ضمانت نامه های مستقل در قراردادهای بین المللی

ضمانت نامه های مستقل در قراردادهای بین المللی

ماهیت و ارکان و اقسام ضمانت نامه های مستقل در قراردادهای بین المللی

ماهیت و ارکان ضمانت نامه های مستقل در قراردادهای بین المللی         

گفتار اول: ماهیت ضمانت نامه های مستقل  

مبحث اول : ماهیت حقوقی ضمانت نامه های مستقل

بند الف: نظریه ایقاع بودن ضمانت نامه های مستقل

بند ب: تعهد ناشی از قرار داد اجتماعی

مبحث دوم : نظریه پذیرفته شده در حقوق ایران

گفتار دوم: عناصر حقوقي ضمانت نامه مستقل

مبحث اول: قرارداد مبنای صدور و اصل استقلال

بند الف: قرار داد مبنای صدور

بند ب: قاعده استقلال

مبحث دوم: طرفین ضمانت نامه

بند الف:ضمانت خواه یا مضمون عنه

بند ب: ذی نفع

1: شرایط مستحق شدن ذی نفع

2: انتقال ارادي و قهري  ضمانت نامه

بند ج: بانک صادر کننده ضمانت نامه

مبحث دوم: روابط حقوقی افراد ضمانت نامه

بند الف: رابطه ضمانت خواه و ذی نفع

بند ب: رابطه بانک صادر کننده و ضمانت خواه

بند ج: رابطه بانک صادر کننده و ذی نفع

  اقسام ضمانت نامه های مستقل در قراردادهای بین المللی  

گفتار اول: تقسیم ضمانت نامه های مستقل به اعتبار شرایط مطالبه

مبحث اول: مفهوم ضمانتنامه های مشروط و غير مشروط

مبحث دوم: شناخت ضمانت های مشروط از ضمانت نامه های غیر مشروط

بند الف: از حیث نحوه پاسخ بانک گشایشگر به مطالبه

بند ب: از حیث مکانیزم مطالبه و سیستم اسنادی:

مبحث سوم: ماهیت حقوقی تعهد بانک در ضمانتنامه های مشروط

بند الف: مفهوم حقوقی تعلیق در ضمان و تعلیق در تادیه در قانون مدنی ایران

بند ب: التزام به تادیه در ضمن عقود:

بند ج: مسئله تعلیق ضمان و یا التزام به تأدیه در ضمانتنامه های بانکی

گفتار دوم: ضمانت نامه بین المللی بانکی به اعتبار قرارداد مبنای صدور

مبحث اول: ضمانت نامه اجرای تعهد یا حسن انجام کار

مبحث دوم: ضمانت نامه شرکت در مناقصه يا شركت در مزايده

مبحث سوم: ضمانت نامه پیش پرداخت و بررسی مقررات مربوط به آن

بند الف: تعریف ضمانت نامه پیش پرداخت

بند ب – مقررات مربوط به ضمانت نامه های پیش پرداخت

مبحث چهارم: ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان و بررسی مقررات مربوط به آن

بند الف: تعریف ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان

بند ب: ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان در مقررات متخلف

گفتار سوم: ضمانت نامه های مستقل به اعتبار روابط بین المللی بانک ها

مبحث اول: ضمانت نامه های متقابل

مبحث دوم: استقلال ضمانت نامه متقابل از ضمانت نامه پایه

منابع ضمانت نامه های مستقل

تعریف ضمانت نامه مستقل

«ضمانت نامه، قرار داد یا سندی است که به موجب آن مرجع صادر کننده حسب درخواست متقاضی (مضمون عنه)، در مقابل ذینفع (مضمون له)، تعهد می کند بدون قید و شرط و عندالمطالبه یا در سررسید معین مبلغ معینی وجه نقد به ذینفع یا به حواله کرد او پرداخت کند[1]»

از نظر حقوقی ضمانت نامه مستقل بین بانک ضامن و ذینفع ضمانتنامه منعقد می شود، اما در حقیقت نقطه شروع و تکیه گاه اصلی ضمانت نامه مستقل، درخواست یا به عبارتی دستور متقاضی یا همان مضمون عنه است .

مرجع صادر کننده ضمانت نامه حسب مورد متفاوت است ، موضوع بحث ما ضمانت نامه های بانکی می باشد. همانطور که از نام این ضمانت نامه ها مشخص است مرجع صادر کننده آن بانک است. در بانکداری به شیوه رایج امروزی بانک ها بیشتر از دو جنبه متفاوت در تاسیسات حقوقی مربوط به ضمان عقدی دخیل هستند و به تفسیر آن خواهیم پرداخت:

الف) به اعتبار تسهیلات مالی و اعتباری و یا وام هایی که حسب مورد در اختیار مشتریان قرار می دهند.

ب) به اعتبار نیاز مشتریان بانک ، به تضمین تعهداتی که مشتریان در مقابل اشخاص ثالث دارند[2].

در مورد اعتبارات نوع اول باید این گونه گفت که: بانک در قبال وام و یا هر نوع تسهیلات که به مشتریان خود اعطا می کند، تأمین کافی خواهد گرفت که اطمینان خاطر از بازپرداخت وجوه اعطائی برایش حاصل گردد و به این دلیل از طرف مقابل تضمیناتی چون ضمانت اشخاص و موسسات معتبر و …. اخذ می کند.

گارانتی تضمین، عبارت است از وعده ای که از سوی شخص ضامن برای پاسخ گویی به دیون حال یا آینده شخص موسوم به مدیون اصلی داده می شود، این وعده به نفع کسی به عمل می آید که مدیون اصلی در مقابل او مدیون است یا مدیون خواهد شد.

تعریف ذکر شده همان ماهیت نهاد حقوقی است که بانک برای تأمین و تضمین بازپرداخت تسهیلات اعطائی خود از آن بهره می گیرد و آن چه در این مسئله مسلم است؛ ضامن این نوع تضمین بایستی اعتبار مالی مناسبی داشته باشد تا بانک اعطا کننده پذیرای ضمانت او باشد.

در خصوص اعتبار نوع دوم ،مي توان به ضمانت نامه هاي مستقل بانكي اشاره كرد،كه در اين تحقيق موضوع بحث ما هستند.

ماهیت و ارکان ضمانت نامه های های مستقل در قراردادهای بین المللی

ماهیت ضمانت نامه های مستقل

همانطور كه بيان  شد در قلمرو فعالیت و عملیات تجاری اسناد و اوراق زیادی جریان دارد، ضمانت نامه های مستقل یکی از این ابزار مهم تجارت بین الملل است که از انواع اعتبار نامه های تجاری به شمار می آید.

اعتبار نامه به طور کلی عبارت است از «تعهد یک بانک یا هر شخص دیگر بنا به تقاضای دستور دهنده، مبنی بر اینکه به عنوان صادر کننده، بروات یا سایر مطالبه های ذینفع را به شرط تطبیق آنها با شرایط مقرر در اعتبار پرداخت نماید[3]»

اعتبار نامه ها بنابه طبیعت نوع و کاربردشان انواعی دارند، از یک دید کلی می توان آنها را به «اعتبار نامه های تجاری»[4] و «اعتبار نامه های تضمینی»[5] و «ضمانت نامه های بانکی» تقسیم نمود.

 ماهیت حقوقی ضمانت نامه مستقل

در خصوص ماهیت حقوقی ضمانت نامه های مستقل بانکی در میان نویسندگان علم حقوق ، نظرات متعددی مشاهده می شود كه به جاي خود از آن سخن گفته خواهد شد ، دکترین بین الملل در مورد عقد یا ایقاع بودن این پدیده به نقطه نظر مشترکی نرسیده اند، اما اکثریت نویسندگان بر این معتقدند که قواعد حاکم بر ضمانت نامه مستقل اغلب جنبه فراملی دارند که در بررسی و تحلیل ماهیت آنها نباید به آن بی توجه بود ، و ضمانت نامه مستقل را در چهارچوب نهادها و قواعد سنتی حقوق ملی تحلیل کرد.

به طور کلی دو مکتب فکری در خصوص ماهیت تعهد بانک در ضمانت نامه مستقل بانکی در جهان وجود دارد[6] در حقوق کشور ما نیز این دو دیدگاه در برخی نوشته ها دیده می شود که در این قسمت به شرح آن خواهیم پرداخت:….

تقسيم ضمانت نامه مستقل به اعتبار شرايط مطالبه

تنوع زیادی در زمینه ضمانت نامه ها دیده می شود، ضمانت نامه های گوناگونی بسته به نیاز جوامع به وجود آمده است، که هر یک کاربرد خاص خود را دارد، از جمله می توان به این ضمانت نامه ها اشاره کرد: ضمانت نامه های حسن انجام تعهد، ضمانتنامه استرداد پیش پرداخت، ضمانت نامه شرکت در مناقصه و یا مزایده، ، ضمانتنامه ي متقابل، ضمانتنامه ی مشروط و غیر مشروط و… هر کدام نمونه ای خاص از ضمانتنامه هائی هستند که توسط بانکها صادر و در موارد مختلف به کار گرفته می شوند و هر یک به نوع خود جنبه های حقوقی و بانکی متفاوتی دارند.

ارائه تقسیم بندی برای ضمانتنامه ها نیازمند داشتن معیار مشخصی است که از مبنای صحیحی پیروی کند. به همین دلیل در این تحقیق ملاک (اعتبار) را انتخاب کرده ایم، که بر این مبنای تقسیم بندی، سه دسته ضمانت نامه می توان در نظر گرفت[1]:

الف: به اعتبار شرایط مطالبه

ب: به اعتبار روابط بین المللی بانکها

ج: به اعتبار قرارداد مبنای صدور و تعهدات مورد تضمین

با توجه به نوع اعتباری که در یک ضمانتنامه مد نظر باشد، تقسیم بندی آن متفاوت خواهد بود يعني یک ضمانتنامه بانکی ممکن است به اعتبار شرایط مطالبه از نوع ضمانتنامه های عند المطالبه محسوب شود و به اعتبار روابط بانکها، ضمانتنامه متقابل بشمار آید.

بر پایه این معیار، انواع ضمانتنامه های بانکی به قرار ذیل اند:

الف: به اعتبار شرایط مطالبه:

1. ضمانتنامه مشروط [2]
2. ضمانتنامه عندالمطالبه و غیر مشروط[3]

ب: به اعتبار روابط بانکها:

1. ضمانتنامه پایه [4]
2. ضمانتنامه متقابل

ج: به اعتبار قرار داد مبنای صدور و تعهد مورد تضمین:

1. ضمانتنامه حسن انجام تعهد[5]
2. ضمانتنامه استرداد پیش پرداخت[6]
3. ضمانتنامه پیش پرداخت[7]

ضمانت نامه های مستقل

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع فارسي ضمانت نامه های مستقل:

1. ابراهیم بابایی، محمد، (1385). مقدمه ای بر مبانی نظری و عملی ضمانت نامه های بانکی. چاپ دوم. نشر: همگان.
2. امامی، سید حسن، (1366). حقوق مدنی. چاپ ششم، تهران: کتابفروشی اسلامیه ج1و2.
3. انسیی، الهام، (1390). حل و فصل اختلافات در قراردادهای پیمانکاری بین المللی. چاپ اول. انتشارات چکاو چاپ.
4. پاکدامن، رضا، (1382). اصول تنظیم قراردادهای بین المللی. ناشر: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران قطع وزیری.
5. عنایت، سید حسین، (1365). تنظیم معاهدات بین المللی در حقوق کنونی ایران و مطالعه تطبیق آن با فقه اسلام و حقوق بین الملل. معاصر. شماره انتشار.
6. دن تیلور، (1385). راهنمایی اتاق بازرگانی بین المللی برای پوشش های بین بانکی در عملیات اعتبار اسنادی. چاپ اول. ناشر: شهاب الدین.
7. دیودها رشور، (1384). کلیدهای طلایی تجارت بین المللی. چاپ اول. مهین خالص.
8. زمانی فراهانی، مجتبی، (1388). اعتبارات اسنادی بازرگانی. چاپ اول. انتشارات ترمه ریها نرد لنگریچ، اعتبارات اسنادی در حقوق تجارت بین الملل، ترجمه سعیدی حسنی نشر میزان، چاپ اول، زمستان87.
9. . شهیدی، مهدی، (1377). تشکیل قراردادها و تعهدات. چاپ اول تهران: نشر حقوقدان.
10. شیروی، عبدالحسین ، حقوق تجارت بین الملل. انتشارات سازمان چاپ انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، زمستان89.
11. …
12. …