مطالعه تطبیقی جرم زنا در حقوق ایران و فقه حنفیه

جرم زنا در حقوق

در این مقاله قصد داریم تمامی مصادیق مطالعه تطبیقی جرم زنا در حقوق ایران و فقه حنفیه را خدمت شما عزیزان در 159 صفحه ارائه دهیم . دقت داشته باشید که این نوشته تماما همراه با منابع لاتین و فارسی بوده است. امید است که شما عزیزان را در راستای ارتقای علمی کمک رسانده باشیم .

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                            صفحه

چکیده فارسی………………………………………………………………………………………………………………… 1

بخش نخست : کلیات ………………………………………………………………………………………………………… 7

فصل نخست: مفهوم، طبقه بندی و تاریخچه بزه زنا در حقوق ایران وفقه حنفی …………………………….  8

مبحث اول : مفهوم و طبقه بندی زنا…………………………………………………………………………………………  8

گفتار اول : تعریف زنا………………………………………………………………………………………………………..  8

بند اول : تعریف لغوی………………………………………………………………………………………………………..  8

بند دوم : تعریف اصطلاحی………………………………………………………………………………………………….. 9

الف) تعریف فقها امامیه از زنا……………………………………………………………………………………………..  10

ب) تعریف فقها اهل سنت از زنا…………………………………………………………………………………………..  10

گفتار دوم : طبقه بندی زنا …………………………………………………………………………………………………  12

بند اول : زنا به عنف و زنا بدون عنف …………………………………………………………………………………….  12

بند دوم : زنا توام با احصان و زنا بدون احصان ………………………………………………………………………….. 13

بند سوم: زنا با محارم و زنا با غیر محارم ………………………………………………………………………………….  14

مبحث دوم: تاریخچه بزه زنا ……………………………………………………………………………………………….. 15

گفتار اول: بزه زنا در ادیان الهی ………………………………………………………………………………………….. 15

بند اول: در ادیان الهی ماقبل اسلام ……………………………………………………………………………………….. 15

بند دوم: در دین مبین اسلام ……………………………………………………………………………………………….  20

گفتار دوم: بزه زنا در حقوق موضوعه…………………………………………………………………………………….  24

فصل دوم: سیاست کیفری اسلام در قبال بزه زنا و فلسفه مجازات آن ………………………………………………….  25

مبحث اول: سیاست کیفری اسلام در قبال بزه زنا ………………………………………………………………………… 25

گفتار اول: نهی از تجسس و تشویق به بزه پوشی ………………………………………………………………………..  25

بند اول: نهی از تجسس …………………………………………………………………………………………………….  26

بند دوم: تشویق به بزه پوشی ………………………………………………………………………………………………  26

الف) تشویق بزهکار ……………………………………………………………………………………………………….  26

ب) تشویق شهود …………………………………………………………………………………………………………..  27

گفتار دوم: کیفر زدایی  …………………………………………………………………………………………………… 28

بند اول: تشدید بار اثبات ………………………………………………………………………………………………….. 28

بند دوم: تسهیل در موجبات سقوط مجازات ……………………………………………………………………………..  30

الف) سقوط مجازات مبتنی بر قاعده درء …………………………………………………………………………………  30

ب) سقوط مجازات مبتنی بر انکار پس از اقرار ………………………………………………………………………….  32

ج) سقوط مجازات مبتنی بر توبه مقر …………………………………………………………………………………….  36

مبحث دوم: فلسفه مجازات بزه زنا ………………………………………………………………………………………..  38

گفتار اول: تنبیه و تنبه بزهکار ……………………………………………………………………………………………  41

گفتار دوم: ارعاب – بازدارندگی …………………………………………………………………………………………  42

گفتار سوم: صیانت از اخلاق و عفت عمومی …………………………………………………………………………  43

بخش دوم: ارکان تشکیل دهنده بزه زنا در حقوق ایران و فقه حنفی …………………………………………….  45

فصل اول: نص شرعی و قانونی …………………………………………………………………………………………..  46

مبحث اول: نص شرعی ……………………………………………………………………………………………………  46

گفتار اول: آیات الهی …………………………………………………………………………………………………….  47

گفتار دوم: روایات ………………………………………………………………………………………………………..  50

مبحث دوم: نص قانونی ……………………………………………………………………………………………………  52

فصل دوم: وطی(دخول) …………………………………………………………………………………………………..  53

مبحث اول: مفهوم وطی(دخول) ………………………………………………………………………………………….  53

گفتار اول: تعریف لغوی …………………………………………………………………………………………………..  53

گفتار دوم: تعریف اصطلاحی ……………………………………………………………………………………………..  54

مبحث دوم: شرایط وطی(دخول) …………………………………………………………………………………………  54

گفتار اول: نامشروع بودن ………………………………………………………………………………………………….  56

بند اول: وطی(دخول) مشروع …………………………………………………………………………………………….  56

بند دوم: وطی(دخول) نا مشروع ………………………………………………………………………………………….  56

گفتار دوم: وطی(دخول) با انسان …………………………………………………………………………………………  57

بند اول: موارد وطی (دخول) با انسان …………………………………………………………………………………….  57

الف) وطی با جنس مخالف و موافق و خنثی ……………………………………………………………………………..  57

ب) وطی با زندگان و مردگان …………………………………………………………………………………………….  61

پ) وطی در دبر و قبل …………………………………………………………………………………………………….  62

ح) وطی با محارم و بیگانگان ………………………………………………………………………………………………. 62

خ) وطی با مسلمان و کافر …………………………………………………………………………………………………  64

ک) وطی با باکره و غیر باکره ……………………………………………………………………………………………  65

گ) وطی با کبیره و عاقله …………………………………………………………………………………………………  66

د) وطی با صغیره و مجنونه ………………………………………………………………………………………………..  66

بند دوم: حکم وطی با بهائم ………………………………………………………………………………………………..  68

گفتار سوم: آلت و مقدار دخول به قدر الحشفه ………………………………………………………………………….  69

بند اول: آلت دخول ………………………………………………………………………………………………………..  69

الف) آلت تناسلی …………………………………………………………………………………………………………..  69

ب) آلات غیر تناسلی ……………………………………………………………………………………………………..  70

بند دوم: دخول به قدر الحشفه …………………………………………………………………………………………….  71

فصل سوم: قصد وطی (دخول) ……………………………………………………………………………………………  71

مبحث اول: اراده آزاد ……………………………………………………………………………………………………..  71

گفتار اول: زنا در حالات خواب و بیهوشی یا مستی ……………………………………………………………………..  72

گفتار دوم: زنا در حالت اکراه و اضطرار …………………………………………………………………………………. 74

مبحث دوم: علم و آگاهی ………………………………………………………………………………………………….  76

گفتار اول: علم به حکم …………………………………………………………………………………………………….  77

گفتار دوم: علم به موضوع …………………………………………………………………………………………………  79

بند اول: اشتباه در وطی مباح(وطی به شبهه) ……………………………………………………………………………..  80

بند دوم: اشتباه در وطی حرام ……………………………………………………………………………………………..  82

بخش سوم: مجازات بزه زنا در حقوق ایران و فقه حنفی ………………………………………………………………..  83

فصل اول: طبقه بندی مجازات بزه زنا …………………………………………………………………………………….  84

مبحث اول: مجازات قتل …………………………………………………………………………………………………..  84

گفتار اول: مصادیق زنا مستوجب قتل …………………………………………………………………………………….  84

بند اول: زنا به عنف ………………………………………………………………………………………………………..  84

الف) زنا به عنف زانی ……………………………………………………………………………………………………..  85

ب) زنا به عنف زانیه ……………………………………………………………………………………………………….  86

بند دوم: زنا با محارم ……………………………………………………………………………………………………….  88

الف) محارم نسبی …………………………………………………………………………………………………………..  89

ب) محارم سببی ……………………………………………………………………………………………………………  92

ج) محارم رضاعی ………………………………………………………………………………………………………….  94

بند سوم: زنا کافر با مسلمان  ………………………………………………………………………………………………  95

بند چهارم: زنا با زن پدر…………………………………………………………………………………………………….  99

مبحث دوم: مجازات رجم ………………………………………………………………………………………………… 100

گفتار اول: حالت احصان پیش شرط زنا مستوجب رجم………………………………………………………….  100

بند اول: مفهوم و اقسام احصان ………………………………………………………………………………………….  100

بند دوم: شرایط احصان ………………………………………………………………………………………………….  101

الف) وطی در ازدواج صحیح …………………………………………………………………………………………….  102

• مسئله دائمی یا موقتی بودن ازدواج …………………………………………………………………………..  103
• مسئله در قبل یا دبر بودن وطی ………………………………………………………………………………… 103
• مسئله امکان یا عدم امکان تمتع زوج و زوجه از یکدیگر ………………………………………………. 104

ب) بلوغ و عقل …………………………………………………………………………………………………………..  106

1- بلوغ و عقل در یک طرف  ………………………………………………………………………………………  106

2- بلوغ و عقل در دو طرف …………………………………………………………………………………………  108

ج) اسلام  ………………………………………………………………………………………………………………….  108

گفتار دوم: کیفیت اجرای مجازات رجم ……………………………………………………………………………….  109

مبحث دوم: مجازات جلد و کیفر های الحاقی ………………………………………………………………………….  119

گفتار اول: زنا مستوجب مجازات جلد …………………………………………………………………………………..  119

گفتار دوم: زنا مستوجب جلد و کیفر های الحاقی ……………………………………………………………………..  120

بند اول: مصادیق زنا مستوجب جلد و کیفر های الحاقی……………………………………………………………….  120

بند دوم: اقسام کیفر های الحاقی ………………………………………………………………………………………..  123

گفتار سوم: کیفیت اجرای مجازات جلد و کیفر های الحاقی ………………………………………………………….  123

فصل دوم: عوامل تشدید و تاخیر در اجرای مجازات بزه زنا…………………………………………………………..  126

مبحث اول: عوامل تشدید مجازات بزه زنا ………………………………………………………………………………  126

گفتار اول: تعدد جرم …………………………………………………………………………………………………….  127

بند اول: مفهوم تعدد جرم ………………………………………………………………………………………………..  127

بند دوم: انواع تعدد جرم …………………………………………………………………………………………………  127

الف) مشابه بودن جرائم متعدد …………………………………………………………………………………………..  128

ب)مختلف بودن جرائم متعدد……………………………………………………………………………………………. 128

گفتار دوم: تکرار جرم……………………………………………………………………………………………………  130

بند اول: مفهوم تکرار جرم……………………………………………………………………………………………….  132

بند دوم: چگونگی تعیین مجازات در تکرار جرم ……………………………………………………………………….  133

مبحث دوم: عوامل تاخیر در اجرای مجازات بزه زنا …………………………………………………………………..  135

گفتار اول: بارداری محکوم علیه …………………………………………………………………………………………  135

گفتار دوم: استحاضه محکوم علیه ……………………………………………………………………………………….  140

گفتار سوم: نفاس محکوم علیه …………………………………………………………………………………………..  141

گفتار چهارم: بیماری محکوم علیه ……………………………………………………………………………………….  142

بند اول: بیماری قابل علاج………………………………………………………………………………………………..  142

بند دوم: بیماری غیر قابل علاج ………………………………………………………………………………………….  143

گفتار پنجم: پناهندگی محکوم علیه به حرم …………………………………………………………………………….  144

منابع و ماخذ ………………………………………………………………………………………………………………. 151

الف) منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………. 151

1-کتاب ها ……………………………………………………………………………………………………………….. 151

2-مقالات …………………………………………………………………………………………………………………. 153

3-پایان نامه ها ……………………………………………………………………………………………………………. 154

ب) منابع خارجی …………………………………………………………………………………………………………  154

د)پایگاه های اینترنتی ……………………………………………………………………………………………………. 158

چکیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………..  159

صفحه عنوان انگلیسی …………………………………………………………………………………………………  160

تعریف اصطلاحی زنا

تعریف اصطلاحی که فقها و حقوقدانان از آن ارائه کرده اند و در ادامه به جزئیات آن خواهیم پرداخت بر این عبارت است که فرد بالغ و عاقل و عالم به موضوع و حکم آن و از روی اختیار و بدون شبهه که به اندازه حشفه از آلت خود را در فرج زنی که بین آنها رابطه زوجیت برقرار نیست داخل کند ،که منظور از فرج زن شامل قبل و دبر  زن می باشد.

از نظر حقوقی زنا ،جماع غیر مشروع است خواه در جهت آلت تناسلی باشد خواه نه.(1) لذا قانون گذار نیز در ماده 63 ق.م.ا در تعریف زنا بیان می دارد :« زنا عبارت است از جماع مرد با زنی که بر او ذاتا حرام است گرچه در دبر باشد، در غیر موارد وطی به شبهه.»(2) اما تعریفی که در ماده 222 ل.ق.م.ا  ارائه شده این است که« زنا عبارت است از جماع مرد با زنی که علقه زوجیت بین آنها نبوده و از موارد وطی به شبهه نیز نباشد.»(3) که حرام ذاتی را از تعریف زنا برداشته است که خود دارای تامل است.

لذا با تحلیل های خوانده شده از زنا و تعاریفی که فقها و حقوقدانان از بزه زنا بیان نموده اند این طور به  نظر می رسد که تعریفی که مقنن ما از آن نموده است کامل نباشد به طور مثال حرمت ذاتی زن به مرد از شرایط محقق شدن زنا نمی باشد زیرا آنچه از حرمت ذاتی تعریف شده این است که هرگز ذایل نشود مانند محارم ، اما می توان از تعریف قانونگذار  این طور استنباط کرد که منظور مقنن واقع شدن رابطه جنسی بدون وجود سبب قانونی حلیت بوده است و در مواردی رابطه زناشویی مرد با همسر خود در مواردی که ممنوعیت دارد مانند دوران عادت ماهیانه یا در زمان محرم شدن زن در ایام حج، را از این تعریف خارج نمایند.

بزه زنا در حقوق موضوعه

رابطه نامشروع و عمل منافی عفت طبق مقررات حقوق کیفری ایران جرم بوده و مرتکبین این اعمال مستحق مجازات می باشند. در تعریفی که قانونگذار ما از زنا نموده عبارت است از: جماع مرد با زنی که بر او ذاتاً حرام است گرچه در دبر باشد، در غیر موارد وطی به شبهه . لذا زنا در صورتی که مرتکب آن، بالغ و عاقل و مختار بوده و علم به موضوع و حکم آن دانسته باشد موجب حد بر زنا کننده می شود.

این رنج و درد ناشی از کیفر است که موجب می شود تا مجرم از لذت و خوشی ناشی ازجرم چشم پوشی کند و دیگر پیرامون آن نگردد. لذا مجازاتهایی که برای جرم زنا در بیان فقهای امامیه می باشد و مقنن نیز آن را در قانون

مجازات اسلامی مصوب 1370.ش منعکس کرده است در ذیل بیان شده است.

«کیفر هایی را که در زنا (در شرایط متفاوتی که پیدا می کند) می توان یافت از این قرارند:

1- قتل،(اعدام)، با شمشیر و مانند آن.

2- رجم ، ( سنگسار کردن، که نوعی از اعدام است).

3- تازیانه زدن به تنهایی(صد تازیانه).

4-تازیانه زدن و سنگسار کردن ، (جمع میان ان دو کیفر).

5-تازیانه زدن ، تبعید کردن و سر تراشیدن.

تحریر الوسیله کیفرهای مربوط به زنا را در همین پنج کیفر شماره کرده است ولی گروهی از فقها چند کیفر دیگر را نیز بر آنها افزوده اند و از جمله آنهاست:

6-کیفر ضغث(زدن با صدچوب نازک به هم پیوسته).

7-کیفر جمع(جمع میان حدود و تعزیر).»(1)

لذا همانطور که مستحضر هستید حقوق موضوعه ما برگرفته از دستورات شارع مقدس که شامل قول خداوند تبارک     و تعالی و پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) و سنت وسیره آن بزرگواران و همچنین از آراء و نظرات فقهای امامیه  می باشد. بنابراین زنا از منظر قانونگذاری جرمی بزرگ و دارای مجازاتهای سخت بدنی بوده و حتی تا جاییکه در برخی مواقع مرتکب زنا اعدام می شود. چنانچه می دانید برخورد قانون با چنین جرایمی همان برخوردی است که در آیات و روایات به آن متذکر شده اند.

عوامل تشدید مجازات بزه زنا

عواملی در وقوع جرم ارتکابی توسط مجرم پیش می آید که سبب ایجاد شدت دهی مجازات مجرم توسط قانون  می شود لذا دکتر اردبیلی در این باره چنین می فرماید:« سببهای تشدید مجازات کیفیات و اوصافی است که قانونگذار تعیین کرده و دادرس به محض احراز آنها به حداکثر و یا بیش از حداکثر مجازات مقرر در قانون برای همان جرم حکم خواهد داد. سببهای مذکور اگر اوضاع و احوالی مقارن جرم خاصی باشد دادگاه مکلف به تشدید مجازات است . در این صورت تشدید مجازت قرینه عذرهای قانونی در تخفیف مجازاتها است ولی اگر مختص جرم خاصی نباشد بلکه کیفیاتی عام باشد که هر گاه با هر جرمی مقارن گردد شرط تشدید مجازات آن جرم به حساب آید ، در این حال گاه دادرس به حکم قانونگذار ناگزیر از تشدید مجازت و گاه مختار به رد آن است»(1). بنابراین در بزه زنا عواملی همچون تعدد و تکرار در جرم زنا باعث تشدید در مجازات بزه مزبور خواهد بود.

عوامل تاخیر در اجرای مجازات بزه زنا

عواملی در به وجود آمدن تاخیر در اجرای مجازات زناکار پیش می آید که هر یک را نام برده و بررسی می کنیم.

تأخير در اجراي مجازات نسبت به برخي موضوعات در مقررات ايران پیش بینی شده است در حال حاضر مقررات پراکنده‌اي وجود دارد که به دست آوردن حکم کلي از آنها مستلزم بررسي مجموع اين مواد است. در مواد 93 ـ 91 ق.م.ا ، ماده 262 ق.م.ا و ماده 288 ق.آ.د.ك. احکامي پيش‌بيني نموده است که با به وجود این عوامل احصاء شده در قانون، اجرای مجازات مجرم تا زمانی که حال عمومی وی افاقه یافته و یا از وضعیت موجود خارج شود به تاخیر  می افتد، که در ذیل هر یک از این عوامل را ذکر کرده و مورد بررسی قرار می دهیم.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع و ماخذ

• 1) اردبیلی ، محمد علی ، حقوق جزای عمومی، ج اول، نشر میزان ، تهران، چاپ هفتم، 1384.ش
• 2)  همان ، ج دوم ، نشر میزان ، تهران ،چاپ دهم ، 1385.ش
• 3) بازگیر، ید ا… ،قانون مجازات اسلامی در آراء دیوان عالی کشور (حدود)، انتشارات یازگیر، تهران، چاپ دوم،  1382.ش
• 4) بروجردي، سيد حسين ، منابع فقه شيعه، انتشارات فرهنگ سبز ، تهران ، چاپ اول، 1387.ش
• 5) جبعی العاملی (شهید ثانی) ، زین الدین بن علی بن احمد ، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ترجمه علی شیروانی ، ج 13، انتشارات دارالعلم قم، چ اول، 1376.ش
• 6)جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، انتشارات گنج دانش، تهران، چاپ بیست و یکم، 1388.ش
• 7) جلیلی ، محمد رضا ، جایگاه زن در اسلام و یهودیت ، انتشارات دیبا ،تهران، چاپ اول، 1383.ش
• 8) حجتی اشرفی، غلامرضا، قانون مدنی ایران با آخرین اصلاحات و الحاقات، انتشارات کتابخانه گنج دانش، تهران ،1384.ش
• 9) حلی ، علامه حسن بن يوسف مطهر ، تبصره المتعلمین فی احکام الدین، ج1 ، ترجمه ابوالحسن شعرانی ، انتشارات کتاب فروشی اسلامیه، تهران، بی تا
• 10) همان، ج2، ترجمه ابوالحسن شعرانی ، انتشارات کتاب فروشی اسلامیه تهران، بی تا
• 11)http://www.shia.ir/
• 12)…
• 13)…