسترش اطلاعات ، آگاهی ها و شناخت دارد. مرد پخته در این فرهنگ به انسان جهان دیده ای اطلاق می شود که به سیر و سفر به گوشه وکنار جهان پرداخته و از هر قوم و ملیتی، شناخت و نشانه ای در ذهن خود دارد (کروبی،1382).

طبیعت جذاب ایران، تنوع آب و هوا و فرهنگ و تمدن درخشان چند هزار ساله ایران، این کشور باستانی را سرشار از جاذبه های گوناگون کرده است (الوانی و پیروزبخت 1385: 67).

با وجود جاذبه های فرهنگی ، تاریخی و اکوتوریستی و شرایط متنوع آب و هوایی، آمار و ارقام حاکی از سهم اندک ایران از درآمد گردشگري جهانی است. بر اساس آمار و ارقام اعلام شده از سوی گردشگری جهانی ایران از نظر جذب گردشگر در رده 68 دنیا قرار گرفته است. دلایل این امر را می توان وجود درآمدهای نفتی کلان و عجین شدن آن با ساختار اقتصادی ایران، نبود عزم راسخ در میان سیاست گذارن کلان در اتخاذ استراتژی روشن برای توسعه گردشگري، و وجود برخی موانع فرهنگی و اجتماعی بر سر راه توسعه گردشگری دانست (کرمی و چگینی: 1386: 31).

موسایی(1383) دلیل عدم جذب گردشگر توسط ایران را کمبود امکانات و تسهیلات رفاهی نمی داند بلکه یکی از دلایل اصلی و مهم عدم جذب گردشگر در ایران را عدم امنیت و احساس نا امنی می داند. بنا براین مسولین و برنامه ریزان باید پیش از هر چیز با اتخاذ سیاست های مناسب در رفع احساس نا امنی بکوشند و مانع عظیمی را که بر اثر نا امنی برای ورود ده ها میلیارد دلار ارز به کشور به وجود آمده است را از میان بردارند و این کار با اتخاذ سیاست فرهنگی متعادل تر و صرف میزان ناچیزی هزینه در مدتی معقول امکان پذیر است.

به طور کلی، شرایط اقلیمی متنوع ایران، چهره های طبیعی گوناگونی را در جای جای ایران خلق کرده است که اگر به درستی به جهانیان معرفی گردد، می تواند ایران را به یکی از قطب های گردشگری و به خصوص گردشگری طبیعی ( اکوتوریسم) تبدیل کند (منشی زاده و فلاحی، 1384).

رابطه گردشگری با محیط

محیط به عنوان رکن اصلی جریان گردشگری در تبلور فضایی برای جذب گردشگر نقش مهمی را ایفا می کند و ابزارهای متنوعی را در اختیار گردشگران می گذارد. از این رو گردشگری و محیط( در ابعاد انسانی و طبیعی) به طور متقابل به یکدیگر وابسته اند. محیط بسیاری از جاذبه ها را شکل می دهد(پاپلی یزدی و سقایی، 1385: 219).

بین گردشگری و محیط یک رابطه ی علت و معلولی وجود دارد که این روابط به وسیله شاخص هایی مشخص می شوند. این شاخص ها عبارتند از:

• رابطه کلی گردشگر و محیط؛
• تاثیر عوامل محیطی بر گردشگر؛
• آثار گردشگر بر محیط

با شناخت عوامل مذکور، گردشگری به سمت گردشگری پایدار هدایت شده و علاوه بر افزایش رضایتمندی گردشگران و پایداری بازاریابی، باعث پایداری و حفاظت از محیط و اکوسیستم ها نیز می گردد. شکل 2-1 یک ساختار سلسله مراتبی جاذبه های محیطی برای گردشگری را نشان می دهد.

جهت مشاهده و دانلود گردشگری روستایی کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود گردشگری چیست – اصول و مبانی گردشگری کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود  بررسی وضعیت گردشگري جنگ به منظور توسعه گردشگری کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود  اکوتوریسم، گردشگری و توریسم کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود  امکان سنجی تغییر وضعیت معادن متروکه روباز به نواحی گردشگري کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود  برنامه ریزی محیطی توسعه توریسم طبیعت گرا کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود ادبیات انواع توریسم،گردشگرى و میراث فرهنگی کلیک کنید .

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و پیشینه تحقیق پایان نامه های جغرافیا کلیک کنید .   

نمونه ای از منابع و مآخذ جهت مطالعه بیشتر گردشگری

• ابراهیمی ، ناصر. 1383. ارزیابی اقلیم برای توریست سردشت، پایان نامه کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه تهران.
• احمدآبادی ، علی .1386. ارزیابی اقلیم توریستی ایران با استفاده از شاخص TCI و پهنه بندی آن با استفاده از GIS. رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
• ادراه کل هواشناسی قزوین 1378. پهنه بندی اقلیمی استان قروین با بهره گیری از GIS، پژوهشکده هواشناسی، قزوین.
• اسماعیلی، رضا، امیر گندم کار و مجید منتظری. 1389. پهنه بندی اقلیم آسایشی خراسان رضوی با استفاده از شاخص دما – فیزیولوژیک (PET) . نشریه پژوهش های اقلیم شناسی . شماره اول و دوم: 100- 114.
• اسماعیلی، رضا، امیر گندم کار و مجید نوخندان. 1390. ارزیابی آسایش چند شهر اصلی گردشگري ایران با استفاده از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET). پژوهش های جغرافیای طبیعی. 75: 1-15.
• الوانی، سید مهدی و معصومه پیروز بخت. 1385: فرآیند مدیریت جهانگردی، انتشارات غزال، چاپ اول، تهران.
• بحرینی، سید حسین و کیوان کریمی. 1381. مجموعه مباحث و روش های شهر سازی محیط زیست. مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. تهران.
• بقایی، مسیب، نورزی، امید و محمد چیذری، 1384. توریسم روستایی منبع درآمدی برای روستاییان. فصلنامه دهداری ها، شماره 16:
• پاپلی یزدی، محمد حسین، و مهدی سقایی، 1385. گردشگري(ماهیت و مفاهیم) انتشارات سمت ، چاپ اول، تهران.
• ….
• ….

جهت مشاهده و دانلود جاذبه های گردشگری درشهرستان قزوین و تاثیرات گردشگر در قزوین کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود  تحلیل جغرافیایی مراکز اقامتی شهرستان رامسر و نقش آن در برنامه ریزی گردشگری کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود بررسی نقش تأثیر پرورش گل و گیاه در توسعه گردشگری شهر محلات کلیک کنید .

www.washington.edu