بررسی خشونت علیه زنان و راهكارهای پیشگیری از آن

خشونت علیه زنان

در این مقاله قصد داریم تمامی مصادیق بررسی خشونت علیه زنان و راهكارهای پیشگیری از آن را خدمت شما عزیزان در 115 صفحه ارائه دهیم . دقت داشته باشید که این نوشته تماما همراه با منابع لاتین و فارسی بوده است. امید است که شما عزیزان را در راستای ارتقای علمی کمک رسانده باشیم .

2-4- خشونت علیه زنان در خشونت خانگي در ايران  1

2-4-1- روابط زن و مرد از گذشته تاكنون  1

2-4-2- خشونت خانگي عليه زنان  2

2-4-3- ويژگي هاي شخصيتي زنان خشونت ديده 3

2-4-4- ويژگي هاي شخصيتي مردان خشن  3

2-5- انواع خشونت علیه زنان 5

2-5-1- خشونت علیه زنان – خشونت رواني  5

2-5-2- خشونت علیه زنان – خشونت جسمي  6

2-5-3- خشونت علیه زنان – خشونت جنسي  6

2-5-4- خشونت علیه زنان – خشونت اقتصادي   6

2-6- آثار و پیامدهای خشونت علیه زنان  7

2-6-1- اثرات كوتاه مدت   7

2-6-1-1- آسيب جسماني زن  7

2-6-1-2- آسيب روحي و عاطفي  8

2-6-1-3- لطمه روحي كودكان  8

2-6-2- اثرات بلند مدت   9

2-6-2-1- آسيب شديد روحي و ماندگاري استرس و ترس در زنان  9

2-6-2-2- عدم مشاركت در امور اجتماعي  10

2-6-2-3- ابتلا  به HIV به جهت خشونت جنسي  10

2-7- حوزه هاي خشونت علیه زنان 12

2-7-1- حوزه خصوصي 12

2-7-1-1-  در خانه پدر 12

2-7-1-2-   در خانه شوهر 12

2-7-2-  حوزه عمومي  13

2-7-2-1- آداب و رسوم 13

2-7-2-2- فرهنگ شفاهي و كتبي  13

2-7-2-3- سنت ها : 13

2-8- چارچوب نظري پژوهش خشونت علیه زنان    14

2-8-1-  نظریه های خشونت   14

2-8-1-1-  جنبه زيستي  14

2-8-1-2-عوامل روان شناختي و شخصيتي  14

2-8-1-3- نظريه خشونت ذاتي  16

2-8-1-4- نظريه  محروميت – تهاجم  17

2-8-1-5-نظريه نيازهاي انساني  18

2-8-1-6-  نظريه تحريك   18

2-8-1-7-  ويژگي هاي شخصيتي  19

2-8-1-8- ناكامي  20

2-8-1-9- ضعف اخلاقي  20

2-8-1-10-  اعتياد  و مصرف مواد مخدر 21

2-8-2-  ‌رويكرد روانشناسي اجتماعي  21

2-8-2-1- نظريه يادگيري اجتماعي  21

2-8-2-2- نظريه مبادله  23

2-8-2-3-  نظريه منابع  23

2-8-2-4- نظريه كنترل اجتماعي  23

2-8-3- رويكرد جامعه شناختي  24

2-8-3-1- تالكوت پارسنز(نظريه كاركردگرايي) 24

2-8-3-2- رنه كونيگ   26

2-8-3-3- هلموت شلسكي  31

2-8-3-4- فردريك انگلس    34

2-8-3-5- ماكس هوركهايمر  36

2-8-3-6- نظريه فمينيستي  39

راهكارهاي پيشگيري از خشونت علیه زنان 45

مبحث اول : پيشگيري خشونت علیه زنان   46

3-1-1- مفهوم پيش گيري از جرم 46

3-1-2 – پيش گيري وضعي و پيش گيري اجتماعي  46

3-1-3-  پيشگيري  اوليه ، ثانويه و ثالث   48

مبحث دوم : راهکارهای پیشگیری از خشونت علیه زنان  50

3-2-1- راهکارهای اجتماعی – فرهنگی  50

3-2-2-  لزوم عملکرد پویای قانون‏گذار 56

3-2-3- لزوم عملکرد پویای نهادهای اجرائی(سياست جنايي اجرايي) 59

3-2-3-1-  پرورش نیروهای متخصص با وظیفه بازدارندگی  60

3-2-3-2- به کارگیری پلیس زن  61

3-2-3-3- ضرورت اقدام فوری نسبت به مرتکب بالقوه خشونت   63

مبحث سوم : راهكارهاي نهادهاي كيفري در پيشگيري از بزه دیدگی زنان  65

3-3-1- تقويت اطلاعات آماري و ارتقاي افكار عمومي  66

3-3-2- ايجاد مراكز مشاوره و خطوط بحران  68

3-3- 3- آموزش زنان در خودایمن‏سازی   69

3-3-3-1-  ارتقای سطح آگاهی زنان با هدف ایجاد خودباوری و درک ضرورت خروج‏ فوری از قلمرو خشونت   69

3-3-3-2- تلاش برای احقاق حقوق خود 70

3-3-3-3- آموزش عدم تحمل خشونت به زنان  70

3-3-3-4- تقلیل فرصت‏های بالقوه خشونت   70

مبحث چهارم  : راهکارهای پیشگیری پس از بزه دیدگی زن  72

3-4-1- راهكارهاي عدالت کیفری   73

3-4-2-  عملکرد پویای نهاد قضائی  73

3-4-2-1- ایجاد مسئولیت در ضابطین و مقام تعقیب و تحقیق  75

3-4-2-2- پرورش قضات و استفاده از قضات زن  78

3-4-2-3- همکاری قضات و متخصصین  81

3-4-3- لزوم عملكرد و پويايي نهادهاي اجرائي  82

3-4-4- سازوكارهاي ناظر بر نهادهاي غير كيفري   84

3-4-4-1- ایجاد مراکز درمانی،بهداشتی و مشاوره‏ای   86

3-4-4-1-1- شناسایی و معرفی بزه‏دیدگان خشونت   86

3-4-4-1-2- صدور گواهی‏های پزشکی  87

3-4-4-1-3- درمان سریع  87

3-4-4-2-ایجاد خانه‏های امن ومراکز کمک به بزه ‏دیدگان  88

3-4-4-3-کمیسیون‏های جبران خسارت   89

3-4-5-  قانون و خشونت   91

3-4-5-1-  نقش پلیس    91

3-4-5-2- اختیارات بازداشت کردن  94

3-4-5-3- ضمانت‌گیری از متهم  96

3-4-5-4-  واکنش‌های حقوقی  96

3-4-5-5-  طلاق – جدایی  97

3-4-5-6-  راه‌حل‌های حقوق مدنی  98

3-4-5-7- سیستم حقوقی جدی و پاسخ‌گو  100

منابع و ماخذ  104

فهرست منابع فارسي   105

فهرست منابع غير فارسي  109

خشونت خانگی در ايران

يكي از رايج‌ترين انواع خشونت علیه زنان خشونت خانگي است كه زن از سوي پدر ، برادر ، شوهر  مورد ضرب و شتم قرار مي‌گيرد.

در واقع مطالعات انجام شده نشان مي‌دهد كه اكثر زنان به دليل شرم يا ترس از افراد ذكور خانواده حتي از سخن گفتن در اين خصوص با دوستان خودداري مي‌كنند، چه رسد به مقامات قضايي و نيروهاي پليس. در واقع بسياري از زنان تمايل به طرح شكايت رسمي عليه اين بدرفتاري‌ها ندارند كه اين خود از علل استمرار و تداوم خشونت عليه زنان مي‌باشد. در نهايت ، برخي از زنان براي گريز از اين اعمال فشارها دست به اعمالي چون خودكشي ، خودسوزي مي‌زنند.

خشونت علیه زنان در ايران در حالي صورت مي‌گيرد كه اسلام خشونت به زن را نمي‌پذيرد، زيرا زن و مرد در هويت انساني هيچ تفاوتي ندارند و تفاوت‌هاي آنها تنها حالت فيزيولوژيك و زيست‌شناختي دارد. خشونت نسبت به زنان اصولاً به سبب عدم آگاهي خانواده‌ها و جامعه در مورد جايگاه و مقام واقعي زن روي مي‌دهد. وجود خشونت نسبت به زن مغاير مقام و ارزش انساني آن مي‌باشد و مانع برخورداري‌شان از حقوق انساني مي‌گردد.

انواع خشونت علیه زنان

در يك تقسيم بندي كلي خشونت ممكن است عليه انسان يا عليه طبيعت صورت گيرد. تقسيم بندي‌هاي ديگري كه از مقولة خشونت و زنان شده است، به قرار ذيل مي‏باشد:

الف ـ خشونت بر حسب زمان وقوع مي‏تواند قبل از تولد، نوزادي، كودكي، جواني و كهولت باشد.

ب ـ خشونت همچنين مي‏تواند در سطح جامعه و خانواده بروز نمايد.

ج ـ رفتار خشونت آميز در برخي موارد از سوي فرد بر خودش يا از سوي ديگري عليه وي مي‏باشد. از جمله خشونت هاي زنان عليه خودشان مي‏توان به برخي جرائم و شبه جرائم (نظيرخودكشي، اعتياد، خود فروشي، جراحي هاي غيرضروري) اشاره نمود. جرم از مصاديق بارز خشونت مي‏باشد كه مخل آسايش و امنيت عمومي است.

دـ خشونت بر مبناي موضوع مي‏تواند روحي، جسمي، جنسي و اقتصادي باشد و در سطح خانواده و جامعه بروز نمايد:….

آثار و پیامدهای خشونت علیه زنان

عواقب و پيامدهاي خشونت علیه زنان به دليل عدم دسترسي به آمار و اطلاعات كافي در اين زمينه  نيز به دليل نامرئي بودن و دور از چشم بودن بعضي از اين اعمال خشونت بار شايد قدري مشكل به نظر برسد. اما قدر مسلم  آن است كه خشونت علیه زنان در خانواده داراي پيامدها ونتايج مختلفي مي باشد كه در مجموع مي توان آنها را به  دو دسته تقسيم نمود.

حوزه های خشونت علیه زنان

حوزه خصوصي : كه همان خشونت خانوادگي است شامل :

در خانه پدر :

خشونت افراد مذكر در خانواده هاي ايراني براي فرزندان دختر اصل پذيرفته شده اي است. در غياب پدر ساير افراد ذكور  (مانند برادر و…) خود را مجاز مي دانند در امور دختران خانواده دخالت نمايند و.. همچنين دختران در امر همسر گزيني در معرض خشونت افراد ذكور و حتي اناث خانواده قرار مي گيرند.

در خانواده هاي پر جمعيت دختران مجبور به نگهداري بچه ها ، آشپزي و خانه داري و… هستند كه اين امر روند جامعه پذيري و تحصيل آنان را دچار كندي مي كند.

 در خانه شوهر :

رياست مرد بر خانواده  و قدرت وسيعي كه قانون و عرف به او اهدا كرده زمينه ساز اعمال خشونت عليه زنان در حوزه خصوصي خانواده است. در ايران هنوز مردان را نان آور خانواده مي شناسند. اين تصور عمومي هنوز وجود دارد و قانون نيز بر آن صحه مي گذارد كه اين مسئله بر اقتدار مرد و حوزه قدرت او مي افزايد.

به طور كلي تبعات رياست بي قيد و شرط  مرد در خانواده به صورت تهديد ناسزاگوايي ، تحقير ، كتك زدن ، سوء‌رفتار جنسي كه آثار زيان بار رواني – جسمي و اجتماعي فراوان بر زنان و دختران بر جا مي گذارد.

راهكارهاي نهادهاي كيفري در پيشگيري از بزه ديدگي زنان

لزوم مشاركت جامعه مدني در استراتژي مبارزه با بزهكاري اعم از پيشگيري يا سركوب ،‌از دستاوردهاي ناشي از سياست جنايي محسوب مي شود. سياست جنايي كه مي تواند در قلمرو سياست اجتماعي نيز قرار بگيرد. براي كنترل و مهار جرم ، از ابزارهاي حقوق جزا در قالب سياست جنايي ، تقنيني قضايي و اجرائي استفاده كرده و از نيروهاي مردمي نيز در قالب (سياست جنايي مشاركتي ) بهره مي برند يعني برداشت مردم از پيام قانونگذار، مجازات ها ، جرم ، يا طرز تلقي و برداشت مردم از سياست جنايي و شركت آنان در مبارزه عليه جرم از طريق خودجوش يا سازمان يافته كه در مورد اخير نوعي مردمي كردن دستگاه عدالت كيفري مشاهده مي گردد.

احياي تشكيلات مردمي براي كنترل بزهكاري مي تواند به صور مختلفي چون پيشگيري ميانجگيري و حتي در هنگام اجراي كيفر يا واكنش هاي اجتماعي عليه بزهكاري تحقق يابد.

در كنار نهادهاي مردمي ،‌نهادهاي دولتي اي كه لزوما به امور كيفري نمي پردازند نيز مي تواند از جمله نهادهاي غير كيفري محسوب شوند كه با همكاري تنگاتنگ  جامعه مدني و دستگاههاي قضايي در پيشبرد اهداف حمايت از زمان بزه ديده قادر به انجام تدابير موثر باشند.

اركان فعال دولتي و غير دولتي مذكور جهت پيشگيري هاي ناظر بر مرحله قبل از وقوع جرم سعي خود را بايد بر كنترل خشونت هاي جنسيت مآبانه با ارتقاي سطح انديشه غالب در جامعه و فرهنگ سازي مرتبط با آرمان هاي ضد خشونت معطوف سازند.

تحقيقات بشر در مورد دلايل ، پيامدها و اتخاذ راه حل براي مبارزه با خشونت عليه زنان از جمله مهمترين اقدمات پيش گيرنده محسوب مي شوند. هر چند اين تحقيقات توسط مقامات دولتي به دليل قرار گرفتن زن در قلمرو خصوصي خانواده با دشواري روبرو شده اين موانع فرهنگي و اجتماعي برداشته شوند تا مطالعات نهادهاي دولتي بر نيازهاي زنان و استفاده از روش هاي پيش گيري از تكرار خشونت ممكن گردد.

وظيفه دولت از لحاظ ايجاد فرصت هاي برابر ، تضمين حقوق زنان و بسيج سرمايه هاي مالي و غير مالي در فراهم ساختن زمينه هاي حمايتي از زنان در مراحل قبل و بعد از خشونت از رويكردهاي مثبت و قدرتمند دولتي براي تقليل خشونت هاي مبتني برجنسيت است كه در اين مهم دولت بايد زمينه فعاليت سازمان هاي غير دولتي را فراهم سازد زيرا نهادهاي مردمي مذكور كه با تاكيد بر فعاليت جمعي و اشتراك مساعي و مساعدت هاي مالي مردم در راه رفع معضلات اجتماعي گام بر مي دارند به شكل خود گردان سازمان يافته و مستقل از سازوكارهاي دولتي و سياست گذاري هاي حكومتي بوده و به جهت غير انتفاعي بودن و علاقه مندي به فعاليتهاي مربوط به دغدغه هاي مي بهتر مي توانند به جلب توجه مراجع حكومتي جهت رفع مشكلات خاص اقشار آسيب پذير از جمله زنان پرداخته و با حداقل دستگاههاي دولتي را در اتخاذ راهبردهاي مفيد مساعدت كنند.

بر اين اساس مواد زير را مي توان از جمله مهم ترين تدابير پيش گيرانه اي تصور كرد كه با همكاري هاي دو جانبه نهادهاي دولتي و نهادهاي مردمي قابل اعمال مي باشند.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از فهرست منابع فارسی

• آشوری، محمد، 1381، جایگزین‏های زندان یا مجازات‏های بینابین،نشر گرایش،چاپ اول.
• اچ كاپلان ، بي سادوك ، ترجمه نصرت الله پورافكاري ، 1998، خلاصه روانپزشكي علوم رفتاري – روان پزشكي باليني ، ج 1 .
• احمدی خراسانی،نوشین، 1379، جنس دوم،انتشارات توسعه،چاپ اول.
• اعزازي ،شهلا ، 1376، ‌‌جامعه شناسي خانواده ، تهران انتشارات روشنگران .
• افتخاري ،‌احمد علي ، 1375، زن از ديدگاه ملت ها، اديان و بزرگان جهان ، تهران انتشارات مهشاد.
• بستان ،‌حسين ، 1386، اسلام و جامعه شناسي خانواده ، قم پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
• بيك زاده ،‌رويا ، 1381، عوامل موثر بر خشونت زنان تبريز ، ‌پايان نامه كارشناسي ارشد رشته جامعه شناسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد دهاقان .
• توجهی، عبدالعلی. 1377، جایگاه بزه‌دیده در سیاست جنایی ایران، رسالة دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی به راهنمایی دکتر علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، دانشگاه تربیت مدرس.
• توسلي ، غلام عباس ، 1386، «نظريه‌هاي جامعه‌شناختي» ، انتشارات سرو.
• جلالي ،‌داريوش ، 1385، خشونت عليه همسران معتادان ، فصلنامه رفاه اجتماعي سال 6. شماره22
• …
• …