سقط جنین – بررسی فقهی و قانونی مجازات سقط جنین

توضیحات

بررسی فقهی و قانونی مجازات سقط جنین

بررسی فقهی و قانونی مجازات سقط جنین

  مجازات سقط جنین

از پیدایش تا اسقاط جنین..

مبحث اول: تعریف جنین و مراحل آن..

گفتار اول: مراحل تشکیل جنین..

گفتار دوم:تقسیم بندی مراحل رشد جنین ودیه آن در هر مرحله.

مبحث دوم : مفهوم سقط جنین ازدیدگاههای مختلف و علل عمده سقط:

گفتار اول: ارکان لازم برای تحقق سقط جنین به عنوان یک عمل مجرمانه.

گفتار دوم: عوامل وانگیزه های اسقاط جنین..

گفتار سوم: اقسام مختلف اسقاط جنین..

بند 1) سقط عادی وطبیعی..

بند 2) سقط طبی و درمانی..

بند 3) سقط جنین جنایی..

مبحث سوم : ارکان تشکیل دهنده سقط جنین..

گفتار اول: عنصر مادی سقط جنین..

بند 1 ) سقط جنین به وسیله به کار بردن وسایل فیزیکی:

بند 2) سقط جنین به وسیله به کار بردن وسایل شیمیایی :

گفتار دوم: عنصر روانی..

فصل سوم:

بررسی فقهی و قانونی مجازات سقط جنین..

بند 1) تئوری حق حیات در حقوق اسلام:

ب) تئوری آزادی اراده :

مبحث اول : انواع مجازات سقط جنین و مولفه های تأثیر گذاری در آن..

گفتار اول: بررسی مجازات سقط جنین براساس عنصر اراده وقصد جنایتکار.

گفتار دوم: بررسی مجازات سقط جنین براساس میزان رشد و تکامل جنین..

بند 1 ) مجازات سقط جنین قبل از دمیده شدن روح:

بند 2 ) مجازات سقط جنین بعد از دمیده شدن روح.

گفتار سوم: بررسی کیفر سقط جنین براساس شخصیت مرتکب و فاعل آن.

بند اول) جانی خود مادر باشد :

بند دوم ) جانی، پزشک، ماما یا فروشنده دارو و یا هر شخص دیگری باشد:

بند سوم: جانی و مباشر در سقط از افراد عادی باشند.

بند چهارم: سقط جنین ضربه ای..

مبحث دوم :بررسی دیدگاه های فقهی موافقین ومخالفین اجرای مجازات قصاص برای مرتکب سقط جنین عمدی پس از ولوج روح در جنین:

گفتار اول : بیان نظرات موافقان اجرای مجازات قصاص برای مرتکب سقط جنین وبررسی استدلالات آنان.

گفتار دوم : بیان نظرات مخالفین اجرای مجازات قصاص برای مرتکب سقط جنین وبررسی استدلالات آنان.

گفتار سوم: بررسی نظرات حقوقدانان درخصوص اجرای مجازات قصاص برای سقط جنین عمدی:

منابع :

سقط جنین

 تعریف جنین و مراحل آن

جنین یعنی آنچه در شکم مادر پنهان است که آغاز آن از ابتدای آبستنی وانتهای آن لحظه ما قبل تولد است، از نظر فقهی جنین از (جنَّ) گرفته شده است؛ ودر مقررات راغب آمده است  اصل الجن..عن الحاسه»؛ به قلب نیز (جنان) می گویند چرا که قلب در وسط سینه پوشیده شده است ؛ وبه پر نیز (مجن و مجنه) می گویند زیرا که صاحب خود را می پوشاند. جنین به بچه ای گفته می شود که در بطن مادر است و بطن ورحم مادر او را می پوشاند. واز دید پنهان می دارد. جمع آن اجنه است.« وَإِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ »[1]. به هر حال جنین بر وزن فعیل به معنای مفعول است. یعنی پوشانده شده از نظر ما ، بوسیله بطون وشکم مادر ودر قرآن مجید به این پوشش اشاره شده است.[2]

دکتر جعفری لنگرودی در ترمینولوژی حقوق می گوید:« جنین در لغت به معنی پوشیده و مستورات وفرزند مادام که در رحم مادر است جنین نامیده می شود. مبدأ جنین ابتدای آبستنی است و انتهای آن لحظه ماقبل ولادت است.[3]

«با توجه به ضوابط عرفی ، دوران حاملگی اصولاً به دو دوره تقسیم می شود. دوره اول از تاریخ انعقاد نطفه شروع وتا زمان حلول ونفخ روح در آن ادامه می یابد که این دوره به حیات جنینی معروف است. دوره دوم از تاریخ حلول روح در جنین آغاز وتا زمان وضع حمل توسط زن ادامه پیدا می کند این دوره حیات  زیستی نامیده می شود.» [4]

«با نگرش به ماده 852 قانون مدنی که اشعار می دارد اگر حمل در نتیجه جرمی سقط شود، موصی به؛ به ورثه او می رسد، مگر اینکه جرم مانع ارث باشد» وطبق ماده 875 همین قانون شرط وراثت؛ زنده بودن جنین در حین فوت مورث است واگر حملی باشد، در صورتی ارث می برد که نطفه او حین الموت منعقد بوده و زنده هم متولد شود. اگرچه فوراً پس از تولد بمیرد.[5] می توان مبدأ حیات را از تاریخ انعقاد نطفه محسوب و پایان آن را زمان تکامل فیزیکی جنین و مرحله قبل از دمیده شدن روح در آن تلقی نمود»[6].

حیات زیستی عبارت است از علایم رسوخ روح در جنین مانند حرکت کردن وشنیده شدن صدای قلب جنین که به وضوح در نیمه دوم حاملگی یعنی چهارماه ونیم بعد از شروع حاملگی آغاز وتا زمان وضع حمل ادامه دارد[7].

[1] – قرآن کریم . سوره نجم . آیه 32

[2] – الخلقکم فی بطون امهاتکم خلقاٍ من بعد خلق فی ظلمات ثلث » .

[3] – لنگرودی . جعفر . ترمینولوژی حقوق . تهران انتشارات گنج دانش . صفحه 201

⁴– شامبیاتی . هوشنگ . حقوق کیفری اختصاصی . جلد اول . صفحه 404 – 403

5– قانون مدنی . فصل چهارم و پنجم . تدوین جهانگیر منصور . چاپ 1384 . مواد 952 – 857[5]

6– شامبیاتی . هوشنگ . حقوق کیفری اختصاصی . جلد اول . صفحه  413 – 412

7– همان منبع . صفحه 413

تقسیم بندی مراحل رشد جنین ودیه آن در هر مرحله

همان گونه که قبلا به آن پرداخته شد دریک تقسیم بندی حیات حمل به دو دوره جنینی و حیات زیستی تقسیم می شود. حال به مراحل جزئی تر آنها پرداخته و ضمن توضیح آنها دیه ی آن در هر یک از مراحل را متذکر می شویم:

جنین در مرحله حیات جنینی چند دوران مختلف را پشت سر می گذارد که ابتدا ما این دوران را از منظر قانونگذار در ماده 487 قانون مجازات اسلامی، مورد بررسی قرار می دهیم.

ماده 487 قانون مجازات اسلامی این دوران و مراحل آن را اینگونه نام می برد و دیه آنها را مشخص می کند: « دیه سقط جنین به ترتیب ذیل می باشد:[1]

• دیه نطفه که در رحم مستقر شده، بیست دینار
• دیه علقه که خون بسته است، چهل دینار
• دیه مضقه که به صورت گوشت در آمده است،شصت دینار
• دیه جنین در مرحله ای که به صورت استخوان درآمده و هنوز گوشت نروئیده است، هشتاد دینار
• دیه جنین که گوشت واستخوان بندی آن تمام شده وهنوز روح در آن پیدا نشده،یکصد دینار.

لازم به ذکر است که مراحل فوق در فقه نیز با اختلافات جزئی در شیوه تعیین آن مورد توجه قرار گرفته است :

بدین توضیح که در نطفه سن جنین تا حدود دو هفته است، در علقه سن جنین تا حدود چهار هفته است؛ در مضقه تا حدود هشت هفته از سن جنین می گذرد؛ در مرحله تشکیل استخوان یا عظام عمر جنین تا حدود دوازده هفته از سن اوست ودر مرحله آخر یعنی خلقت کامل قبل از دمیدن روح تا حدود شانزده هفته از سن او می گذرد، از این دوره به بعد که جمعاً حدود چهار ماه و نیم بعد از انعقاد نطفه در رحم زن است؛ صدای قلب بچه شنیده می شود و حرکات وتکان های او محسوس تر می گردد

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و پیشینه تحقیق پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

Instagram : payanbama

ارکان لازم برای تحقق سقط جنین به عنوان یک عمل مجرمانه

به جهت آنکه سقط حمل مشمول عنوان مجرمانه سقط جنین گردد؛ تحقق شرایطی لازم می باشد. که در صوت عدم تحقق این شرایط عنوان مجرمانه سقط جنین معنایی پیدا نخواهد کرد.

• زن حامله باشد، یعنی نطفه کودک در بدن او منعقد شده باشد، چه به نظر بیشتر فقها وحقوق دانان از زمان استقرار نطفه در رحم زن و رشد و نمو آن و پس از تبدیل آن به علقه منعقد؛ و تا زمان تبدیل به حمل به صورت انسانی وتشخیص پسر یا دختر بودن وبالاخره پس از حلول روح تا قبل از زمان وضع حمل طبیعی هر گونه اقدام به اخراج مصنوعی حمل در تمام مراحل مذکور را سقط جنین تلقی نموده اند.
• اخراج جنین از بطن مادر به نحوی که غیر طبیعی باشد:

به عبارت دیگر وضع حمل یا زایمان که خروج طبیعی حمل از بطن مادر است، واقع نشود. بلکه اقدام مصنوعی به خروج از بطن مادر ملحوظ نظر فقها وحقوق دانان بوده است. بقول حقوق دان فرانسوی گارسون « سقط حمل عبارت است از منقطع ساختن دوران طبیعی بارداری» که ادامه طبیعی این دوران منجر به وضع حمل طبیعی خواهد شد.

• وجود سوء نیست و عنصر معنوی: وجود سوء نیست. در اقدام به سقط حمل که از عمومات شرعی وقانونی استنباط می گردد، چه اگر هدف از سقط جنین به عنوان مثال به وسیله پزشک نجات جان مادر بیمار بوده ویا در مواردی که وضع حمل مصنوعی قبل از موعد برای مادر و کودک ضروری باشد و در مواردی که طفل قبل از موعد، زنده از بطن مادر خارج و پس از چندی به دلایل دیگری فوت می کند. عمل مصداق سقط جنین نداشته وبه لحاظ فقدان سوء نیت ارتکاب عمل مجرمانه تلقی نمی گردد تا شامل مجازات باشد.

اقسام مختلف اسقاط جنین

سقط جنین را می توان به اقسام زیر تقسیم بندی نمود:

  سقط عادی وطبیعی

  سقط طبی و درمانی

  سقط جنین جنایی

  سقط جنین