گل جعفری پاكوتاه و اثر بسترهای كشت مختلف در پرورش آن

گل جعفری پاكوتاه

فهرست مطالب                                                                                                      صفحه

چکیده ……………………………………………………………………………………………………………… 1

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………. 2

فصل اول: کلیات …………………………………………………………………………………………………… 4

1-1- بستر كاشت ………………………………………………………………………………………………….. 5

1-2- معرفي آلي و معدني استفاده شده در اين تحقيق  ……………………………………………………………… 6

1-2-1- ورمي كمپوست …………………………………………………………………………………………… 6

1-2-2-پيت ماس ………………………………………………………………………………………………….. 7

1-2-3- كمپوست قارچ تكمه اي ………………………………………………………………………………….. 8

1-2-4- پرليت ……………………………………………………………………………………………………… 8

1-3- معرفي چند بستر كشت ديگر …………………………………………………………………………………. 8

1-3-1- باگاس نيشكر ……………………………………………………………………………………………… 8

1-3-2- ورمي كوليت ……………………………………………………………………………………………… 8

1-3-3- كوكوپيت …………………………………………………………………………………………………. 9

1-3-4- خاكبرگ …………………………………………………………………………………………………. 9

1-4- گياهان مورد آزمايش ……………………………………………………………………………………….. 10

1-4-1-  تيره كاسني (Asteraceae) ……………………………………………………………………………. 10

1-4-2- گل جعفری ………………………………………………………………………………………………. 10

1-4-2-1- شرايط مناسب پرورش و نگهداري گل جعفری …………………………………………………………………….. 10

1-4-2-2- گلدهي گل جعفری ………………………………………………………………………………………………… 11

1-4-2-3- كاربرد …………………………………………………………………………………………………. 11

فصل دوم: مروري بر منابع ………………………………………………………………………………………….. 12

فصل سوم: مواد و روش ها …………………………………………………………………………………………. 16

3-1- محل و زمان اجراي طرح ……………………………………………………………………………………. 17

3-2- شرايط محيطي گلخانه در گل جعفری ………………………………………………………………………………………. 17

3-3- بسترهاي كشت مورد استفاده در اين تحقيق …………………………………………………………………. 17

3-4- آماده كردن گلدان ها ……………………………………………………………………………………….. 17

3-5- نوع طرح …………………………………………………………………………………………………….. 18

3-6- صفات مورد ارزيابي در اين آزمايش ………………………………………………………………………… 18

3-6-1- اندازه گيري خصوصيات فيزيكي بسترهاي كاشت ……………………………………………………….. 18

3-6-1-1- وزن مخصوص ظاهري ………………………………………………………………………………… 18

3-6-1-2- وزن مخصوص حقيقي ………………………………………………………………………………… 18

3-6-1-3- درصد خلل و فرج كل ………………………………………………………………………………… 18

3-6-1-4- درصد رطوبت حجمي ………………………………………………………………………………… 19

3-6-1-5- ماده آلي ………………………………………………………………………………………………. 19

3-6-2- اندازه گيري خصوصيات شيميايي بسترهاي كاشت ……………………………………………………….. 19

3-6-2-1- نيتروژن ………………………………………………………………………………………………… 19

3-6-2-2- فسفر …………………………………………………………………………………………………… 19

3-6-2-3- پتاسيم …………………………………………………………………………………………………. 19

3-6-2-4- كربن آلي ……………………………………………………………………………………………… 19

3-6-2-5- ظرفيت تبادل كاتيوني …………………………………………………………………………………. 20

3-6-2-6- EC وpH …………………………………………………………………………………………….. 20

3-6-3- اندازه گيري شاخص هاي رشد گياهان …………………………………………………………………… 20

3-6-3-1- ارتفاع گياه …………………………………………………………………………………………….. 20

3-6-3-2- تعداد برگ هاي گياه ………………………………………………………………………………….. 20

3-6-3-3- سطح برگ ……………………………………………………………………………………………. 20

3-6-3-4- وزن تر و خشك برگ ………………………………………………………………………………… 21

3-6-3-5- وزن تر و خشك ريشه …………………………………………………………………………………. 21

3-7- روش ها و ابزار تجزيه و تحليل داده ها ………………………………………………………………………. 21

فصل چهارم: نتايج و بحث در موضوع گل جعفری …………………………………………………………………………………………. 22

4- نتايج و بحث ……………………………………………………………………………………………………. 23

4-1- خصوصيات فيزيكي بسترهاي كاشت ………………………………………………………………………… 23

4-1-1- ماده آلي ………………………………………………………………………………………………….. 23

4-1-2- وزن مخصوص حقيقي ……………………………………………………………………………………. 24

4-1-3- وزن مخصوص ظاهري …………………………………………………………………………………… 25

4-1-4- درصد خلل و فرج كل …………………………………………………………………………………… 26

4-1-5- درصد رطوبت حجمي ……………………………………………………………………………………. 27

4-2- خصوصيات شيميايي بسترهاي كاشت ……………………………………………………………………….. 29

4-2-1- pH ………………………………………………………………………………………………………. 29

4-2-2- EC ………………………………………………………………………………………………………. 30

4-2-3- ظرفيت تبادل كاتيوني …………………………………………………………………………………….. 31

4-2-4- كربن آلي ………………………………………………………………………………………………… 32

4-3- عناصر موجود در بسترهاي كشت ……………………………………………………………………………. 34

4-4- شاخص هاي رشدي گياه ……………………………………………………………………………………. 35

4-4-1- وزن تر اندام هوايي ……………………………………………………………………………………….. 35

4-4-2- وزن خشك اندام هوايي ………………………………………………………………………………….. 36

4-4-3- وزن تر ريشه ……………………………………………………………………………………………… 37

4-4-4- وزن خشك ريشه ………………………………………………………………………………………… 38

4-4-5- سطح برگ ……………………………………………………………………………………………….. 39

4-4-6- ارتفاع گياه ……………………………………………………………………………………………….. 40

4-4-7- تعداد برگ ……………………………………………………………………………………………….. 41

نتيجه گيري كلي …………………………………………………………………………………………………… 43

پيشنهادات ………………………………………………………………………………………………………….. 45

منابع ……………………………………………………………………………………………………………….. 46

چكيده انگليسي ……………………………………………………………………………………………………. 52

 گل جعفری

گل جعفری با نام علمی Tagete spp. و نام انگلیسی Marigold از گیاهان مهم خانواده کاسنی می باشد. گل جعفری یکی از گل های قدیمی است که از سال ها پیش کاشت و پرورش آن در ایران معمول بوده است. امروزه ارقام جدید آن کشت و کار می شوند. در ارقام جدید گل ها بسیار درشتند، شاخه ها و برگ های زیبای جعفری نیز در باغ جلب نظر می کند.

این یکی از گل های بهاره و تابستانه است. بذر آن به طور معمول در اردیبهشت ماه در خزانه ای آماده شده، کشت می شود. نشا ظرف دو ماه آماده برای کاشت در محل اصلی است. کاشت مستقیم بذر جعفری در محل اصلی یعنی بسترهای کاشت گل های یک ساله نیز امکان پذیر است. برای دستیابی به نتیجه خوب، بذر آن را باید به موقع و در اوایل اردیبهشت ماه، در شرایطی مشابه منطقه کرج، کاشت (خلیقی، 1385).

گل جعفری یک گیاه علفی و یکساله از تیره مرکبه یا کمپوزه است. گل، برگ و بوته این گیاه بوی تندی دارد و گل های بزرگ، منفرد و چند تایی را تولید می کند که به رنگ زرد یا نترنجی می باشند. این گیاه مقاوم به گرما و کم آبی بوده و بیشتر از آن به عنوان یک گیاه زینتی در پارک ها، چمن کاریها، میادین و بولوارهای داخل شهر استفاده می شود.

شکل رویشی این گیاه به صورت نشاء یک ساله است. حدود 6 تا 12 هفته قبل از کاشت در محیط باز، بذر این گیاه در شرایط محیطی کنترل شده مانند گلخانه کشت شده و پس از قوی شدن گیاه، به محل مورد نظر انتقال پیدا می کند (شریفی و همکاران،1389).

شرایط مناسب پرورش و نگهداری

اين گياه آفتاب دوست است و در نقاط آفتابي و گرم رشد خوبي دارد. در دماي كمتر از 16 درجه سانتي گراد رشد كند شده و گياهان كلروزه مي شوند. نسبت به قوي بودن زمين از خود حساسيت نشان نمي دهد، ولي زمين هاي مرغوب و قوي باعث مي شود كه بوته رشد خوبي داشته و در نتيجه گل هاي درشت توليد كند. pH مناسب محيط كشت آن 6 تا 5/6 است (قاسمي قهساره و كافي، 1391).

 گلدهي

گلدهي آن در سراسر تابستان ادامه داشته و تا پاييز گل مي دهد (قاسمي قهساره و كافي، 1391).

 كاربرد

گل جعفری به عنوان گل بريده، گلداني و نيز در حاشيه كاري استفاده مي شود. امروزه گل جعفری به صورت تجاري براي استخراج رنگيزه هاي كاروتن و به ويژه گزانتوفيل پرورش داده مي شود. كاروتنوئيدهاي استخراج شده از گلبرگ براي تشديد رنگ زرده تخم مرغ به غذاي مرغ اضافه مي شود. لوتئين كه جزء اصلي گزانتوفيل است براي استفاده در تركيبات رنگ كننده مواد غذايي استفاده مي شود. برگ هاي گل جعفری حاوي روغن هاي معطر ويژه اي است. روغن موجود در جعفري افزون بر كاربردهاي درماني دفع كننده حشرات است (قاسمي قهساره و كافي، 1391).

نتيجه گيري كلي از اثر بسترهاي كشت مختلف در پرورش گل جعفری پاكوتاه  (Tagete patula L.)

تيمار شماره 1 (50% پيت + 50% پرليت) همان طور كه انتظار مي رفت، با توجه به خصوصيات فيزيكي و شيميايي مطلوب پيت، بهترين نتايج را به خود اختصاص داد. گل هاي گياهان كاشته شده در اين بستر بيشترين ماندگاري را روي گياه از خود نشان دادند.

تيمار شماره 2 (50% ورمي كمپوست + 50%‌پرليت) بعد از تيمار شماره 1 توانست بهترين رشد گياه را به خود اختصاص دهد. گل هاي گياهان كاشته شده در اين بستر كشت نيز بعد از تيمار فوق الذكر توانستند ماندگاري بالاتري را نسبت به ساير تيمارها از خود نشان دهند.

Chen et al. (1988) دلیل برتری بسترهای حاوی کمپوست را چنین بیان کردند که کمپوست ها در آغاز دارای مواد غذائی بالایی هستند و فعالیت بالای جمعیت میکروبی در منطقه ریزوسفر ریشه موجب افزایش رشد می شود. کمپوست ها دارای سطوح بالای از مواد هومیکی هستند و این مواد می توانند به عنوان محرک رشد عمل کنند (Lee and Bartlett, 1976).

شریفی و همکاران (1389) نیز با بررسی تاثیر کمپوست زباله شهری بر عملکرد گل جعفری بیان کرند که کمپوست زباله شهری به دلیل داشتن مواد غذائی بالا از جمله آهن و روی  باعث رشد بهتر می شود.

همچنين مطالعات نشان داده که ورمی کمپوست از طریق افزایش نگهداری آب، تامین عناصر غذائی و تولید هورمون های گیاهی می تواند اثر مثبتی بر رشد گیاهان زینتی داشته باشد (Tomati et al., 1988).

بسترهاي كشت 50% پيت + 50% كمپوست قارچ تكمه اي (تيمار شماره 5) و 50% پيت + 50% ورمي كمپوست (تيمار شماره 4) نيز نتايج قابل قبولي را توانستند از خود نشان دادند.

كمپوست قارچ تكمه اي دارای ترکیباتی مثل کاه و کلش، کود مرغی و همچنین بذر گندم و میسلیوم های قارچ تکمه ای می باشد که بعد از فراوری مورد استفاده قرار می گیرد. خواص فیزیکی و شیمیایی مواد آلی به نوع، منشا، درجه کمپوست شدن و فرایند انجام شده بر روی آن ها متفاوت است (Kang et al., 2004).

تيمار شماره 10 (100% پرليت) در اين آزمايش ضعيف ترين نتايج را به خود اختصاص داد و از آنجايي كه پرليت فاقد هيچ گونه ماده غذايي است اين نتيجه دور از ذهن نبود.

امروزه گل جعفری به صورت تجاري براي استخراج رنگيزه هاي كاروتن و به ويژه گزانتوفيل پرورش داده مي شود. كاروتنوئيدهاي استخراج شده از گلبرگ براي تشديد رنگ زرده تخم مرغ به غذاي مرغ اضافه مي شود. لوتئين كه جزء اصلي گزانتوفيل است براي استفاده در تركيبات رنگ كننده مواد غذايي استفاده مي شود. برگ هاي گل جعفری حاوي روغن هاي معطر ويژه اي است. روغن موجود در جعفري افزون بر كاربردهاي درماني دفع كننده حشرات است (قاسمي قهساره و كافي، 1391).

با توجه به اين خصوصيات منحصر به فرد موجود در گل جعفری، وجود بسترهاي مناسبي كه بتواند اين ويژگي ها را در اين گياه پرورش دهد امري ضروري به نظر مي رسد.

با توجه به نتايج بالا، مي توان بسترهاي 50% ورمي كمپوست + 50% پرليت، 50% پيت + 50%  كمپوست قارچ تكمه اي و 50% پيت + 50% ورمي كمپوست را به عنوان بسترهاي كشت تجاري گل جعفری در سطح كشور معرفي نمود.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از پایان نامه کشاورزی کلیک کنید.

نمونه ای از منابع لاتین

• 27- Agglides, S.M. and Londera, P.A. 2000.Effects of compost produced from town wastes and sewage sludge on the physical properties of a loamy and clay soils .Bioresource Technology. 71:253-259.
• 28- Al-menaei, H.S., Al-Shatti, A.A.  and Suresh, N. 2008. Effect of Growning Media on Growth and Flowerhng Pattern of Gadenia Jasminoides Under Arid Condition. European Jurnal of Scientific Research. Vol 24. No 1. pages 69-73.
• 29- Arancon, N., Edwards, C. A., Bierman, P., Welch, C. and Metzeger, J. D.  2004. Influences of vermicomposts on field strawberries: 1. Effects on growth and yields. Bioresource Technology 93: 145-153.
• 30- Atiyeh, R.M., Arancon, N., Edwards, C.A.  and Metzger, J.D. 2001. The influence of earthwormprocessed pig manure on the growth and productivity of marigolds. Bioresource Technology, 81(2): 103-108.
• 31- Atiyeh, R.M., Arancon, N., Edwards, C.A.  and Metzger, J.D. 2002. Incorporation of earthwormprocessed organic wastes into greenhouse container
• media for production of marigolds. Bioresource Technology. 81(2)103-108.
• 32- Barbarik, K. A., Ippolito, J. A. and Westfall, D. G. 1998. Extractable trace elements in the soil profile after years of biosolid application. J. Environ. Qual. 27: 801-805.
• 33- Bilderback, T. E., Warren, S. L., OwenJr. J. S. and Albano, J. P. 2005. Healthy substrates need physicals too! HortTechnology 15: 747–751.
• 34- Bivot, D. 1990. Cultivation of gerbera on softwood bark of pice abies alba: physical characteristies of these substractes : Acta Horticulturae. 172: 211-222.
• 35- Cala, V., Cases, M.A.  and Walter, I. 2005. Biomass production and heavy metal content of Rosmarinus officinalis grown on organic waste-amended soil. J Arid Environ. 62: 401-412.
• 36- Chen, Y., Inbar, Y.  and Hadar, Y. 1988. Composted agricultural wastes as potting media for ornamental plants. HortScience, 32(1): 57-60.
• 37- Chen, Y., Inbar ,Y & Hardar, Y. 2000. Composted agricultural wastes as
• …
• …