مبانی نظری و مروری بر پیشینه تحقیق محافظه کاری حسابداری و گزارشگری مالی

 محافظه کاری حسابداری و گزارشگری مالی

محافظه کاری حسابداری

فصل دوم: مبانی نظری و مروری بر پیشینه تحقیق محافظه کاری حسابداری و گزارشگری مالی

فصل دوم: مبانی نظری و مروری بر پیشینه تحقیق…………………………………………………..

2-1: مبانی نظری………………………………………………………………………………………………

2-1-1: مقدمه………………………………………………………………………………………………….

2-1-2: محافظه کاری و گزارشگری مالی…………………………………………………………….

2-1-2-1: تعریف محافظه کاری…………………………………………………………………………

2-1-2-2: انتقادات به محافظه کاری……………………………………………………………………

2-1-2-3: بیان و تشریح محافظه کاری………………………………………………………………..

2-1-2-3-1: بیان قراردادی……………………………………………………………………………….

2-1-2-3-2: بیان دعاوی حقوقی سهامداران………………………………………………………..

2-1-2-3-3: بیان مالیات………………………………………………………………………………….

2-1-2-3-4: بیان قوانین و مقررات حسابداری…………………………………………………….

2-1-2-4: معیارهای ارزیابی محافظه کاری…………………………………………………………

2-1-2-4-1: معیارهای خالص دارایی­ها…………………………………………………………….

2-1-2-4-2: معیارهای سود و اقلام تعهدی………………………………………………………..

2-1-2-4-3: معیارهای رابطه سود و بازده سهام………………………………………………….

2-1-3: طبقه بندی محافظه کاری حسابداری……………………………………………………….

2-1-3-1:محافظه کاری سود و زیانی………………………………………………………………..

2-1-3-2: محافظه کاری تراز نامه­ای………………………………………………………………….

2-1-4: محافظه کاری حسابداری و سودمندی اطلاعات………………………………………..

2-1-4-1: قابلیت تایید و اطلاعات گزارشگری مالی…………………………………………….

2-1-4-2: محافظه کاری و محیط اطلاعاتی…………………………………………………………

2-1-4-2-1: اطلاعات سخت در مورد عملکرد جاری………………………………………….

2-1-4-2-2: شاخص اطلاعات “نرم” در مورد عملکرد جاری و آتی…………………….

2-1-5: عدم تقارن زمانی سود به عنوان معیاری از محافظه کاری……………………………

2-1-5-1: واکنش به هنگام سود و اقلام تعهدی………………………………………………….

2-1-5-2: واکنش به هنگام سود و جریان وجه نقد………………………………………………

2-1-6: رابطه عدم تقارن زمانی سود با نسبت (p/B)…………………………………………..

2-2: پیشینه تحقیق…………………………………...……………………………………………………

2-2-1: مقدمه……………………………………………………………………………………………….

2-2-2: تحقیقات انجام شده در خارج از ایران…………………………………………………..

2-2-3: تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور…………………………………………………….

2-3: خلاصه فصل دوم…………………………………………………………………………………..

منابع

مبانی نظری

مقدمه

براساس مفاهیم نظری گزارشگری مالی، اطلاعاتی مفید است که دارای خصوصیت کیفی مرتبط با ماهیت و محتوای اطلاعات باشد که شامل مربوط بودن و قابلیت اتکاست. احتیاط یا محافظه­کاری یکی از ویژگی­های اصلی قابلیت اتکاست. لازمه قضاوت حرفه­ای جهت دستیابی به اطلاعات و صورت­های مالی سودمند، قدرت مانور و مقدار اختیارات مدیر در زمینه حسابداری مالی است.

هیئت تدوین استانداردهای بین المللی^[1] احتیاط را این گونه تعریف می­کند «لحاظ کردن میزانی از هوشیاری در قضاوت به­هنگام برآورد در شرایط غیرقطعی بطوری­که دارایی­ها یا درآمدها بیشتر از واقع و تعهدات و مخارج کمتر از واقع جلوه نکنند.»^[2]

واضح است که ویژگی احتیاط، از برآورد­های حسابداری فرصت جویانه­ی مدیریت که ممکن است، قابل اطمینان بودن صورت­های مالی و حتی در طولانی مدت، استمرار و تداوم فعالیت را مختل کند، جلوگیری می­کند. فروپاشی شرکت انرون^[3] در دسامبر 2001 در ایالات متحده و کلاهبرداری مالی 2003 در شرکت پارمالت^[4] در ایتالیا و و ورلد کام ^[5] ، از نمونه­های به مخاطره­افکندن موجودیت شرکت به دلیل برآورد­های حسابداری فرصت جویانه و نامشروع است

(Wendt, 2010, 5).

از طرف دیگر، در صورتی که مدیریت تصمیم بگیرد تا دائماً درآمدها و سودها را دست کم و مخارج و زیان­ها را دست بالا بگیرد، آنگاه این مساله یک نمایش بیش از حد محافظه­کارانه از موقعیت و کارایی مالی خواهد بود.

شرکت­هایی که سهام آنها کمتر از واقع قیمت­گذاری شده­اند^[6] بیشتر در معرض ادغام و یا تحصیل دیگر شرکت­ها قرار دارند که باعث می­شود حسابداری محافظه­کارانه به صورت تهدیدی علیه تداوم فعالیت آنها به نظر آید. علاوه­بر­این، در هر موقعیتی تصمیمات حسابداری مدیریت که به ویژگی احتیاط مربوط می­شوند با ویژگی کیفی بی­طرفی در تضادند. یک شکل افراطی­تر لحاظ کردن احتیاط در صورت­های مالی، عملکرد محافظه کاری در حسابداری (حسابداری محافظه­کارانه) توسط مدیریت است. یک تعریف محافظه­کاری حسابداری رایج : تمایل حسابداران به بازبینی بیشتر جهت شناسایی اخبار خوب^[7] به­جای اخبار بد^[8] در صورت­های مالی است(Wendt, 2010, 5).

محافظه­کاری حسابداری یک رویکرد محتاطانه غالب نسبت به قضاوت حرفه­ای در برآوردها و روش­های حسابداری است. مدیریت در مورد چگونگی لحاظ کردن مسئولیت اختیاری خود از طریق به­کارگیری معیارهای سخت­گیرانه­تر برای شناسایی سود نسبت به زیان، یک دیدگاه محافظه­کارانه اتخاذ می­کند. به­دلیل وجود این عدم تعادل در زمان شناسایی اخبار بد در برابر اخبار خوب (زیان در برابر سود)، ارزش دفتری و درآمدهای حسابداری در حساب­های مالی کمتر از واقع در نظر گرفته می­شوند.

ادامه مقدمه

از جمله مقالاتی که در این سال­ها به طور ویژه خود را معطوف به محافظه­کاری کرده اند، می-توان به باسو (1997)، بیور و ریان ^[9] (2000) و واتز ^[10] (a,b 2003) اشاره نمود(Price, 2005).

استانداردگذاران، سرمایه­گذاران و دانشگاهیان به خاطر تاثیر قابل توجه محافظه­کاری بر حسابداری توجه زیادی به محافظه­کاری دارند(Watts,2003a, 208).

اصل تطابق هزینه با درآمد، به شناسایی و اندازه­گیری درست سود هر دوره مالی توجه دارد و با اندازه گیری درآمد هر دوره مالی هزینه­های انجام شده برای کسب این درآمد مشخص و با آن مقابله می­شود، تا سود دوره مالی تعیین شود. به عبارت دیگر، به موجب اصل تطابق هزینه با درآمد، هنگامی که رویداد مالی موجب درآمد در دوره مالی می­شود، تاثیر آن رویداد بر هزینه همان دوره مالی شناسایی می­شود (حساس یگانه، 1381، 226).

وقتی که شرکتی روش حسابداری محافظه­کارانه را بر­می­گزیند، تا­حدی درآمدهای دوره جاری با هزینه­های دوره آتی منطبق می­شوند. چنین تطابق محافظه­کارانه­ای نوسان بیشتری را در سود ایجاد می­کند، در نتیجه ممکن است سود­ها ناپایدارتر شوند(Paek, Chen and Sami , 2006, 1).

در ادبیات حسابداری دو ویژگی مهم محافظه­کاری مورد بررسی قرار گرفته است: یکی وجود جانب­داری در ارائه کمتر از واقع ارزش دفتری سهام نسبت به ارزش بازار آن که توسط فلتهام و اولسون (1995) مطرح شده است و دیگری، تمایل به تسریع بخشیدن در شناسایی زیان­ها و به تعویق انداختن شناسایی سودها که توسط باسو (1997) عنوان شده است(Price, 2005, 9).

معیاری که توسط فتهام و اولسون (1995) بیان گردید، بیان­کننده نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام^[11] است و معیاری که باسو (1997) ارائه نمود معیار عدم تقارن زمانی سود^[12] است. بدین استدلال که بازده­های سالانه سهام دربردارنده اخبار به دست آمده درطول سال هستند، این تعریف از محافظه­کاری رابطه سود- بازده را تحت تاثیر قرار می­دهد. باسو با استفاده از رگرسیون بین سود و بازده سالانه نشان می­دهد که واکنش سود نسبت به بازده های منفی ( اخبار بد ) بیشتر و به­هنگام­تر از واکنش سود نسبت به بازده­های مثبت ( اخبار خوب ) است.

محافظه­کاری عبارت است از شیوه و روشی که سود در پاسخ و واکنش به اخبار بد کاهش می­یابد ولی در پاسخ به اخبار خوب افزایش نمی­یابد(Ryan, 2006). هدف این تحقیق بررسی وجود رابطه بین معیار عدم تقارن زمانی سود به­عنوان معیار محافظه-کاری سود و زیانی و نسبت (P/B) بعنوان معیار محافظه­کاری ترازنامه­ای، بعنوان دو تعریف اصلی از محافظه­کاری می­باشد.

جهت مشاهده و دانلود مفاهیم حسابداری، گزارشگری مالی و دولتی و گمرک و گزارشگری مالی در گمرکات کلیک کنید .

محافظه ­کاری و گزارشگری مالی

تعریف محافظه ­کاری

مفهوم محافظه­کاری در تحقیقات حسابداری متعددی تعریف شده است. به عنوان مثال: باسو (1997) آن ­را این گونه تعریف می­کند: «جلب توجه حسابداران به بازبینی بیشتر صورت­های مالی برای شناسایی اخبار خوب به جای اخبار بد». این عدم تقارن در تشخیص باعث ایجاد تفاوت­های نظام­مند میان دوره اخبار خوب و اخبار بد به لحاظ زمانی و پایداری درآمدها می­گردد. بلیس^[13] (1924) تعبیر برتری از این مفهوم دارد که بدین صورت بیان می­شود: «منتظر سود نباش ولی منتظر همه زیان­ها باش» و یا به عبارت دیگر «هیچ سودی را پیش­بینی نکن، ولی تمام زیان­ها را پیش­بینی کن»(Wendt, 2010, 20).

هیئت استانداردهای حسابداری مالی^[14]، محافظه­کاری را این گونه تعریف می­کنند: «محافظه­کاری یک واکنش محتاطانه نسبت به شرایط ابهام^[15] است و سعی دارد، ابهام و ریسک­های ذاتی موجود در موقعیت­های تجاری، به اندازه کافی مورد توجه واقع شوند و مراقبت لازم از آن­ها به عمل آید»(FASB, 1980, 2).

درمجموع محافظه­کاری حسابداری یک برخورد محتاطانه نسبت به حسابداری مالی است که با شناسایی دقیق­تر سود به­جای زیان حاصل می­گردد. پیامد شناسایی نامتقارن سود در برابر زیان، کم ارزش انگاشتی خالص دارایی انباشته و درآمدهای حسابداری انباشته است(Wendt, 2010, 21).

محافظه­کاری بیانگر این نیست که تمام جریان­های نقدی مربوط به درآمد باید پیش از شناسایی سود- برای مثال شناسایی فروش­های اعتباری- دریافت شوند، بلکه باید این جریان­های نقدی تأییدپذیر باشند. محافظه­کاری درجه تأییدپذیری نامتقارنی را برای شناسایی سودها و زیان­ها ضروری می­داند. با این تفسیر می­توان محافظه­کاری را درجه­بندی نمود. بدین معنی که هر چه تفاوت درجه تأییدپذیری مورد نیاز برای سودها بیشتر از زیان­ها باشد، محافظه­کاری نیز بیشتر خواهد بود، به این گونه تفسیر از محافظه­کاری «تأییدپذیری متفاوت» ^[16] گفته می­شود(Watts, 2003, 208).

یکی از پیامدهای مهم رفتار نامتقارن محافظه­کاری در مورد سودها و زیان­ها اصرار بر ارائه کمتر از واقع^[17] خالص ارزش دارایی­ها است. قانون گذاران بازارهای سرمایه، تدوین­کنندگان استانداردها و دانشگاهیان، محافظه­کاری را بدین دلیل مورد انتقاد قرار می­دهند که این ارائه کمتر از واقع در دوره جاری می­تواند، موجب ارائه کمتر از واقع هزینه­های دوره­های آتی و از این رو منجر به ارائه بیش از واقع^[18] سود طی دوره­های آتی شوند (Watts, 2003, 208).

کیسو^[19]، ویگانت^[20] و وارفیلد^[21] (2001) محافظه­کاری را این گونه تعریف می­کنند، «به طور سنتی محافظه­کاری در حسابداری وسیله­ای است که به هنگام تردید در انتخاب رویه­ای که ممکن است موجب ارائه بیش از واقع داریی­ها و سود شود راه حلی را برمی­گزیند که کمترین پیامد را داشته باشد.» برای مثال بند 95 از بیانیه­های مفاهیم حسابداری مالی^[22] شماره 2 چنین می­گوید: «… اگر برای یک مبلغ دریافتنی یا پرداختنی دو برآورد با درجه احتمال یکسان وجود داشته باشد، محافظه­کاری آن برآوردی را انتخاب خواهد کرد که کمترین خوش بینی در آن لحاظ شده باشد.»

ادامه تعریف محافظه ­کاری

از نظر بیور (1998) رفتار محافظه­کارانه به گونه­ای است که منجر به انتخاب درآمدهای کمتر (نسبت به درآمدهای بیشتر) و هزینه­های بیشتر (نسبت به هزینه­های کمتر) می­شود و زیان­های تحمیل نشده را شناسایی می­کند، در حالی که سودهای تحقق نیافته را شناسایی نمی­کند. از این رو همان­طور که فلتهام و اولسون (1995) بیان نمودند، انتظار بر این است که این نتایج باعث بروز اختلافی بین ارزش بازار و ارزش سهام در بلند مدت گردد(Shroff, Venkataraman and Zhang, 2004, 6).

نمونه­هایی از رویه­های حسابداری محافظه­کارانه که منجر به شناسایی به­هنگام­تر اخبار بد می-شوند، عبارتند از: قاعده اقل بهای تمام شده یا بازار برای ارزشیابی موجودی کالا، شناسایی زیان­های کاهش ارزش (ولی عدم شناسایی سودهای تجدید ارزیابی) برای دارایی­های بلند مدت و حسابداری زیان­های احتمالی در مقابل سودهای احتمالی با تأکید بر اصل محافظه­کاری، هنگامی که انجام موفق یک رویداد مالی با برخی ابهامات مواجه می­شود، رویه­های حسابداری ترجیح می­دهند که شک و تردیدی در شناسایی سود اعمال شود و همچنین معیارهای تأییدپذیری بیشتری را پیش از شناسایی سود ضروری می­دانند.

سود حسابداری به دلیل اینکه اطلاعاتی درباره جریان­های نقدی جاری و آتی مورد انتظار شرکت ارائه می­کند، مربوط به قیمت سهام است و از این رو، بر ارزش بازار شرکت تأثیرگذار می-باشد(Watts, Zimmerman, 1986, 27).

از لحاظ واکنش بازار اوراق بهادار نسبت به سودهای گزارش شده، نظریه بازارهای کارا نشان می­دهند، که به طور سیستماتیک، روش­های مختلف «اصول پذیرفته شده حسابداری» ^[23] موجب گم-راهی سرمایه­گذاران در محاسبه سودهای عملیاتی گزارش شده نمی­شوند(Watts, Zimmerman, 1986, 5).

از ­­این­ رو بر اساس مباحث نظری (Hendricksen ,Vanberda  و بیانیه مفاهیم حسابداری مالی شماره 2)، سرمایه­گذاران باید درجه­ای از محافظه­کاری را در قالب انتظارات خود از کاربرد سود حسابداری برای برآورد جریان­های نقدی آتی به­کار گیرند(Scott, 2000, 1-2).

حسابداری مرسوم^[24] به طور ذاتی محافظه­کارانه است، چنانچه می­توان این ادعا را به طور پیوسته از روی شواهد مبتنی بر ارائه کمتر از واقع خالص دارایی­ها مشاهده کرد. انتخاب رویه­های حسابداری متهورانه^[25] (غیر­محافظه­کارانه) توسط مدیریت، ممکن است مقداری از درجه محافظه­کاری گزارشگری مالی بکاهد، ولی هرگز منجر به این نمی­شود، که صورت­های مالی به طور کامل غیرمحافظه­کارانه شود و یا حتی نسبت به انتخاب روش­های محافظه­کارانه یا غیرمحافظه­کارانه بی­تفاوت^[26] باشند(Givoly, Hayn, Natarajan, 2006, 5).

از دیدگاه تهیه­کنندگان صورت­های مالی، محافظه­کاری به عنوان کوششی برای انتخاب روشی از روش­های پذیرفته شده حسابداری که به یکی از موارد زیر منتج می­شود، تعریف شده است:

1- شناخت دیرتر درآمد فروش؛

2- شناخت سریع­تر هزینه؛

3- ارزشیابی کمتر دارایی­ها؛ و یا

4- ارزشیابی بیشتر بدهی­ها (شباهنگ، 1381، 54)^[27].

کمیته فنی سازمان حسابرسی ایران در مفاهیم نظری گزارشگری مالی، محافظه­کاری را با لفظ «احتیاط» به رسمیت می­شناسد و آن را به عنوان یکی از اجزای خصوصیت کیفی «قابل اتکا بودن» معرفی می­کند.

[1]  – IASB

[2]  – IASCF, Framework for the Preparation and Presentation of Financial Statements, 2001, paragraph37, 84

[3] – Enron

[4] – Parmalet

[5]– Worldcom

[6] – Undervalued Companies

[7] – Good News

[8] – Bad News

[9] – Beaver and Ryan

[10] – Watts

[11] – MTB که در این تحقیق P/B نیز نمایش داده شده است.

[12] – Asymmetric timeliness of earnings

[13]– Bliss

[14] – Financial Accounting Standard Boord (FASB)

[15] – Uncertainty

[16] – Differential Verification

[17] – Understatement

[18]– Overstatement

[19] – Kieso

[20] – Weygandt

[21] – Warfield

[22] – Statement of Financial Accounting Concepts (SFAC)

[23] – Generally Accepted Accounting Principles (GAAP)

[24] – Conventional accounting

[25] – Aggressive accounting

[26] – Neutral

[27] – Hendrickson, 1982, 83

محافظه ­کاری یا احتیاط در چهارچوب مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران به صورت زیر تعریف شده است:

تهیه_­کنندگان صورت­های مالی در عین حال باید با ابهاماتی که به گونه­ای اجتناب ناپذیر بر بسیاری رویدادها و شرایط سایه افکنده، برخورد کنند. نمونه این ابهامات عبارت است از قابلیت وصول مطالبات، عمر مفید احتمالی دارایی­های ثابت مشهود و تعداد و میزان ادعاهای احتمالی مربوط به ضمانت کالای فروش رفته. چنین مواردی با رعایت احتیاط در تهیه صورت­های مالی و همراه با افشای ماهیت و میزان آن­ها شناسایی می­شود.

احتیاط عبارت است از: کاربرد درجه­ای از مراقبت که در اعمال قضاوت برای انجام برآورد در شرایط ابهام مورد نیاز است. به گونه­ای که درآمدها یا دارایی­ها بیشتر از واقع و هزینه­ها یا بدهی­ها کمتر از واقع ارائه نشوند. اعمال احتیاط نباید منجر به ایجاد اندوخته پنهانی یا ذخایر غیرضروری گردد، یا اینکه دارایی­ها و درآمدها را عمداً کمتر از واقع و بدهی­ها و هزینه­ها را عمداً بیشتر از واقع نشان دهد، زیرا این امر موجب نقض بی­طرفی است و بر قابلیت اتکای اطلاعات مالی اثر می­گذارد (کمیته فنی سازمان حسابرسی، 1384، 530).

در تعاریف فوق از محافظه­کاری، ملاحظه می­شود که: «شرایط ابهام» کلیدی­ترین واژه این تعاریف است. هندریکسون و وان بردا^[1] دو منبع را باعث بروز ابهام در حسابداری عنوان می­کنند. نخست اینکه عموماً حسابداری با واحدهای تجاری­ای در ارتباط است که انتظار می­رود، در آینده تداوم فعالیت داشته باشند.

از آنجایی که غالباً تخصیص­ها بین دوره­های گذشته و آینده صورت می-گیرد، باید در مورد منطق این تخصیص­ها بر مبنای انتظارات آینده مفروضاتی را در نظر گرفت. اگر چه ممکن است در ارتباط با این تخصیص­ها برخی از مفروضات و انتظارات در دوره­های گذشته معتبر باشند. با این حال هرگز نمی­توان به طور کامل تمام تخصیص­ها را مورد تأیید قرار داد. دوم اینکه معیارهای حسابداری غالباً بر اساس ارزش­های پولی ثروت تعیین می­شوند، که مستلزم برآورد مبالغ نامطمئن آتی است. قابلیت اتکای این برآوردها ممکن است به طور قابل ملاحظه­ای متفاوت باشد. نمی­توان با اطمینان کامل ارزش پولی ثروت را تعیین نمود.

بنابراین، هر معیار مبتنی بر این برآوردها می­تواند فقط جنبه آزمایشی (غیر قطعی) داشته باشد. با این حال این بدان معنی نیست که هر چند ممکن است برآوردها و پیش بینی­ها مربوط باشند، ولی نمی­توان آن­ها را به درستی انجام داد، بلکه آن بدین معنی است که معیارهای مبتنی بر برآوردهای گذشته را باید با دقت انجام داد و با استفاده از برآوردهای جدید و قابل اتکاتر آن­ها را تعدیل نمود. محدودیت کلی ابهام، به عنوان مبنایی برای ارائه مفهوم محافظه­کاری در حسابداری سنتی مورد استفاده قرار گرفته است (Hendrickson,Van Breda, 1992, 147-148).

تفاوت ظريف احتياط[2] با محافظه­كاري را مي­توان به زبان ساده اينگونه بيان كرد” احتياط يعني سود زيادي شناسايي نشود و محافظه­كاري بدين معناست كه سود، زياد شناسايي نگردد.” به گونه­اي كه احتياط در شناسايي سود و دارايي روشي را اتخاذ مي­نمايد كه كمينه باشد و سود بيشتر از وقع نمايش داده نشود و محافظه­كاري هزينه و بدهي را بگونه­اي شناسايي مي­كند كه بيشينه گردد.

[1] – Hendrickson and Van Breda

[2]  – Prudence

  محافظه کاری سود و زیانی

باسو این گونه شفاف سازی می­کند که محافظه کاری اخبار بد را زودتر از اخبار خوب منعکس می­کند، که به طور ضمنی نشانگر اختلافات سیستماتیک زمانی پایداری سود است. او اذعان دارد که سود، اخبار بد را زودتر و کامل­تر از اخبار خوب منعکس می­کند. بدلیل اختیارات مدیریتی و یا بدلیل استانداردهای حسابداری، هزینه­ها و زیان فوراً در صورت سود و زیان قابل شناسایی است. در حالی که برای شناسایی درآمد و سود، نیاز به بررسی بیشتر می­باشد. در نتیجه نیازمندی­های بررسی نامتقارن خالص دارایی­ها و درآمدهای حسابداری، دائماً دست کم گرفته می شوند(Wendt, 2010, 22).

محافظه کاری حسابداری از طریق اقلام تعهدی درآمدها محقق می گردد

(Pae, 2007, 681). زمانی که مدیر انتظار یک خبر بد را در آینده می­کشد، محافظه کاری فوراً زیان احتمالی را برآورد کرده و شروع به اصلاح اقلام تعهدی می­نماید. از طرف دیگر مدیریت زمانی که بررسی­های قوی در مورد چشم اندازهای مثبت وجود دارد، فقط تغییرات تعهدی مثبت را اعمال می­کند. به دلیل این عدم تقارن تعهدات انباشته خالص در طول زمان منفی خواهد بود

(Wendt, 2010, 22).

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حسابداری کلیک کنید

نمونه ای از منابع فارسي:

1. آزاد، عبدالله، 1387، بررسي نقش اطلاعاتي صورت­هاي مالي محافظه كارانه، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه بين المللي امام خميني.
2. اميربيكي لنگرودي، حبيب، 1386، بررسي عدم تقارن زماني سود به عنوان معيار محافظه كاري در گزارش­هاي مالي، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه بين المللي امام خميني.
3. بنی مهد، بهمن، 1385، تبین و ارائه الگو برای اندازه گیری محافظه کاری حسابداری، رساله دکتری ، دانشگاه علوم و تحقیقات.
4. چشان، مرتضي، 1387، ارزيابي ارتباط بين بدهي‌هاي بلند مدت با محافظه كاري حسابداري، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران جنوب.
5. دينداريزاده، مهدي، 1389، بررسی رابطه بين محافظه کاری حسابداری و نظام راهبري شرکتي، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشكده علوم اقتصادي.
6. رضا زاده، جواد و عبداله آزاد، رابطه بين عدم تقارن اطلاعاتي و محافظه كاري در گزارشگري مالي، فصل نامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی شماره 54 ، 80-63
7. سيد عباس زاده، مير محمد، 1380، روش‌هاي علمي تحقيق در علوم انساني، انتشارات دانشگاه اروميه.
8. كميته فني حسابرسي، 1384، استانداردهاي حسابداري، نشريه 160، انتشارات سازمان حسابرسي.
9. مجتهدزاده، ويدا، محافظه كاري، نشريه حسابدار، شماره 145، 22-24.
10. ساساني، مهران و مهدي محمد­آبادي، روش­هاي اندازه گيري محافظه كاري، ماهنامه حسابدار شماره 206 ، 63-58
11. …
12. …