شهید مفتح – زندگینامه و آثار شهید دکتر محمد مفتح

زندگینامه و آثار شهید مفتح

شهید مفتح – زندگینامه و آثار شهید دکتر محمد مفتح در 56 صفحه همراه با منابع خدمت شما عزیزان ارائه می شود .

شهید دکتر محمّد مفتّح

5-1- سالشمار زندگی شهید مفتح ………………………………………………………………………………………..

5-2- مختصری از زندگی شهید مفتح ………………………………………………………………………………….

5-2-1- روایتی داستان گونه از زندگی شهید مفتّح………………………………………………………………

5-3- خصوصیات اخلاقی شهید مفتّح در خانه و اجتماع……………………………………………………….

5-3-1- تهجّد و عبادت………………………………………………………………………………………………………

5-3-2- شیفتۀ اهل بیت(ع)………………………………………………………………………………………………….

5-3-3- غیرت دینی……………………………………………………………………………………………………………

5-3-4- برداشت کم، بازده زیاد …………………………………………………………………………………………

5-3-5- همه جانبه نگری، نوجویی و جوان گرایی……………………………………………………………….

5-3-6- فرازهای فروتنی ……………………………………………………………………………………………………

5-3-7- کمک به محرومین………………………………………………………………………………………………..

5-4- تحصیلات علمی شهید مفتح ……………………………………………………………………………………….

5-4-1- تحصیلات حوزوی………………………………………………………………………………………………..

5-4-2- تحصیلات دانشگاهی……………………………………………………………………………………………..

5-4-3-تدریس در دانشکدۀ الهیّات ……………………………………………………………………………………

5-5- آثار و تألیفات شهید مفتّح…………………………………………………………………………………………..

5-5-1- ترجمه و تألیف …………………………………………………………………………………………………….

5-5-2- مقدّمه بر کتابها………………………………………………………………………………………………………

5-5-3- مقالات………………………………………………………………………………………………………………….

5-5-4- سخنرانیهای چاپ شده…………………………………………………………………………………………..

5-6-  فعّالیّتهای فرهنگی شهید مفتح …………………………………………………………………………………….

5-6-1- وحدت حوزه و دانشگاه…………………………………………………………………………………………

5-7- شهادت شهید مفتح …………………………………………………………………………………………………….

5-8- ارتباط امام با شهید مفتّح و پیام امام به مناسبت شهادت ایشان……………………………………….

5-9- نتایج فصل پنجم…………………………………………………………………………………………………………

منابع

سالشمار زندگی شهید مفتح

1307، ولادت

1314، شروع تحصیلات ابتدائی

1322، عزیمت به قم برای تحصیل

1328، ازدواج

1336، اتمام دورۀ لیسانس دانشکدۀ الهیّات

1336، استخدام در آموزش و پرورش قم

1342، عزیمت دکتر مفتّح به آبادان به دستور امام خمینی

1342، سازمان دهی طلاب همدان مقیم قم

1343، دستور انتقال محل خدمت وی از قم به تهران

1343، سخنرانی در ساوه

1344، دفاع از رسالۀ دکترای فلسفه

1344، جلوگیری از ورود به آبادان در ماه اردیبهشت

1343، سخنرانی در شهرستان شاهی (قائم شهر)

1345، دستگیری و اخراج از آبادان

1345، سفر به کرمانشاه

1345، سخنرانی در مسجد جامع کرمان

1346، سخنرانی در مسجد جامع تهران

1346، عزیمت به کاشان

1346، عزیمت به خمین

1346، تبعید به کرمان از طریق آموزش و پرورش

1349، شروع به کار در دانشکدۀ الهیّات و معارف اسلامی

1351، سخنرانی در مسجد الجواد(ع) تهران

1351،   فعّالیّتهای تبلیغی در دماوند

1352، ممنوعیت منبر

1352، امامت جماعت مسجد جاوید تهران

1353… (ادامه در فایل)

مختصری از زندگی شهید مفتح

« کربلایی مهدی، در روستای کلّه سر، بخش فامنین، در 60 کیلومتری همدان به پارسایی و وارستگی معروف بود و هم اکنون پس از سپری شدن سال های متمادی مزارش در این آبادی محل توجه و نذر و نیاز مردم است. او در رسیدگی به مسائل شرعی و اجتماعی مردم اهتمام فراوانی داشت و می کوشید مشکلات و گرفتاری های مردم را در حد توان برطرف نماید و در این زمینه ها چاره اندیشی های وی اهالی را امیدوار و با نشاط می ساخت.

شیخ محمود مفتّح، بعد از درگذشت پدر، در جایگاه او رسیدگی به امور دینی و عرفی مردم این روستا و دیگر مناطق اطراف را پی می گرفت. یک بار بین خوانین منطقه و کشاورزان اختلافی روی داد. به دلیل موقعیت ممتاز و نفوذ کلام این روحانی و برخورداری وی از زهد و معرفت و صداقت، موضوع را با این مردم خدا در میان می گذارند و از او داوری می خواهند. او پس از بررسی های لازم به این واقعیت می رسد که خان به حقوق مردم تجاوز کرده و حق به جانب اهالی زحمت کش است. با اعلام این نظر احساس کرد دیگر خوانین محل اجازه نخواهند داد او در آن قلمرو و به کوشش های شرعی و فرهنگی خود ادامه دهد. بدین جهت ناگزیر روستا را ترک نمود و در همدان ساکن گردید.

شیخ محمود، علاوه بر وعظ و خطابه، در تدریس زبان و ادبیّات فارسی و عربی مهارت داشت. او در حوزۀ علمیّۀ شهر همدان با تربیت شاگردانی مشتاق و خوش ذوق جنبه هایی از توانایی های علمی و ادبی خود را بروز داد. وی در سرودن اشعار عربی و فارسی طبع خود را به خوبی آزمود، اما تمام سروده های خویش را به مدح، منقبت و مراثی رسول اکرم(ص) و عترت آن حضرت اختصاص داد و در واقع در جنبه هایی از جوشش های فکری و ادبی اشتیاقش را به این خاندان نشان داد.

آیت الله بروجردی، مرجع عالیقدر جهان تشیّع و آخوند ملاعلی معصومی همدانی خدمات آموزشی تبلیغی و فرهنگی این واعظ وارسته را مورد توجه و تقدیر قرار داده بودند.

محمود مفتّح، خانم فاطمه ثمالی را به عنوان همسر خود برگزید که از وی صاحب پنج فرزند شد؛ دو فرزند دختر و سه فرزند پسر. فرزند ارشد آنان شهید مفتح است. شیخ محمود بنا به علاقه وافر به ابوحمزه ثمالی، نام فامیلی ثمالی را برای خود و همسرش انتخاب کرد اما بعدها نام خانوادگی خود را به مفتّح تغییر داد که نام فامیلی قبلی برای مادر شهید مفتّح باقی ماند. بانو فاطمه ثمالی در سال 1354ش و حاج شیخ محمود مفتّح در سال 1359ش چند ماهی بعد از شهادت فرزندش دکتر مفتّح، درگذشت».

( گلی زواره،1387: 28).

خصوصیّات اخلاقی شهید مفتح در خانه و اجتماع

رفتار شهید مفتح در برخورد با همسر و اهل خانه، سیرۀ اهل بیت را در اذهان تداعی می کرد. همسرش در این باره گفته است:

« ایشان در تمام مراحل زندگی اعم از زندگی مشترک و اجتماعی و فردی پای بند به اصول اسلامی بود و اخلاق اسلامی را دقیقاً رعایت می نمود. لذا رفتار ایشان در زندگی مشترک نیز از این اصل کلی تبعیت کرده و عاطفه، مهربانی و رسیدگی به وضع داخلی خانواده، انجام کلیه فرایض و بسیاری از نوافل و برخوردهای جدی که گاهی اوقات با فرزندان خود در جهت تربیت ایشان داشتند، همه براساس تعالیم اسلامی بود و همین طور در مورد من که همسرشان بودم، سعی بسیار داشتند که سطح شناخت مرا در معارف اسلامی بالا ببرند. به امر آموزش بچه ها و آشنا کردن آنان به فرایض و عبادت اهمیّت می دادند. ایشان نسبت به من و فرزندان بیشتر رفتاری معلم گونه داشتند و این برخاسته از علاقه و محبت شدیدی بود که به خانواده و فرزندانش داشتند.

شهید آیت الله دکتر مفتّح همواره سعی داشتند با افراد مختلف اجتماع و با اقوام و نزدیکان خویش برخوردی کاملاً منطبق با ضوابط اسلامی بروز دهند. از همان زمان [سلطه] شاه خائن، بعضی اوقات از شهادت و مقام شهید برای ما صحبت می کردند که شاید منظورشان ایجاد زمینه برای پذیرش این امر از سوی ما بود.

ابراز محبت و عطوفت شهید مفتح در خانه به گونه ای بود که فرزندانش در همان سنین کودکی متوجه آن می شدند که این نکته ای مهمّ در روان شناسی پرورشی است، زیرا توجه فرزندان به علاقه متقابل والدین و فضای عاطفی خانه نقش مؤثری در پیروی فرزندان از رهنمودها و ارشادات پدر و مادر دارد. مفتّح به رغم داشتن مشاغل بسیار در جارمعه چه قبل و چه بعد از انقلاب و با وجود تمام گرفتاری های سیاسی اجتماعی که برای ایشان پیش می آمد، در منزل وقت مشخصی را برای رسیدگی به وضع تربیتی و تحصیل فرزندان اختصاص می داد و در تمام کارهایی که به عنوان پدر و سرپرست خانواده در پرورش بچه ها به عهده داشت، نظارت و کنترل کامل را اعمال می نمود.

تحصیلات علمی شهید مفتح

 تحصیلات حوزوی شهید مفتح

« محمّد مفتّح پس از کسب مقدمات علوم حوزوی در سن پانزده سالگی، یعنی سال1322 شمسی، جهت تکمیل تحصیلات علوم دینی از زادگاهش راهی حوزۀ علمیّۀ قم شد. در حوزۀ
علمیّۀ قم در حجره ای کوچک و محقر در مدرسۀ دارالشفاء ساکن گردید.

حجه الاسلام سیدهاشم حمیدی از هم دوره ای های شهید مفتح توضیح می دهد:

«وقتی من از همدان به قم رفتم، ایشان در مدرسۀ دارالشفاء حجره داشت. من نزد او رفتم و مدتی در آن مدرسه هم اتاق بودیم. ایشان در درس آقای بروجردی شرکت می کرد [و] در درس اصول محقق داماد و درس فلسفۀ علّامه طباطبایی حاضر می شد».

ایشان پس از استقرار در حوزۀ علمیۀ قم در درس رسائل آیت الله مجاهدی تبریزی و درس مکاسب آیت الله محقق داماد حاضر شد.

دروس خارج به ویژه بخشی از اصول فقه را در محضر حضرت آیت الله العظمی بروجردی آموخت. همچنین تفسیر، فلسفه و حکمت را نزد فیلسوف کبیر آیت الله سیدمحمدحسین طباطبایی (علّامه) فرا گرفت. مرحوم محمّد شریف رازی در اثر گران قدر خود می نویسد:

«… چندین سال از محضر و دراسات فقه و اصول مرحوم آیت الله العظمی حجت کوه کمری و آیت الله العظمی موسوی و آیت الله شریعتمداری و آیت ا.. العظمی بروجردی استفاده نموده و تقریرات آنان را به رشته تحریر درآورده و معقول و تفسیر را هم از علّامه شهید استاد طباطبایی آموخته…».

حجه الاسلام مفتّح مدتی در دروس آیت الله العظمی سیدمحمدرضا گلپایگانی و آیت الله العظمی سیدشهاب الدین مرعشی نجفی شرکت کرد. از اساتید دیگر ایشان می توان به آیت الله میرزا ابوالحسن رفیعی قزوینی اشاره کرد که مدتی در درس فلسفه و عرفان وی، زانوی تلمذ بر زمین زد و بخش قابل توجهی از دروس خارج فقه و مباحثی از علم اصول را نزد آیت الله العظمی سیدمحمد حجت کوه کمری فرا گرفت.

ادامه تحصیلات حوزوی شهید مفتح

علاوه بر اساتید فوق الذکر در درس عرفان و خارج اصول آیت الله حاج آقا روح ا… موسوی الخمینی حاضر شد که کسب فیض از مجلس درسی و تربیتی امام خمینی، بیش از ده سال به طول انجامید. حجه الاسلام حمیدی از هم درسان وی می افزاید:

«در درس امام هم شرکت داشت و ارتباط زیادی با ایشان داشت. گرفتاری هایی که برای وی بعداً پیش آمد، روی آن علاقه ای بود که با امام داشت.»

محمد مفتّح که پس از حدود ده سال تحصیل در حوزۀ علمیۀ قم به درجۀ اجتهاد نائل گردید، در کنار تحصیل و کسب بالاترین رتبه رشتۀ «علوم قدیمه و جدیده» به تدریس سطوح عالی فقه و اصول و منظومۀ حاج ملاهادی سبزواری پرداخت. یکی از طلابی که در درس ایشان حاضر می گشت توضیح می دهد:

«به خوبی به یاد دارم من در آن روزها در درس این بزرگوار شرکت می کردم، علاوه بر من، اکثر فضلای قم در آن شرکت می کردند. آن روز بازار فلسفۀ اسلامی، خیلی در قم رونقی نداشت، اما در این حال این مرد با روشنگری و بزرگ منشی و شخصیّت بی نظیری که داشت این درس را برای طلبه ها بیان می کرد اکثر فضلای به نام آن روز در درس منظومه منطق و حکمت حاج ملاهادی سبزواری که ایشان می فرمودند شرکت داشتند تا جایی که شبستان بزرگ مسجد امام قم مملو از جمعیت بود و اکثراً هم جزو فضلای به نام بودند. شهید مفتح خیلی خوش بیان و فهیم و دقیق و مطلع بود».

آیت الله مفتّح در جریان تدریس کتاب منظومۀ حاج ملاهادی سبزواری، در شرح آن اثری تحت عنوان روش اندیشه در علم منطق به رشتۀ تحریر درآورد که در اندک زمانی یکی از منابع اصلی در تدریس منطق در حوزۀ علمیۀ قم گردید. این اثر هم اکنون به عنوان کتاب درسی در حوزه و دانشگاه برای بالاترین سطح منطق مورد استفاده قرار می گیرد.

ایشان پس از اتمام تحصیلات حوزوی و استقرار در تهران، رابطۀ خود را با حوزۀ علمیۀ قم قطع نکرد. هفته ای یک روز به قم می آمد و برای طلاب تدریس می کرد. «خیلی از طلبه هایی که اکنون در قسمت های فرهنگی حضور دارند، کسانی بودند که در درس های شهید مفتح حاضر می شدند و او آنها را جذب و تربیت کرده بود.»

آیت الله محمد مفتّح علاوه بر تدریس، تحقیق و تألیف از خطبای زبردست حوزۀ علمیۀ قم بود. شرح حال و توصیفی که محمد شریف رازی در گنجینۀ دانشمندان، از ایشان، چند سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی دارد مؤید این مورد است. شریف رازی می نویسد:

«حجه الاسلام و زبده الفضلاء الاعلام آقای حاج شیخ محمد مفتّح همدانی از افاضل گویندگان و اساتید ممتاز حوزۀ علمیۀ قم است… اما در ماه مبارک رمضان و ماه محرم و صفر به تهران و مناطق دیگر برای تبلیغ، طبق دعوت قبلی مسافرت و از راه منبر و سخنرانی خدمات شایانی نموده است…»

آیت الله حسین نوری همدانی از مراجع عظام فعلی تقلید در این مورد معتقد است:

«مرحوم شهید مفتح (دکتر مفتّح) از لحاظ ایراد خطابه و فن سخنرانی نیز دارای امتیاز قابل توجهی بودند آن مرحوم برای ادای این وظیفه حساس و حیاتی به شهرهای مختلف ایران مسافرت نمود و افراد بسیاری در پرتو روشنگری و ایراد خطبه های غرا و رسای ایشان به راه اسلام راستین گام نهاده و از معارف اسلامی بهره مند شدند.»

( نیکبخت،1384: 51)

شهید مفتح

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های زبان و ادبیات فارسی کلیک کنید.

نمونه ای از فهرست منابع جهت مطالعه بیشتر :

1. زمانی، مصطفی،(1358) افکار استاد شهید دکتر محمد مفتّح، قم، نشر گمنام.
2. زند، شیرین،(1390) انسان الهی از منظر شهید باهنر، تهران،چاپ اوّل، نشر مدرسه.
3. سرابندی، محمد رضا،(1387) زندگی و مبارزات آیت الله شهید دکتر بهشتی به روایت اسناد، نشر مرکز اسناد انقلاب.
4. سلیمانی، موسی،(1388) گنج کویر، تهران، نشر دانشگاه امان حسین.
5. شعبانی، امامعلی،(1387) تاریخ شفاهی زندگانی و مبارزات آیت الله شهید دکتر بهشتی، نشر مرکز اسناد انقلاب.
6. علی مردانی، نرگس،(1387) مصطفی چمران مردی برای تمام فصول، چاپ اوّل، تهران، نشر وزراء.
7. صحیفه امام خمینی، جلد 11.
8. فولادوند، مرجان،(1390) شهید باهنر، تهران، چاپ پنجم، نشر مدرسه،
9. کرباسچی، غلامرضا،(1381) تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، تهران، نشر مرکز اسناد انقلاب.
10. کردی، علی،(1378) استاد شهید به روایت اسناد، چاپ دوم، تهران، نشر مرکز.
11. گلی زواره، غلامرضا،(1387) شهید مفتّح اسوه فرزانگی و فداکاری، چاپ اوّل، نشر نورالسجاد.
12. …
13. …

جهت مشاهده و دانلود شهید باهنر – زندگینامه و آثار شهید دکتر محمّدجواد باهنر کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود شهید مطهری – زندگینامه و آثار شهید مرتضی مطهری کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود شهید آوینی – زندگینامه و آثار شهید سیّد مرتضی آوینی کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود شهید چمران – زندگینامه و آثار شهید دکتر مصطفی چمران کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود شهید آوینی – زندگینامه، آثار و اندیشه های شهید آوینی کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود شهید بهشتی – زندگینامه و آثار شهید دکتر محمد حسینی بهشتی کلیک کنید .

شهید مفتح