تأثیر جنسیت در دیه و تأثیر جنسیت در قصاص (رویکردهای فقهی، حقوقی )

تأثیر جنسیت در دیه و تأثیر جنسیت در قصاص

رویکردهای فقهی، حقوقی به تأثیر جنسیت در دیه           

مبحث نخست:رویکردهای فقهی

گفتارنخست:رویکرد مشهور فقهاء و دیدگاه غیرمشهور

الف:تشریح دیدگاهها

ب:ادله استنادی

مبحث دوم: رویکرد حقوقی به تأثیر جنسیت در دیه

فصل سوم: رویکردهای فقهی و حقوقی به تأثیر جنسیت در قصاص 

مبحث نخست: رویکردهای فقهی

مبحث دوم: رویکرد حقوقی تأثیر جنسیت در قصاص 

مبحث سوم:درآمدی بر تأثیر جنسیت قاتل و مقتول

گفتار نخست:تأثیر جنسیت قاتل

گفتار دوم: تأثیر جنسیت مقتول

الف:قتل زن توسط مرد

ب: قتل مرد توسط زن

منابع تأثیر جنسیت در دیه و تأثیر جنسیت در قصاص

رویکرد حقوقی تأثیر جنسیت در دیه

خون بها يا ديه‌، اساساً در مورد قتل يا جرح غير عمدي تعلق مي‌گيرد و در صورت عمد نيز امكان دارد ولي دم يا مجني عليه از مجازات قصاص بگذرد و به گرفتن خون‌بها رضايت دهد. بديهي است كه در اين صورت مجازات قصاص به خون‌بها تبديل مي‌شود. ماده‌ي 257 قانون مجازات اسلامي مي‌گويد: «قتل عمد موجب قصاص است. ليكن با رضايت ولي دم و قاتل به مقدار ديه‌ي كامله يا به كمتر يا زيادتر از آن تبديل مي‌شود.» در ماده‌ي 297 همان قانون آمده است: «ديه‌ي قتل مرد مسلمان يكي از امور ششگانه‌ي ذيل است كه قاتل در انتخاب هر يك از آن‌ها مخير مي‌باشد و تلفيق آن‌ها جايز نيست:

• 1ـ يكصد شتر سالم و بدون عيب كه خيلي لاغر نباشد
• 2ـ دويست گاو سالم و بدون عيب كه خيلي لاغر نباشد
• 3ـ يكهزار گوسفند سالم و بدون عيب كه خيلي لاغر نباشد
• 4ـ دويست دست لباس سالم از حله‌هاي يمن
• 5ـ يكهزار دينار مسكوك سالم و غير مغشوش كه هر دينار يك مثقال شرعي طلا به وزن 18 نخود است
• 6ـ ده هزار درهم مسكوك سالم و غير مغشوش كه هر درهم به وزن 6/12 نخود نقره مي‌باشد

رویکرد حقوقی تأثیر جنسیت در قصاص

در قانون جزای عمومی که قبل از انقلاب در ایران اجرا می شد قانونگذار در ماده 170 و 171 این قانون ، مجازات اعدام را برای مرتکب پیش بینی نموده بود و بعد از انقلاب نیز قانون مجازات اسلامی سال 1370 بلکه قانون حدود و قصاص و دیات قبل از این تاریخ و قانون تکمیل مجازات اسلامی در سال 1375 که هم اکنون مورد عمل می باشد قتل عمد را علاوه بر جنبه شخصی که موجب قصاص مرتکب می باشد ، جرمی عمومی تلقی کرده و برای مرتکب از نظر جنبه عمومی در صورت منتفی شدن قصاص ، مجازات حبس نیز پیش بینی نموده است .

در واقع با این بیان جرم قتل عمد از جرائم غیر قابل گذشت محسوب شده و بر فرض گذشت اولیای دم از سوی مدعی العموم قابل تعقیب و از سوی دادگاه قابل مجازات اعلام شده است . بعلاوه به موجب مواد 32 و 35 قانون آئین دادرسی کیفری ، برای متهم به قتل قرار بازداشت موقت تا صدور رأی قطعی پیش بینی شده است که این خود حاکی از اهمیت جرم مذکور است

قانونگذار در ماده 257 ق.م.ا می گوید : ” قتل عمد موجب قصاص است لکن با رضایت ولی دم و قاتل به مقدار دیه کامله یا به کمتر یا زیادتر از آن تبدیل می شود ” تبدیل به دیه منوط به موافقت قاتل و اولیای دم است ،

چنانچه حضرت امام ( ره ) می فرماید : ” قتل العمد یوجب القصاص عیناً و لا یوجب الدیه لا عیناً و لا تخییراً فلو عفا الولی القود یسقط و لیس له مطالبه الدیه و لو بذل الجانی نفسه لیس للولی غیرها ( نفس ) و لو عفا الولی بشرط الدیه فللجانی القبول و الرد و لا تثبت الدیه الا برضاه ”

تذکر 3 : همانگونه که اشاره شد قصاص حق اولیای دم می باشد ولی افرادی که در قصاص حقی ندارند ، در گذشت یا تقاضای آن نیز نقشی نخواهند داشت

تأثیر جنسیت در دیه و تأثیر جنسیت در قصاص

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع فارسی تأثیر جنسیت در دیه و تأثیر جنسیت در قصاص :

• 1 – ایازی سید محمد علی ،ملاکات احکام و روش استکشاف آن،ص 552-549 قم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ، 1386
• 2 –  جوادی آملی، زن در آئینه جلال وجمال ،مرکز نشرفرهنگی رجاء،چاپ چهارم،1374
• 3 –  حاجي ده‌آبادي، احمد،قواعد فقه جزايي، چ1، ، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،1387.
• 4 – روحاني، سيد محمد صادق، ، استفتائات قضائيه، چ1، بي­جا (1378).
• 5 – رسولزاده خویی، سید اسماعیل، قضاوتها و حکومت عدالت خواهی علی ابن ابی طالب (ع) ، چاپخانه گلبان چاپ ،چاپ دهم،1379
• 6 –  زراعت ، عباس ،شرح قانون مجازات اسلامی،بخش دیات،تهران ،ققنوس،1377-1378
• 7 –  شفیعی سروستانی ، ابراهیم ،تفاوت زن ومرد در دیه و قصاص ،شورای فرهنگ، اجتماعی زنان ،چاپ اول بهار 1384
• 8 – شهید مطهری، مرتضی، نظام حقوقی زن از دیگاه اسلام  ، تهران ،صدرا ،1375
• 9- صانعی، (آیت الله) یوسف ،فقه و زندگی (3) برابری دیه زن و مرد. ، قم، مؤسسه فرهنگی فقه الثقلین، 1387.
• 10 –   فاضل لنکراني، محمد ، جامع­المسائل، چ1، قم: مطبوعاتي امير(1377).
• 11-…
• 12-…

تأثیر جنسیت در دیه و تأثیر جنسیت در قصاص