سازمان جهانی تجارت (دورنمای کلی، موافقتنامه های اصلی و اصول بنیادین و ….)

سازمان جهانی تجارت

فصل دوّم: دور نمای کلی سازمان جهانی تجارت…………………………………………………………….

فصل سوّم: موافقتنامه های اصلی سازمان جهانی تجارت………………………………………………….

فصل چهارم: اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت………………………………………………………

فصل دوّم: دور نمای کلی سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………………..

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………

گفتار اوّل: سابقه تاریخی سازمان جهانی تجارت…………………………………………………………………………………….

ادوار تجاری گات………………………………………………………………………………………..

گفتار دوّم: اهداف تشکیل گات/ سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………………….

گفتار سوّم: وظایف یا کارکردهای سازمان جهانی تجارت……………………………………………………………………….

گفتار چهارم: ساختار سازمان جهانی تجارت…………………………………………………………………..

بند اوّل- شمای کلی ساختار سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………………………..

بند دوّم- روسای گات و مدیران کل سازمان جهانی تجارت…………………………………………………………………….

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………..

فصل سوّم: موافقتنامه های اصلی سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….

گفتار اوّل: موافقتنامه های ماهوی رسمی و غیر رسمی سازمان جهانی تجارت……………………………………………..

بند اوّل- موافقتنامه های ماهوی و رسمی و اجباری سازمان جهانی تجارت…………………………………………………

بند دوّم- موافقتنامه های غیر رسمی سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………………

گفتار دوّم: شرح اجمالی موافقتنامه های ماهوی و اجباری سازمان جهانی تجارت………………………………………..

بند اوّل- گات1994 ………………………………………………………………………………………………………………………..

بند دوّم- موافقتنامه مربوط به جنبه های تجاری اقدامات سرمایه گزاری……………………………………………………..

بند سوّم- موافقتنامه عمومی مربوط به خدمات تجاری…………………………………………………………………………….

بند چهارم- موافقتنامه مربوط به جنبه های مختلف تجارت حقوق اموال فکری…………………………………………..

1)    سه ویژگی عمده موافقتنامه مربوط به مالکیت فکری……………………………………………………………………..

استانداردها(معیارها)…………………………………………………………………………………………………………..

حمایت و تقویت………………………………………………………………………………………………………………..

حل و فصل اختلافات………………………………………………………………………………………………………….

2)    شرح اجمالی مقررات عام و خاص موافقتنامه مربوط به مالکیت فکری………………………………………………

معیارهای اصولی حمایت از حقوق فکری اتباع دول عضو………………………………………………………………..

کپی رایت(حق چاپ)…………………………………………………………………………………………………………

طرح های صنعتی……………………………………………………………………………………………………………….

حمایت از اطلاعات محرمانه؛ افشاء نشده………………………………………………………………………………..

کنترل رویه های ضد رقابتی در مجوز های قرار دادی……………………………………………………………….

گفتار سوّم: شرح اجمالی سایر موافقتنامه های سازمان جهانی تجارت………………………………………………………

بند اوّل- موافقتنامه مربوط به محصولات کشاورزی……………………………………………………………………………..

بند دوّم- موافقتنامه مربوط به منسوجات و پوشاک……………………………………………………………………………….

بند سوّم- موافقتنامه مربوط به یارانه ها( سوبسیدها ) و اقدامات متقابل……………………………………………………….

بند چهارم- موافقتنامه مربوط به مقابله با بازار شکنی؛ آنتی- دامپینگ……………………………………………………….

بند پنجم- موافقتنامه مربوط به اقدامات حفاظتی؛ تامینی…………………………………………………………………………

بند ششم- موافقتنامه مربوط به ارزیابی(ارزش گزاری) عوارض گمرکی……………………………………………………

بند هفتم- موافقتنامه مربوط به موانع فنّی تجارت و موافقتنامه مربوط به تعیین معیارهای بهداشت محیطی و بهداشت گیاهی………………………..

بند هشتم- تفاهمنامه مربوط به حل و فصل اختلافات…………………………………………………………………………….

گفتار چهارم: در باره تعارض قوانین و تفسیر اسناد و موافقتنامه های سازمان جهانی تجارت………………………….

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………….

فصل چهارم: اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت…………………………………………………………………..

مقدمه……………………………………………………………………………………………………….

گفتار اوّل: شرح اجمالی اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت……………………………………………………………….

بند اوّل- اصل عدم تبعیض…………………………………………………………………………………

اصل یا شرط ملل کامله الوداد……………………………………………………………..

اصل رفتار ملّی…………………………………………………………………………………………

بند دوّم- اصل ثبات و قابل پیش بینی بودن شرایط تجاری…………………………………………………………………..

بند سوّم- اصل شفّافیّت……………………………………………………………………………………………………………………

بند چهارم – اصل آزاد سازی تجاری و دسترسی به بازار………………………………………………………………………..

بند پنجم – اصل رقابت منصفانه؛ عادلانه و برابر……………………………………………………………………………………

بند ششم- اصل اصلاح و توسعه اقتصادی…………………………………………………………………………………………….

گفتار دوّم: اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت و حوزه نفت………………………………………………………………..

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………….

منابع

اهداف تشکیل گات/ سازمان جهانی تجارت

      اهداف سازمان جهانی تجارت آن گونه که در مقدمه موافقتنامه مراکش(سند تاسیس این سازمان)[1] و بند یکم ماده 36 گات 1994[2] آمده است عبارت است از :

• ارتقاء معیارهای زندگی، اطمینان از(ایجاد و حفظ) اشتغال کامل، رشد ثابت و پایدار درآمد واقعی افراد و پاسخگو بودن به تقاضای موثر آنها، و توسعه و گسترش حجم تولید و تجارت کالاها و خدمات.
• استفاده بهینه از منابع جهانی به منظور توسعه پایدار توام با حمایت و حفاظت از محیط زیست.
• هدف تکمیلی و ضمیمه اهداف دیگر این سازمان عبارت است از اطمینان بخشیدن به کشورهای در حال توسعه و به ویژه اطمینان بخشیدن به کشورهای فقیر و یا کشورهای با حداقل توسعه یافتگی مبنی برتضمین شراکت برابر آنها در منافع رشد تجارت بین المللی توام با برآوردن نیازهای آنان برای توسعه اقتصادی پایدار.

این اهداف از طریق پیوستن دول عضو این سازمان به “ترتیبات حقوقی متقابل و برابر“ که منجر به کاهش مستمر وپایدار عوارض گمرکی و کاهش سایر موانع تجاری که موجب “حذف رفتار تبعیض آمیز“ در روابط تجاری بین آنها گردد، دنبال می شود.[3]

وظایف یا کارکردهای سازمان جهانی تجارت

     وظیفه اصلی سازمان جهانی تجارت، اطمینان از جریان یافتن روابط تجاریِ هر چه روان تر، هرچه قابل پیش بینی تر و هرچه آزادتر بین دول عضو آن می باشد.[4]در این میان وظایف اصلی سازمان جهانی تجارت عبارت است از :

• تسهیل، اداره و اجرا و تکمیل موافقتنامه های چند جانبه و … که رویهمرفته این سازمان را تشکیل می دهند.
• فراهم نمودن محل یا مجمعی برای فعالیت های تجاری، به عنوان محلی برای مذاکرات تجاری چند جانبه و محلی برای اداره، اجرا و تکامل این نوع از مذاکرات.
• محلی برای حل و فصل اختلافات تجاری دول عضو وفق قواعد و مقررات تفاهمنامه حاکم بر حل و فصل اختلافات این سازمان.
• نظارت بر سیاست های تجاری داخلی دول عضو از طریق فراهم نمودن ساز و کارهای( مکانیسم ) بازنگری سیاست گذاری های تجاری اعضاء.
• همکاری با سایر سازمان های بین المللی درگیر در تصمیم سازی سیاست های اقتصادی-تجاری جهانی.[5][6]/

بنابراین، این سازمان ، نهاد سازمانی و حقوقی نظام اقتصادی تجاری آزاد و همه جانبه محسوب می شود، و تضمین کننده آندسته از تعهدات قراردادی است که بیان می دارد دول عضو به منظور ایجاد روابط اقتصادی تجاری روان تر، قابل پیش بینی تر و آزادتر، چگونه باید چارچوب قانون گذاری ها و تعاملات تجاری خود را با سایر اعضاء این سازمان ساماندهی نمایند.

همین طور، این سازمان محل یا مجمعی است که در آن روابط تجاری بین اعضاء از طریق بحث و جدل، مشورت و مذاکره، رشد و ارتقاء می یابد.

هم چنین، در قلب سازمان جهانی تجارت موافقتنامه های آن قرار دارد. ارکان یا ستون های اصلی آن عبارت است از گات اصلاح شده 1994  و سایر موافقتنامه های مربوط به این سازمان در حوزه های تجارت “کالاها“، “تجارت خدمات“، “مواففقتنامه مربوط به اقدامات سرمایه گزاری در حوزه گات” و “موافقتنامه مربوط به حقوق اموال فکری“.

این ارکان توسط نهادهای فرعی و موافقتنامه های دیگر تقویت می شوند، که مهمترین آنها، رویه ها، قواعد حل و فصل اختلافات و ساز و کارهای تجدید نظر در سیاست های اقتصادی تجاری دول عضو آن می باشد.[7]

ساختار سازمان جهانی تجارت

بالاترین رده تصمیم گیری در سازمان جهانی تجارت کنفرانس وزیران آن می باشد، که نهادی است متشکل از وزیران بازرگانی دول عضو و اجلاس آن حداقل هر دو سال یکبار بر گزار می شود. تصمیم گیری هم به صورت اجماعی و نه بر اساس آراء رسمی صورت می گیرد.

البته چنان چه تصمیم گیری به روش اجماع امکان پذیر نباشد، برای تصمیم گیری از رویکرد رای گیری مبتنی بر حداکثر آراء ماخوذه استفاده  می شود. هر یک از دول عضو نیز دارای یک رای می باشند. در فاصله بین اجلاس کنفرانس وزیران ، بالاترین رده تصمیم گیری در این سازمان را شورای عمومی بر عهده دارد، و اعضای آن را معمولاً سفیران و یا روسای هیئت های نمایندگی دول عضو در این سازمان تشکیل می دهند.[8]

(پاورقی)

[1] . WTO AGREEMENT:

Preamble:

The Parties to this Agreement,

Recognizing that their relations in the field of trade and economic endeavour should be conducted with a view to raising standards of living, ensuring full employment and a large and steadily growing volume of real income and effective demand, and expanding the production of and trade in goods and services, while allowing for the optimal use of the world’s resources in accordance with the objective of sustainable development, seeking both to protect and preserve the environment and to enhance the means for doing so in a manner consistent with their respective needs and concerns at different levels of economic development,

Recognizing further that there is need for positive efforts designed to ensure that developing countries, and especially the least developed among them, secure a share in the growth in internationaltrade commensurate with the needs of their economic development,

[2] . GATT:  Article 36: Principles and objectives:

1. The contracting parties:

(a) recalling that the basic objectives of this Agreement include the raising of standards of living and the progressive development of the economies of all contracting parties, and considering that the attainment of these objectives is particularly urgent for less-developed contracting parties;

[3] .Id: … Being desirous of contributing to these objectives by entering into reciprocal and mutually advantageous arrangements directed to the substantial reduction of tariffs and other barriers to tradeand to the elimination of discriminatory treatment in international trade relations,

[4] . WTO/2010, Annual Report 2010, p1

[5] . WTO agreement, article3: Functions of the WTO, op.cit

[6] . Id, Art 5: Relations with other organizations:

1. The General Council shall make appropriate arrangements for effective cooperation with other intergovernmental organizations that have responsibilities related to those of the WTO.
2. The General Council may make appropriate arrangements for consultation and cooperation with non-governmental organizations concerned with matters related to those of the WTO.

[7] . WTO,  2007,  Annual Report2007, p98, www.wto.org

[8] . WTO,  Agreement Establishing the World Trade Organization (WTO agreement):  article 4: Structure of the WTO

موافقتنامه های ماهوی و رسمی و اجباری سازمان جهانی تجارت

موافقتنامه های سازمان جهانی تجارت اکثراً به صورت مکتوب و رسمی بوده و تمام حوزه های تجارت اعم از کالاها، محصولات کشاورزی، تولیدات صنعتی، تجارت خدمات و جنبه های مختلف حقوق اموال فکری را در بر می گیرند. این دسته از موافقتنامه ها در راستای تعیین حقوق و تکالیف دول عضو این سازمان و تضمین امکان نیل به اهداف آن طراحی شده اند. این نوع موافقتنامه ها(موافقتنامه های رسمی) از لحاظ حجمی شامل بیش از 550 صفحه است، و قلمرو صلاحیتی این سازمان را تعیین و نیازهای حقوقی خاص هر یک از حوزه ها و بخش های مختلف اقتصادی و تجارت بین الملل را تامین می نماید.

علاوه براین، موافقتنامه های رسمی چگونگی و نحوه کاربرد سیاست گزاری های دول عضو در قانون گزاری های تجاری داخلی آنها را بیان و نحوه جلوگیری از سوء استفاده از ابزار مختلف قانونی و نظارت بر آن را تبیین می نمایند.

مهمترین موافقتنامه از این سری از موافقتنامه ها را “گات” 1994 که گات اصلاحی 1947 می باشد تشکیل می دهد، و ضمیمه آن شش تفاهمنامه دیگر است که تفسیر یا تشریح برخی از مواد “گات” در آنها تبیین شده است.

گات 1994 از نظر حقوقی متفاوت و متمایز از گات 1947 می باشد، چراکه از آن سال به این طرف اصلاحات زیادی بر روی آن صورت گرفته تا تبدیل به گات اصلاحی 1994 شده است. این تفاوت علاوه بر پروتکل اجرایی موقت گات، شامل پروتکل های راجع به امتیاز دهی و کاهش عوارض گمرکی، پروتکل های امتیازی، و تصمیمات دول عضو گات بین سال های 1948 و 1993 می شود. 12 موافقتنامه ای که همراه با گات( موافقتنامه های حوزه گات )، 13 سند منضم به موافقتنامه مراکش( موافقتنامه مربوط به تشکیل سازمان جهانی تجارت ) را  تشکیل می دهند.

موافقتنامه های غیر رسمیِ سازمان جهانی تجارت

موافقتنامه های رسمی حوزه تجارت بین الملل، عمدتاً در طول حیات “گات“ و سپس در دور اروگوئه و همگام با تشکیل سازمان جهانی تجارت تهیه و تدوین گردیده اند.

علاوه براین، تعدادی موافقتنامه نانوشته دیگر وجود دارد که علیرغم غیر رسمی بودنشان از اهمیّت برابر با موافقتنامه های رسمی برخوردار هستند. مهمترین موافقتنامه های غیر رسمی الزام آور سازمان جهانی تجارت مربوط به کاهش عوارض گمرکی می باشد. در این زمینه، نه تنها موافقتنامه مکتوب رسمی راجع به کاهش عوارض گمرکی وجود ندارد، بلکه مهمتر از آن، هیچ گونه موافقتنامه الزام آور رسمی راجع به سطح کاهش عوارض گمرکی در این حوزه دیده نمی شود.

تنها ماده 11 موافقتنامه مربوط به تشکیل سازمان جهانی تجارت مقرر می دارد که هر یک از دول عضو این سازمان باید برنامه امتیازات تخفیفی خود را برای سایر اعضاء در زمینه عوارض گمرکی ارائه دهند. البته نه این ماده و نه سایر مواد گات و یا مواد سایر موافقتنامه های این سازمان به طور خاص و دقیق نه اقلامی که باید مشمول کاهش عوارض گمرکی قرار گیرند و نه سطح کاهش عوارض گمرکی را تعیین نمی کنند.

با اینحال، از زمان مذاکرات دور اروگوئه به این طرف، توافق غیر رسمی آن است که سطح عوارض گمرکی در حوزه محصولات کشاورزی بایستی کاهش یابد، و به راستی، کلّیه دول عضو این سازمان از آن زمان چنین رفتار کرده اند. همین طور، برای محصولات غیر کشاورزی هم توافق غیر رسمی وجود دارد مبنی بر اینکه بطور عملی عوارض گمرکی از روی کلّیه محصولات وارداتی کاهش یابد.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع فارسی

1. پالمر، ریچارد: علم هرمنوتیک، ترجمه ی محمد سعید حنایی کاشانی، تهران: 1377، هرمس
2. تارو، لستر: رویا رویی بزرگ، ترجمه؛ عزیز کیاوند،تهران: 1373، نشر دیدار
3.  تسون، فرناندو: فلسفه ی حقوق بین الملل،ترجمه ی محسن محبّی، تهران: 1388، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی
4. ذوالعین، پرویز: مبانی حقوق بین الملل عمومی، تهران: 1377، موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه
5. ریکور،  پل: رسالت هرمنوتیک، ترجمه ی فرهاد مراد پور، چ2، تهران: 1378، روشنگران
6. کرباسی، بابک: در آمدی بر هرمنوتیک، تهران: 1379، مرکز
7.  حافظ نیا، محمد رضا: مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: 1388، سمت
8.   ضیایی بیگدلی، محمد رضا: حقوق بین الملل عمومی، چ 12 ، تهران: 1377، گنج دانش
9. ضیایی بیگدلی، محمد رضا: حقوق بین الملل عمومی، چ 42،  تهران: 1391،گنج دانش
10. …
11. …