رابطه آمادگی جسمانی با شاخص توده بدن و محیط کمر در پسران دانش آموز

رابطه آمادگی جسمانی با شاخص توده بدن و محیط کمر

رابطه آمادگی جسمانی با شاخص توده بدن و محیط کمر در پسران دانش آموز

آمادگی جسمانی با شاخص توده بدن

فصل دوم: مبانی نظری و  پیشینه تحقیق

۲-1- مقدمه.

۲-2- تعریف اضافه‌وزن و چاقی..

۲-۳- تداوم اضافه‌وزن و چاقی از کودکی تا بزرگ‌سالی..

۲-4- چاقی دوران کودکی و پیامدهای تندرستی طولانی‌مدت…

۲-5- ارزیابی ترکیب بدنی در کودکان و نوجوانان.

۲-5-1- تغییرات در ترکیب بدنی..

۲-5-2- ارزیابی ترکیب بدنی..

۲-5-3- شاخص توده بدن .

۲-5-4- نسبت محیط کمر به لگن..

۲-5-5- محیط کمر.

۲-6- علل چاقی..

۲-6-1- رژیم غذایی..

۲-6-2- فعالیت جسمانی..

۲-6-3- عوامل مربوط به سوخت‌وساز ( عوامل متابولیکی)

۲-7- اثرات عوامل محیطی روي گسترش چاقی دوران کودکی..

۲-8- عوامل رفتاري چاقی و اثرات محیطی..

۲-9- ضرورت تعدیل‌های محیطی براي ایجاد دگرگونی به‌سوی سبک زندگی فعال.

۲-10- نقش زمینه‌های محیطی مختلف….

۲-11- مروری بر مقالات گذشته.

2-12- جمع بندی..

منابع

آمادگی جسمانی با شاخص توده بدن

شاخص توده بدن

وزن بدن اغلب به‌عنوان اندازه چاقی در نظر گرفته می‌شود و با استفاده از جداول قد – وزن، به‌عنوان شاخص بروز خطر در تندرستی و امید به زندگی سال‌ها قبل توسط صنعت بیمه عمر تدوین و معرفی شده است. به لحاظ ظاهري به نظر می‌رسد که نسبت وزن به قد یک معادله محاسباتی مناسب براي نشان دادن ساختار و ترکیب بدن باشد و تغییرات در این شاخص برای بیش از ۱۵۰ سال متعاقب کار ابتکاري “آدولف کویتلت[1]” (۱۸۷۴-1796) موضوع مهم و قابل‌بحث در پیکرسنجی (آنتروپومتري) بوده است. نسبت ساده وزن به قد ممکن است یک اصطلاح بسیار عام به نظر آید، اما این امر یک اندازه‌گیری سه‌بعدی (وزن) نسبت به یک اندازه‌گیری تک‌بعدی است.

ازآنجایی‌که اندازه‌های سه‌بعدی در مقیاس مکعب یک اندازه خطی متفاوت می‌باشند، ثبات ابعادي را با عبارت کسري جرم بر مکعب قد بهتر می‌توان به کار برد، نسبتی معروف به “شاخص پوندرال[2]” (41). از آن جایی که هدف از این نسبت، بررسی وزن به نسبت مستقل قد می‌باشد، چندین مؤلف نتیجه‌گیری نمودند که در این کسر (W/Ht²) وزن به کیلوگرم و قد به متر مناسب‌ترین شاخص می‌باشد و این اصطلاح به‌عنوان شاخص توده بدن شناخته شد، عکس آنچه قبلاً به‌عنوان “شاخص کویتلت” شناخته می‌شد (41).

اگرچه شاخص توده بدن نیز در حد عالی مطلوب نیست، داراي فواید عملی و سودمندي خاصی است. این شاخص بر اساس اندازه‌های متداول قد و وزن براي اغلب پزشکان آشنا می‌باشد. استفاده از شاخص توده بدن براي تعیین چاقی در افراد بزرگ‌سال (BMI>۳۰) و اضافه‌وزن در افراد بزرگ‌سال (30>BMI>25) به‌طورمعمول پذیرفته‌شده است (138). بر اساس نظریات انجمن مطالعات چاقی[3] مرز جداسازي براي بزرگ‌سالان در هر طبقه‌بندی به‌وسیله سازمان بهداشت جهانی تدوین و به شرح ذیل می‌باشد.

درهرحال مقادیر فوق دستورالعمل‌های کلی هستند. یک زن با وزن متوسط در مقابل مردي با همان قد، به‌طور طبیعی داراي یک الی دو واحد شاخص توده بدن کمتري است. این امر به دلیل داشتن توده خالص بدن بیشتر مردان می‌باشد. علاوه بر این، این مقادیر صرفاً براي افراد بزرگ‌سال کاربرد دارند، زیرا مرز طبقه‌بندی به‌طور قابل‌توجه اي در کودکان کمتر می‌باشد و با توجه به سن به‌طور معنی‌داری متفاوت خواهد بود.

تغییرات غیر هم طول در قد، وزن و شکل بدن در طی رشد ایجاد و نشان‌گر تغییرات اساسی در شاخص توده بدن در سال‌های رشدي است. براي مثال، در هنگام تولد میانه مقادیر شاخص توده بدن کمتر از ^۲–Kg.m ۱۳، به ^۲–Kg.m ۱۷ در یک‌سالگی افزایش، در شش‌سالگی به ^۲–Kg.m ۵/۱۵ کاهش و سپس به ^۲–Kg.m ۲۱ در ۲۰ سالگی افزایش می‌یابد (27).

به‌منظور کمی سازي وزن بدن در رابطه با چاقی، مقادیر مرجع براي کودکان با استفاده شاخص توده بدن که براي عبور از مرز مقادیر ^۲–Kg.m ۲۵ و ^۲–Kg.m ۳۰ در سن ۱۸ سالگی تعیین‌ شده است، براي کودکان مذکر و مؤنث در فواصل شش‌ماهه از سن ۲ سالگی، با استفاده از داده‌های یک بررسی جامع و در مقیاس بزرگ از شاخص توده بدن کودکان، در شش کشور از قاره‌های مختلف محاسبه‌شده است. این روند محاسباتی به‌وسیله انجمن‌های بین‌المللی مختلف براي بررسی چاقی و مقایسه کودکان جوامع مختلف پیشنهاد شده است (138).

ادامه شاخص توده بدن

فرض استفاده از چنین شاخصی آن است که تعدیل وزن برحسب قد با چاقی و بافت چربی بدن رابطه دارد. درواقع، شاخص توده بدن موردپذیرش واقع‌ شده است، زیرا در بسیاري از مطالعات همه‌گیرشناسی همبستگی متوسطی با تخمین چربی بدن نشان داده ‌شده است. بااین‌وجود، کاربرد گسترده و غیرقابل‌تردید شاخص توده بدن براي نشان دادن میزان بافت چربی انتقادات شدیدي به همراه داشته است. براي این‌که چنین فرض قضیه‌ای صحیح باشد، برخی ویژگی‌ها و مفروضه‌ها باید تأمین گردد: الف) شاخص باید همبستگی زیادي با وزن و با قد حداقل رابطه را داشته باشد؛ ب) تفاوت‌های در وزن براي یک ‌قد معین بین افراد مختلف، باید به‌طور قابل‌توجه اي ناشی از تفاوت‌های در چربی بدن باشد (29).

جداي از چند مورد استثنایی، مانند تحقیقات انجام‌شده در ۶۶ قهرمان جهانی بدن‌سازی (۴۱/۰=r) و ۱۱۱۲ کودك ۵ الی ۱۰ سال (۳۰/۰=r)، شاخص توده بدن عموماً مستقل از قد می‌باشد. همین مطالعات همچنین همبستگی‌های تقریباً یکسانی بین شاخص توده بدن و تخمین توده بدون چربی یا چگالی بدن نشان می‌دهند (29). همان‌گونه که به‌وسیله دیگران اظهارشده است، شاخص توده بدن نشان‌گر هردوی وزن بافت خالص و بافت چربی است و براي برخی گروه‌های سنی ممکن است اندازه نسبی بهتري از توده خالص باشد تا چاقی. متأسفانه، شاخص توده بدن براي افرادي که در خصوص وضعیت تندرستی، رژیم غذایی، کاهش وزن و دیگر عوامل آمادگی اقدام به مشاوره می‌کنند، بیش‌ازحد مورد استفاده قرار می‌گیرد (50).

اگرچه، در برخی از این مطالعات مقادیر همبستگی بسیار نزدیکی بین شاخص توده بدن و تخمین‌های توده بدون چربی نشان داده‌اند. در برخی جوامع شاخص توده بدن تقریباً به‌اندازه یکسان تحت تأثیر بخش‌های توده خالص و چربی بدن قرار دارد و نشان می‌دهد که ممکن است بیشتر اندازه مناسبی از بافت خالص باشد تا بافت چربی (29). براي مثال؛ در مطالعه‌ای روي ۱۸۰۰۰ مرد و زن سنین ۷۰-20 سال براي ارزیابی اعتبار پیش‌بین شاخص توده بدن به‌عنوان روشی براي تخمین مقدار بافت چربی که از طریق روش تعدیل و اصلاح محیط بازو بررسی شد، بیشترین همبستگی شاخص توده بدن با بخش عضلانی بود (۵۸/۰=r). همبستگی بین شاخص توده بدن و بافت چربی ۵۰/۰=r بود (29).

شاخص توده بدن به‌طور آشکارا در برخی بیماری‌هایی که مرتبط با سارکوپنیا (تخریب عضلانی) هستند، مقدار بافت خالص را ممکن است کمتر تخمین نماید. براي مثال، در مطالعه‌ای که روي ۹۷ بیمار آرتریت روماتیسمی انجام شده است، کاهش در بافت خالص بیش از چربی بود، بیش از نیمی از گروه زیر صدك دهم بخش عضلانی بودند، درحالی‌که صرفاً ۱۳ درصد پایین‌تر از صدك پنجم بودند. مشاهدات مشابه اي در مردان و زنان تندرست نیز نشان داده شده است. در مطالعه‌ای که در مقیاس بزرگ توسط روس و همکاران[4] (۱۹۸۸) انجام و در فوق اشاره گردید، ۲۶% آن‌هایی که بسیار لاغر (۲۰>BMI) درجه‌بندی ‌شده بودند، در چین پوستی آن‌ها در صدك پنجاهم قرار داشتند و ۱۶% آن‌هایی که چاق (۲۷<BMI) ارزیابی شدند، داراي چین پوستی زیر صدك پنجاهم بودند (106).

[1] Adolphe Quetelet

[2] Pondral Index

[3] www.aso.org.uk

[4] Ross et al

جهت مشاهده و دانلود ادبیات و مبانی نظری و پیشینه تحقیق آمادگی جسمانی کلیک کنید.

نکته مهم :

با توجه به اين كه شاخص های پيكرسنجی تحت تأثير عواملی مانند جنس، سن، قوم و نژاد، فرهنگ اجتماعی و وضعيت اقتصادی هستند و با توجه به خطرات ناشی از آمادگی جسمانی پايين و ناهنجاری ها تركيب بدنی در تندرستی افراد و به طور كلی جامعه، برای برخورداری از يك جامعه سالم شناخت زمينه های خطرزا ضروری است، بر همين اساس درک ارتباط بين عوامل آمادگی جسمانی و شاخص‌های دیگر چاقی بدن در کنار شاخص توده بدن، همچون محیط کمر، در دانش آموزان مدرسه ای از سنین کودکی تا نوجوانی و جوانی ضروری است.

همچنین با توجه به شیوع بالای اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان دانش­آموز شهر رشت، لزوم درک عوامل مرتبط با چاقی و اضافه وزن ضروری به نظر می­رسد. از این رو، در پژوهش حاضر تلاش می­کنیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که چه ارتباطی بین آمادگی جسمانی با شاخص توده­ی بدن و محیط کمر در پسران دانش­آموز 8 تا 10 ساله دارد.

نمونه ای از پژوهش های مرتبط با موضوع

نتايج مطالعات انجام شده در ايران شیوع چاقی را در شهرهای مختلف متفاوت گزارش کرده‌اند. در مطالعـه شاهقليان و همکاران (1382) شيوع چاقي در كودكان ۱۲-7 سال استان چهارمحال و بختياري ۹/۹ درصد بـود و در مطالعـه مظفـري و همكاران (1381) در دانش آموزان ابتـدايي شـهر تهـران شـيوع چـاقي و اضافه‌وزن به ترتيب ۷/۷ و ۳/۱۳ درصد گزارش شد. بر اساس مطالعه ديگري در كودكان ۱۲-7 ساله شهر بابـل، شيوع چاقي و اضافه‌وزن به ترتيب ۸/۵ و ۳/۱۲ درصد گزارش شده است (9).

نتايج مطالعه اسدی و همکاران (۱۳۸۷) نشان داد كه شيوع چاقي و اضافه‌وزن در دانش آموزان دبستاني شـهر بنـدرعباس بـه ترتيـب ۵/۸ و ۴/۱۱ درصد می‌باشد. مطالعه‌ای كه در نيشابور انجام شد، شيوع چاقي را در گروه سني ۶ تا ۱۲ سال، ۶/۴ درصد گزارش كرد. همچنين مطالعه طاهري و همکاران (1381) در بيرجند نشان داد كه شيوع چـاقي در كودكـان ۱۲-7 ساله ۳/۳ درصد می‌باشد. مظفري و همکاران در يزد در سال 1382 شيوع چاقي در كودكان ۱۲-6 ساله را ۷/۶ درصد گزارش نمود. درحالی‌که سـال 1384 در كودكان ۱۱-9 ساله يزدي شيوع چاقي ۳/۱۳ درصـد گـزارش شد. در خوزستان سـال ۱۳۸۲ شـيوع چـاقي در كودكـان ۱۲-6 ساله ۲/۱۰ درصد گزارش شد (1).

در پژوهش آقاعلی نژاد و همکاران (۱۳۹۲) شيوع اضافه‌وزن در کودکان 5 تا 6 ساله تهرانی با استفاده از معيار IOTF 36/7% و 51/۱۱% و شيوع چاقي73/۴% و۹۹/۱0% به ترتيب در پسران و دختران بود. پژوهش پيمايشي در کودکان ۴ تا ۵ ساله استان‌های گيلان و سيستان و بلوچستان انجام شد و شيوع بيشتر اضافه‌وزن (6/17% در ميان پسرها و ۱۹ درصد در ميان دخترها) و شيوع کمتر چاقي (1/7% در ميان پسرها و 8/7% در ميان دخترها) در مقايسه با یافته‌های پژوهش آقاعلی نژاد و همکاران را گزارش نمود (2). در کودکان 6 ساله سه منطقه‌ی مرکزي، شمالي و غربي ايران شيوع اضافه‌وزن با استفاده از معيار CDC 8/12%، 5/13% و9/10% و شيوع چاقي 4/3%، 5/3% و 4/3% به ترتيب در سال‌های 2007، 2008 و 2009 بود (60).

در شمال ايالت کبک در کودکان 5 ساله شيوع اضافه‌وزن با استفاده از معيار IOTF 6/31% (2/28% در ميان پسرها و 35% در ميان دخترها) و شيوع اضافه‌وزن با استفاده از معيار CDC 5/27% (8/23% در ميان پسرها و 2/31% در ميان دخترها) بود (139). افزايش شيوع چاقي با بهبود وضعيت اقتصادي، روند سريع شهرنشيني و سبک زندگي کمتر فعال مرتبط می‌باشد. ايران کشوري است با مناطق شهري گسترده که به‌عنوان کشوري که در وضعيت انتقال تغذیه‌ای به سمت سبک تغذیه‌ای شهري می‌باشد موردتوجه قرارگرفته است. به‌مانند بيشتر کشورهايي که متحمل تغيير سريع اقتصادي و جمعیت‌شناسی شده‌اند، بیماری‌های غیر واگیردار دلايل اصلي ناخوشي و مرگ‌ومیر در ايران می‌باشند (21). هرچند که شيوع چاقي مانند وضعيت بحراني برخي از کشورهاي غربي نيست (2).

شاخص توده بدن

جهت مشاهده نمونه های دیگر از پایان نامه تربیت بدنی کلیک کنید.

نمونه ای از منابع و مأخذ

1. اسدي نوقابي، فريبا. (1390). بررسي شيوع چاقي و اضافه وزن در کودکان سن مدرسه شهرستان بندرعباس، سال 1387. مجله پزشكي هرمزگان، سال پانزدهم، شماره 3 (پياپي 59).
2. آقاعلي نژاد، حمید، قراخانلو، رضا. (1384). هنجاريابي BMI, WHR, WCو درصد چربي بدن در جامعه ي ايراني و ارتباط آن با عوامل خطرزاي قلبي عروقي، طرح پژوهشي، پژوهشكده ي تربيت بدني و علوم ورزشي.
3. آقاعلي نژاد، حميد، فرزاد، بابك، سالاري، منصوره، كامجو، سميه، پيري، مقصود، بياتي، مهدي. (1392). شيوع اضافه وزن و چاقي و ارتباط آن با ميزان آمادگي جسماني در كودكان پيش دبستاني تهران. مجله غدد درون ريز و متابوليسم ايران، سال پانزدهم، شماره 4 (پياپي 70).
4. بروغني مهدي، حامدي­نيا محمدرضا، اسد محمدرضا، زارعي مهدي. (1389). بررسي شاخص توده بدني و فعاليت بدني در دانشآموزان پسر 11 تا 14 ساله شهر خوشاب. فصلنامه دانش و تندرستي، دوره 5، شماره 2 و 3،.
5. بوچر، چارلز. (1983). «مباني تربيت بدني و ورزش»، ترجمه احمد آزاد (1375). كميته ملي المپيك، چاپ اول. ص:193.
6. حاجي نيا، مرتضي ، حامدي نيا، محمدرضا ، حقيقي، اميرحسين ، داورزني، زهرا. (۱۳۹2). ارتباط آمادگي قلبي ـ عروقي و سطح فعاليت بدني با چاقي و بررسي الگوي تغييرات آن‌ها در پسران 16-12 سال. مجله ي غدد درون ريز و متابوليسم ايران. دوره ي پانزدهم، شماره ي ۲، ص ۱۵۱ -۱۴۳.
7. دلشاد، حسین (1392). چهارمین کنگره پیشگیري و درمان چاقی ایران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
8. رجبی، رضا، صمدی، هادی. (1387). راهنمای حرکات اصلاحی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی. انتشارات دانشگاه تهران.
9. شاهقليان، ناهيد، آئين، فرشته، دريس، فاطمه. (1382). تعيين صدک نودم (BMI) و برخی فاکتورهای خطر آفرين چاقی در کودکان دبستانی 12-7 سال استان چهارمحال و بختياری، 1380. دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد. دوره 5 شماره 4 صفحات 42-48.
10. قراخانلو، رضا، آقاعلي نژاد، حميد، فتحي، رزيتا، طالبي گركاني، الهه. (1383). هنجاريابي WSR ، WHR ، WC، BMI و درصد چربي و ارتباط آنها با فعاليت بدني در زنان 30 تا 55 ساله شهر تهران. المپيك. شماره 12(3 (پياپي 27)):41-50.
11. قنبري نياكي، عباس (1384). «بررسي و مقایسه سطوح چربي و ليپوپروتين سرم در جودوکاران، کشتی‌گیران آزادكار وافراد عادي»، نشريه پژوهش در علوم ورزشي، سال سوم، شماره ششم، ص: 94-87.
12. گاييني، عباسعلي (1380). «ورزش، آمادگي و تندرستی»، تربيت بدني آموزش و پرورش.
13. گاييني، عباسعلي و محمدضيا معيني (1380). «بررسي و مقایسه ميزان درصد چربي ورزشكاران و غير ورزشكاران نوجوان شهر تهران»، ویژه‌نامه 2 المپيك.
14. گاييني، عباسعلي، لامعي، طاهره. (1382). ارتباط بين درصد چربي (BF%)، شاخص توده بدن (BMI) و نسبت محيط كمر به محيط لگن (WHR) زنان پانزده سال به بالاي شهر تهران. حركت (پياپي 17):95-105.
15. مهرابی، عفت، گارگرفرد، مهدي، كليشادي، رويا، مجتهدي، حسين. (1391). تأثير چاقي بر عملكرد ريوي دانش‌آموزان دختر دوره­ي راهنمايي شهرستان اصفهان. مجله دانشكده پزشكي اصفهان – سال 30 / شماره 183.
16. Aadahl M, Kjaer M, Kristensen JH, Mollerup B, Jørgense T. (2007). Self-reported physical activity compared with maximal oxygen uptake in adults. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil 14: 422-8.
17. Aires L, Andersen LB, Mendonca D, Martins C, Silva G, Mota J. (2010). A 3-year longitudinal analysis of changes in fitness, physical activity, fatness and screen time. Acta paediatr (Oslo, Norway: 1992), 99(1):140–144.
18. Amini M, Omidvar N, Kimiagar M. (2007). Prevalence of overweight and obesity among junior high school students in a district of Tehran. JRM. 12(6): 315-319.
19. Andreasi V, Michelin E, Elisa A, Rinaldi M, Burini R C. (2010). Physical fitness and associations with anthropometric measurements in 7 to 15-year-old school children. Journal de Pediatria – Vol. 86, No. 6.
20. Artero EG, Espana-Romero V, Ortega FB, Jimenez-Pavon D, Ruiz JR, Vicente-Rodriguez G, et al. (2010) Health-related fitness in adolescents: underweight, and not only overweight, as an influencing factor. The AVENA study. Scand J Med Sci Sports.;20:418-27.
21. Azizi F, Ghanbarian A, Momenan AA, Hadaegh F, Mirmiran P, Hedayati M, et al. (2009) Prevention of non-communicable disease in a population in nutrition transition: Tehran Lipid and Glucose Study phase II. Trials.10: 5.
22. Barlow SE, Expert Committee. (2007). Expert committee recommendations regarding the prevention, assessment, and treatment of child and adolescent overweight and obesity: summary report. Pediatrics 120: S164–92.
23. Baygi F, Dorosty AR, Eshraghian MR, Haghighian Roudsari A. (2010). Association between dietary factors and obesity in Neishubour school children. Medical Journal of Mashhad University of Medical Sciences. 52:226-232.
24. …..

شاخص توده بدن

https://digitalcommons.usf.edu/edj_etd/