مصونیت بانک مرکزی ایران در پرتو دعاوی میان ایران و ایالات متحده آمریکا

مصونیت بانک مرکزی ایران در پرتو دعاوی میان ایران و ایالات متحده آمریکا

مصونیت بانک مرکزی ایران

دانشگاه آزاد اسلامی

دانشکده علوم انسانی  گروه حقوق

ادبیات پایان نامه برای دریافت کارشناسی ارشد “M.A“

گرایش: بین الملل

عنوان:

مصونیت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در پرتو دعاوی میان ایران و ایالات متحده آمریکا

مصونیت بانک مرکزی ایران

بخش دوم: مصونیت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در پرتو دعاوی میان ایران و ایالات متحده آمریکا

گفتار اول: اصول حاکم بر بانکداری مرکزی در ایران

مبحث اول: ساختار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

مبحث دوم: وظایف و اختیارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

گفتار دوم: استقلال بانک مرکزی ایران

فصل دوم: نقض مصونیت بانک مرکزی ایران در لوای تحریم

گفتار اول: اعمال تحریم اقتصادی علیه بانک ها

مبحث اول: تحریم اقتصادی از منظر حقوق بشر

مبحث دوم: تحریمهای بانکی با نگاهی ویژه به ایران

گفتار دوم: ایالات متحده آمریکا و نقض مصونیت بانک مرکزی ایران

مبحث اول: بیانیه الجزایر و انسداد اموال بانک مرکزی ایران

مبحث دوم: اقدامات تقنینی و قضایی ایالات متحده آمریکا علیه بانک مرکزی ایران

مصونیت بانک مرکزی ایران

ساختار و وظایف بانک مرکزی ایران

پدیده بانکداری مرکزی در ایران، قدمت و سابقه­ی چندانی ندارد و از تأسیس بانک مرکزی در ایران، بیش از پنج دهه، نمی­گذرد. بانک مرکزی ایران به موجب قانون پولی و بانکی کشور در تاریخ 18 مرداد1339 با هدف نظارت بر فعالیت­های سایر بانک­های کشور، تنظیم اعتبارات، حفظ ثبات قیمت‌ها، حفظ ارزش پول، کنترل دقیق امور ارزی و… ایجاد شد. بنابراین اصل تفکیک بانکداری مرکزی از بانک­های تجاری و استقلال آن  امری جدید در نظام بانکداری ایران محسوب می­شود و بحث زیادی پیرامون آن، صورت نگرفته است. با توجه به اهمیت و تاثیر بانک مرکزی مستقل، در ثبات اقتصادی بلند مدت و ایجاد زمینه­های شکوفایی و رشد اقتصادی کشور، می­بایست هرچه سریع­تر،  موانع پیش­روی استقلال بانک مرکزی را برطرف نمود. در این فصل، اصول حاکم بر بانکداری مرکزی ایران، ساختار بانک مرکزی، وظایف و اختیارات آن، و هم­چنین درجه­ی استقلال بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مورد اشاره قرار می­گیرد.

جهت مشاهده و دانلود مصونیت بانک های مرکزی در حقوق بین الملل کلیک کنید .

  اصول حاکم بر بانکداری مرکزی در ایران

چنان­چه پیش­تر ذکر شد، بانک­های مرکزی به عنوان بانک بانک­ها و بانکدار دولت، وظیفه­ی تنظیم  سیاست­های پولی و اعتباری کشورها، نظارت بر عملکرد بانک­های خصوصی و دولتی، حق انتشار اسکناس، حفظ ارزش پول، جلوگیری از نوسانات شدید اقتصادی، تثبیت قیمت­ها، نظارت بر عملیات صدور و ورود ارز، کنترل نرخ تورم و…. را دارند. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز، از این قاعده مستثنی نبوده و با ایفای وظایفی مشابه با سایر بانک های مرکزی، به دولت در تنظیم و اجرای سیاست­های پولی و مالی، یاری می­رساند.

بانک مرکزی  ایران همواره رسالت خود را بر آن قرار داده است که با اتخاذ تصمیم­های مناسب پولی، مالی و اعتباری، شرایط مساعد اقتصادی را برای دولت فراهم سازد و در اجرای برنامه­های توسعه اقتصادی دولت همواره پشتیبان آن باشد . به منظور آشنایی بیشتر با بانک مرکزی ایران، ابتدا ساختار و ارکان بانک مرکزی(مبحث اول)، و سپس وظایف و اختیارات آن را(مبحث دوم)، بررسی می­کنیم.

وظایف و اختیارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

بانک مرکزی از جهت این که، نهاد تنظیم­کننده­ ی نظام پولی و اعتباری کشور است و هم­چنین، از این حیث که بانکدار دولت می­باشد، دارای وظایف مجزا و مستقلی است.

حسب بند الف ماده 10 قانون پولی و بانکی کشور، مصوب 18 تیر ماه 1351، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مسوول تنظیم و اجرای سیاست­های پولی و اعتباری، بر اساس سیاست کلی اقتصادی کشور است. علاوه براین، به موجب بند ب ماده فوق­الذکر، مراد از تأسیس بانک مرکزی، حفظ ارزش پول، موازنه پرداخت­ها، تسهیل مبادلات بازرگانی و کمک به رشد اقتصادی کشور بوده است.

اما ماده 11 قانون پولی و بانکی، صراحتاً وظایف بانک مرکزی را به شرح ذیل برمی­شمارد:

• حفظ ارزش داخلی و خارجی پول ملی کشور
• انتشار اسکناس و ضرب سکه‌های فلزی رايج کشور
• تنظيم مقررات مربوط به معاملات ارزی و ريالی
• نظارت بر معاملات طلا و وضع مقررات مربوط به آن
• نظارت بر صدور و ورود ارز و پول رايج کشور
• تنظيم­کننده نظام پولی و اعتباری کشور
• نظارت بر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری
• تنظيم حجم اعتبارات بانکی و ايجاد هماهنگی، متناسب با نيازهای پولی کشور
• نگه­داری از حساب‌های کليه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت
• نگه­داری کليه ذخاير ارزی و طلای کشور
• نمايندگی دولت در سازمان‌های مالی و بين‌المللی
• در اختيار داشتن تصدی تمام عمليات انتشار اوراق بهادار دولتی
• انعقاد موافقت­نامه پرداخت و اجرای قراردادهای پولی، مالی، بازرگانی و ترانزيتی دولت و ساير کشورها

 اعمال تحریم اقتصادی علیه بانک ها

با پایان گرفتن جنگ سرد، در سال 1990، سازمان ملل متحد و به طور خاص شورای امنیت، این امکان را یافت تا صلح و امنیت بین المللی را براساس آن­چه که در منشور سازمان ملل متحد^[1] بیان شده، محقق سازد.

شورای امنیت که طی حدود 45 سال تحت تاثیر جنگ سرد و حق وتو، کم­تر فرصت استفاده از تحریم­های اقتصادی علیه دولت ها را پیدا کرده بود، در فضای نسبتاً مناسب جدید، بی­محابا به استفاده از تحریم روی آورد.^[2]شورای امنیت در پرتو فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد، با اعمال فشار بر دولت­های ناقض حقوق­ بین­الملل و به کارگیری ابزاری مانند تحریم، دول فوق­الذکر را وادار می­سازد تا رفتار خود را تغییر دهند^[3]و در این راستا می­تواند با درخواست از اعضای سازمان ملل متحد، مبنی بر متوقف ساختن تمام یا بخشی از روابط اقتصادی، ارتباطات راه آهن، دریایی، هوایی، پستی، تلگرافی، رادیویی و سایر وسایل ارتباطی و قطع روابط سیاسی، از حمایت ویژه اعضا بهره­مند گردد.^[4]

[1].ر.ک.فصل اول و هفتم منشور سازمان ملل متحد.

[2].زمانی،قاسم.مظاهری،جمشید.تحریم­های هوشمند شورای امنیت در پرتو قطعنامه1929:حفظ یا تهدید صلح.مجله حقوقی بین­المللی،ش44.(بهار و تابستان1390).ص115.

[3].منشور سازمان ملل متحد، صراحتاً اصطلاح تحریم را بیان ننموده است اما در مقررات آن از اجرای اقداماتی یاد می کند که در عمل می تواند به صورت تحریم اجرا شود.برای اطلاعات بیشتر نک:موسی­زاده،رضا­ و کوهی،ابراهیم.حقوق سازمان­های­ بین­المللی:حقوق شورای­امنیت.انتشارات میزان.1389.

[4].ماده 41 منشور سازمان ملل متحد.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و پیشینه تحقیق پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

ایالات متحده آمریکا و نقض مصونیت بانک مرکزی ایران

از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به تیرگی گراییدن روابط ایران با کشورهای غربی، ایالات متحده آمریکا، اقدامات تنبیهی شدیدی را علیه کشورمان به کار گرفته و سیاست خارجی این دولت در برابر ایران،  همواره خصمانه بوده، بطوری­که ایران، بارها به صورت یک­جانبه از سوی آمریکا هدف تحریم قرار گرفته است.

تصرف سفارت آمریکا در تهران و بازداشت 52 تن از کارکنان سفارت، توسط دانشجویان پیرو خط امام خمینی(ره)، نقطه آغازی شد تا ایالات متحده آشکارا به مخالفت همه جانبه با برنامه­های جمهوری اسلامی ایران برخیزد. پس از این واقعه ایالات متحده در طول هشت سال جنگ تحمیلی ایران با عراق، با اعمال فشار و وضع تحریم علیه ایران حمایت­های گسترده­ای از حزب بعث عراق کرد. از طرف دیگر، دستیابی ایران به فناوری هسته­ای، در سالیان اخیر بهانه­ای شد تا ایالات متحده، جمهوری اسلامی را متهم به تلاش برای بدست آوردن سلاح­های کشتار جمعی، تسلیحات اتمی و پشتیبانی از تروریسم کند. متهم کردن نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران و بالاخص بانک مرکزی به پولشویی، دیگر ادعای آمریکا برای تحریم و اخلال در توسعه اقتصادی ایران است. حال باید دید که، اقدامات ایالات متحده و توقیف اموال بانک مرکزی ایران، تا چه میزان بر مصونیت این بانک خدشه وارد نموده است. لذا، در این گفتار سعی خواهد شد تا در پرتو بیانیه­های الجزایر و قوانین داخلی آمریکا، سابقه و اثر تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از جانب آمریکا، مورد مطالعه قرار گیرد.

مصونیت بانک مرکزی ایران

Articles:

• Brown,Mayer.”Sovereign Immunity and Enforcement of arbitral Awards: Navigation International Law”.White Paper.(2012).
• Davidsson,Elias.”Towards A Definition Of Economic Sanctions”.(November 2003).Downloaded from: www.aldeilis.net
• Burdo,Micheal.”A Brief History of central Banks”.Economic Journal By FEDERAL RESERVE BANK OF CLEVELAND.(December 2007).
• Doxy,Margaret.”International Sanction:A Framework For Analysis with Special Report To The UN and South Africa”.Cambridge Journal.Volume.26.(1972).
• Foukal,Radek.”The European Central Bank-History,Structure and the Decision Making Process”.Nevmann Business Journal.(2010).
• Foukona,JD.”State immunity”.Journal of South Pacific law.Volume.13.(April 2009).
• Fraser,B.W.”Central Banks Indepence,what Does It Mean?”.Reserve Bank Of Australia Bulletin.(December 1994).
• Gaudkrodger,David.”Foreign State immunity and foreign Government Controlled Investors”. OECD Paper On International Investment. (2010). Downloaded from:www.oecd-ilibrary.org
• Katzmen,Kenneth.”IRAN Sanction”.Congressional Research Service.(July 2013). Downloaded from:www.fas.org
• Kimberly,Elliot.Gray Hafbquer & Barbara Oegg.”Econimic Sanction Reconsidered”.The concise Encyclopedia of Economics.(May 2008).
• …
• …