توسعه دوچرخه سواری (ادبیات و مبانی نظری و پیشینه تحقیق)

ادبیات و مبانی نظری توسعه دوچرخه سواری

توسعه دوچرخه سواری – riding bike

فصل دوم-مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1)مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………

2-2)جهان کنونی و حمل ونقل …………………………………………………………………………………………………

2-3)انواع سیستم های حمل و نقل شهری ……………………………………………………………………………………

2-3-1)مترو …………………………………………………………………………………………………………………………

2-3-2)قطار سبک شهری ………………………………………………………………………………………………………

2-3-3)منوریل ……………………………………………………………………………………………………………………..

2-3-4)تراموا ……………………………………………………………………………………………………………………….

2-3-5)اتوبوس …………………………………………………………………………………………………………………….

2-3-6)تاکسی و خودروهای شخصی ……………………………………………………………………………………….

2-3-7)دوچرخه …………………………………………………………………………………………………………………..

2-4)سهم انواع سیستم های حمل ونقل در حمل ونقل شهری چندین کشور جهان……………………………..

2-5)مقایسه اثرات حمل و نقل های گوناگون بر محیط ………………………………………………………………..

2-6)تعریف دوچرخه ……………………………………………………………………………………………………………

2-7)فواید ارتقاء فرهنگ استفاده از دوچرخه …………………………………………………………………………….

2-8)تاریخچه دوچرخه سواری ……………………………………………………………………………………………….

2-8-1)سابقه تاریخی استفاده از دوچرخه در جهان …………………………………………………………………….

2-8-2) سابقه تاریخی استفاده از دوچرخه در ایران …………………………………………………………………….

2-9)وضعیت دوچرخه سواری در جهان ……………………………………………………………………………………

2-9-1)ایران ……………………………………………………………………………………………………………………….

2-9-2)امریکا ……………………………………………………………………………………………………………………..

2-9-3)کانادا ………………………………………………………………………………………………………………………

2-9-4)هلند ………………………………………………………………………………………………………………………..

2-9-5)آلمان …………………………………………………………………………………………………………………….

2-9-6)فرانسه ……………………………………………………………………………………………………………………

2-9-7)بلژیک ……………. ……………………………………………………………………………………………………..

2-9-8)استرالیا …………………………………………………………………………………………………………………..

2-9-9)نیوزلند …………………………………………………………………………………………………………………..

2-9-10)سوئد …………………………………………………………………………………………………………………..

2-9-11)انگلستان ………………………………………………………………………………………………………………

2-9-12)دانمارک ……………………………………………………………………………………………………………..

2-10)اهداف کلیدی و خصوصیات برنامه ها و سیاست های ملی در توسعه دوچرخه سواری ……………

2-11)تحقیقات انجام گرفته در مورد دوچرخه سواری ………………………………………………………………

2-11-1)تحقیقات داخلی …………………………………………………………………………………………………….

2-11-2)تحقیقات خارجی …………………………………………………………………………………………………..

2-12)جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………..

منابع

توسعه دوچرخه سواری

جهان کنونی و حمل و نقل

افزایش جمعیت در شهرهاي بزرگ کشور و گسترش بی رویه شهرها بدون برنامه ریزي صحیح، چیدمان اتفاقی مراکز تولید و جذب سفر و عدم وجود فن آوري ارتباطی جایگزین، سبب ایجاد سفرهاي شهري زیاد به ویژه با وسایل نقلیه شخصی شده است. این مساله اثرات سوئی نظیر اتلاف وقت شهروندان، افزایش تصادفات، استهلاك وسایل نقلیه، مشکلات روانی، هدر رفتن منابع اقتصادي، عدم بهره وري مردم و خسار تهاي جبران ناپذیري مانند آلودگی محیط زیست و مصرف بی رویه سوخت هاي فسیلی را به همراه دارد.

غالب مشکلات فوق را باید در برنامه ریزي هاي نامناسب حمل و نقل شهري و عدم مدیریت یکپارچه نظام شهري جست و جو کرد. همان طور که می دانیم حمل و نقل یک موضوع چند وجهی و پیچیده است که به تنهایی نمی توان آن را به سامان رساند، چرا که ریشه هاي بحث به مسایل صنعتی، اقتصادي و اجتماعی برمی گردد. لذا همین مساله لزوم نگاه جامع به این پدیده را همراه با سایر بخش هاي نظام شهري ملزم می کند.

حمل و نقل و سیاست هاي حمل و نقل درون شهري را میتوان یکی از ابزارهاي مهم و بسیار پر اهمیت توسعه کمی و کیفی شهري دانست. امروزه شاهد این هستیم که مشکلات مربوط به حمل و نقل در شهرهاي بزرگ روبه افزایش است. کلان شهرها در ایران به عنوان پایتخت سیاسی منطقه خود و همچنین نقطه عطف کلیه فعالیت هاي اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی منطقه تحت نفوذ و حوزه کشش خود، محسوب می شوند و در سلسله مراتب نظام شهري خود جایگاه ویژه اي دارند. لذا کلان شهرها نقطه ورود به اقتصاد منطقه و اقتصاد ملی هستند.

ادامه جهان کنونی و حمل و نقل

بر همین اساس یکی از معضلاتی که در این کلان شهرها وجود دارد مسئله تمرکز جمعیت و فعالیت در آنها است که به دنبال خود مسائل دیگري از جمله مشکلات ترافیکی و حمل و نقل درون شهري را ایجاد می کنند. از این رو هر گاه مسائل کلان شهرها مورد نظر قرار می گیرد، توجه به حمل و نقل درون شهري و بازدهی اقتصادي سیستم هاي حمل ونقل به صورت شاخص نمایان می شود و عمده برنامه ریزي ها و طرح ریزي هاي شهري در خصوص بحث حمل و نقل و ترافیک شهري به سوي انتخاب سیستم بهینه حمل و نقل سوق پیدا می کند.

سیستم هاي ارتباطات و حمل ونقل، کلید انتقال کالا، مردم، اطلاعات و ایده ها هستند. آنها همچنین کلید دسترسی به بازار، اشتغال، مدارس و سایر تسهیلات اجتماعی و اقتصادي در شهرها هستند. بخش حمل و نقل، مصرف کننده اصلی انرژي غیر تجدید شونده و زمین هاي شهري است و در عین حال شریک عمده آلودگی، راهبندان و تصادفات نیز هستند.

سیاست هاي یکپارچه حمل و نقل و برنامه ریزي شهري می تواند آثار منفی سیستم هاي حمل و نقل فعلی را کاهش داده و حتی در صورتی که با طرح ریزي نظام مند همراه باشد، اثرات مثبت اقتصادي نیز به دنبال خود موجب شود. رشد روزافزون استفاده از وسائل نقلیه موتوري در حمل و نقل کلان شهرها، در کشورهاي درحال توسعه و توسعه یافته ، هماهنگی بین سیاستهاي حمل و نقل شهري و سیاستهاي توسعه شهر را ایجاب می نماید(کاکاوند،1390).

تعریف دوچرخه

دوچرخه وسيله ای است مکانيکى که با استفاده از قدرت حرکتى پاها به هر شکلى قادر به حرکت است. اين وسيله در ابتدايى ترين شکل در 2300 سال قبل از ميلاد مسيح در کشورهايى همچون چين، مصر و هند ديده و بر روى ديواره غارها نيز اشکالى از آن موجود است. لفظ دوچرخه از کلمه يونانى به نام KYKLOS گرفته شده و بعدها اين ريشه يونانى در زبان لاتين به کلمهBICYCLE  تبديل گرديد، کلمه پيشوند BI به مفهوم عدد دو و کلمه پسوندCYCLE  به معنى دايره و به عباراتى طوقه است.

فواید ارتقاء فرهنگ استفاده از دوچرخه

ارزان بودن، بی نیازی از سوخت، اشغال فضای کمتر، تعمیر و نگهداری آسان و قابلیت بکارگیری در معابر کم عرض یا دارای محدودیت از مهمترین ویژگی های اقتصادی– اجتماعی دوچرخه بوده و از سویی، نداشتن آلودگی صوتی و زیست محیطی و ارتقاء سطح سلامت جامعه، آنرا دارای مقبولیت قابل توجهی نموده است. از اثرات دوچرخه سواری می توان به ارتقاء سطح سلامت جسمی و روحی، بهبود عملکرد قلب و تنفس، تقویت عضلانی، بهبود عملکرد مغز و مفاصل بویژه مفاصل زانو و شادی و نشاط و … اشاره کرد.

شأن و جایگاه فرهنگ دوچرخه سواری با توجه به نقش مطلوب آن بر سلامتی جامعه و کاهش بیماری های قلبی– عروقی در بین شهروندان و اثر آن بر کاهش معضلات اجتماعی و مشکلات مربوط به تراکم خودروها و بهبود وضعیت ترافیک و کاهش چشم گیر آلودگی هوا، لزوم فراهم نمودن زیرساخت های ضروری با مشارکت، همفکری و همکاری تمامی نهادهای فرهنگی و اجرایی را می طلبد.

تاریخچه دوچرخه سواری

حركت، عامل اصلي پويايي زندگي شهري و تداوم بخش كليه فعاليت هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي در سطح شهرها است .

همچنين، حمل و نقل و زيرساخت هاي مرتبط با آن هم به صورت مستقيم و هم با واسطه بر توسعه كالبدي شهرها اثرگذار هستند . حمل و نقل به راستي سازنده و شكننده شهرها مي باشد.همچنان كه گسترش شهرها نيز در روندي متقابل بر شبكه ها و سامانه هاي ترابري تاثير ميگذارد.

گرچه مساله جابجايي افراد و كالاها همواره به عنوان يك مساله اساسي در شهرها مطرح بوده و نوآوري ها و سرمايه گذاريهاي فراواني در اين راه انجام پذيرفته است اما بويژه پس از گسترش توليد و استفاده از وسايل نقليه موتوري، به يكباره تحولاتي بنيادين هم در سرعت و هم گستردگي امكان ترابري در شهرها پديد آمد كه به نوبه خود در تغيير ساختار شهرها و تمركز جمعيت در آنها نقشي بسزا ايفا نمود.

از سويي ديگر، در آستانه هزاره سوم و با پيشرفت شتابنده فناوري ها و گسترش انواع وسايل ارتباطاتي بر دامنه تقاضاي عمومي جهت جابجايي در شهرها افزوده شده است . در عين حال كه با افزايش شهرنشيني و در نتيجه بالا رفتن ارزش زمين هاي درون شهرها، اختصاص سطوح كمتري به تسهيلات حمل و نقلي امكان پذير گرديده و از اين رو ضرورت اتخاذ راهكارهايي جديد جهت ترابري شهري بيش از پيش آشكار گرديده است (کاشانی جو و مفیدی،1388). تاریخچه دوچرخه سواری را می توان از جنبه داخل و خارج از کشور مورد بررسی قرار داد. به همین منظور ابتدا به تاریخچه این وسیله در جهان و سپس به تاریخچه آن در ایران اشاره می شود.

سابقه تاريخي استفاده از دوچرخه در جهان

پس از اختراع دوچرخه در سال 1867، نخست اين وسيله نقليه به عنوان وسيله تفريحي مورد توجه همگان قرار گرفت ولي با تكامل تدريجي آن، كم كم از وسيله اي تفريحي – ورزشي به وسيله نقليه اي كه سرعت جا به جايي فردي را به چندين برابر سرعت حركت پياده رسانده بود، براي رفت و آمد در سطح شهرها مبدل شد. با آغاز قرن بيستم و پيدايش اتومبيل به عنوان رقيبي براي دوچرخه ، تردد با دوچرخه كاهش يافت.

گسترش شهر ها و تغيير نظام كاربري ها ، مطابق با نگر شهاي نوگرايانه، ركورد استفاده از آن را تشديد كرد . سرانجام در دهه 1970 ، مسأله بحران سوخت و انرژي در جهان به ويژه در اروپا از يك سو و توجه به مسائل زيست محيطي از طرف ديگر موجب گرايش مجدد به استفاده از اين وسيله نقليه در سطح شهرها شد. موضوعاتي از قبيل ايجاد شهر سالم و توسعه پايدار در دهه 1980 به تعديل در استفاده از اتومبيل شخصي منجر شد و تردد با دوجرخه را به منزله بخشي از سيستم حمل و نقل درون شهري ،رسميت بخشيد(درودی وهمکاران،1390).

امروزه در ، بسياري از شهرهاي جهان ، دوچرخه به عنوان وسيله اي مفيد در گذران اوقات فراغت ، گردشگري ،خريد، كار، ورزش، تحصيل و … مورد استفاده قرار مي گيرد.

توسعه دوچرخه سواری

جهت مشاهده نمونه های دیگر از فصل دوم پایان نامه تربیت بدنی کلیک کنید.

نمونه ای از منابع:

1. آثاری، محسن؛(1389)، نگاهی نو به دوچرخه شهری در یزد-دوچرخه سواری جبران اشتباهات گذشته، دو هفته نامه دوچرخه شهری، شماره سوم
2. احمدی، ملیحه؛ حبیب، فرح،()، توسعه پایدار شهری با تاکید بر حرکت پیاده در آسیا- علوم و فن آوری محیط زیست ، دوره دهم، شماره سه، پاییز
3. احمدی نژاد،محمود؛ عبدالمنافی، ابراهیم،(1386)،حمل و نقل غیرموتوری و استراژی ها برای توسعه سیستم حمل ونقل غیرموتوری
4. بوشهری، نادر؛ مجد، مهدی،(1388)،طراحی شبکه دوچرخه سواری برای شهر اصفهان، نهمین کنفرانس مهندسی حمل و نقل و ترافیک ایران.
5. توسلی، محمد؛شریعت، مهرداد؛کاظم نژاد، لیلا،(1387)،گسترش سیستم دوچرخه سواری جهت دستیابی به اهداف مدیریت تقاضای حمل ونقل(مطالعه موردی شهر قم)،
6. حاتمي نژاد، حسین؛ اشرفی، یوسف،(1388)،دوچرخه و نقش آن درحمل ونقل پايدارشهري نمونه موردي: شهربناب. 45 -63
7. خادم الحسینی، احمد؛ رحمتی، قائد؛ قشقایی نژاد، راضیه،(1389)،بررسی راه کار کاهش حجم ترافیک شهری به وسیله ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه سواری,مطالعه موردی: بافت تاریخی شهر شیراز.
8. درودی،محمد رضا؛ شجاعی،لیلا؛ سادات طوسی، سید صالح؛(1390)؛ استفاده از دوچرخه به عنوان یک راهبرد جدید برای بهبود حمل و نقل پایدار(نمونه موردی:منطقه نیاوران)، یازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک.
9. زیوی ،محمد.(1387)،لازمه ترویج دوجرخه سواری در کشور,ایجاد نظام حمل ونقل سازگار با دوچرخه.ماهانه جاده ابریشم.شماره 80.(28-29)
10. شیر محمدی،حمید؛ سورتیجی، سبحان؛ (1387)، شهرسازی نوین-کاهش وابستگی به اتومبیل در جهت دستیابی به حمل و نقل شهری پایدار، چهاردهمین کنفرانس دانشجویان مهندسی عمران سراسر کشور
11. صادقی، بهرام.(1384)برنامه ریزی و امکان سنجی دوچرخه مطالعه موردی بخش شمال غربی شیراز، پایان نامه کارشناسی ارشد
12. ….

2. Abraham J. E., McMillan , Brownlee  A. T. , Hunt, J. D. (2002) Investigation of Cycling Sensitivities(Washington, DC: Transportation Research Board).
3. Australian government,(2009), cycling infrastructure for australian cities, http://www.infrastructureaustralia.gov.au/publications/files/Cycling_Infrastructure_Background_Paper_16Mar09_WEB.pdf
4. Bacchieri  Giancarlo , Barros  Alusio J.D. , Janana  V. dos Santos,  Gigante  Denise P,(2010),Cycling to work in Brazil: Users profile, risk behaviors, and traffic accident Occurrence1025-1030
5. Bauman Adrian،Rissel Chris ،Garrard Jan , Ker Ian،Speidel Rosemarie ،Fishman Elliot,(2008), Cycling: getting Australia moving – barriers, facilitators and interventions to get more Australians physically active through cycling, 31^st Australasian transport research forum
6. Bonham jennifer, Koth Barbara(2010) ” Universities and the cycling culture “, Transportation Research Part D 15,94–102
7. Brown trent, o conner justen, barkatsas anastasios,(2009), instrumentation and motivations for organized cycling: the development of the cyclist motivation instrument(CMI), journal of sports scince and medicine, 8,211-218.
8. Buehler Ralph, Pucher John,(2012), cycling to work in 90 large American cities: new evidence on the role of bike paths and lanes, transportation, 39, 409-432.
9. Christie Nicola , Kimberlee  Richard , Towner  Elizabeth , Rodgers Sarah , Ward Heather , Sleney  Judith , Lyons Ronan.(2011),Children aged 9–14 living in disadvantaged areas in England: Opportunities and barriers for cycling. Journal of transport geography,Vol 19, 943-949
10. Dickinson J. E., Kingham S, Copsey S, Hougie, D. J. P. (2003) Employer travel plans, cycling and gender: will travel plan measures improve the outlook for cycling to work in the UK? Transportation Research Part D, 8(1), pp. 53–67
11. …..

توسعه دوچرخه سواری