پاروپایان در آبزی پروری

پاروپایان

فصل دوم: کليات  ………………………………………………………………………………………………………….

1-2- پاروپایان  ……………………………………………………………………………………………………………

2-2- ريخت شناسي پاروپایان ………………………………………………………………………………………….

3-2- دستگاه توليد مثلي  ……………………………………………………………………………………………….

1-3-2- توليد مثل  ………………………………………………………………………………………………………

2-3-2- زمان تجديد نسل  ……………………………………………………………………………………………..

4-2- اهميت پاروپایان در آبزي پروري  ………………………………………………………………………………

1-4-2- کالانوئيدها  ……………………………………………………………………………………………………..

2-4-2- هارپاکتيکوئيدها  ……………………………………………………………………………………………….

3-4-2- سيکلوپوئيدها  ………………………………………………………………………………………………….

5-2- گونه Acartia clausi و وضعيت آن در درياي خزر  …………………………………………………….

مروري بر منابع  …………………………………………………………………………………………………………..

منابع

پاروپایان (Copepoda):

پاروپایان از مهم ترين گروه هاي زئوپلانکتوني سخت پوست در درياها و اقيانوس ها هستند که حلقه توليدکنندگان اوليه را به حلقه نهايي متصل مي کنند. با توجه به فراواني آنها در محيط هاي دريايي و اهميتشان در تغذيه لارو اکثر ماهيان و سخت پوستان مي توان به نقش کليدي آنها در توليد جهاني آبزيان پي برد. اگرچه بسياري از گونه هاي پاروپایان در آب هاي شيرين و مناطق مصبي زندگي مي كنند اما تقريبا 70 درصد از کل جمعيت هاي زئوپلانکتوني در محيط هاي دريايي را به خود اختصاص مي دهند (Stottrup and McEvoy, 2003).

نام پاروپایان (Copepod) از دو کلمه يوناني Kope به معناي پارو و Podos به معني پا گرفته شده است که به پاهاي پهن و پارويي شکل در آنها اشاره مي کند. در سال 1993، 11500 گونه از اين موجودات در 10 راسته زير شناسايي شدند (Stottrup and McEvoy, 2003).

جدول 1-2: 10 راسته شناسايي شده در پاروپایان

در ميان راسته هاي مختلف از پاروپایان تنها گونه هاي متعلق به سه راسته Calanoida،Harpacticoida  و Cyclopoida زندگي آزاد داشته و ساير راسته ها يا انگل بوده و يا رابطه همزيستي با ساير موجودات دارند. معمولترين گونه هاي مورد استفاده در آبزي پروري متعلق به همين سه راسته بوده که هر کدام با توجه به نحوه زندگي، تغذيه و توليد مثل داراي مزايا و معايبي جهت استفاده در اين صنعت هستند(Stottrup, 2006).

پاروپایانی که زندگي آزاد دارند در زيستگاه هاي متنوعي زندگي مي کنند ولي بعضي از آنها پلانکتونيک بوده و در اقيانوس ها به سر مي برند. بعضي ديگر هم کفزي بوده و بر روي سطح جلبک هاي بزرگ و فضاهاي ميکروسکوپي در رسوبات درياها زندگي مي کنند (Stottrup and McEvoy, 2003).

 ريخت شناسي پاروپایان :

گونه هاي پلانکتونيک عموما داراي بدن استوانه اي با شکم باريک هستند اما گونه هاي کفزي عموما بدن پهن تري دارند و از ناحيه پشتي و شکمي فشرده شده اند. تنه از يک قسمت سينه اي [1] و يک قسمت شکمي[2] تشکيل شده است. قسمت سر[3] به ناحيه سينه اي متصل شده و چشم ناپليوسي و زوائدي که براي شنا و دريافت غذا استفاده شده را حمل مي کند.

اين بخش قدامي پروسوم[4] ناميده مي شود. شکم معمولا باريک بوده و بجز انشعاب دمي زائده اي ندارد. منفذ تناسلي معمولا در بند اول شکمي قرار داشته در صورتي که در آخرين قطعه منفذ گوارشي (محل دفع مدفوع) قرار دارد (Stottrup and McEvoy,  2003; Conway, 2006).

بر روي سر آنتن هايي وجود دارد که اندازه آن در راسته هاي مختلف پاروپایان متفاوت است. کالانوئيدها بلندترين و هارپاکتيکوئيدها کوتاه ترين آنتن ها را داشته و اندازه آنتن سيکلوپوئيدها در بين اين دو راسته قرار دارد. آنتن ها در گرفتن غذا و حرکت پاروپايان نقش داشته ولي در بعضي از گونه هاي کفزي به عنوان ابزاري براي اتصال به سطح بستر مورد استفاده قرار مي گيرند. اين آنتن ها حسگرهاي مختلفي را با خود حمل کرده که نسبت به فعاليت هاي شيميايي و مکانيکي حساسند (شکل 1-2).

در قسمت سينه اي 4 يا 5 جفت پاي شنا وجود داشته که براي حرکت استفاده مي شود. در بالغين کالانوئيدها و هارپاکتيکوئيدها آخرين جفت پا ممکن است تغيير شکل داده و به اندام هاي توليد مثلي تبديل شوند. بدن ناپليوس هاي تازه شکفته بيضي شکل بوده و از بالا به پايين فشرده و غير بندبند بوده و داراي يک چشم ناپليوسي و تعدادي زائده مي باشد .

دستگاه توليد مثلي:

دستگاه توليد مثلي در قسمت پشتي پروسوم و در طول لوله گوارشي قرار دارد. به طور کلي اين دستگاه شامل يک جفت غده، مجاري توليد مثلي و منفذ تناسلي در قسمت شکمي پاروپایان مي باشد. در کالانوئيدها و اغلب هارپاکتيکوئيدها دستگاه تناسلي نر جفت نبوده[1] در حالي كه در سيکلوپوئيدها و بعضي از هارپاکتيکوئيدها به صورت جفت مي باشد. در اغلب جنس هاي ماده پاروپایان يک تخمدان وجود دارد. اووسيت هاي جديد و جوان در قسمت قدامي تخمدان قرار داشته و در آنجا رشد مي کنند. اووسيت هاي رسيده وارد مجاري تخم بر شده که در امتداد قسمت سينه اي وارد بند (قطعه) تناسلي مي شوند (Stottrup and McEvoy, 2003).

توليد مثل:

اغلب پاروپايان توليد مثل جنسي دارند. نرها کيسه اي شامل اسپرم هاي زنده (اسپرماتوفور) را در نزديکي منفذ تناسلي ماده قرار مي دهند. کالانوئيدها اغلب تخم هاي خود را در آب رها مي کنند. تعداد تخم هاي رها شده در هر مرحله از تخم ريزي با توجه به نوع گونه متفاوت بوده و ممکن است به بيش از 50 عدد نيز برسد (Lavens and sorgeloos, 1996). مشاهده شده در صورت کيفيت نامطلوب غذايي، تخم هاي رها شده در آب مرده و يا بارور نشده بودند (Stottrup and McEvoy, 2003).

کالانوئيدهاي متعددي مانند Centropages furcatus و بعضي از گونه هاي جنس Acartia و Calanus تخم هاي خود را در شب رهاسازي مي کنند. جفت گيري مجدد[1] در بسياري از گونه ها براي توليد تخم هاي جديد لازم مي باشد. سيکلوپوئيدها و هارپاکتيکوئيدها تخم هاي خود را در يک يا دو کيسه تخم[2] نگهداري كرده که اين کيسه ها به قطعه تناسلي ماده تا زمان تخم گشايي چسبيده اند. در بعضي از گونه ها کيسه تخم وجود نداشته و خود تخم ها به هم چسبيده و يک توده تخم را تشکيل مي دهند که اين توده به بدن ماده چسبيده است (; Lavens and sorgeloos, 1996  Stottrup and McEvoy, 2003).

ميزان توليد تخم در پاروپایان را بر اساس تخم/ماده/روز بيان مي کنند که اين ميزان بسته به نوع گونه و شرايط توليد تخم متفاوت است.

در بعضي از گونه هاي هارپاکتيکوئيد در شرايط آزمايشگاهي ماده ها توليد مثل غيرجنسي و پارتنوژنز را از خود نشان داده اند. البته اطلاعات کمي درباره بروز اين عامل در طبيعت وجود دارد(Stottrup and McEvoy, 2003).

تقريبا تمام پاروپایان مورد استفاده در آبزي پروري چرخه زندگي مشابهي دارند. تخم ها پس از بارور شدن يا به داخل آب رها شده و يا وارد کيسه تخم مي شوند. اين تخم ها کروي شکل بوده و توسط يک غلاف کيتيني محافظت مي شوند. لارو تازه از تخم بيرون آمده در مرحله ناپليوس[3] قرار داشته که پس از 5 (در تعداد کمي از گونه ها) و با 6 مرحله پوست اندازي(در اكثر گونه ها) وارد مرحله کوپه پوديت [4]مي شوند. کوپه پوديت ها از نظر شكل ظاهري و بسياري از ويژگي ها شباهت بالايي به بالغين دارند.

بعد از گذراندن 5 يا 6 مرحله کوپه پوديت موجود وارد مرحله بلوغ شده و ويژگي هاي توليد مثلي را از خود بروز مي دهد. اکثر پاروپایان تغذيه خود را از مرحله ناپليوس 3 يا 4 آغاز مي کنند. حتي در بعضي از گونه ها ممکن است زودتر آغاز شود (Lavens and sorgeloos, 1996). سرعت تکامل و رشد در اين موجودات وابستگي زيادي به پارامترهاي محيطي و همچنين کميت و کيفيت منابع غذايي دارد.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های مهندسی کشاورزی کلیک کنید.