شپشک‌ آردآلود مركبات

2-1- شپشک‌های آردآلود مركبات..

2-1-1- مناطق انتشار و موقعیت جغرافیایی شپشک آردآلود مرکبات در جهان و ایران.

2-1-2 میزبان های شپشک‌ آردآلود مركبات

2-1-3 کلیاتی از مورفولوژی و بیولوژی شپشک آردآلود مرکبات (P. citri)

2-1-4- زمستان گذرانی شپشک آردآلود مرکبات..

2-1-5- -نحوه خسارت آفات روی مرکبات…

2-2- روشهاي كنترلي شپشک‌ آردآلود مركبات

2-2-1- کنترل بیولوژیکی..

2-2-2- كنترل شيميايي..

2-2-3 كنترل توسط سموم گياهي..

2-3- آزمایشات زیست سنجی انجام شده بر روی شپشک آردآلود مرکبات..

2-4- آزمایشات زیست سنجی انجام شده با حشره کشهای مورد بررسی..

منابع

 شپشک‌ آردآلود مركبات

 شپشک‌های آردآلود مركبات

شپشک‌ آردآلود مركبات از خانواده  Pseudococcidaeمي­باشد. افراد اين خانواده به صورت گسترده ای در جهان انتشار دارند. دامنه میزبانی آنها بسیار گسترده و طیف وسیعی از درختان جنگلی، درختان میوه، نباتات زراعی و غیر زراعی و گیاهان زینتی را در بر می گیرند. نام عمومی شپشک های آردآلود مربوط به ترشحات مومی است که معمولا بدن آنها را می‌پوشاند. این ترشحات مومی بوسیله انواع مختلف منافذ و مجاری که سطح بدن را پوشانده‌اند تولید و ترشح می شوند. حشرات ماده در حین تخم ریزی معمولا کیسه  تخمی متشکل از رشته‌های مومی پنبه ای شکل تولید و ترشح می‌کنند. شپشک‌ آردآلود مركبات پس از شپشكهاي خانواده Diaspididae بزرگترین خانواده شپشک‌های نباتی را تشکیل می‌دهند و بین 200 تا 3000 گونه شناخته شده دارند (گوردون[1] 1985).

مناطق انتشار و موقعیت جغرافیایی شپشک آردآلود مرکبات در جهان و ایران

کشورهایی که شپشک‌ آردآلود مركبات به عنوان آفت مهم مطرح می باشد عبارتست از: آمریکا ( ایالات کالیفرنیا و فلوریدا )، برزیل، کلمبیا، مکزیک، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، الجزایر، مصر، فرانسه، یونان، مجارستان، عراق، سوریه، آفریقای جنوبی، ترکیه، غنا، آنگولا و استرالیا. شپشک آردآلود مرکبات در تمام مناطق مرکبات خیز ایران شامل: فارس، خوزستان، از مازندران، گیلان، بندرعباس و گلخانه های پرورش گیاهان زینتی حضور فعال دارد ( نوها[2] و همکاران2010).

بودن هرمر[3]در سال 1951 مطالعات مفصلی روی شپشک آردآلود مرکبات انجام داده و اظهار می‌دارد که قدرت باروری P. citri به چند عامل بستگی دارد:

درجه حرارت و رطوبت نسبی محیط:

درجه حرارت و رطوبت نسبی محیط از جمله عوامل مهم در قدرت باروری P. citri می باشد. نتایج اين محقق نشان داد که درجه حرارت به عنوان یک عامل فیزیکی مهم برای رشد، تولید مثل و بقای P. citri باید در نظر گرفت و این پارامتر ها را تحت تاثیر قرار می­دهد.

با داشتن اطلاعاتی مربوط به این عوامل می توان بهترین زمان مبارزه با آفات را تعيين كرد. بررسی های انجام گرفته نشان داده که در درجه حرارت پایین (10-5) باروری حشره ماده کم و در درجه حرارت بالا(30-25) قدرت باروری افزایش می یابد. نتایج این بررسی ها نشان داد که بالاترین میزان تخم گذاری (3/373 تخم به ازای هر ماده) و کوتاه ترین طول عمر حشره بالغ (4/8 روز) در 30 درجه سانتیگراد مي باشد.

بودن­­هرمر، معتقد است که همه مراحل P. citri نورگرایی منفی (negative photothropism) از خود نشان می‌دهند بجز جنس ماده تخم گذار که به هیچ یک از محرک های خارجی حساس نیست. بنابراین نورگرایی منفی در نور قوی کاملا واضح است. ولی تاثیر آن در نور پراکنده کم است. نورگرای منفی در P. citri از عوامل اصلی تنظیم فعالیت روزانه می‌باشد.

بدین صورت که پوره های ماده های جوان در صبح خیلی زود و یا غروب به طور فعال روی میوه ها و برگ ها دیده می شوند و به محض روشن شدن هوا ناپدید شده و خود را به فضای بین دو میوه متصل به هم، در شکاف ها، زیر برگ ها و غیره پنهان می کنند. آنها این پناهگاه ها را در تاریکی ترک می کنند و دوباره وقتی در معرض نور قرار می‌گیرند از هر فرصتی برای پنهان کردن خودشان در بین شکاف ها استفاده می‌کنند.

فصول:  

قدرت باروری حشرات ماده در فصول مختلف سال فرق می‌کند به عنوان مثال متوسط تعداد تخم گذاشته شده توسط حشره ماده در فصل تابستان 400 عدد، در پاییز 123 عدد و در فصل زمستان 65 عدد می‌باشد.

گیاه میزبان:

کیفیت گیاه میزبان، تاثیر قابل ملاحظه ای روی میزان باروری حشره ماده دارد. مثلا روي جوانه بزرگ غیر خشبی (نرم) سیب زمینی متوسط تعداد تخم برای هر ماده در یک دسته 25 تایی 171 عدد ولی در روی جوانه های خشبی و پیر، متوسط تخم برای هر ماده در یک دسته 15 تایی 67 عدد می‌باشد.

بر اساس تحقیقات انجام شده این طور بیان شده که اختلاف قابل توجهی در مدت نشو و نمای شپشک آردآلود مرکبات روی غذای مناسب مثل جوانه تازه سیب زمینی، میوه های رسیده مرکبات و انگور وجود ندارد. ولی مدت نشو و نما روی میوه های نارس مرکبات، جوانه های خشبی سیب زمینی و شاخ و برگ مو برای یک هفته به تعویق می‌افتد.

میزبان های شپشک‌ آردآلود مركبات

آفتی پلی فاژ است و از تعداد زیادی گیاهان زراعی، باغی و زینتی تغذیه می کند.

از میزبان های حقیقی مهم آفت به مرکبات، انار، مو، زیتون،انجیر، توت سفید، خربزه، هندوانه و موز می‌توان اشاره کرد.

از میزبان های دیگر این آفات، گیاهان زینتی مانند گل ابریشم، حسن یوسف، کروتون، ديفن باخيا، کاکتوس، بگونیا، گل­آفتاب گردان، گرامینه، خرزهره، ارکیده، چتریان، پیچک، داوودی، گل آویز، سرخس و کلم هستند. درخت زینتی گل ابریشم حساسایت شدیدی نسبت به شپشک آردآلود مرکبات دارند و در صورت تراکم آفت موجب ریزش برگ های آن می‌گردد  )آلبرتین[4] و همکاران، 2004).

[1].Gordaon

[2]. Noha

[3] . Bodenheimer

[4] . Albertin

زمستان گذرانی شپشک آردآلود مرکبات

زمستان گذرانی شپشک آردآلود مرکبات تحت شرایط آب و هوایی شمال کشور، بر روی گونه های مختلف مرکبات و گیاهان زینتی به صورت پوره سن 2 و 3 ، حشره بالغ و دسته تخم می باشد. تعداد تخم­هایی که توسط افراد ماده بالغ زمستان­گذران گذاشته می شود نسبت به افراد زمستان گذراني که به صورت پوره سن 2 و 3 هستند و بعد از چندین روز تغذیه در اوایل فصل شروع به تخم گذاری می کنند کمتر است .

افراد زمستان گذران در لابه لا برگ های چسبیده به هم، روی میوه های مانده از سال قبل، در شکاف تنه و زیر پوستک های برآمده تنه درختان مرکبات زمستان را سپری می کنند  http://cals.arizona.edu)).

بودن هرمر (1951) معتقد است که افراد زمستان گذران دوره سرما را روی ریشه گیاهان گرامینه  سپری می کنند.

از آنجایکه افراد مذکور یک دوره سرمای شدید را پشت سر گذاشتند از نظر جثه کوچکتر و نیز میزان تخم گذاشته شده نسبت به افراد سالهای بعدی کمتر است.

ماده های بالغ در فصل بهار، با افزایش درجه حرارت از محل های زمستان گذران خارج شده و روی تنه اصلی درختان مستقر شده و شروع به تشکیل کیسه تخم می کنند. پوره های زمستان گذران با افزایش درجه حرارت خود را به بخش های هوایی مرکبات رسانده و با کمی تغذیه شروع به تشکیل کیسه تخم و تخم گذاری می کنند.

آويدو[1](1969) معتقد است که در طول فصل بارندگی تعداد زیادی از شپشک ها به وسیله باد و باران از روی شاخ و برگ های درختان مرکبات شسته شده و روی خاک می افتند سپس خود را به ریشه گیاهانی مانند برموداگراس، جانسون گراس و غیره رسانده و فصل زمستان را روی آنها سپري می‌کنند.

 نحوه خسارت آفات روی مرکبات

حشرات کامل و پوره های شپشك آردآلود مركبات با فرو بردن استایلت های بلند در نسج برگ، میوه و ساقه از شیره نباتی تغذیه می کنند. علائم خسارت روی برگ ها به صورت لکه های زرد رنگ می باشد. همچنان که حشره از شیره نباتی تغذیه می کند شروع به ترشح عسلک می نماید و تمامی سرشاخه های گیاه آغشته به عسلک می گردد و قارچ فوماژین سریعا” روی آنها رشد کرده و تمام سرشاخه ها به وسیله این قارچ پوشیده می شود و سرانجام منجر به ریزش سریع برگ ها می گردد (رانج[2] و همکاران،2009).

به طور کلی در باغاتی که عملیات مبارزه شیمیایی با این آفت صورت نمی‌گیرد در اوایل تابستان، این آفت طغیان می­کند، سبب ریزش برگها می­گردد و با افزایش جمعیت آفت ریزش شدید میوه در اواخر تیر ماه را به دنبال خواهد داشت. حالت شاخه های بدون برگ منتهی به میوه خشک مشاهده خواهد شد . همزمان با رشد میوه جمعیت آفت نیز افزایش می‌یابد و در ماه های مرداد و شهریور تراکم بالای آفت را روی هر میوه خواهیم داشت. به علت تراکم بالای آفت، عسلک ترشح شده توسط آنها به صورت قندیل هایی از میوه آویزان می‌‌شود ) صبوری[3] و همکاران،2003).

میوه­هایی که توسط ترشحات پودری پوشیده شده به صورت کاملا” سفید در می­آید. در این حالت اگر با نزولات جوی مواجه شود ترشحات پودری از روی میوه شسته شده و نقاطی که محل استقرار آفت به صورت زگیل های نارنجی مایل به قرمز نمایان می­گردد و حالت زود­رسی به میوه دست می­دهد. میوه­های آلوده کاملا توسط ترشحات پودری، پوسته­ای، پورگی و قارچ فوماژین پوشیده شده، چنانچه میوه های آلوده به وسیله آب گرم کاملا” شست و شو شود دارای پوست ضخیم بوده و از نظر کیفیت و بازار پسندی چندان مطلوب نیستند.

اين آفت معمولا شرایط مرطوب را ترجیح می دهد. خسارت عمدتا در باغ های قدیمی و در خاک های سنگین و در منطقه سایه می باشد که باعث کاهش انر‍‍‍‍‍‍‍ژي درخت و از دست دادن ظرفیت فتوسنتز می‌شود ( آلبرتین[4] و همکاران، 2004).

هجوم شدید آفت منجر به ریزش 80% برگ و 100% میوه می شود. خسارت شدید در تابستان دیده می‌شود. در صورت حضور شپشك در بهار، باید کنترل انجام گیرد و بهترین کارایی کنترل به وسیله حشره­کش در هنگام ظهور سن اول شپشك می باشد  http://cals.arizona.edu)). شپشك آردآلود مركبات علاوه بر خسارت های اخیر ناقل بیماری‌های ویروسی متعدد نیز می‌باشد ( رمزی[5]، 2009).

[1] .Avidov

[2] . Rung

[3]  . Saboori

[4] . Albertin

[5] . Ramzi

 روشهاي كنترل شپشک‌ آردآلود مركبات

با توجه به توانايي بسيار بالاي شپشک‌ آردآلود مركبات در گسترش و ايجاد خسارت روي گياهان ميزبان از روشهاي كنترلي مختلف جهت مبارزه و كاهش خسارت آفت استفاده شده است. فلت[1] در سال (2006) استفاده از پرتوافكني جهت كنترل شپشك را به عنوان روشي مناسب معرفي كرد. اين محقق طي آزمايشاتي از يك سري غلظت بين 60 تا 150 ( واحد پرتودهي) روي مراحل مختلف پورگي، بالغ و بالغ تخم گذار جهت تعيين مقاوم ترين مرحله آفت استفاده شده است بر اساس يافته هاي اين محقق حشره بالغ تخم گذار مقاوم ترين مرحله رشدي آفت مي باشد. استفاده از تله فرموني از جمله روش امني مي باشد كه جهت كنترل شپشک‌ آردآلود مركبات استفاده شد (هس[2] و همکاران،1976; مکلاگلین[3]، 2008) .

سموم حشره كش و دشمنان طبيعي از ابزارهاي مهم مديريتي اين آفت است ( ار[4]،2009). همچنين كنترل فيزيكي مانند پاك كردن حشره از سطح آلوده و هرس شاخه هاي آلوده از معمولترين روش كنترل اين آفت محسوب مي شود.

[1] .Follett

[2] . Heath

[3] . Mclaughlin

[4] . orr

جهت مشاهده نمونه های دیگر از فصل دوم پایان نامه کشاورزی کلیک کنید.

نمونه ای از منابع لاتین

• Abbott W.S. 1925. A method of computing the effectiveness of an insecticide. J. Econ. Entomol. 18: 265–267.
• Aheer,G; Ahmad, R. and Amjad, A. 2009. Efficacy of different insecticides against cotton mealy Bug, phenaccoccus solanil . journal Agricultural Research. 47(1).
• Albertin, and Nair, P. K. R. 2004. Farmers’ Perspectives on the Role of Shade Treesin Coffee Production Systems: An Assessment from the Nicoya Peninsula, Costa Rica. 32(4).
• Amiri Besheli, B. 2009. Toxicity evaluation of Tracer, Palizin, Sirinol, Runner and Tondexir with and without mineral oils on Phylocnistis citrella Staint African Journal of Biotechnology Vol. 8 (14), pp. 3382-3386.
• Ark, H. 1983. Introduction to probit analysis with (LSTATS) proban. Science Bulletin. Department of Agriculture, Republic of South Africa. No. 399.
• V and Walker.J. 2009. Maximising theeffectiveness of insecticides to control mealy Bugs in vineyards. New Zealand Plant Protection 62: 296-301.
• Bentley,W. and Martin ,L. 2002.Vine mealybug, Plannococcus ficus, Insecticide Trial in Raisin Grape Production. 2002 . UC Plant Protection Quarterly. 11(2):1-4.
• Bobb, M. L; Weidhas JR, J. A. and Ponton, L. F.White peach scale: life history and control studies. Journal of Economic Entomology. 66(6):1290-1293.
• Bodenhimer, p. 1951. Citrus entomology. Groningen publishing company.
• Caltagiron, L. E. 1989.”The history of vedalia beetle importation to California and its impact on the development of biological control”. Annual Review Entomology. 34:1-16.
• Cloyd,R. Compatibility conflIct: is the use of biological control agents with pesiticides a viable management strategy?.second international Symposium on Biological Control of Arthropods. 546-554.
• …
• …