توسعه گردشگری – بررسی وضعیت گردشگری جنگ به منظور توسعه گردشگری

بررسی وضعیت گردشگری جنگ به منظور توسعه گردشگری

بررسی وضعیت گردشگری جنگ به منظور توسعه گردشگری

منابع

مقدمه

در این فصل، به تعریف و تبیین مهم ترین کلیدواژه ها یا کلمات کلیدی پرداخته می شود. کلمات کلیدی مهم ترین متغیرهای اصلی هر پژوهش را تشکیل می دهند. ماهیت پژوهش و تمام عناصر آن از جمله اهداف و سئوالات و فرضیه های پژوهش بر مدار و محور عملیات کلیدی قرار دارند. تشریح کلمات کلیدی به عنوان شناسه ها و شاخص های عمده این پایان نامه در فهم و جریان اصلی این پژوهش راهنمون مناسبی را در جهت بررسی سایر ابعاد این تحقیق فراهم می سازد. اساساً در پژوهش های علمی تعریف واژه های کلیدی به پژوهشگر یاری می رساند تا درک عمیق تر و کامل تری از موضوع داشته باشد و احیاناً هر گونه ابهام و استنباط نادرست را در فرایند آغازین پژوهش در سیر انجام کار از میان بردارد.

اساساً یافتن معانی یگانه برای مفاهیم علوم انسانی اساساً به جهات مختلف از جمله مکاتب، ایدئولوژی ها، تجارب نویسندگان و علوم مختلف کاری پیچیده و دشوار است. به همین جهت است که تعاریف متعددی از واژه هایی چون گردشگری، جنگ، صلح و … در کتاب ها و منابع مختلف ارائه شده است. در این قسمت با مراجعه به مهم ترین مراجع و منابع گردشگری که محل ارجاع و استفاده محققینِ فراوان است در راستای موضوع پژوهش کلمات کلیدی تعریف می شوند.

مفاهیم ، اصطلاحات و انواع گردشگری

  تعریف توریسم، توریست

واژه «توریســم¹» از دو بخش ترکیب یافته است: «تـور²» به معنای سفر، گشت، مسافرت، سیاحت و «ایسم³» پسوندی که اشاره به مکتب یا اندیشه های فلسفی، مذهبی، سیاسی، ادبی و غیره دارد. بنابراین، توریسـم یعنی مکتبـی که پایه فکری آن سیاحـت و گردشگـری است (اکسفورد،1356: 1989).

ریشه یونانی این واژه، «تورینسـت⁴» است که این کلمه از یونان به اسپانیا، سپس به فرانسه و از آنجا به انگلیس وارد شده است. در سیری تاریخـی در قرن 14 میلادی، کلمه tour به معنـای «نوبت» یا «دوره خدمت»، در قرن 15 به معنای «حرکت دورانی» و در قـرن 17 به معنای «مسافـرت کردن بـه اطراف» به کار رفت و در قرن 18 و 19 کلمات «توریسم» و «توریست⁵» از آن گرفته شد. توریسـم نه تنها در زبان های فرانسوی و انگلیسی، بلکه در اکثر زبان های زنده دنیا با اندکی اختلاف در تلفظ، معنا و مفهومی مشترک دارد.(کاظمی،1387: 15)

در فرهنگ لغات فارسی، گردشگـری چنین تعریف شده است: در اقطار عالم سفـر کردن و شناخت؛ مسافـرت برای تفـریح و سرگرمی؛ و سفـری که در آن مسـافر به مقصدی می رود و سپس به محـل سکونت خود باز می گردد (الوانی و دهدشتی،18:1373).

در فرهنگهای لغت فارسی، این عبارت در وصف گردشگـر آمده است: جهان گردنده، آنکه در اقطار عالم بسیار سفر کند، سیاح، کسی که در شهرها و کشورهای دیگر سیاحت کند، و جهان نورد.

در فرهنگ لغت معین نیز، گردشگـری به معنی در اقطار عالم سفـر کردن به منظور شناخت و آگاهی آمده است(معین،1370).

در فرهنگ وبستر، گردشگـر به کسی اطلاق می شود که برای سرگـرمی و تفریـح، یا به قصـد امـور فرهنگـی سفـر می کند (Webster,1973,1218) .

در سال 1937 کمیتـه ویـژه ای برای بررسـی پـاره ای از مسایـل صنعـت گردشگری تشکیل شد و برای مفهوم گردشگـری این تعریف را ارائه کرد:« افـرادی که در یک دوره 24 ساعته یا بیشتر به یک کشور خارجی مسافرت می کنند گردشگر خوانده می شوند».

جهت مشاهده و دانلود  اکوتوریسم، گردشگری و توریسم کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود  امکان سنجی تغییر وضعیت معادن متروکه روباز به نواحی گردشگری کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود  اهمیت و شرایط گردشگری در اقتصاد جهانی کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود  برنامه ریزی محیطی توسعه توریسم طبیعت گرا کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود ادبیات انواع توریسم،گردشگرى و میراث فرهنگی کلیک کنید .

 تعاریف جنگ، انواع، انگیزه ها و جنگ تحمیلی

 چند دیدگاه درباره مفهوم جنگ

تا کنون از جنگ، تعريف واحدي نشده است. اصولاً از هيچ واژه مربوط به حوزه علوم انساني، مفهوم يكساني وجود ندارد؛ از اين رو، هركس و هر انديشه اي جنگ را به گونه اي تعريف مي كند كه با تعريف ديگري ناسازگار است. تعدد در تعريف جنگ، تنوع در طبقه بندي و انواع آن را نيز پديد مي آورد. به همين نسبت، انگيزه جنگ نيز متفاوت است و بر سر انگيزه مشروعيت جنگ اتفاق نظر نيست.

به عنوان مثال، هدلي بال جنگ را خشونتي سازمان يافته مي داند كه دو يا چند كشور عليه همديگر

انجام مي دهند. اين تعريف، جنگهاي داخلي را در برنمي گيرد. كلاو زوتيس معتقد است جنگ، به كارگيري حد اعلاي خشونت در راه خدمت به دولت يا كشور است. البته همه جنگها در راه خدمت به دولت و كشور صورت نمي گيرد. در مجمـوع، به نظر مي رسد تعريفي كه كوئيني از جنـگ ارائه

مي دهد، جامعتـر از تعريفهاي بالا باشد. وي مي گويد:«جنـگ هنـر سازمـان دادن و به كـارگرفتـن نيروهاي مسلّح براي انجام مقصود است».(نخجوان،1317: 19-35)

تعريف از جنگ، به گونه اي كه شامل عناصري چون خشونت اعلا، به كارگيري از نيروهاي مسلح، خشونت سازمـان يافته و وقوع آن بين دو يا چند كشور مي گـردد، مصداق عيني چنين تعريفي، در جنگ تحميلي عراق عليه ايران به وضوح ديده مي شود.

جهت مشاهده و دانلود جاذبه های گردشگری درشهرستان قزوین و تاثیرات گردشگر در قزوین کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود گردشگری روستایی کلیک کنید .

رابطه میان جنگ و گردشگری جنگ

مطالعه رابطه گردشگری و جنگ یکی از موضوعات مورد توجه محافل علمی در چند سال اخیر بوده است. اندیشمندان این حوزه ، رابطه گردشگری و جنگ را از دو جهت مورد بررسی قرار داده­اند :

تأثیر جنگ بر گردشگری که معمولاً دارای پیامدهایی منفی است . زیرا جنگ شرایطی را فراهم می­کند که تداوم گردشگری و توسعه زیرساختها با مشکل مواجه می­شود و اقتصاد مناطق متکی به گردشگری را به مخاطره می­اندازد . در واقع ، به همان میزان که گردشگری قادر است رشد و تنوع اقتصادی ایجاد کند ، جنگ در مدت کوتاهی تمام دستاوردها را تخریب می­کند (اسمیت ، 1993 : 203) .

اما جهت دوم به مسئله گردشگری پس از جنگ مربوط است . آثار بجا مانده و یادمانهای جنگی برای بسیاری از کشورها جزئی از میراث ملی تلقی شده و تبدیل به جاذبۀ گردشگری می­شود ، زیرا جنگ فقط به یک زمان و مکان و رویدادی تلخ مربوط نیست بلکه حادثه­ای است که به واسطه آن تمام ساحت های یک ملت و یا چند کشور دستخوش تغییر می­شود. از این رو خاطرات ، افتخارات ، مناطق جنگی ، یادمانها ، مراسم تجلیل از رزمندگان ، اسرا و ….. این پتانسیل را دارد که به عامل انگیزشی مهم در گردشگری تبدیل شود .

بررسی­ها نشان می­دهد ، سالانه میلیونها نفر از گردشگران از مناطق و موزه­های جنگی در کشورهای مختلف بازدید می­کنند . ماری لانفانت[1]  ، پژوهشگر گردشگری در فرانسه بیان می­کند که همۀ دهکده­های اروپایی « ویرانه­های جنگی» خود را برای بازدید گردشگران آماده می­کنند . گردشگران جنگ نیز معمولاً گردشگرانی هستند که احساسات و هیجانات بشردوستانه و حتی مذهبی و معنوی آنها در انتخاب این نوع سفر نقش بسیار مهمی دارد . بسیاری اوقات این نوع از گردشگران کسانی هستند که خود ، خانواده یا دوستان آنها در جنگ شرکت داشته­اند و یا خاطرات واضحی از جنگ به یاد دارند.

ادامه رابطه میان جنگ و گردشگری جنگ

با وجود سابقه طولانی بازدید از مناطق مرتبط با جنگ ، تنها در طول چند دهه گذشته محافل آکادمیک به بررسی­های علمی پیرامون این موضوع پرداخته­اند و هنوز مانند سایر شاخه­های گردشگری مانند اکوتوریسم پیشینه و منابع علمی آن توسعه چندانی نیافته است . بررسی­های انجام شده نیز بیشتر پیرامون اصطلاح « گردشگری سیاه» و انواع آن انجام شده و گردشگری جنگ به عنوان زیرمجموعه گردشگری سیاه تلقی می­شود. اگرچه پیش­بینی­ها نشان می­دهد در روند آتی گردشگری جنگ به عنوان شاخه­ای مجزا یکی از پرطرفدارترین اشکال گردشگری قرن 21 خواهد بود. اهمیت این نوع از گردشگری به حدی است که برخی محققین گردشگری جنگ و گردشگری سیاه را به یک مفهوم بکار می­برند .

بررسی­های محقق نیز نشان می­دهد که عملاً آنچه به عنوان گردشگری سیاه مطرح شده است ، نتایج حاصله از دوران جنگ در زمان وقوع و بعد از آن می­باشد . بنابراین در این پژوهش نمی­توان قالب گردشگری سیاه را از گردشگری جنگ مجزا نمود . لذا ، در این قسمت ، به گردشگری سیاه و انواع آن اشاره می­شود و سپس گردشگری جنگ و مطالعات انجام شده در رابطه با عوامل مؤثر بر تقاضای آن آورده می­شود .

ذکر این نکته ضروری است که به دلیل آنکه گردشگری جنگ ابعاد وسیعی از سایر انواع گردشگری را نیز در بر می گیرد ، به جهت روشن شدن مطالب ، به اختصار به آنها اشاره می شود .

[1] Marie l¢Enfant(1988)

جهت مشاهده و دانلود  تحلیل جغرافیایی مراکز اقامتی شهرستان رامسر و نقش آن در برنامه ریزی گردشگری کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود گردشگری چیست – اصول و مبانی گردشگری کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود بررسی نقش تأثیر پرورش گل و گیاه در توسعه گردشگری شهر محلات کلیک کنید .

گردشگری میدان جنگ

میادین جنگ و جبهه­ها سرزمین­های مقدسی هستند که باید به خاطر سپرده شوند تا همواره شجاعت­های قربانیان و شهدای جنگ در یادها بماند ، تا بدین وسیله صلح بین­المللی را موجب شده و اطلاعات مفیدی را برای عموم مردم و مطالعات نظامی فراهم آورد ( اسمیت ، 1996) گردشگری جبهه بخش عمده­ای از گردشگری جنگ را تشکیل می­دهد و پدیدۀ جدیدی نیست . در سالهای 1815 و پیش از آن جنگ واترلو توجه بسیاری از ناظران و بینندگان را به خود جلب کرد حتی هنگامی که این جنگ در حال وقوع بود ( گلد[1] 2003؛ سیتون 1996) .

اولین تور برای بازدید از واترلو در سال 1854 اتفاق افتاد . سیتون ( 1999 : 139) اظهار می­کند که واترلو نوع جدید و متداول از گردشگری جنگ را ایجاد نمود . در طول قرن نوزده و بیست ، واترلو به عنوان محبوب­ترین جاذبۀ توریستی بلژیک باقی ماند ( سیتون ، 1999) . توماس کوک تورهایی را در آفریقای جنوبی برای بازدید از جبهه­ها حتی پیش از اتمام جنگ بوئر در سال 1902 ترتیب داد . از سال­های 1920 به بعد ، گردشگران از جبهه­ها ، یادبودها و یادمانهای جنگ جهانی اول بازدید نمودند ( سیتون ، 2000) اکنون مقاصد گردشگری بسیار متنوع و گوناگون شده است (که در ادامه به آنها اشاره می­شود) مانند جنوب شرقی آسیا ، بالکان و خاورمیانه که در رشد و شکوفایی حوزۀ بازار گردشگری بین­المللی سهیم بوده است .

لیودز (1998) در کتابش دربارۀ گردشگری میدان جنگ به طور گسترده­ای به بررسی دوگانگی میان گردشگران و زائران در جبهه­ها می­پردازد . زائران این مناطق تا حد زیادی از حضور گردشگران در میادین جنگ احساس ناراحتی می­کنند . وی معتقد است که رشد محبوبیت جبهه­های جنگ در میان مسافران به تغییر نگرش و رفتار آنها دربارۀ جنگ منجر خواهدشد . حساسیت و نیاز رو به رشد در به یاد آوردن و زنده نگاه داشتن یاد و خاطره رزمندگان و قربانیان هر روزه بیشتر می­شود به گونه­ای که بر اساس نظر لیودز ، هر چه بیشتر جنگاوران و رزمندگان را از دست دهیم ، نیاز به تکریم و یادبود افزایش می­یابد( موئلر ، 2006 : 19 ).

[1] Gold (2003)

به طور مثال بعد از بررسی گردشگری ایران

گردشگری جنگ در بلژیک

بلژیک به قبله­ی گردشگری جنگ در اروپا معروف است چرا که اولاً گردشگری جنگ عملاً از این کشور آغاز شد (بازدید بازماندگان و رزمندگان جنگ اوّل جهانی از جبهه­های نبرد ایپر پس از پایان این جنگ ) و ثانیاً یکی  از مشهورترین مقاصد گردشگری جنگ دنیا یا همان منطقه­ی ایپر در این کشور واقع شده است . بعلاوه بخش مهمی از رویدادهای سرنوشت­ساز و تاریخی جنگ اول جهانی  که نقش مهمی در روند وقایع سیاسی ، اجتماعی اروپا و حتی کلّ جهان داشت ، در این کشور کوچک رقم خورد .

• ایپر (یپرس) – بلژیک[1]

شهر ایپر در 110 کیلومتری غرب بروکسل و در منطقه­ی زیبای فلامان در مجاورت مرز بلژیک با فرانسه واقع شده است . اکثر مردم این منطقه ، به زبان هلندی صحبت می­کنند و شهر در حال حاضر حدود 40 هزار نفر جمعیت دارد .

شهر ایپر از معروف­ترین مقاصد گردشگری جنگ در دنیا به ویژه در اروپا است و همه ساله صدها هزار گردشگر از نقاط مختلف دنیا به ویژه اروپا و آمریکا برای دیدن این شهر تاریخی و ده­ها موزه، یادمان و قبرستان مربوط به جنگ جهانی اول به این منطقه سفر می­کنند. تا سال­ها پس از جنگ جهانی اول این منطقه به عنوان یک زیارتگاه برای بازمانده­های کشتگان جنگ و نیز سربازان بازمانده از نبردهای خونین ایپر به شمار می­رفت که از کشورهای مختلف برای بزرگداشت یاد قربانیان جنگ و زیارت قبور آنان به این منطقه می­آمدند ، به طوری که در ادبیات و تاریخ اروپا از این شهر به عنوان «شهر شهید[2]» یاد می­شود و به احترام صدها هزار سرباز کشته شده در این منطقه از قداست خاصی برخوردار است .

در سال­های پس از جنگ با ساخته شدن یادمان­ها و موزه­ها و امکانات اقامتی ، گردشگران زیادی جذب این منطقه شدند و این مسئله باعث رونق اقتصادی فراوان در ایپر گردید . امروزه تقریباً در تمام فصول سال ، شهر ایپر و منطقه­ی اطراف آن شاهد حضور کاروان­های گردشگران و یا اشخاصی است که به صورت گروهی یا انفرادی، اقدام به سفر به این منطقه می­نمایند یا ترجیح می­دهند تعطیلات آخر هفته­ی خود را به ایپر آمده و در مورد تاریخ جنگ اول جهانی کسب کنند و به کشتگان آن جنگ ادای احترام کنند . بخش مهمی از گردشگران مناطق جنگی ایپر را دانش­آموزان مدارس انگلیسی تشکیل می­دهند ، چرا که فراگرفتن تاریخ جنگ اول جهانی به ویژه نبرد ایپر جزیی از برنامه درسی و آموزشی این مدارس است و این دانش آموزان در طی دوران تحصیل خود حداقل یکبار در قالب اردوهای دانش­آموزی به ایپر سفر می­کند.

[1] Ieper  (yepres)

[2]  Martyr town

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و پیشینه تحقیق پایان نامه های جغرافیاکلیک کنید. 

www.washington.edu