آشنایی با جامعه روحانیت مبارز

جامعه روحانیت مبارز

آشنایی با جامعه روحانیت مبارز

گفتار اول: معرفی جامعه روحانیت مبارز.

بهره اول.

گفتار دوم: قلمرو فعالیت 

بهره دوم.

بهره سوم.

بهره چهارم.

گفتار سوم: حوزه های(مکان‌های) فعالیت..

1- مساجد.

2- حوزه‌های علمیه.

3- دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی..

گفتار چهارم: ساختار جامعه روحانیت مبارز.

دبیر کل..

اعضای شورای مرکزی..

گفتار اول.

گفتار دوم: جامعه روحانیت مبارز بعد از پیروزی انقلاب اسلامی..

شرایط و مقتضیات استمرار فعالیت جامعه بعد از انقلاب..

بهره اول: تأسیس حزب جمهوری اسلامی و فعالیت تحت‌الشعاع آن.

گفتار سوم: مبانی فکری جامعه روحانیت مبارز.

1- جامعه اسلام.

2- وحدت دین و سیاست (نفی سکولاریزم)

3- نظام ولایی..

4- ولایت مطلقه فقیه.

5- دفاع از انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران.

6- پیروی از خط امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای..

7- ستیز با استبداد و استکبار

8- دفاع از مظلومان جهان بویژه مردم فلسطین..

9- دفاع از استقلال و تمامیت ارضی..

10- مردم سالاری دینی..

11- نفی سوسیالیزم و لیبرالیزم.

12- نفی التقطاط..

13- دفاع از حقوق زن.

14- اصول گرایی..

گفتار چهارم: اهداف و سیاست‌های (مواضع) جامعه روحانیت مبارز.

1- اهداف..

1-1- تلاش در جهت تحقق اسلامیت نظام.

2-1 حمایت و دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی..

3-1- تبعیت و حمایت همه جانبه از ولایت فقیه و مقام معظم رهبری..

4-1- سایر اهداف..

2- سیاست‌های داخلی..

1-2- بخش سیاسی..

یک- روحانیت و تحزب..

دو- نگرش به نظام حزبی مطلوب..

سه- سیاست‌های انتخاباتی..

چهار – مجاری ارتباطی داخلی..

الف- تریبون‌های نماز جمعه، مساجد، ائمه جمعه و جماعات..

ب- بیانیه‌ها، اطلاعیه‌ها و بولتن‌ها

ج- صدا و سیما

د- مجالس، مجامع و شوراهای سیاستگذاری و مشورتی..

2- 2- بخش اقتصادی..

3-2- سیاست‌های فرهنگی..

چهار. اسلامی کردن دانشگاه‌ها

3- سیاستهای خارجی..

1-3- ایالات متحده آمریکا

2-3- رژیم صهیونیستی

منابع

معرفی جامعه روحانیت مبارز

این تشکل که طبق آخرین اساسنامه در تاریخ 22/8/1386 هـ.ش «جامعه روحانیت مبارز» نام گرفت، بخش اصلی مهم‌ترین و ریشه‌دارترین تشکل روحانیون انقلابی است که پس از آغاز نهضت امام خمینی در سال 1341 به پیروی از آن مرجع عظیم الشأن به مبارزه با رژیم پهلوی پرداخت. آنان با توجه به تجربیات مبارزه و با هدف حرکتی سازمان یافته‌تر،‌ تشکیلات «جامعه روحانیت مبارز» را در سال 1352 بنیان نهادند.

هدایت فعالیت‌های انقلابیون مذهبی،‌ تشکیل جلسات مخفی در منزل اعضا، سخنرانی علیه رژیم استبدادی پهلوی و استعمار آمریکا، برنامه ریزی راهپیمایی‌ها ، تهیه شعارها و هماهنگی و سازماندهی مبارزه در پایتخت (تهران) بخشی از فعالیت‌های آنان در پیشبرد اهداف نهضت امام خمینی یعنی سرنگونی رژیم وابسته پهلوی و برپایی حکومت اسلامی بود.

اعضای جامعه روحانیت مبارز که از سوی رژیم پهلوی با بازداشت،‌ زندان، شکنجه،‌ ممنوع‌المنبر شدن،‌ تبعید و مانند آنها روبرو بودند،‌ در سال 1356 به تشکل خود شکل رسمی دادند و بدین ترتیب به فعالیت‌های فداکارانه خود تا پیروزی انقلاب اسلامی سرعت،‌ نظم و وسعت بخشیدند.

اعضای مؤسس این تشکل مهم جریان اسلامی عبارت بودند از: آیت‌الله شهید دکتر سیدمحمدحسینی بهشتی، استاد شهید آیت‌الله مرتضی مطهری، شهید حجه‌الاسلام والمسلمین محمدجواد باهنر، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، آیت‌الله علی اکبر هاشمی بهرمانی رفسنجانی، آیت‌الله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی،‌ آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی و آیت‌الله محمدعلی موحدی کرمانی. با پیروزی انقلاب اسلامی اعضای این جامعه در قوای قضاییه، مقننه و مجریه وارد شدند و با پذیرفتن مسوولیت‌های مهم، به رسالت انقلابی خود ادامه دادند و در تثبیت نظام نوپای اسلامی و مبارزه با بحران‌ها، فعالیت گسترده‌ای داشتند.

جامعه روحانیت مبارز تا سال 1367 به فعالیت خود به صورت یکپارچه ادامه داد، اما در این سال با توجه به اختلاف‌نظر بین اعضای آن،‌ جناحی از آن انشعاب یافت و با عنوان «مجمع روحانیون مبارز» در فروردین 1367 اعلام موجودیت کرد. هم‌اکنون دبیر کلی جامعه را آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی برعهده دارد، آنان در حال حاضر در تقسیم‌بندی‌های سیاسی جزو «اصولگرایان» محسوب می‌شوند. علاوه بر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم که از نظر مواضع با جامعه بسیار نزدیک است، عمده‌ترین تشکل‌های همسو با آن به قرار زیرهستند:

• 1- جمعیت مؤتلفه اسلامی
• 2- جامعه انجمن‌های اسلامی و بازار و اصناف
• 3- جامعه اسلامی مهندسین
• 4- جامعه وعاظ
• 5- جامعه زینب
• 6- جامعه اسلامی دانشجویان
• 7- جامعه اسلامی کارگران
• 8- جامعه اسلامی دانشگاهیان
• 9- جامعه اسلامی فرهنگیان
• 10- جامعه اسلامی پزشکان
• 11- کانون فارغ‌التحصیلان شبه قاره.

 قلمرو فعالیت

در حین مبارزات مردم مسلمان ایران علیه استبداد پهلوی و در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی که مقارن با شکل‌گیری جامعه روحانیت می‌باشد، قلمرو اصلی فعالیت آن محدود به شهر تهران بود. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، قلمرو فعالیت جامعه براساس بازنگری و تحول در اساسنامه آن دچار تحول شده است. توضیح اینکه از صبحگاه پیروز انقلاب تاکنون در چهار نوبت برای این جامعه اساسنامه تدوین شده و قلمرو فعالیت جامعه روحانیت نیز به شرح زیر تغییر یافته است:

ساختار جامعه روحانیت مبارز

دبیر کل

دبیر کل جامعه روحانیت مبارز آیت‌الله مهدوی کنی از فعالان مبارزه علیه رژیم شاهنشاهی است که سال‌های مبارزه در تبعیدگاه‌ها و زندانهای رژیم شاه حبس بوده و به واسطه مبارزات مداومش همواره در تعقیب و گریز عوامل اطلاعات ساواک قرار داشته است. مقارن پیروی انقلاب ایشان از سوی امام خمینی به عضویت شورای انقلاب درآمد. وی از فقهای برجسته و علمای مشهور تهران و مورد اعتماد مراجع عظام تقلید از جمله حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری به حساب می‌آید. ایشان به واسطه برخورداری از موقعیت ممتاز علمی ، اخلاقی و شخصیتی، نفوذ معنوی ویژه‌ای در بین اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت، مبلغان روحانی و توده مردم دارد.

آیت‌الله مهدوی کنی پس از پیروزی، مدتی نیز پست نخست وزیری را عهده‌دار بود و پس از آن تا سال 1375 هـ.ش همواره عهده‌دار مسئولیت دبیر کلی جامعه روحانیت بوده است. در این سال بنا به دلایلی که گفته می‌شد، مهم‌ترین آن کهولت سن بوده است، از این سمت استعفا داد و طی مدت کوتاهی از همین سال آیت‌الله امامی کاشانی دبیر کل این تشکل روحانی گردید اما با عدم پذیرش استعفای آیت‌الله مهدوی کنی و اصرار شورای مرکزی، مجدداً وی در این سمت ابقا شد(دارابي، 1375: 45).

شایان ذکر است بر اساس ماده دوازدهم اساسنامه چهارم جامعه روحانیت، دبیر کل جامعه به مدت پنج سال از سوی شورای مرکزی انتخاب می‌شود و از اختیارات وسیعی برخوردار است.

اعضای شورای مرکزی

جامعه روحانیت مبارز یکی از تشکلهای منحصر به فرد فعال در صحنه سیاسی اجتماعی ایران است. هسته مرکزی این تشکل از اجتماع مشایخ و فرهیختگان روحانی تشکیل شده است. بر اساس ماده هفتم اساسنامه سوم، جامعه روحانیت مبارز مرکب از علمای متعهد استان تهران است که  دارای سوابق علمی و تقوایی و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی منطبق با اهداف جامعه روحانیت مبارز بوده و از حسن شهرت و مقبولیت نزد مردم برخوردار می‌باشند.

طبق ماده 10 و 11 اساسنامه چهارم مصوب 22/8/86، شورای مرکزی جامعه از بین علما و روحانیونی که داری برجستگی‌های زیر باشند با شرایط و وظایف زیر تشکیل می‌گردد:

الف)شرایط عضویت

• 1- گذراندن حداقل 5 سال درس خارج
• 2- حداقل سن 30 سال
• 3- مردمی و دارای حسن شهرت
• 4- اعتقاد و التزام عملی به انقلاب اسلامی، امام (ره) ولایت فقیه و داشتن روحیه انقلابی
• 5- عدم سوء پیشینه
• 6- داشتن شم سیاسی، اعتقاد به کار تشکیلاتی، انضباط و مسئولیت‌پذیری

ب) وظایف و اختیارات شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز 

شورای مرکزی بالاترین رکن تصمیم‌گیری جامعه روحانیت مبارز و دارای وظایف و اختیارات زیر است:

• 1- اقدام در جهت تحقق اهداف جامعه روحانیت مبارز
• 2- بحث پیرامون مسائل مهم سیاسی، فرهنگی، اجتماعی روز و اعلام موضوع در صورت لزوم
• 3- تصویب برنامه و بودجه سالیانه
• 4- نظارت بر حسن جریان امور جامعه روحانیت مبارز
• 5- تعیین سیاستها و خط مشی جامعه روحانیت مبارز
• 6- تصویب پیشنهادات دبیر کل و هیأت اجرایی
• 7- نصب و عزل دبیر کل، هیأت اجرایی، معاونین و مسئولین واحدهای جامعه روحانیت مبارز
• 8- تطبیق شرایط اعضا عمومی جامعه روحانیت و پذیرش آنان
• 9- تعیین هیأت داوران
• 10- ارائه رهنمودهای لازم به دبیر کل و هیأت اجرایی

براساس تبصره ماده یازده اساسنامه، شورای مرکزی با حضور 2/1 (یک دوم) اعضا رسمیت می‌یابد و مصوبات با 3/2 (دو سوم) اعضا حاضر تصویب می‌گردد.

مبانی فکری جامعه روحانیت مبارز

برای اینکه به قرابت فکری و سیاسی جامعه روحانیت مبارز با اهداف و آمان های جمهوری اسلامی واقف گردیم در این قسمت به با بهره‌گیری از بیانیه‌ها، سخنان دبیرکل، اعضای برجسته و سخنگویان آن مهم‌ترین مبانی فکری آنر ا به شرح زیر بیان می‌کنیم:

1- جامعه اسلام

از نظر جامع روحانیت مبارز اسلامی دینی جامع و کامل است. نه دینی تک ساحتی و نه دینی حداقلی ای حداکثری بلکه جامع و کامل. این تصور که اسلام تنها دین معنویت و آخرت است یا دین جهاد سیاست و مبارزه صرف است یا تنها دین اخلاق و عرفان است، صحیح نمی‌باشد.

آیت‌الله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی از اعضای مؤسس جامعه روحانیت مبارز در این باره می‌گوید:

ما نمی‌گوییم اسلام، دین اخلاق است و بس، دین نظام، قانون، قدرت و اسلحه هم هست، اما دین نظام، قانون و اسلحه تنها هم نیست، بلکه هم نظام، هم قانون، هم قدرت، هم اسلحه، هم اخلاق و هم خودسازی‌ها و تربیت‌های معنوی همه باهم.

طبق مطلب فوق جامعه روحانیت مبارز اسلام را نظامی کامل می‌داند که در درون خود شامل نظام‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و دفاعی، جهادی، امنیتی و مانند آن است. با توجه به این معنا در ماده پنجم اساسنامه مصوب 1375 می‌خوانیم:

کلیه فعالیت‌های جامعه [روحانیت مبارز] براساس ضوابط و سنن وشعائر اصیل اسلامی که از طریق روش صحیح اجتهاد به دست می‌آید، خواهد بود(اساسنامه جامعه روحانیت مبارز مصوب 1375: 4).

وحدت دین و سیاست (نفی سکولاریزم)

از درون جریان‌های موجود در حوزه‌های علمیه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، جامعه روحانیت مبارز جزو روحانیون سیاسی و طرفدار امام خمینی بودند که به دلیل اعتقاد به جامعیت اسلام و وحدت دین و سیاست، سکولاریزم را به شدت نفی می‌گردند، آنان همچون رهبر عظیم‌الشأن خود امام خمینی معتقد بودند که:

اسلام دین سیاست است. این نکته را هرکس که کم ترین تدبری در احکام حکومتی،‌ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اسلام بکند آشکار می‌گردد. پس هرکه را گمان بر این برود که دین از سیاست جداست، نه دین را شناخته است و نه سیاست را(خمینی، 1404ق: 234).

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های علوم سیاسی کلیک کنید.

نمونه ای از منابع و مآخذ

• آبراهامیان، یراوند(1382). ایران بین دو انقلاب، ترجمه کاظم فیروزمند، حسن شمس آوری و محسن مدیر شانه چی. تهران: نشر مرکز
• از جدایی تا رویارویی(1377). تهران: اداره سیاسی سپاه، چاپ دوم
• ازغندي، عليرضا(1389). درآمدي بر جامعه شناسي سياسي ايران. تهران: انتشارات قومس
• اساسنامه جامعه روحانیت مبارز مصوب 29/5/1375
• اساسنامه چهارم در سایت اینترنتی جامعه روحانیت مبارز مصوب 22/8/1386.
• اسلامی، احمد(1390). مقايسه سه دهه حضور روحانيت بعد از انقلاب اسلامي با سه دهه پس از مشروطه، دانشگاه باقر العلوم
• اسناد انقلاب اسلامی(1374). تنظیم از مرکز اسناد انقلاب. تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ج3
• اطلاعیه جامعه روحانیت مبارز به تاریخ 19/11/1364 به شماره 9547/10/83
• امانیان، حسین(1379). نگاه تطبیقی جریانات سیاسی- اجتماعی بعد از  انقلاب اسلامی به مقوله توسعه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران: دانشکده حقوق و علوم سیاسی
• بادامچیان، اسدالله و بنایی(1362). هیئتهای مؤتلفه اسلامی. تهران: انتشارات اوج
• بادامچیان، اسدالله و موحدی قمی(1374). رهبری های دینی، مرجعیت و ولایت فقیه. تهران: جمعیت مؤتلفه اسلامی
• برزین، سعید(1377). جناحهای سیاسی در ایران از دهه 1360 تا دوم خرداد 1376. تهران: نشر مرکز
• بشيريه، حسين(1380). جامعه شناسي سياسي. تهران: نشر نی
• (1385). دیباجه ای بر جامعه شناسی سیاسی ایران، چاپ چهارم. تهران: انتشارات نگاه معاصر
• بهنود، مسعود(1368). دولتهای ایران از اسفند 1299 تا بهمن 1357 «از سيد ضياء تا بختيار». تهران: انتشارات نیما
• …
• …