شرکت مدنی چیست و پایان نامه حقوق و تکالیف شرکاء شرکت مدنی در حقوق

شرکاء شرکت مدنی

حقوق و تکالیف شرکاء شرکت مدنی در حقوق ایران و مصر

فصل دوم: مفاهیم کلی اشاعه و شرکت مدنی

الف:درحقوق ايران………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

2-1-مفهوم شرکت مدنی …………………………………………………………………………………………………………….. 11

2-1-1-مفهوم لغوی شرکت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 11

2-1-2- مفهوم اصطلاحی شرکت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-1-2-1- در فقه اسلامی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-1-2-1- 1- شرکت املاک………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

2-1-2-1- 2- شرکت عقود………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

2-1-2-2- در حقوق موضوعه ایران و مصر………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

2-1-2-2-1- در حقوق موضوعه ایران………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

2-1-2-2-2- در حقوق موضوعه مصر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 16

2-1-2-3- اثبات عقد شرکت و مفاهیم سه گانه شرکت عقدی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 17

2-1-2-3-1- مفاهیم سه گانه شرکت عقدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 18

2-1-2-3-2- شناسایی شرکت عقدی به عنوان عقدی مستقل…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 18

2-1-2-3-3-  شرکت عقدی به معنای شرکت حاصل از عقد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 21

2-1-2-3-4- شرکت عقدی به معنای اداره مال مشاع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 21

2-1-2-3-5- مفهوم شرکت عقدی در حقوق مصر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 22

2-1-3- ویژگی های شرکت مدنی در حقوق ایران …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 23

2-1-3-1- عقد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 23

2-1-3-2- معوض…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 23

2-1-3-3- مستمر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 23

2-1-3-4- رضایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 23

2-1-3-5- عهدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 24

2-1-3-6- لازم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 24

2-1-4- ویژگی های شرکت مدنی در حقوق مصر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 26

2-2- مفهوم و ویژگی های حالت اشاعه در ایران و مصر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 28

2-2-1- مفهوم کلی حالت اشاعه در حقوق موضوعه ایران و مصر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 28

2-2-1-1- مفهوم اشاعه در حقوق مصر …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 32

2-2-2- اسباب و عناصر تشکیل حالت اشاعه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 33

2-2-2-1- واقعۀ حقوقی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 33

2-2-2-1- 1- ارث…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 33

2-2-2-1- 2- امتزاج…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 34

2-2-2- 2- عمل حقوقی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 35

2-2-2- 2- 1- عقد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 35

2-2-2- 2- 2- عمل شرکاء…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 36

2-2-2-3- سبب پیدایش شرکت در حقوق مصر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 36

2-3- شرایط عمومی و اختصاصی صحت عقد شرکت …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 37

2-3-1- شرایط عمومی صحت عقد شرکت مدنی در حقوق ایران…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 38

2-3-1- 1- قصد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 39

2-3-1- 2- رضا …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 40

2-3-1- 3- اهلیت شرکاء…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 40

2-3-1- 4- موضوع شرکت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 41

2-3-1- 5- مشروعیت جهت شرکت …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 41

2-3-2- شرایط اختصاصی صحت عقد شرکت مدنی در حقوق ایران…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 42

2-3-2- 1- آورده های شرکاء…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 42

2-3-2- 2-آورده های نقدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 42

2-3-2- 3-  آورده های غیر نقدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 43

2-3-2- 4- سود و زیان شرکت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 44

2-3-3- شرایط عمومی صحت عقد شرکت در حقوق مصر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

2-3-3-1- قصد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

2-3-3-2- اهلیت شرکا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 47

2-3-3-3- موضوع شرکت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 47

2-3-4-  شرایط اختصاصی صحت عقد شرکت در حقوق مصر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 48

2-3-4-1- رسیدن به سود …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 48

2-3-4-2- آورده نقدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 48

2-3-4-3- آورده غیرنقدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 49

2-3-4-4- عمل یا حرفه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 49

فصل سوّم – شخصیت حقوقی و تنوع پذیری شرکت مدنیدر حقوق ایران و مصر

3-1- شخصیت حقوقی شرکت مدنی در ایران و مصر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 52

3-1-1- بررسی وجود شخصیت حقوقی شرکت مدنی در ایران…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 52

3-1-1-1- مخالفان اعطای شخصیت حقوقی شرکت مدنی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 52

3-1-2- طرفداران اعطای شخصیت حقوقی به شرکت مدنی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 55

3-1-2-1- دیدگاه اوّل…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 55

3-1-2-2- دیدگاه دوم …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 57

3-1-3- شخصیت حقوقی شرکت مدنی در حقوق مصر …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 61

3-2- تنوع پذیری شرکت مدنی در ایران و مصر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 61

3-2-1- تقسیمات  فقهی شرکت مدنی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 62

3-2-2- تقسیمات حقوقی شرکت مدنی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

3-2-2-1- شرکت غیر عقدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

3-2-2-2- شرکت عقدی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

3-2-3- تنوع پذیری براساس آورده شرکت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 66

3-2-3-1- شرکت در اموال…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 67

3-2-3-2- شرکت در اعمال…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 67

3-2-3-3- شرکت وجوه یا اعتبارات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 68

3-2-3-4- شرکت مفاوضه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 69

3-2-4- تنوع پذیری شرکت مدنی در حقوق مصر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 70

فصل چهارم: حقوق و تکالیف شرکاء در اداره و انحلال شرکت مدنی

4-1- -حقوق و تکالیف شرکاء در ادارۀ امور شرکت مدنی در ایران :…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 75

4-1-1- اداره شرکت مدنی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 75

4-1-2- شناسایی مرحله اداره شرکت مدنی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 76

4-1-3- حقوق شرکاء در اداره شرکت مدنی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 77

4-1-3-1- حق بهره مندی از منافع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 77

4-1-3-2- حق نظارت و کسب اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 79

4-1-3-3- تملیک مال المشارکه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 79

4-1-3-4- اختیارات مدیران شرکت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 80

4-1-3-5- تکالیف شرکاء شرکت مدنی در حقوق ایران……………………………………………………………….. 81

4-1-4- حقوق شرکاء در اداره امور شرکت در حقوق مصر …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 83

4-1-4-1- تکالیف شرکاء شرکت مدنی در حقوق مصر …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 85

4-1-5- وضعیت اداره امور شرکت و تقسیم سود و زیان ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 87

4-1-6- تقسیم اموال شرکت در حقوق مصر …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 89

4-1-7- انواع تقسیم در حقوق مصر …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 91

4-1-7-1- تقسیم سود و زیان، تابعیت از تناسب سرمایه ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 92

4-1-7-2- تقسیم سود وزیان در حقوق مصر …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 92

4-1-7-3  بررسی قرارداد خصوصی در تقسیم سود و زیان اضافی از نظر فقهی…………………………………………………………………………………………… 93

4-1-7-4- اثر شرط عدم ورود خسارت و ضرر به برخی از شرکاء………………………………………………………………………………………………………………. 94

4-1-8- وضعیت تصرفات مادی و حقوقی شرکاء در مال مشاع در ایران ………………………………………………………………………………………………………………………. 96

4-1-8-1- تصرفات حقوقی شرکاء…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 97

4-1-8-2- تصرفات مادی شرکاء…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 98

4-1-8-2-1- تصرفات مادی شرکاء در حقوق ایران…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 98

4-1-8-2-1-1- تصرف مادی بدون اذن شرکاء دیگر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 98

4-1-8-2-1-2- تصرف مادی با اذن شرکاء دیگر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 100

4-1-8-3- وضعیت تصرفات مادی و حقوقی در حقوق مصر ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 101

4-1-8-3-1- تصرفات مادی شرکاء در حقوق مصر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 102

4-1-8-3-2- حق شریک نسبت به سهم خود……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 102

4-1-8-3-3-حق شریک نسبت به سهم سایر شرکاء……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 103

4-1-8-3-4- وضعیت حقوقی وثیقه مال مشاع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 104

4-1-8-3-5- تقاضای تقسیم، قبل از فک رهن……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 105

4-1-8-3-6- تقسیم ملک و بازداشت سهم احدی از وراث……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 109

4-2- حقوق و تکالیف شرکاء در تقسیم اموال مشترک ( انحلال)……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 113

4-2-1- جهات کلی تقسیم و انحلال شرکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 113

4-2-1-1-  تصفیه شرکت و بررسی تعاریف، مفاهیم و قلمرو تقسیم ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 114

4-2-1-1-1- تعریف تقسیم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 116

4-2-1-1-2- ماهیت تقسیم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 117

4-2-1-1-3- قلمرو تقسیم و شرایط صحت آن……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 118

4-2-1-1-3-1- شریک بودن……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 118

4-2-1-1-3-2- مالکیت مشاعی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 118

4-2-1-1-3-3- قابلیت تفکیک مادی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 119

4-2-1-1-3-4- حفظ مالیت سهام……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 119

4-2-1-1-3-5- عدم ورود ضرر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 120

4-2-1-1-3-6- طلق بودن مال مشاع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 120

4-2-1-2- بررسی موارد اشتباه در تقسیم و بطلان آن……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 121

4-2-1-2-1- اشتباه در شریک……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 121

4-2-1-2-2- اشتباه در موضوع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 122

4-2-1-2-3- اشتباه در حصه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 122

4-2-1-2-4- اشتباه در سلامت حصه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 122

4-2-2- چگونگی تقسیم اعیان، منافع، حقوق تبعی و مطالبات و سر قفلی و عوامل پایان مدت شرکت………………………………………………………. 126

4-2-2-1- تقسیم عین……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 126

4-2-2-1-2- تقسیم منافع (مهایات) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 127

4-2-2-1-3- تقسیم حقوق تبعی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 129

4-2-2-1-4- تقسیم مطالبات و سرقفلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 130

4-2-2-1-5- وجود دین نسبت به مال مشاع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 130

4-2-2-2-  عوامل پایان مدت شرکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 131

4-2-2-2-1- فسخ و اقاله عقد شرکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 132

4-2-2-2-2- انحلال عقد شرکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 132

4-2-2-2-3- تلف مال الشرکه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 132

4-2-2-2-4- غیر مقدور شدن هدف مشترک……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 133

4-2-2-2-5- انحلال اذن در اداره……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 133

4-2-2-2-5-1- رجوع از اذن……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 133

4-2-2-2-5-2- انحلال شرکت و انقضای مدت مأذونیت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 134

4-2-2-2-5-3- فوت و حجر یکی از شریکان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 134

منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 142

مفاهیم کلی اشاعه و شرکت مدنی در حقوق ایران و مصر

در حقوق ایران

بنابر تعریف ماده 571 قانون مدنی که از شرکت های مدنی دارد: «شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیء واحد به نحو اشاعه »، منظور این است که این ماده در جهت تبیین مالکیت های مشاع است.

با توجه به تعریف فوق می توان گفت: که مال مشاع مالی است که دارای مالکین متعدد است بدون آنکه مورد مالکیت آنان مشخص باشد و هر ذره  و هر فرض از این مال متعلق به کلیه مالکین می باشد و در نتیجه اگر دو نفر هر یک مالک یک طبقه از یک ساختمان دو طبقه باشند چنین مالکیتی مشاع محسوب نمی شود و به آن مالکیت مفروز که مالکیت مربوط به شخص واحد است اطلاق می گردد.[1]

از جمله مهمترین موارد اشاعه در مالکیت ها، اسباب و عناصر اشاعه است که دارای جنبه های استثنایی و بر اثر موجبات خاص بوجود می آید. این اسباب عبارتند از:

الف- ارث:

که بر اثر فوت، اموال شخص متوفی به ورثه منتقل می شود که مالکیت همگی ورثه در صورت تعدد در ترکه به صورت مشاع خواهد بود.

ب- عقد:

بر اثر عقد مالکیت مشاع به وجود می آید مثل اینکه دو نفر متفقاً هبه ای را قبول کنند.

ج- مزج:

در این مورد بر اثر امتزاج دو مال به صورتی که قابل تفکیک و تمیز نباشند شرکت بوجود می آید و امتزاج اعم از اینکه به صورت ارادی یا قهری باشد سبب پیدایش شرکت خواهد بود. (مواد 572 و 573 قانون مدنی).

امواع مشاع خصوصیت دیگری را نیز واجد هستند که در واقع از مهمترین خصایص اینگونه اموال نیز به شمار می آید و آن اینست که احکام و چگونگی تصرف در اموال مشاع و منافع حاصل از آنها است همانگونه که مواد 30 و 538 و 582 و ماده 475 قانون مدنی در خصوص تصرفات و اجاره و منافع  اینگونه اموال بیان داشته اند.

اما در خصوص شرکت مدنی، می توان اذعان نمود که شرکت عقدی یا مدنی یکی از عقود معینه و به همین جهت قانون مدنی بحث شرکت را در باب عقد آورده است و باید علاوه بر کلیه شرایط اساسی برای صحت معامله (قصد و رضای طرفین و اهلیت، موضوع معین و مشروعیت جهت معامله)، دارای شرایط خاصه ای باشند که با اجتماع آن شرایط عقد شرکت حاصل می گردد. شرکت مدنی یا در اثر عمل حقوقی و یا واقعه حقوقی بوجود می آید.

در قوانین پاره ای از کشورها تعریف دقیقی از این عقد کرده اند از جمله ماده 1832 قانون فرانسه در تعریف آن بیان می دارد؛ شرکت عقدی است که به موجب آن دو یا چند شخص توافق می کنند اموال و یا صنعت خود را به منظور تقسیم سود و یا بهره مند شدن از وضعیت اقتصادی ناشی از آن به اشتراک گذارند، شرکاء متعهد می شوند که در زیان حاصله نیز مشارکت کنند.[2]

موضوع شرکت نیز دارای حالت های مختلفی است که ممکن است آورده شرکاء وجه نقد باشد و یا اینکه شرکاء کالا و اموال غیرنقدی را موضوع عقد شرکت قرار داده باشند.

در مورد اداره شرکت مدنی و بر طبق قواعد حاکم بر اشاعه هیچ یک از شرکاء نمی تواند بدون اذن دیگران در حال مشترک تصرف کند، زیرا انتشار حق مالکیت شریکان در تمام اجزای مال مشاع باعث می شود تا هر تصرف بی اذن تجاوز به حقوق دیگران تلقی گردد.

بحث مهمی که در خصوص شرکت مدنی قابلیت طرح را داشت و هم در زمینه فقهی و هم در بین حقوقدانان معاصر اختلاف نظر وجود دارد بررسی این مطلب است که، آیا عقد مستقلی به نام عقد شرکت وجود دارد یا خیر؟ که همانگونه که بیان شد قانونگذار بحث مربوط به شرکت را در میان عقود معین ذکر کرده که در متن این پژوهش سعی بر آن شده این اختلاف نظرها را تحلیل و مورد بررسی قرار داده و نتیجه قابل قبولی در زمینه این موضوع و پاسخ مناسبی به این پرسش داده شود.

در این فصل ضمن بیان مفهوم و اسباب و عناصر اشاعه به مفاهیم لغوی، اصطلاحی، فقهی و حقوقی و تعریف عقد شرکت نیز پرداخته شده است و همچنین وضعیت عقد تلقی کردن شرکت مدنی و مفاهیم سه گانه شرکت عقدی یا حاصل از عقد، ویژگی های شرکت مدنی و اختلاف نظرهایی که در زمینه جایز یا لازم بودن عقد شرکت وجود دارد نیز مورد بررسی واقع گردیده است.

شرایط صحت عقد شرکت که علاوه بر شرایط عمومی، شرایط اختصاصی صحت این عقد از اهداف دیگری است که در این فصل مورد تحلیل واقع گردیده است.

مفهوم شرکت مدنی :

از مفاهیم جوهری و توصیفی شرکت مدنی، حالت اشاعه است و یکی از مفاهیم اساسی ایجاد شرکت مدنی نیز به شمار می آید.

با توجه به تعریف ماده 571 ق. م. که در تعریف شرکت بیان داشته است: «شرکت عبارت از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیء واحد به نحو اشاعه». مقصود از حقوق مالکین، قاعدتاً، حق مالکیت آنها است که در ذره ذره مال یا سهم الشرکه ی اموال مشاع که روی هم گذاشته اند مستقر است. یعنی مالکان در آن واحد مالک یک شیء می باشند.

در این مبحث ضمن بیان مفهوم لغوی شرکت به مفاهیم اصطلاحی آن و نیز به انواع شرکت مدنی از نظر فقهی و حقوقی نیز خواهیم پرداخت.»

که از لحاظ فقهی شرکت به شرکت املاک و شرکت عقود تقسیم می شود و در حقوق کنونی بنابر عقد دانستن شرکت مدنی که با توجه به تعریف شرکت در قانون و اینکه قانونگذار از آن بعنوان عقدی از عقود معین نام می برد و با توجه به بررسی و تحلیل های بعمل آمده در متن، شرکت مدنی را حاصل از عقد باید دانست، اینگونه شرکت را تحت سه مفهوم، شرکت عقدی به معنای شرکت حاصل از عقد و شناسایی شرکت عقدی به عنوان عقدی مستقل و شرکت عقدی به معنای اداره مال مشاع مورد بررسی قرار خواهیم داد.

شخصیت حقوقی و تنوع پذیری شرکت مدنی در حقوق ایران و مصر

می دانیم که شرکتهای تجاری از شخصیت حقوقی بر خوردار می باشند واموال ودیون علی الاصول مربوط به شخصیت حقوقی است و قانونگذار در ماده 583 ق. ت. کلیه شرکتهای مذکور در این قانون را واجد شخصیت حقوقی قلمداد نموده است.عده ای از حقوقدانان با الهام از این ماده فقط شرکت های تجاری را دارای شخصیت حقوقی دانسته وبر این عقیده اند که: شرکتهای مدنی فاقد شخصیت حقوقی می باشند.

شرکت مدنی که قانونگذار از آن بعنوان عقدی معین نام می برد و در فصل هشتم از قانون مدنی آن را همردیف اینگونه عقود ذکر نموده از جمله مهمترین مباحث این فصل نیز به شمار می اید.

همانند دیگر مباحث شرکت مدنی که در آن صاحب نظران اختلاف عقیده داشته اند بحث مربوط به شخصیت حقوقی آن نیز اختلافی بوده ونظرات و دیدگاهای متفاوتی در این زمینه ابراز گردیده است.

طرفداران شخصیت حقوقی اینگونه شرکت ها معتقدند که: هیچ نص قانونی وجود ندارد که شخصیت حقوقی شرکت مدنی را نفی نماید وایجاد شخصیت حقوقی را ناشی از منشاء وجود اینگونه شرکت دانست که هر گاه شرکاء قصد خود را از انعقاد عقد شرکت ایجاد شخصیت حقوقی باشد.شخصیت حقوقی آن محقق است.

عده ای دیگر به مخالفت برخاسته و برای شرکت مدنی شخصیت حقوقی قایل نشده اند.این عده برای اثبات نظرات خود به ماده 583 ق.ت. استناد کرده و میگویند: قانونگذار فقط شرکت های مذکور در این قانون را واجد شخصیت حقوقی دانسته است.بعلاوه شرکت مدنی صرفا مالکیت مشترک است واین نوع مشارکت نمیتواند واجد شخصیت حقوقی باشد..همچنین طرفداران عدم اعطای شخصیت به شرکت های مدنی به این مطلب نیز اشاره میکنند که:یکی از ممیزات و تشخیص شرکت های مدنی از شرکت های تجاری همین مشخصه است که شرکت تجاری واجد شخصیت حقوقی بوده وشرکت های مدنی فاقد آن می باشند.

بنابراین با توجه به اختلاف نظرهای فقهی و حقوقی در این زمینه باید اذعان نمود که: ؛ استناد به ماده 583 ق.ت. واینکه قانونگذار شرکت های مذکور در این قانون را واجد شخصیت حقوقی می داند دلیل بر نفی شخصیت حقوقی شرکت های مدنی نمی باشد، چرا که بنا بر قاعده فقهی نفی شی نفی ما عدا نمیکند نیز مثبت این مطلب است.در نتیجه نه تنها نصی در قانون موجود نمی باشد که شخصیت حقوقی شرکت های مدنی را نفی بکند، بلکه نصوصی موجود است که وجود شخصیت اینگونه شرکت ها را نیز تایید میکند.و قبول شخصیت حقوقی برای شرکت های مدنی مفهومی انتزاعی وتاسیس حقوقی است که بیشتر بر گرفته از خواست مشترک اطراف عقد است.و در مورد اینگونه شرکت ها مقرون به صحت و واقعیت می باشد.

در حقوق مصر نیز در زمینه شخصیت حقوقی شرکت های مدنی اختلاف نظر است که با بیان این مقدمه در این فصل به تحلیل دقیق موافقان ومخالفان اعطای شخصیت حقوقی اینگونه شرکت ها و به انواع مختلف شرکت مدنی در این دو قانونگذاری می دازیم.

حقوق و تکالیف شرکاء در اداره و انحلال شرکت مدنی

همانگونه که می دانیم مالکیت از مهمترین مفاهیم حقوق مدنی و به عنوان پایه وزیر بنای یسیاری از مباحث در نظر گرفته شده است.مالکیت به دو گونه است ؛یکی به صورت مفروز و دیگری مالکیت مشاع می باشد.

که با توجه به پژوهش حاضر و در مانحن فیه،  منظور مالکیت مشاع و از نوع شرکت مدنی است. که اسباب و عواملی مختلفی در ایجاد آن دخیل بوده که عمده سبب ایجاد این نوع مشارکت ارث قلمداد شده است که آن را در مباحث قبلی بطور کامل مورد بررسی واقع گردید.

در شرکت مدنی مالکیت مشاع  چه بصورت قهری و اختیاری امیخته با حق دیگران است.به همین منظور شرکاءدر اینگونه مالکیت ها مکلف به رعایت نمودن اصول و مقرراتی در خصوص تصرف در اینگونه اموال اعم از تصرفات مادی و حقوقی می باشند، وتکالیف شرکاء در این مورد محل بحث و تعمق است.

امروزه افزایش جمعیت و محدودیت زمین و املاک و توسعه روز افزون زندگی شهری منجر به ساخت اپارتمانها وبرج های بلند و متعدد گردید و عملا بشر به سمت مشارکت و مالکیت اشتراکی و کاهش اختیارات خصوصی مالکان سوق داده می شود.

اهمیت به پرداختن موضوع مورد بحث، چگونگی استفاده و تصرف در اموال مشاع وتکالیف شرکاء وحقوقی که در اینگونه اموال دارا می باشند یکی از مشکلاتی است که مالکان به آن دچار بودند وموانعی که در خصوص نحوه تصرف و انتفاع و اداره اموال مشاع وجود داشته است و اینکه مالکان نمی توانند مطابق قاعده تسلیط (ماده 30 ق.م). از مال مشاع استفاده نمایند وهمواره اختلاف حقوقی و قضایی در بین مالکان وجود داشته است، به همین دلیل مالکان در یک مقطع زمانی به فکر تقسیم و جدا سازی اینگونه اموال بر می ایند که در این رابطه مکلف به رعایت ضوابط ومقررات مربوط به تقسیم اموال مشاع نیز هستند.

با وجود این قانونگذار در این زمینه مواد قانونی دقیقی وضع ننمود واحکام ومقررات مربوط به تقسیم را به نوعی کلی بیان کرده است،بعلاوه تکالیف شرکاء در اداره وتصرف وتقسیم و انحلال را در غالب کلی در حقوق انها بیان و ادغام نموده است که جا دارد در این زمینه قانونگذار به تبیین بهتر و وضع مقررات قانونی و تفکیک این دو مسولیت مهم بر اید.

در این فصل طی دو مبحث ما ضمن بیان حقوق وتکالیف شرکاء به چگونگی تصرفات مادی و حقوقی در مال مشاع و نیز اداره وتقسیم این اموال،وضعیت حقوقی وثیقه اموال مشاع به چگونگی درج قراردادهای خصوصی در تقسیم سود وزیان،تقسم طلب، مهایات، سر قفلی و غیره  در دو قانونگذاری ایران و مصر نیز خواهیم پرداخت.

حقوق و تکالیف شرکاء در ادارۀ امور شرکت مدنی:

اداره اموال مشاع تابع قواعد و اصول خاصی است که هر یک از شرکاء باید در جهت حفظ حقوق سایر شرکاء به انجام آنها مبادرت ورزند و اقدامات انجام شده اگر خارج از اذن دیگر شرکاء صورت گیرد فضولی بوده و نیاز به تأیید و جواز سایر شرکاء دارد. تکالیفی که شرکاء شرکت مدنی در اداره اموال مشاع وجود دارد این است که تصرفات همه شرکاء نباید موجب تضرر شریک دیگر گردد که در اینجا ابتدا به چگونگی اداره اموال شرکت وحقوق و تکالیفی که شرکاء باید نسبت به اینگونه حقوق داشته و نیز رعایت نمایند پرداخته و بعد از آن به حقوق شرکاء از جمله حق بهره مندی، حق اداره  کردن و سایر حقوق و تکالیف شرکاء خواهم پرداخت.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع:

1. اسکینی، ربیعا، (1387)، حقوق تجارت شرکت های تجاری، جلد اول، تهران، انتشارات سمت، چاپ اول.
2. امامی، سید حسن، (1384)، دوره حقوق مدنی، تهران، جلد دوم، چاپ هجدهم، نشر کتاب فروشی اسلامیه.
3. بازگیر، یدالله، (1379)، شرکت، ودیعه، جعاله و احکام راجع به آنها، جلد اول، چاپ اول.
4. باریکلو، علیرضا، (1388)، عقود مشارکتی، توثیقی و غیرلازم، جلد اول، انتشارات مجد، چاپ اول
5. تفرشی، محمد عیسی(1387)، مباحث تحلیلی از حقوق شرکت های تجاری، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
6. جعفری لنگرودی، محمد جعفر،(1379)، دانشنامه حقوقی، جلد 3، تهران، انتشارات امیر کبیر.
7. جعفری لنگرودی، محمد جعفر،(1379)، رهن و صلح، تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ دوم.
8. جعفری لنگرودی، محمد جعفر،(1380)، دایرة المعارف علوم اسلامی، تهران، انتشارات گنج دانش.
9. صفار، محمد جواد، (1373)، شخصیت حقوقی، تهران، نشر دانا، چاپ اول.
10. صقری، منصور، (1371)، تعریف شرکت تجاری، تهران، مجموعه تحولات حقوق خصوصی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
11. …
12. …