سرمایه ی اجتماعی – پیشینه تحقیق و مبانی نظری سرمایه ی انسانی وسرمایه ی اجتماعی

سرمایه ی انسانی وسرمایه ی اجتماعی

سرمایه ی انسانی و سرمایه ي اجتماعی

پیشینه  تحقیق

2-1: مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2: تأثیر سرمایه ی اجتماعی بر سرمایه ی انساني……………………………………………………………

2-3: تأثیر سرمایه ی انسانی بر سرمایه ی اجتماعی……………………………………………………………

2-4: تأثیر سرمایه ي اجتماعی بر رشد و توسعه ی اقتصادی ………………………………………………

2-5: تأثیر سرمایه ی انسانی بر رشد اقتصادی …………………………………………………………………….

2-6: اثر توسعه و رشد اقتصادی بر متغیرهای اجتماعی ………………………………………………………

2-7: جمع بندی فصل ………………………………………………………………………………………………………..

 مبانی نظری  

3-1: مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………..

3-2: تعاریف سرمایه، سرمایه ي انساني، سرمایه ي اجتماعی و شاخص های اندازه گیری آنها…………………………………………………..

3-2-1: تعریف سرمایه……………………………………………………………………………………………………

3-2-2: تعریف سرمایه ي انساني……………………………………………………………………………………

3-2-3: شاخص های اندازه گیری سرمایه ی انسانی………………………………………………………

3-2-4: تعریف سرمایه ي اجتماعي………………………………………………………………………………..

3-2-5: جنبه های سرمایه ی اجتماعی………………………………………………………………………….

3-2-6: سطوح سرمایه ي اجتماعي ………………………………………………………………………………

3-2-7: وجه منفی سرمایه ی اجتماعی………………………………………………………………………….

3-2-8: شاخص های اندازه گیری سرمایه ي اجتماعی…………………………………………………..

3-2-9: تفاوت سرمایه ي اجتماعي با سرمایه ی های دیگر……………………………………………

3-2-10: وجه تمایز سرمایه ی انسانی و سرمایه ي اجتماعی…………………………………………

3-3: مبانی نظری ارتباط بین متغیرها………………………………………………………………………………..

3-3-1: تأثیر سرمایه ی اجتماعي بر سرمایه ی انسانی………………………………………………….

3-3-2: تأثیر سرمایه ی انساني بر سرمایه ي اجتماعی………………………………………………….

3-3-3: تأثیر سرمایه ی انساني بر رشد اقتصادی…………………………………………………………..

3-3-4: تأثیر سرمایه ي اجتماعی بر رشد اقتصادی……………………………………………………….

3-3-5: سرمایه ی انسانی، سرمایه ي اجتماعی و رشد اقتصادی……………………………………

3-4: روش شناسی اقتصاد سنجی………………………………………………………………………………………

3-4-1: مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….

3-4-1-1: مفهوم مانایی………………………………………………………………………………………….

3-4-1-2: آزمون ریشه ی واحد زیوت-اندریوز………………………………………………………..

3-4-1-3: آزمون علیت بر اساس تخمین خود رگرسیون برداری

(فایل بروز شده در تاریخ 1402/7/7)

مقدمه

موضوع سرمایه ی اجتماعی از دهه ی 1990 میلادی به بعد مورد توجه قرار گرفت و نمی توان ادعا کرد که سرمایه ي اجتماعی می تواند به تنهایی تمام تغییرات حوزه های فعالیت یک جامعه را تعیین کند، ولی نمی توان اهمیت این عامل را در بین سایر عوامل نادیده گرفت. در این امر مطالعات زیادی انجام شده است و محققین بسیاری به این نتیجه رسیده اند که ابزارها و منابع غیر پولی یا غیر مادی مانند ارتباطات، شبکه های اجتماعی و نفوذ اجتماعی می توانند مانند ابزارهای مادی، خوب عمل کنند و در زمینه ی پیشرفت یک جامعه کارا باشند.

در حالی که سرمایه ي اجتماعي را در حساب بانکی افراد می توان یافت و سرمایه ي انسانی در درون ذهن افراد قرار دارد، سرمایه ي اجتماعی در درون ساختار روابط افراد نهفته می باشد.

بنابراین می توان گفت که علاوه بر سرمایه ی های فیزیکی و انسانی، ساختار اجتماعی یکی از تعیین کننده های مهم ارتقای بهره وری فعالیت های اقتصادی است.

سرمایه ی انسانی و سرمایه ي اجتماعی متغیرهای کیفی هستند و تعاریف مختلفی برای این دو مقوله وجود دارد و این مسئله به پیچیدگی موضوع و اندازه گیری آن دامن می زند ولی اندازه گیری آن ها را غیر ممکن نمی سازد.

اندازه گیری سرمایه ي اجتماعی و سرمایه ی انسانی از اهداف این مطالعه نمی باشد اما در ابتدای این فصل در صدد این هستیم که به اختصار به تعریف مفهوم و شاخص های سرمایه ی انسانی و سرمایه ي اجتماعی بپردازیم.

 تعاریف سرمایه، سرمایه ی انسانی، سرمایه ی اجتماعی و  شاخص های اندازه گیری آن ها

  تعریف سرمایه

سرمایه، وجه نقد یا کالایی است که برای ایجاد درآمد از طریق سرمایه گذاری در یک کسب و کار یا در یک دارایی درآمدزای دیگری مورد استفاده قرار می گیرد (بلاک[1]، 2003: 46).

همچنین علاوه بر این تعریف می توان گفت سرمایه، منابعی است که برای خلق منابع جدید دریک مقطع زمانی بکار گرفته می شود.

در تعریف دیگر، سرمایه، هر نوع دارایی است که قابلیت تولید را ایجاد کند و چند نوع سرمایه وجود دارد:

• سرمایه ی فیزیکی 2- سرمایه ی انسانی 3- سرمایه ي اجتماعی

سرمایه ی فیزیکی مربوط به کارخانه، ماشین آلات و دیگر دارایی ها می شود و شامل
سرمایه ی طبیعی مانند آب و هوای پاک و دیگر منابع طبیعی و سرمایه ی مالی مانند وجه نقد (سرمایه ی پولی) و سرمایه گذاری در انواع دیگر سرمایه ها هم می باشد و سایر موارد در ادامه توضیح داده خواهد شد.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های اقتصاد کلیک کنید .

 تعریف سرمایه ی انسانی

تا دهه ی 1950 و اوایل دهه ی 1960، معمولاً آنچه به عنوان ثروت ملل در نظر گرفته می شد عبارت از انباشت سرمایه ی فیزیکی بود و سرمایه ی فیزیکی یکی از تعیین کننده های مهم رشد اقتصادی محسوب می شد. اما بعد از آن علاوه بر کیفیت ابزارها و ماشین آلات، بهره وری نیروی کار مورد توجه قرار گرفت. به همین منظور سیمون کوزنتس بیان می کند که سرمایه ی یک کشور صنعتی پیشرفته، فقط ابزارها و ادوات صنعتی آن کشور نیست بلکه اندوخته ی دانش هایی است که از آزمایش ها بدست آمده و کارآموختگی افراد آن کشور برای به کار بردن این دانش هاست (سبحانی، 1371 به نقل از صادقی و عماد زاده، 1382: 81).

استدلال این دانشمندان این می باشد که افزایش سطح آموزشی، تولید را بالا می برد و به ازای هر دلار اضافی سرمایه گذاری شده، تولید ناخالص ملی تقریباً به اندازه نرخ بازده ی آموزشی ضرب در سهم نیروی کار در تولید ناخالص ملی افزایش می یابد.

 تعریف سرمایه ی اجتماعی

مفهوم سرمایه ي اجتماعی از دهه 1980 به بعد مورد توجه قرار گرفت و توانست با گسترش نظری و تجربی، جایگاه تعریف شده ای در میان نظریه های جامعه شناسی به خود اختصاص دهد. این مفهوم به تدریج در رساله ها و مقالات دانشگاهی به ویژه در رشته های جامعه شناسی، اقتصاد، سیاست و آموزش وارد شد.

ریشه ی استفاده از این اصطلاح به سال 1916 و کاربرد اولیه ی آن توسط یک معلم جوان ترقی خواه به نام هانیفن باز می گردد. او در بحث از مراکز اجتماعات مدارس روستایی، بر اهمیت احیای مشارکت های اجتماعی برای تداوم دموکراسی و توسعه تأکید کرد و مفهوم سرمایه ي اجتماعی را وضع نمود. سرمایه ي اجتماعی در یک معنای عام، نوعی سرمایه گذاری در روابط اجتماعی است که با بازده ی مورد انتظار در بازار تعریف می شود( توسلی و موسوی، 1384: 5و6).

یک مَثل قدیمی انگلیسی وجود دارد که بیان می کند: آنچه می دانید مهم نیست بلکه آنکه را که می شناسید مهم است. در این مَثل می توان به اهمیت موضوع سرمایه ی اجتماعی پی برد.

تعاریف مختلفی از سرمایه ي اجتماعی وجود دارد، اما تاکنون تعریفی منسجم از آن ارایه نشده است. با این حال چند تعریف از چندین دانشمند معروف در این زمینه آورده شده است:

جین جاکوب:

سرمایه ي اجتماعی، پتانسیل نهفته در روابط میان افراد در یک جامعه است که باعث مؤثر شدن امورات آن جامعه می شود (سعادت، 1387: 3).

پیربوردیو (جامعه شناس اروپایی):

سرمایه ي اجتماعی مجموعه منابع مادی یا معنوی است که به یک فرد یا گروه اجازه می دهد تا شبکه ی پایداری از روابط کم و بیش نهادینه شده آشنایی و شناخت متقابل را در اختیار داشته باشد (بوردیو و ککوانت، 119:1992به نقل از: جان فيلد،1386: 17).

نمونه ای از فهرست منابع و مآخذ

• آرمن، عزیز، تبعه ایزدی، امین و فاطمه حسین پور (1387). ” مثلث توسعه ی مالی، رشد اقتصادی و تجارت
• خارجی در ایران”، فصلنامه ی اقتصاد مقداری(بررسی های اقتصادی سابق)، دوره ی5، شماره ی3، صص. 135-107.
• افشاری، علی و مریم رجایی (1389). ” آموزش و پرورش ابتدایی یا ابتدای آموزش و پرورش”، تعلیم و تربیت، دوره ی 14، شماره ی 4، صص. 43-40.
• تقوی، مهدی و حسین محمدی (1385). “تأثیر سرمایه ی انسانی بر رشد اقتصادی ایران”، فصلنامه ی پژوهش های اقتصادی، شماره 22، صص. 44-15.
• توانايان فرد، حسن (1386).  فرهنگ تشريحي اقتصاد. چاپ دوم. تهران: انتشارات نشر الكترونيكي و اطلاع رساني جهان رايانه.
• توسلی، غلامعباس و مرضیه موسوی (1384). “مفهوم سرمایه در نظریات کلاسیک و جدید با تأکید بر نظریه های سرمایه ی اجتماعی”،  فصلنامه ی علوم اجتماعی، شماره ی 26، صص. 32-1.
• دینی ترکمانی، علی (1385). “تبیین افول سرمایه ی اجتماعی” فصلنامه ی رفاه اجتماعی، شماره ی 23، صص. 171-147.
• ذاکرصالحی، غلامرضا (1387). “پارادوکس سرمایه ی اجتماعی تحصیل کردگان ایرانی: بررسی رابطه ی آموزش عالی و سرمایه ی اجتماعی در ایران”، فصلنامه ی آموزش مهندسی ایران، شماره ی 40، سال دهم، صص.50-25.
• ربیعی، مهناز (1388). “اثر نوآوری و سرمایه ی انسانی بر رشد اقتصادی ایران”، مجله ی دانش و توسعه (علمی-پژوهشی)، سال شانزدهم، شماره ی 26، صص. 142-122.
• رحمانی، تیمور، عباسی نژاد، حسین و میثم امیری (1386). “بررسی تأثیر سرمایه ی اجتماعی بر رشد اقتصادی: مطالعه موردی استانهای کشور با روش اقتصاد سنجی فضایی”، فصلنامه پژوهش های اقتصادی، سال ششم، شماره دوم، صص. 26-1.
• رحمانی، تیمور و میثم امیری (1386). “بررسی تأثیر اعتماد بر رشد اقتصادی در استان های ایران با روش اقتصاد سنجی فضایی”، مجله ی تحقیقات اقتصادی، شماره ی 78، صص. 57-27.
• رنانی، محسن و رزیتا مؤیدفر (1385). “سرمایه ی اجتماعی و عملکرد اقتصادی: بررسی مقایسه ای استان های ایران”، در مجموعه ی مقالات همایش سرمایه ی اجتماعی و توسعه در ایران، تهران: مؤسسه ی عالی آموزش و پژوهش در مدیریت و برنامه ریزی.
• ….
• …

 https://era.ed.ac.uk