کیفیت سود در شرکت های بورسی

کیفیت سود

کیفیت سود در بورس

فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات تحقیق

بخش اول: مبانی نظری

1-2 مقدمه

2-2 معیارهای ارزیابی کیفیت سود.

3-2 عناصر تاثیرگذار بر کیفیت سود.

1-4-2 اثرتجدید ارائه بر دوره های زمانی بعد از تجدید ارائه

1-5-2 اثر تجدید ارائه صورت های مالی بر سود شرکت

2-5-2 پیامدهای تجدید ارائه صورت های مالی.

3-5-2 اهمیت و ماهیت تعدیلات سنواتی

4-5-2 انگیزه های تجدید ارائه صورت های مالی.

بخش دوم: ادبیات تحقیق

6-2 مروری بر تحقیقات قبلی

1-6-2 تحقيقات خارجي.

2-6-2 تحقيقات داخلي.

خلاصه فصل‌

منابع

 مقدمه کیفیت سود

در سال های اخیر تجدید ارائه صورت های مالی توجه بسیاری از صاحب نظران را به خود جلب کرده است.. مطالعات انجام شده در سال های 1997 تا 2006 بر روی تعدادی از شرکت ها در بخش     خزانه داری امریکا حاکی از این است که تعداد اقلام تجدید ارائه شده رو به افزایش می باشد و تعداد این اقلام تا کنون به هفده قلم رسیده است.

تحقیقات مشابه ای که در ایران انجام شده نیز اشاره به این دارد که، درصد بالايي از شركت‌هاي ايراني نیز به دليل اصلاح اشتباهات حسابداري، صورت‌هاي مالي را تجديد و رقمي را تحت عنوان تعديلات گزارش مي‌كنند.با توجه به نرخ افزایش تجدید ارائه سود، و واکنش منفی بازار به این     ارائه های مجدد، ازسطح علاقه و قابلیت اعتماد استفاده کنندگان صورت های مالی کاسته شده است.

تجدید ارائه صورت های مالی از سال 2004 تا 2006 از 5/4 % به 5/8 % افزایش یافته و بسیاری از شرکت ها صورت های مالی صحیحی را ارائه نکرده وکیفیت اطلاعاتی که به سرمایه گذاران برای اخذ تصمیمات بهینه جهت تخصیص منابع داده اند به طور جدی مورد سوال قرار گرفته است. همزمان با رشد سریع تجدید ارائه صورت های مالی، تحقیقات دانشگاهی نیز تلاش زیادی را برای یادگیریهای بیشتر درباره تجدید ارائه انجام داده اند. ضمن اینکه تحقیقات ارائه مجدد بیشتر به تاثیر بازار بر ارائه های مجدد تمرکز کرده اند( وو[1] 2003، پالمروس و دیگران[2] 2004، هری بار وجکینز [3]2004).

با توجه به ماهیت گسترده تجدید ارائه سود در بازارهای سرمایه امروزی، طبیعی است که سوالاتی درباره این که چگونه تجدید ارائه بر فرآیندهای تصمیم­گیری فعالان بازار سرمایه که به این       صورت های مالی اتکاء می کنند تاثیر می گذارد؟

تجدید ارائه  تعداد زیادی از اقلام صورت های  مالی در شرکتها، نه تنها بر روی ارزش بازار شرکتها تاثیر می گذارد، بلکه بر روی کیفیت داده های مالی آن شرکت هم اثر می گذارد زیرا تجديد ارائه صورت‌هاي مالي دوره‌هاي قبل تبعات منفي متعددي را به همراه دارد .

تجدید ارائه سود بر کیفیت حسابداری سودها برای دوره مالی تجدید ارائه و دوره های مالی بعد از تجدید ارائه چه تاثیری دارد؟ بطور کلی ماهیت تجدید ارائه ( یعنی دلیل ارائه مجدد و عوامل ایجابی آن) بر کیفیت سود حسابداری شرکت­هایی که صورت های مالی خود را تجدید ارائه می کنند چه تاثیر ی دارد؟

پایداری سود به عنوان مقیاس ارزیابی کیفیت سود، چگونگی تاثیرگذاری تجدید ارائه برکیفیت سود در دوره تجدید ارائه را از طریق مقایسه پایداری سود تجدید ارائه شده با سود گزارش شده اولیه بررسی می کند. این مطلب به محقق اجازه می دهد مقایسه مستقیم بین ارقام سودهای تجدید ارائه شده و اولیه را به منظور تعیین اینکه سودهای تجدید ارائه شده معیار بهتری از سودهای آتی نسبت به سودهای اولیه را انجام داده و سپس تغییر درکیفیت سود از دوره قبل تا دوره بعد از سال تجدید ارائه را بررسی کند.

آیا ارائه مجدد،کیفیت سود شرکت های تجدید ارائه کننده را تغییر می دهد یا خیر؟ بطور کلی ارائه مجدد تفاوت معناداری بر کیفیت سودهای آتی شرکت های تجدید ارائه کننده می گذارد یا خیر؟

پاسخ به این سوال که آیا تجدید ارائه سبب ارائه مجدد سودهایی می شود که دارای کیفیت بهتری نسبت به رقم سودهای اولیه باشند و از پایداری و قابلیت پیش بینی بیشتری برخودار باشد یک سوال منطقی است و پاسخ ممکن است واضح باشد، زیرا سودهای تجدید ارائه شده از توانایی بیشتری برای پیش بینی سودهای آتی در مقایسه با سودهای اولیه هستند.

ادامه مقدمه کیفیت سود

بعد از تحلیل اثر کوتاه مدت تجدید ارائه، گام منطقی بعدی عبارتست از آزمون اثر بلند مدت جهت اینکه آیا تحلیل مزبور منجر به تغییر درکیفیت گزارشگری شرکت تجدید ارائه کننده خواهد شد، واضح است که وقتی یک شرکت تصمیم به تجدید ارائه می گیرد نگرش او فراتر از این مطلب است که خصوصیات آن را بررسی نماید.

محتوای ارائه مجدد ( از قبیل منشا و منطق حسابداری پشتوانه آن) می تواند تشخیص صاحبان سرمایه را از نظر اینکه چه نوعی از ارائه های مجدد ممکن است کمک بیشتری به آنها بنماید بهبود بخشد. به طور کلی تجدید ارائه سود هم دارای ارزش کوتاه مدت و هم بلند مدت می باشد. در ضمن سودهای تجدید ارائه شده دارای پایداری فزآینده ای نسبت به رقم سودهای گزارش شده اولیه هستند. پس تجدید ارائه یک اثر معنادار بر پایداری سود از دوره قبل تا دوره بعداز سال تجدید ارائه دارد.

نتایج حاصل ازکنترل نوع صنعت ،اندازه شرکت و مجموعه ی شرکت هایی که تجدید ارائه نمی شوند؛ نشان می دهد که تغییر زیاد پایداری سود در سال ارائه مجدد برای شرکت ها ازویژگیهای طبیعی پایداری(سری زمانی) سود نیست. در تحلیل نوع و منشا ارائه مجدد، نیز می توان گفت که تجدید ارائه حساب­های اصلی، پایداری بیشتری نسبت به حساب­های غیر اصلی در دوره بعد از سال تجدید دارند.

مي‌توان انتظار داشت كه صورت‌هاي مالي دوره جاري نيز در سال‌هاي بعد دستخوش اصلاح اشتباه می شود و سودي كه به عنوان سود خالص دوره جاري به سود (زيان) انباشته ابتداي دوره اضافه شده و مبناي تقسيم سود بين سهامداران و اعطاي پاداش به مديران قرار گرفته است، با رقم تعديلات اصلاح گردد.

ادامه مقدمه کیفیت سود

بنابراين، درصورت افزايش يا ثابت ماندن تعداد اين قبيل شركت‌ها، به‌ويژه با توجه به وجود شركت‌هايي كه تقريبا همه ساله چنين رقمي را گزارش مي‌كنند و نيز با توجه به اهميت رقم تعديلات نسبت به سود خالص دوره، اين تصور مي‌تواند به ذهن برسد كه اشتباه حسابداري و اصلاح آن در دوره‌هاي آتي منافعي را براي مديريت شركت‌ها به همراه دارد و اطلاعات حسابداري، علاوه بر اين كه عاري از اشتباه نيست،‌ از تمايلات جانبدارانه نيز عاري نمي‌باشد.

این موضوع می تواند تاثیر مستقیمی بر اتکا پذیری اطلاعات مالی داشته باشد که این امر نیازمند توجه و بررسی دقیق تری می باشد. همراه با  تجدید ارائه در شرکتها و افزایش تعدیلات، از قابلیت توان صورتهای مالی کاسته می شود و این موضوع تاثیر منفی بر بازار می گذارد. یعنی مدیران با تهیه صورتهای مالی تجدید ارائه شده قصد فریب بازار و جلب رضایت سرمایه گذاران را دارند(هی،2008).

رقم سود، مبناي محاسبه پاداش مديريت، ماليات، و سود تقسيمي به سهامداران است. علاوه بر اين، ‌سود هر سهم و نسبت قيمت به سود هر سهم از جمله شاخص‌هايي است كه مورد استفاده تحليل‌گران و سرمايه‌گذاران قرار مي‌گيرد. بنابراين، رقم سود بر مناسبات اقتصادي افراد ذينفع و ذيربط تاثيرگذار است. محتواي اطلاعاتي این تعديلات، اصلاح يا تعديل سودي است كه در دوره‌هاي قبل مبناي تصميم‌گيري‌هاي اقتصادي قرار گرفته بود، اما اين رقم، با تاخير و پس از اتخاذ تصميمات مرتبط ارائه مي‌شود. از اين رو،‌ در بسياري از موارد امكان بازانديشي در تصميمات گذشته و يا اصلاح جريان‌هاي نقدي مبتني بر اين اطلاعات وجود ندارد.

تحقیق حاضر تلاش می کند تا به این سوال پاسخ دهد که سود تجدید ارائه شده با ارائه تعدیلات، بر روی کیفیت سود حسابداری چه تاثیری دارد، یعنی اینکه کیفیت سود تجدید ارائه شده نسبت به سود سال قبل چگونه است. به عبارت دیگر، کیفیت کدام سود بهتر است، سود اعلام شده یا سود تجدید ارائه شده. با تجدید ارائه سود توسط  شرکتها استفاده کنندگان نمی دانند برای پیش بینی، کیفیت کدام سود بهتر است تا در اخذ تصمیم  بهینه به آنها کمک کند. برای اندازه گیری کیفیت سود، از دو معیار قابلیت پیش بینی و پایداری سود استفاده می شودکه در بخش های بعدی به تشریح آنها پرداخته می شود.

جهت مشاهده و دانلود ادبیات پیش بینی بهای عوامل تولید توسط مدیران، در زمان انتشار گزارشات کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود ادبیات و مبانی نظری کیفیت سود و تغییرپذیری بازده سهام کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود ادبیات و مبانی نظری نقدشوندگی (نقدشوندگی سهام در شرکت های بورسی) کلیک کنید .

معیارهای ارزیابی کیفیت سود

معیارهای ارزیابی کیفیت سود و اجزای مربوط به آن را که در سال 2003 توسط توسط کاترین و وینسنت[4] ارائه شده به صورت زیر طبقه بندی می شود.

• سری های زمانی ویژگی های سود
• رابطه بین سود ، معوقات و وجه نقد
• خصوصیات کیفی چارچوب مفهومی FASB
• براساس تاثیرگذاری درتصمیم

مفهوم کیفیت سود مبتنی بر سری زمانی ویژگی های سود

مفهوم سری های زمانی مرتبط با کیفیت سود شامل ثبات ، قابلیت پیش بینی و تغییرپذیری می باشد. این سه مفهوم با ویژگی های تغییر کردن سود در طول زمان مرتبط می باشد. ثبات عبارت است از میزان باقی ماندن یک تغییر مشخص در یک آینده قابل تشخیص ، قابلیت پیش بینی تابعی از توزیع این تغییرات ( مخصوصا واریانس این تغییرات ) در طول زمان می باشد ، و تغییرپذیری انحراف تغییرات را در طول زمان اندازه گیری می کند.

34 . Wu

35 . Palmrose et al

36 . Hribar &  jenkins

37 . Katherin & Vincent

مفهوم کیفیت سود براساس خصوصیات کیفی چارچوب مفهومی FASB

اگرچه در این بحث تاکید بر سود به عنوان نشان دهنده خلاصه عملکرد می باشد، چارچوب مفهومی FASB ، مجموعه صورت های مالی را شامل تمام اقلام مندرج در صورتهای مالی به علاوه یادداشت های همراه و برنامه و طرح های مدیریت می داند. تاکید چارچوب مفهومی بر مفید بودن برای تصمیم گیری می باشد که براساس آن مربوط بودن ، قابل اتکا بودن و قابلیت مقایسه،ثبات رویه را به عنوان معیارهای ارزیابی کیفیت سود در نظر گرفته  می شود. موضوع مهم برای محققین عملیاتی کردن این ویژگی ها می باشد.

تعریف کیفیت گزارش های مالی برحسب ویژگی های  مربوط بودن، قابل اتکا بودن وقابل مقایسه بودن بر اساس هدف ارزیابی جداگانه این ویژگی ها، عملا” مشکل زا می باشد. این ویژگی ها هیچکدام با یکدیگر تطابق نداشته ونمی توان هر یک را بصورت مجزا اندازه گیری نمود. عملا” در گزارش های مالی نوعی توازن بین این ویژگی ها لازم است که این توازن در بین اجزاء سود متفاوت است. به عنوان مثال به توازن بین مربوط بودن و قابل اتکا بودن می توان اشاره کرد.

محققین از رگرسیون ماتریس های بازار مانند قیمت های سهام و بازده سهام بر سود و معیارهای مشابه مانند جریانات نقدی برای مشخص کردن ویژگی های کیفی مانند مربوط بودن و قابل اتکا بودن استفاده کرده اند. این رویکرد نمی تواند مربوط بودن و قابل اتکا بودن را به صورت جداگانه ارزیابی کند و زمانی که بین این دو ویژگی مربوط بودن و قابل اتکا بودن بده – بستان وجود دارد. این رویکرد     نمی تواند از دیدگاه سودمندی تصمیم چگونگی تحت تاثیر قرار گرفتن کیفیت سود را نشان دهد.

به علاوه این رویکرد نمی تواند کاهش در ترکیب مربوط بودن و قابل اتکا بودن ناشی از قضاوت و ارزیابی که به صورت اجتناب ناپذیری شامل اشتباه است را از کاهشی که از قضاوت و ارزیابی مخرب که بیان کننده اشتباه در قالب دستکاری های مدیریت است را مجزا سازد.

جهت مشاهده و دانلود صندوق های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود پیش بینی سود در شركت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود ادبیات و مبانی نظری و پیشینه تحقیق مالکیت چیست و ترتیب مالکیت در شرکت های بورسی کلیک کنید .

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حسابداری کلیک کنید

نمونه ای از منابع فارسي

• 1) احمد پور، احمد و احمدی، احمد،(1387)، “استفاده از ویژگی‌های کیفی اطلاعات در ارزیابی کیفیت سود شرکتها”، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، ش 52، 3
• 2)اسماعیلی، شاهپور (1385)، “بررسی رابطه بین کیفیت سود و بازده سهام”، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طبا طبایی.
• 4)ثقفی ، علی، و کردستانی ، غلام رضا، (1383)”بررسی و تبیین رابطه بین کیفیت سود و واکنش بازار به تغییرات سود نقدی” بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، ش 37،
• 5) خواجوی، شکر الله و ناظمی، امین، (1384) ” بررسی ارتباط بین کیفیت سود و بازده سهام با تاکید بر نقش ارقام تعهدی در بورس اوراق بهادار تهران”، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 40،
• 6) رحمیان و جعفری،(1385)، معیارها و ساختار های کیفیت سود.
• 6)سروري مهر، صمد (1385) “بررسي ماهيت تعديلات سنواتي در شركت ها“، پايان نامه كارشناسي ارشد حسابداري، دانشگاه علامه طباطبايي.
• 7)شورورزی ، محمد رضا، (1378 ) ،ارائه مدلی برای ارزیابی کیفیت سود بااستفاده از خصوصیات کیفی مفاهیم نظری گزارشگری مالی در ایران.
• 8)ظریف فرد ، احمد ، (1378 ) ، شناسایی و تحلیل عوامل مرتبط با ارزیابی کیفیت سود بنگاههای اقتصادی ایران ، پایان نامه دکتری ، دانشگاه تهران.
• 9)کردستانی، غلامرضا و مجدی، امیر،(1386) ” بررسی برخی از ویژگی‌های کیفی اطلاعات با هزینه سرمایه”، بررسی‌های حسابداری و حسابررسی، ش.48، 85.
• 10)کریمی و صادقی(1389)، محاسبه کیفیت سود بر اساس سرمایه گذاری در داراییهای سرمایه ای و نیروی کار و رابطه آن با پایداری سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
• 11)…
• 12)…

 کیفیت سود