ترکيب بدنی،عوامل آمادگی جسمانی و ميزان فعاليت بدنی دانشجويان دختر

ترکيب بدنی،عوامل آمادگی جسمانی و ميزان فعاليت بدنی

ترکيب بدنی،عوامل آمادگی جسمانی و ميزان فعاليت بدنی دانشجويان دختر

آمادگی جسمانی

  ادبيات پژوهش

2-1-مقدمه.

2-1- مبانی نظری..

2-1-1- تركيب بدني..

2-1-2- آمادگی جسمانی

2-1-3- استقامت قلبی و عروقی..

2-1-4- انعطاف‌پذیری..

2-1-5- چابکی..

2-1-6- استقامت عضلانی

2-1-7- فعالیت بدنی..

2-2- مروری بر تحقیقات گذشته.

2-2-1- پژوهش‌های صورت گرفته در داخل کشور.

2-2-2- پژوهش‌های صورت گرفته در خارج کشور.

منابع

آمادگی جسمانی

تركيب بدنی:

عدم تعادل بين مصرف و دريافت انرژي منجر به چاقي مي­شود. چاقي يكي از معضلات مهم بهداشتي در سراسر جهان و از جمله در كشور ما محسوب مي­شود. تحقيقات اخير نشان داده­اند كه شيوع چاقي و اضافه وزن به ميزان هشدار دهنده­اي رو به افزايش است و اين افزايش هم در كشورهاي توسعه يافته و هم در كشورهاي در حال توسعه مشاهده مي­شود (سازمان بهداشت جهاني[1]، 1998).

بررسي­هاي پراكنده از نقاط مختلف ايران نشان مي­دهد كه ميزان شيوع چاقي در گروه­هاي سني بيشتر از 18 سال، 5/21 درصد بوده است (ميرزا زاده و مكاران[2]، 2009). مطالعه ديگري شيوع اضافه وزن در افراد 39-15 سال و 69-40 سال شهري كشور ايران را به ترتيب 22 و 40 درصد گزارش كرده­اند (رشيدي و همكاران[3]، 2005).

تركيب بدني به صورت عمده مربوط به توزيع عضله و چربي در بدن مي­باشد و اندازه­گيري آن براي ورزشكاران نقش مهمي‌در سلامت و اجراي ورزشي آنها دارد. چربي زياد بدن ممكن است كه منجر به اضافه وزن و افزايش خطر مبتلا شدن به بيماريهاي متعددي شود (هادوی و همکاران، 1392).

تحقيقات گسترده انجام شده توسط پژوهشگران مختلف بيانگر اين نكته است كه وضعيت تركيب بدني و نوع پيكري ارتباط بسيار نزديكي با وضعيت سلامتي و تندرستي و همچنين نحوه اجراي حركات ورزشي دارد (بوام گارتنر و جكسون، ترجمه سپاسي و نوربخش، 1376). انجمن جهاني سلامتي بر اين باور است كه چربي زياد بدن، سلامتي را به طور جدي تهديد مي­كند. مشكلاتي مانند فشار خون بالا، چربي بالاي خون، ديابت، امراض قلبي- عروقي، اختلالات تنفسي، امراض كيسه صفرا و برخي بيماري‌هاي ديگر به دنبال چاقي رخ مي­دهند (خاوري و همكاران، 1385).

[1] – World  Health  Organization

[2] –  Mirzazadeh et al.

[3] – Rashidi et al.

جهت مشاهده مطالب و مبانی نظری درباره آمادگی جسمانی کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود مطالب درباره فعالیت بدنی کلیک کنید . ( ادبیات و مبانی نظری تغذیه، ترکیب بدن وسطح فعالیت بدنی در زنان میانسال، چاق و کم وزن )

آمادگی جسمانی:

آمادگی جسمانی مفهوم گسترده­ای دارد، اما دانشکده طب و ورزش آمریکا تعریف آمادگی جسمانی را چنین بیان می­کند: “قابلیت اجرای سطوح متوسط یا شدید فعالیت بدنی بدون خستگی بی مورد و حفظ این قابلیت در سراسر دوره زندگی” یا انجمن آمادگی جسمانی و ورزشی ریاست جمهوری آمریکا تعریف ذیل را بیان کرده است: ” توانایی انجام فعالیت­های روزانه با قدرت، هوشیاری، بدون خستگی بی مورد و با انرژی فراوان و لذت بردن از سرگرمی­های اوقات فراغت و توانایی رو به رو شدن با موارد اضطراری پیش بینی نشده” (هادوی و همکاران، 1392).

آمادگی جسمانی مطلوب، نقش مهمي‌در تندرستي افراد جامعه ايفا ميكند، به طوري كه در اغلب موارد بيماريها وناراحتيهاي جسماني و رواني افراد، نتيجة زندگي ماشيني، فقر حركتي وآمادگي جسماني كم آنهاست. نداشتن آگاهي كافي از سطح آمادگي جسماني و تندرستي افراد مختلف جامعه، امكان برنامه­ريزي براي توسعة سطح تندرستي افراد، مسئولان و برنامه­ريزان كشور را با مشكل مواجه كرده است(لاورنس و براولی[1]، 2003؛ رجبی، 1384).

همچنين دولت و نهادهاي مختلف سالانه براي درمان بيماريها وناراحتي­هاي مختلف هزينه‌هاي سنگيني رامتقبل مي­شوند، كه بايد از طريق ارائة راهكارهاي مختلف به ويژه توسعة سطح تندرستي افراد جامعه، از اين هزينه­ها كاسته شود تا بودجة بيشتري براي پروژه‌هاي عمراني و پيشگيري فراهم آيد (میناسیان، 1388). دركشورهاي مختلف در زمينة بررسي سطوح آمادگي جسماني مرتبط با تندرستي افراد سنين مختلف تحقيقات متعددي انجام گرفته است كه در اينجا به برخي از آنها اشاره مي­شود.

نتایج مطالعات نشان می دهد که همچنان که افراد بالغ، به آگاهی بیشتری درباره اهمیت آمادگی جسمانی دست می یابند، برای رسیدن به آن بیشتر تلاش می­کنند. در حال حاضر با وجود اطلاعات فراوان و ارزنده، انسان دریافته که شیوه زندگی سالم، حقیقتا کلیدی طلایی برای موفقیت است و برخورداری از ورزش منظم و مداوم، ضرورتی برای زندگی سالم به شمار می رود.

به هرحال در جوامع امروز، تحرک کودکان به طور هشدار دهنده­ای کاهش یافته است. اغلب کودکان امروزی اوقات فراغت خود را صرف تماشای تلویزیون و بازی با رایانه می کنند، کمتر به فعالیت جسمانی می­پردازند و به همین دلیل از آمادگی جسمانی مطلوب برخوردار نیستند (گائینی و رجبی، 1392).

ایفرد با توجه به دو هدف کلی آمادگی جسمانی، یعنی هدف تندرستی و هدف مهارتی، عوامل آمادگی جسمانی را نیز به دو طبقه تقسیم کرده است که عبارتند از: عوامل وابسته به تندرستی و عوامل وابسته به مهارت حرکتی (هونگ و مالينا[2]، 2002).

در آمادگی وابسته به تندرستی، به توسعه کیفیتهای مورد نیاز برای اجرای خوب عملکرد و همچنین حفظ شیوه زندگی سالم توجه می شود. بنابراین در مباحث تندرستی، منظور از آمادگی جسمانی، این نوع آمادگی است. عوامل این نوع امادگی عبارتند از قدرت عضلانی، استقامت عضلانی، استقامت قلبی و تنفسی، انعطاف‌پذیری و ترکیب بدن. در حالیکه در آمادگی وابسته به مهارت حرکتی به توسعه کیفیتهای مورد نیاز برای اجرای بهتر ورزشها و دیگر فعالیت‌های جسمانی توجه می شود به همین دلیل بعضی مواقع به این نوع آمادگی، آمادگی حرکتی نیز می گویند. عوامل این نوع آمادگی عبارتند از: سرعت، توان، تعادل، چابکی، سرعت عکس  العمل و هماهنگی بین حرکات (گائینی و رجبی، 1392؛ مئی و همکاران، 2002).

در ادامه به بررسی مبانی نظری اجزای آمادگی جسمانی که در این پژوهش مورد بررسی قرار می­گیرد مي­پردازیم.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و مبانی نظری تربیت بدنی کلیک کنید.

استقامت قلبی و عروقی:

توجه به بیماری­های قلبی و عروقی به عنوان علت اصلی مرگ و میر از یک سو و نقش ورزش در پیشگیری یا به عنوان برنامه‌های توانبخشی در مورد این بیماری­ها از سوی دیگر، شاید ساده ترین راه برای بحث درباره آمادگی قلبی و تنفسی باشد. توجه به سطح بالای آمادگی قلبی و تنفسی در همه عمر با این هدف که زندگی را لذت بخش تر کند مهم است بنابراین در هر بحثی درباره تندرستی سزاوار است که این موضوع نیز منظور شود. آمادگی قلبی – تنفسی که آمادگی قلبی و عروقی یا آمادگی هوازی نامیده می شود، معیار خوبی برای کارکرد قلب است، به همین علت است که سطح بالایی از آمادگی قلبی و تنفسی در بیشتر ورزشها ضروری است و ورزشکاران با توجه به نیاز رشته ورزشی خود، مدتی از زمان تمرین را به افزایش یا حفظ این قابلیت می پردازند(گائینی و رجبی، 1392).

از طرف دیگر خطر بیماریهای قلبی و عروقی در نوجوانی با سطح پایین آمادگی هوازی، درصد بالای چربی بدنی و مقدار زیاد چربی بالاتنه مخصوصا بافت چربی احشایی مرتبط است. بر این اساس تحقیقات از وجود یک رابطه قوی بین آمادگی قلبی و تنفسی و عوامل خطر قلبی و عروقی حکایت دارند، به طوری که گفته می شود آمادگی قلبی و تنفسی پایین به طور قوی با عوامل خطر بیماری‌های قلبی و عروقی در کودکان و نوجوانان، مستقل از کشور، سن و جنس مرتبط می باشد(آندرسون و همکاران، 2007).

 انعطاف‌پذیری:

انعطاب پذیری عبارت است از قابلیت فرد در به حرکت درآوردن تمام یا بخشی از بدن در بیشترین دامنه حرکتی، بدون آنکه به مفاصل و عضلات آسیبی برسد. معمولا اتعطاف پذیری را در دامنه حرکتی خاص می­توان نشان داد. به طور کلی توانایی کشش بافتهای نرم، رباط‌هاو به ویژه عضلات و نیز ساختار آناتومیکی مفصل می­تواند مبین میزان انعطاف‌پذیری باشد (هادوی و همکاران، 1392).

به طور قطع و یقین، توانایی به حرکت درآوردن روان و آسان در سراسر دامنه حرکت برای یک زندگی سالم ضروری است. فرد مبتلا به آرتروزی که از فرسایش یک یا چند مفصل رنج می برد، ظرفیت انجام حرکات راحت و آسان و بدو محدودیت خود را از دست می­دهد و انجام اعمال روزانه زندگی برای وی سخت و طاقت فرسا می­شود. همچنین فردی که انعطاف‌پذیری محدودی دارد، احتمالا با کاستی­هایی در ظرفیتهای عملکردی خود مواجه خواهد شد (گائینی و رجبی، 1392).

انعطاف‌پذیری به میزان حرکت نرمال در مفصل اشاره می کند. تفکر عام بر این است که انعطاف‌پذیری یک ویژگی عمومی است در حالی که یک ویزگی عمومی نبوده بلکه مختص به هر مفصل خاص و عملکرد آن می باشد؛به گونه ای که این ویژگی از مفصلی به مفصل دیگر متفاوت است (آلرت[1]، 1996).

[1] – Alter

چابکی:

توانایی تغییر وضعیت و تغییر مسیر حرکت بدن، به صورت دقیق و با حداکثر سرعت ممکن و بدون از دست دادن تعادل است. چابکی ممکن است عمومی یا ویژه (با توجه به مهارت­های ویژه ورزش) و بسته (اجرای یک رفتار حرکتی مشخص) و باز (اجرای یک رفتار حرکتی ناشناس و متکی به تصمیم گیری) باشد (گائینی و رجبی، 1392).

در گذشته محققان بر این باور بودند که چابکی یک عامل کاملا ارثی است و تمرین بر آن اثری ندارد، اما تحقیقات بعدی نشان داد که این قابلیت بر اثر تمرین، تکرار و توجه قابل توسعه است.

محققان در آزمون­هایی که روی کودکان انجام دادند به این نتیجه رسیدند که میان چابکی دختران و پسران تا سنین بلوغ، ضریب همبستگی بالایی وجود دارد. آنها گزارش کردند که پسران و دختران تا سن چهارده سالگی از نظر چابکی پیشرفت داشته­اند و از آن به بعد به نظر می­رسد که چابکی در دختران کاهش پیدا کرده ولی در پسران همچنان ادامه داشته است.

فعالیت بدنی:

گائینی و رجبی (1392) بیان کردند، به هر نوع حرکت جسمی که به وسیله عضلات اسکلتی ایجاد می­شود و باعث مصرف انرژی می­گردد فعالیت بدنی گویند. فعالیت بدنی بخش مهمی از بهبود کیفیت زندگی است؛ زیرا سطح انرژی را افزایش می­دهد و سلامتی جسمی، ذهنی و روانشناختی و به طور کلی مزایای تندرستی مطلوبی را ایجاد می­کند.

داشتن فعالیت بدنی مناسب یکی از ساده­ترین راههای دستیابی به حفظ سلامتی و داشتن وزن مطلوب می­باشد زیرا حدود یک سوم انرژی مصرفی روزانه صرف فعالیت­های بدنی می­شود که مقدار آن در افراد فعال به دو سوم و سه چهارم نیز می­رسد. علی رغم اهمیت این مسئله و تأکید متخصصان به افزایش فعالیت بدنی، مطالعات نشان دهنده افرایش کم تحرکی طی دهه­های اخیر از دوران کودکی تا بزرگسالی به ویژه در میان نوجوانان به علل سپری کردن اوقات فراغت مقابل تلویزیون، کامپیوتر، عدم مشارکت در بازی­های خارج از منزل، رفت و آمد با وسایل نقلیه و نداشتن پیاده­روی در طول روز می­باشد (مقدم و همکاران، 1390).

آمادگی جسمانی

 نمونه ای از منابع فارسی آمادگی جسمانی

• ارشدی ر، رجبی ر، علیزاده م. 1386. بررسی رابطه بین انعطاف‌پذیری ستون مهره­ها با میزان کابفوز و لوردوز، پژوهش در علوم ورزشی، 15، 123- 132.
• اعتماد ظ و اسماعيل نسب ن. 1391.  ارتباط بین سطح فعالیت بدنی با برخی عوامل خطرزاي کرونري قلب (CHD) در دانشجویان- مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان. 17 : 35-25
• بروغني م، حامدي نيا م ،اسد م ، زارعي م. 1389. بررسي شاخص توده بدني و فعاليت بدني در دانش آموزان پسر 11 تا 14 ساله شهر خوشاب. فصل نامه دانش و تندرستي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني شاهرود.ص18-12
• بوام گارتنر ت، جكسون آ، ترجمه سپاسي ح، نوربخش پ. 1376. سنجش و اندازه گيري در تربيت بدني. چاپ اول، انتشارات سمت.
• حاجي نيا م، حامدي نيا م، حقيقي الف، داورزني ز. 1392. ارتباط آمادگي قلبي- عروقي و سطح فعاليت بدني با چاقي و بررسي الگوي تغييرات آنها در پسران 12- 16 سال. مجله غدد درون ريز و متابوليسم ايران، 15 (2)، 143-151.
• جلالوند ع، آهنجان ش، گلپايگاني م، عنبريان م. 1386. بررسي رابطه ميان شاخص­هاي پيكرسنجي و نوع پيكرسنجي و نوع پيكري. نشريه علوم حركتي و ورزش، 9 : 83-94.
• حسيني كاخك ع ، صفري م ،حامدي نيا م .1389. عوامل آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستي در نوجوانان پسر شهر سبزوار مجله دانشگاه علوم پزشكي وخدمات بهداشتي درماني سبزوار. 18 (1): 66-55
• حجتی ز، علی­پور و. 1393. ارتباط فعالیت بدنی و شاخص­های آنتروپومتریک مرتبط با سلامتی در کارکنان زن دانشگاه. مجله پزشکی هرمزگان، 18(2): 159-167.
• حيدري ب ،حاجيان  ك. 1385.  شيوع چاقي شكمي‌در جمعيت شهري 20 تا 70 ساله استان مازندران (سال 1383). مجله فيزيك زمين و فضا. 8 (2) 156-147.
• خاوري ل، ناظم ف، يوسفيان ج. 1385. بررسي الگوي تغييرات درصد چربي، شاخص توده بدني، چگالي و نوع پيكري دختران 13 تا 17 ساله شهر همدان. حركت، 30: 139-150.

https://digitalcommons.usf.edu/edj_etd/