مدارس هوشمند و هوشمند سازی مدارس در ایران

مدارس هوشمند – هوشمند سازی مدارس

2-2-     مبانی نظری مدرسه هوشمند

2-2-1-        مدرسه هوشمند.

2-2-2-        مفهوم مدارس هوشمند.

2-2-3-        تعریف جامع مدرسه هوشمند.

2-2-4-        چارچوب مفهومی مدارس هوشمند.

2-2-5-        مهمترین دلایل تأسیس مدارس هوشمند.

2-2-6-        مراحل هوشمند سازی مدارس…

2-2-6-1-     برنامه ریزی و هدف گذاری..

2-2-6-2-     تجهیز و آماده سازی مدرسه.

2-2-6-3-     آموزش و تجهیز نیروی انسانی..

2-2-6-4-     آماده سازی محتوا

2-2-6-5-     برگزاری كلاسهای آموزشی مبتنی بر محتوای چندرسانه ای..

2-2-6-6-     ارزیابی و سنجش…

2-2-7-        مهم ترین مشکل مدیران در هوشمند سازی مدارس …

2-2-8-        ضرورت ایجاد مدرسه هوشمند.

2-2-9-        ضرورت تحوّل نظام آموزشی با استفاده از فناوری اطلاعات…

2-2-10-     مدارس هوشمند راهی برای تحوّل آموزشی..

2-2-11-     اهداف مدارس هوشمند.

2-2-12-     بررسی چالش های توسعه ی مدارس هوشمند در کشور.

2-2-12-1-  نبود قوانین و مقررات مورد نیاز در وزارتخانه.

2-2-12-2-  فراهم نبودن زیر ساخت های مورد نیاز.

2-2-13-     عناصر اصلی مدارس هوشمند.

2-2-14-     آمادگی الکترونيکی..

2-2-15-     پیشینه هوشمند سازی مدارس…

2-2-15-1-  پیشینه هوشمند سازی مدارس در جهان.

2-2-15-2-  پیشینه ی هوشمند سازی مدارس در ایران.

2-2-16-   شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات آموزشی

منابع

مفهوم مدارس هوشمند

در سال 1984، دیوید پرکینز و همکارانش در دانشگاه  هاروارد، طرح مدارس هوشمند را به عنوان تجربه ای نوین در برنامه های آموزش و پرورش، با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات ارائه نمودند. این طرح به تدریج در چند مدرسه اجرا گشت و بعدها تا حدودی توسعه یافت، به طوریکه امروزه برخی از کشورهای توسعه یافته در امر فناوری اطلاعات، همچون مالزی، از این مدارس جهت تربیت نیروی انسانی در برنامه های توسعه خود استفاده می کنند. در تعریف این نوع مدارس گفته شده است که مدرسه هوشمند یک مدرسه و محیط آموزشی فیزیکی است که کنترل و مدیریت آن مبتنی بر فناوری رایانه و شبکه می باشد و محتوای اکثر دروس الکترونیکی و سیستم ارزشیابی و نظارت آن نیز هوشمند است و در فرایند آموزش به تفاوت استعداد وتوانایی دانش آموز توجه می شود . بنابراین مهمترین ویژگیها و خصوصیات این مدارس عبارتند از :

• الف) در مدارس هوشمند معلمان می توانند با استفاده از بانکهای اطلاعاتی و برنامه های نرم افزاری و غیره دروس جدیدی را با توجه به نیازها و علائق دانش آموزان طراحی نمایند و یا اینکه دروس موجود را تغییر داده و اصلاح نمایند بنابراین محتوای آموزشی دروس در این مدارس تا حدودی متفاوت با مدارس دیگر خواهد بود (عبدالوهابي و همکارن، 1391: 5).
• ‌ب) دانش آموزان این مدارس، خود سرعت یادگیری خود را تعیین می نمایند. همچنین در این مدارس، ساعات یادگیری محدود به ساعات مدرسه نیست و دانش آموزان در هر لحظه که اراده کنند کلاسهای دلخواهشان را از طریق برنامه های رایانه ای یا ارتباط از راه دور در اختیار خواهند داشت.
• ‌ج) نقش معلمان در این مدارس تا حدود زیادی از آموزش و ارزشیابی دانش آموزان به پیگیری آموزش شخصی آنان تغییر می یابد و در نتیجه فرصت و فراغت بیشتری برای پرداختن به برنامه های رشد و بالندگی حرفه ای خود (مطالعه، برقراری ارتباطات و تعاملات سازنده و مؤثر با همکاران، ارتقاء سطح علمی و بهبود مهارتهای تدریس و … ) خواهند یافت.

مراحل هوشمند سازی مدارس

برنامه ریزی و هدف گذاری

– سنجش وضعیت موجود

– هدف گذاری

– تعیین اقدامات

 تجهیز و آماده سازی مدرسه

– آماده سازی سایت رایانه ای مدرسه

– برآورد، خرید و نصب تجهیزات و سخت افزار

– آماده سازی کلاس ها

– راه انداری پورتال مدرسه

  آموزش و تجهیز نیروی انسانی

– به كارگیری نیروی فنی

– آموزش معلمان

– آموزش دانش آموزان

– آموزش و فرهنگ سازی اولیاء

   آماده سازی محتوا

– بررسی، ارزیابی و به كارگیری محتوای موجود

– تولید محتوا

برگزاری كلاسهای آموزشی مبتنی بر محتوای چندرسانه ای

– برنامه ریزی و برگزاری كلاسهای مبتنی بر محتوای چندرسانه ای

– برگزاری آزمون های الكترونیكی از طریق سیستم مدیریت یادگیری

ارزیابی و سنجش

– ارزیابی میزان دستیابی به اهداف

– بازنگری برنامه (زماني و همکاران، 1389: 56).

مهم ترین مشکل مدیران در هوشمند سازی مدارس

 عدم آشنایی با زیر ساخت های لازم جهت راه اندازی مدارس هوشمند

 عدم آشنایی کافی با تجهیزات مورد نیاز جهت هوشمند سازی مدرسه

 عدم آشنایی با نرم افزارهای مورد نیاز

 عدم شناخت شرکت های وارد کننده و نمایندگی های مجاز و قیمت های واقعی تجهیزات

 عدم وجود ردیف بودجه برای تجهیز مدارس به تکنولوژی های نو

 عدم برگزاری  دوره ی ضمن خدمت برای آشنایی و معرفی تجهیزات به  معلمان و مدیران (صالحي و كاشاني، 1386: 41).

تعریف جامع مدرسه هوشمند

در مورد مدارس هوشمند تعاریف و توصیفات متنوعی وجود دارد که در بالا بدان اشاره شد. اما تعریف جامعی که از مدرسه هوشمند به نظر می رسد چنین است:مدرسه هوشمند، مدرسه ای است که در آن روند اجرای کلیه فرایندها اعم از مدیریت، نظارت، کنترل، یاددهی- یادگیری[1]، منابع آموزشی و کمک آموزشی، ارزشیابی، اسناد و امور دفتری، ارتباطات و مبانی توسعه ی آنها مبتنی بر فاوا و در جهت بهبود نظام آموزشی و تربیتی پژوهش محور طراحی شده است (محمودي و همکاران، 1387: 68).

مدارس هوشمند، مؤسسات آموزشی هستند كه با اعمال تغييراتی در نحوۀ آموزش و مديريت خود، به صورت نظام مند، دانش آموزان را برای زندگی در عصر حاضر آماده می كنند از مهم ترين اهداف مدارس هوشمند می توان به موارد زير اشاره كرد:

رشد همه جانبۀ دانش آموزان (ذهني، جسمي، عاطفي و رواني)، ارتقاء تواناييها و قابليتهاي فردي، تربيت نيروي انساني متفکر (سند راهبردی)، آماده كردن دانش آموزان برای زندگی شغلی، بهبود يادگيری، مشاركت دانش آموزان در توليد دانش، توسعۀ مهارت های فناوری اطلاعات و ارتباطات در فعاليتهای ياددهی-يادگيری دانش آموزان و معلمان، تبديل انتقال اطلاعات به يادگيری مادام العمر، آماده كردن دانش آموزان برای زندگی در عصر اطلاعات، تسهيل دسترسی دانش آموزان به منابع متعدد اطلاعاتی، ايجاد فرصتهای يادگيری مشاركتی و يادگيری اكتشافی، ايجاد فضای مناسب برای افزايش خلاقيت دانش آموزان، برقراری فضای آزادی انديشه، و احترام متقابل در تنوع و تفاوتهای زبانی، مذهبی، فرهنگی، اقتصادی، و اجتماعی، افزايش درک درست دانش آموزان از نقش خود در جامعۀ جهانی، درک مسئوليت خود نسبت به ديگران، دستيابی به بهترين نتايج علمی ممکن و … (يعقوب و همکاران[2]، 2005: 43).

مدارس هوشمند راهی برای تحوّل آموزشی

به کار گیری گسترده ی فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند آموزش، همزمان با تحوّل در رویکردهای آموزشی در جهان، زمینه ی شکل گیری مدارس هوشمند را فراهم آورده است. این مدارس از جمله نیازمندی های کلیدی جوامع دانش محور می باشند و رویکردهای توسعه ی مهارت های دانشی و کارآفرینی دانش آموزان را دنبال می نمایند. در این مدارس، فرایندهای یاددهی- یادگیری تقویت شده و محیط تعاملی یکپارچه برای ارتقای مهارت های کلیدی دانش آموزان در عصر دانایی محور فراهم می‌شود (ميراسماعيلي، 1386: 152).

وزارت آموزش و پرورش نیز هم سو با روندهای جهانی در زمینه ی شکل گیری مدارس هوشمند طی چندین سال گذشته اقدامات مختلفی را در راستای توسعه ی این مدارس انجام داده است. ایجاد مدارس پایلوت، حمایت از اقدامات مدارس داوطلب و تهیه ی سند راهبردی توسعه ی مدارس هوشمند، برخی از مهمترین این اقدامات بوده است.

هوشمند سازی مدارس در این مقطع به دنبال تحولات گسترده و بنیادین در نظام آموزشی نیست. چرا که این تحولات مستلزم تغییرات بالا به پایین در نظام آموزشی کشور و تبیین فلسفه آموزشی این نظام در عصر دانش محور است. براساس این فلسفه باید تغییرات کلیدی در برنامه درسی، محتوای آموزشی و نظام ارزشیابی صورت گیرد. تا زمانی که این تغییرات رخ ندهد نمی توان به یک مدرسه هوشمند کاملاً ایده آل پرداخت. از این رو در پروژه حاضر منظور از هوشمند سازی، تحول در برنامه درسی و محتوای آموزشی نیست، بلکه مقصود از فرایند هوشمند سازی توانمند ساختن نظام آموزشی برای ارتقای کیفیت فرایند یاددهی- یادگیری براساس برنامه ی درسی و محتوای آموزشی حال حاضر می باشد (پالی و همکاران[1]، 2007: 218).

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های علوم تربیتی کلیک کنید.

  نمونه ای از منابع فارسی

1. آموزش و پرورش شهر تهران . (1389). نقشه راه مدرسه هوشمند. چک ليست ارزيابی.
2. احمدی، حسين و ويرجينياری، ماری.(1382). آموزش الکترونيکی. تهران: مركز آموزش و تحقيقات صنعتی ايران.
3. بازرگان، عباس؛ سرمد، زهره و حجازي، الهه. (1388). روش هاي تحقيق در علوم رفتاري، تهران: انتشارات آگاه.
4. دراني، كمال و رشيدي، زهرا، (1386)، “بررسي عوامل موثر بر پذيرش فناوري اطلاعات توسط دبيران مدارس هوشمند شهر تهران  با تاکيد بر مدل پذيرش فناوري اطلاعات (ITAM)”، پژوهش در نظام هاي آموزشي; 1(1):23-46.
5. رحيمی نيا ، فريبرز و عليزاده، مسعود. (1388). بررسی ابعاد فرهنگ سازمانی بر اساس مدل دنيسون از نظر اعضای هيئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد(. مطالعات تربيتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی، 10 (1)، 170 –
6. زماني، بي بي عشرت، قصاب پور، بيتا و جبل عاملي، جلال (1389)، بررسي نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهديدهاي فراروي مدارس هوشمند، نوآوري هاي آموزشي 9(36):79-100.
7. شفيع پورمطلق، فرهاد و يارمحمديان، محمدحسين، (1390)، “ارائه مدلي جهت ارزيابي عوامل موثر بر برنامه هاي درسي پاسخگوي ادراک شده در مدارس هوشمند”، پژوهش در برنامه ريزي درسي (دانش و پژوهش در علوم تربيتي-برنامه ريزي درسي)؛ 8(29-28):72-83.
8. شهامت، فاطمه، كديور، پروين و فرزاد، ولي اله (1387)، رابطه سبک هاي شناختي و پيشرفت دانش آموزان در دروس رياضي و شيمي در محيط يادگيري با کمک کامپيوتر در مقايسه با محيط سنتي، مطالعات تربيتي و روان شناسي 9(1):143-156.
9. صالحي محمد و كاشاني، ندا، (1386)، “عوامل موثر در اجراي طرح مدارس هوشمند از ديدگاه مديران دبيرستان هاي استان مازندران”، انديشه هاي تازه در علوم تربيتي; 2(4 (مسلسل 8)):71-84.
10. طمانی، بی بی عشرت؛ قصاب پور، بیتا وجبل عاملی، جلال، (1388). بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای فراروی مدارس هوشمند. فصلنامه نوآوری آموزشی، 36 (9): 79-100.
11. …
12. …