بررسی حقوق افراد دارای معلولیت در اسناد بین المللی و نظام حقوقی ایران

توضیحات

بررسی حقوق افراد دارای معلولیت در اسناد بین المللی و نظام حقوقی ایران

بررسی حقوق افراد دارای معلولیت در اسناد بین المللی و نظام حقوقی ایران

فهرست مطالب

عنوان

مبحث سوم: تعریف معلولیت در اسناد بین المللی و حقوق داخلی ایران ……………………..

مبحث چهارم: مفاهیم بنیادین در حوزه معلولیت ……………………………………………………..

گفتار اول: اختلال، ناتوانی، معلولیت ……………………………………………………………….

گفتار دوم: پیشگیری………………………………………………………………………………………

الف: علل و انواع معلولیت …………………………………………………………………

انواع معلولیت ها ………………………………………………………..

علل معلولیت …………………………………………………………….

ب: پیشگیری از معلولیت …………………………………………………………………..

پیشگیری اجتماعی ……………………………………………………..

پیشگیری پزشکی ……………………………………………………….

گفتار سوم: توانبخشی و بازتوانی …………………………………………………………………….

گفتار چهارم: برابر سازی فرصت ها …………………………………………………………………

فصل دوم: روند تاریخی تدوین حقوق افراد دارای معلولیت و چالش های فراروی آن ها……………

مبحث اول: روند تاریخی تدوین حقوق افراد دارای معلولیت ………………………………………

مبحث دوم: چالش های حقوقی فراروی افراد دارای معلولیت ……………………………………….

بخش دوم: حمایت حقوقی اسناد بین المللی از افراد دارای معلولیت و جایگاه آنان در قوانین داخلی ایران…

فصل اول: حقوق افراد دارای معلولیت دراسناد بین المللی……………………………………………………

مبحث اول: کودکان دارای معلولیت …………………………………………………………………..

گفتار اول: سیر تحول‌ اسناد بین المللی حقوق کودک………………………………………….

گفتار دوم: حقوق کودکان دارای معلولیت در اسناد بین المللی……………………………..

الف: حقوق مدنی-سیاسی ………………………………………………………………..

ب: حقوق اقتصادی-اجتماعی …………………………………………………………..

ج: حقوق فرهنگی……………………………………………………………………………..

مبحث دوم: زنان دارای معلولیت………………………………………………………………………..

گفتار اول: اسناد مرتبط با زنان دارای معلولیت………………………………………………..

گفتار دوم: حقوق زنان دارای معلولیت در اسناد بین المللی………………………………..

الف: خشونت………………………………………………………………………………..

ب: حق سلامت، بهداشت و درمان……………………………………………………

ج: آموزش…………………………………………………………………………………….

مبحث سوم: اشتغال افراد دارای معلولیت…………………………………………………………..

گفتار اول: فقر و معلولیت………………………………………………………………………

گفتار دوم: حق کار افراد دارای معلولیت در اسناد بین المللی………………………

فصل دوم: جایگاه افراد دارای معلولیت در نظام حقوقی ایران………………………………………………

مبحث اول: قوانین داخلی مرتبط با معلولیت………………………………………………………..

مبحث دوم: حقوق افراد دارای معلولیت در قوانین جمهوری اسلامی ایران……………….

گفتار اول: حق سلامت…………………………………………………………………………..

گفتار دوم: حق آموزش…………………………………………………………………………..

گفتار سوم: حق اشتغال…………………………………………………………………………..

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………….

کتابشناسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………

Abstract……………………………………………………………………………………………………………….

چکیده:

مهم‌ترین سرمایه هر جامعه‌ای اعضای آن جامعه صرف نظر از سنّ، جنس، توانایی، اعتقادات مذهبی‌ و سیاسی و سایر تفاوت‌ها به شمار می‌‌روند. افراد دارای معلولیت درصد قابل توجهی‌ از جمعیت هر جامعه را شامل می شوند. با این وجود اغلب در سیاست‌ها و برنامه ریزی‌ها مغفول می‌‌مانند. آنچه که بیش از هر چیز افراد دارای معلولیت را با مشکل مواجه می‌‌سازد، نه تنها اختلالات و تفاوت‌های جسمی‌ و فیزیکی‌ آنان نیست، بلکه نگرش‌ها و برخورد‌های منفی‌ و ساختار‌های نامناسب اجتماعی است که فرصت‌های زندگی‌ را از دسترس آن‌ها خارج و منجر به انزوا و طرد افراد دارای معلولیت از جامعه و محیط اطراف می‌‌شود. لذا بهترین کار جهت کمک به این افراد شناخت مبتنی‌ بر واقعیات و آگاهی‌ از حقوق و توانایی آن هاست.

در کنوانسیون حقوق معلولان، “افراد دارای معلولیت شامل کسانی‌ می‌‌شوند که دارای نواقص طویل المدت فیزیکی‌، ذهنی‌، فکری یا حسی می‌‌باشند که در تعامل با موانع گوناگون امکان دارد مشارکت کامل و موثر آنان در شرایط برابر با دیگران در جامعه متوقف گردد.”

برای پی‌ بردن به محتوا و ابعاد حقوق افراد دارای معلولیت، باید به اسناد بین المللی مربوط مراجعه نمود. موضوع کرامت، برابری و عدم تبعیض همواره از اصول اولیه‌ حاکم بر اسناد بین المللی بوده است و افراد دارای معلولیت بدون تردید از این اصول بهره مند می‌‌شوند. در سطح بین المللی برای اولین بار در اعلامیه حقوق کودک جامعه ملل، مصوب ۱۹۲۴ مساله حمایت از معلولان، مشخصا کودکان دارای معلولیت ذهنی‌ مورد توجه قرار گرفت. از آن پس افراد دارای معلولیت در اسنادی چون کنوانسیون حقوق کودک مورد توجه بوده و همچنین موضوع اسناد حقوق بشری مهمی‌ قرار گرفته اند.

برنامه اقدام جهانی‌ برای معلولان، قوانین استاندارد برابر سازی فرصت ها، اعلامیه حقوق معلولان و در نهایت کنوانسیون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت جنبه‌های مختلف حقوق افراد دارای معلولیت در تمامی‌ ابعاد زندگی‌ را تدوین نموده اند.

امروزه مشارکت افراد دارای معلولیت در تمام سطوح جامعه و عادی سازی آنان در برنامه‌ها و قوانین، از سیاست‌های اصلی‌ توسعه‌ای می‌‌باشد. در سال‌های اخیر توجه روز افزونی نسبت به دستیابی افراد دارای معلولیت به استانداردهای زندگی‌ و دستیابی به فرصت‌ها بر پایه برابر با دیگران شده است که می‌‌تواند در بهبود زندگی‌ ایشان مثمر ثمر واقع شود.

واژگان کلیدی: معلولیت، افراد دارای معلولیت، توانبخشی، اسناد بین المللی، زنان دارای معلولیت، کودکان دارای معلولیت، قانون جامع حمایت از معلولان.

مفاهیم بنیادین در حوزه معلولیت

معلولیت موضوعی بسیار گسترده است. همانطور که بر تمامی‌ عرصه‌های زندگی‌ فرد و جامعه تاثیر گذار است از عوامل بسیاری نیز متأثّر می‌‌شود. درک صحیح از حوزه‌های مختلف معلولیت و شناسایی جنبه‌های متفاوت آن نیازمند ارایه تعریفی مشخص از اصطلاحات وابسته به آن می باشد.

جهت مشاهده و دانلود حمایت از معلولان در نظام حقوقی ایران و کنوانسیون حقوق کلیک کنید .

 اختلال، معلولیت، ناتوانی

به منظور درک بهتر موضوع مورد بحث باید به سه مفهوم کلیدی توجه نمود. اختلال، معلولیت و ناتوانی. این سه واژه اغلب به جای یکدیگر به کار برده می شوند. اما تفاوت و تمایز آنها برای درک درست از مسائل حیاتی است.

تا سال ۱۹۸۰ بیشتر از آنکه از اصطلاح ناتوانی استفاده شود از واژه معلولیت استفاده می شد. علت آن برداشت منفی‌ بود که از واژه ناتوانی وجود داشت. و آن را معادل بی‌ کفایتی و عدم استقلال می‌‌دانستند. هر چند واژگان و اصطلاحات حوزه معلولیت همواره به طور مبهم و نامفهومی مورد استفاده قرار می گیرند. در سال ۱۹۸۰ در ادامه ی جنبش‌ها و فعالیت‌های متنوع در راستای‌ به رسمیت شناختن حقوق افراد دارای معلولیت و توسعه آن، سازمان بهداشت جهانی‌، معلولیت و ناتوانی را در طبقه بندی بین المللی اختلال، معلولیت و ناتوانی تعریف نمود. هر چند این سند به طور آزمایشی‌ به اجرا در آمد و تنها به عنوان متممی برای طبقه بندی بیماری‌ها در نظر گرفته شده بود اما گامی موثر در جهت روشن شدن مفاهیم رایج به شمار می رفت.

در گذشته مواردی را که باعث نقص فیزیکی‌ یا ذهنی‌ می شد معلولیت می نامیدند. در حالی‌ که در طبقه بندی ۱۹۸۰ سه واژه اختلال، ناتوانی و معلولیت به طور مجزا تعریف، و مرز بین آنها مشخص شده است. در این طبقه بندی اصطلاحات اساسی‌ به این صورت آمده اند:

اختلال – هرگونه فقدان و یا نقص در ساختار یا عملکرد آناتمیک، فیزیکی‌ ویا روانی‌ می‌‌باشد.

ناتوانی –  هر نوع محدودیت یا عدم توانایی (ناشی‌ از اختلال) در انجام فعالیت به روش و در محدوده طبیعی‌ که برای نوع بشر در نظر گرفته شده است، می‌‌باشد.

معلولیت –  نقطه ضعفی است در نتیجهی اختلال یا ناتوانی که موجب محدودیت و یا مانع‌ از تحقق‌ نقش طبیعی فرد (بر اساس سنّ، جنس، اجتماع و عوامل فرهنگی‌) می‌‌شود. 

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و پیشینه تحقیق پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

Instagram : payanbama

علل و انواع معلولیت

 انواع معلولیت ها:

معلولیت گستره وسیعی از تفاوت‌ها را شامل می‌‌شود. تقسیم بندی‌های مختلفی‌ برای شناخت معلولیت‌ها در کتب و اسناد مختلف صورت گرفته است. مهم‌ترین این اسناد سری طبقه بندی‌های سازمان بهداشت جهانی‌ است. این اسناد با هدف طرح برنامه سیستماتیک برای سیستم‌های اطلاعاتی‌ سلامت و ایجاد زبان مشترک برای توصیف بهداشت و سلامت در کشور‌های گوناگون و امکان مقایسه داده‌های مختلف تدوین شده است.[1] طبقه بندی بین المللی اختلال ناتوانی و معلولیت که در سال ۲۰۰۱ تصویب گردید شامل تمام جنبه های سلامت انسان و برخی‌ عناصر رفاهی  تحت عنوان حوزه‌های مرتبط با سلامت می‌‌شود. این طبقه بندی در بافت گسترده‌ای از مسائل مربوط به سلامت باقی‌ می‌‌ماند و شرایطی که مرتبط با سلامت نیست را پوشش نمی‌‌دهد. برای مثال، کسانی‌ که توسط عوامل اجتماعی یا اقتصادی مثل نژاد، دین و یا دیگر ویژگی‌‌های اجتماعی از انجام وظایف و مشارکت در محیط اجتماعی خود محدود می‌‌شوند را شامل نمی‌‌شود.

معلولان ذهنی‌ و روانی‌:

افرادی در حیطه معلولان ذهنی‌ و روانی‌ قرار می‌‌گیرند که به جهتی‌ مبتلا به نارسایی و یا تاخیر در رشد توان ذهنی‌ و مغزی شده باشند. این افراد ممکن است به دلایل مختلف ارثی و یا محیطی‌ مبتلا به ناتوانی ذهنی‌ و فکری شده باشند. در واقع کم توانی‌ ذهنی‌ توسعه تاخیری و یا ناقص ذهن است که به خصوص با اختلال در مهارت‌هایی‌ که در طول دوره رشد و نمو بروز می‌‌کنند و‌ به سطح کلی هوش مثل مهارت‌های شناختی‌، زبانی و توانایی‌های اجتماعی کمک می‌‌کنند، مشخص می‌‌شود. عقب ماندگی ذهنی‌ می‌‌تواند با یا بدون هرگونه اختلال جسمی‌ یا روانی‌ دیگر رخ دهد. با این حال افراد دارای اختلال ذهنی‌ ممکن است طیف وسیعی از معلولیت‌های جسمی‌ و حسی را تجربه کنند و در مقایسه با سایر افراد شیوع سایر معلولیت‌های روانی‌ در آن‌ها حداقل ۳ تا ۴ برابر بیشتر است.