مدیریت بحران – ارزیابی وضعیت ساختمان‌ های سازمان های متولی بحران به منظور برنامه‌ ریزی و مدیریت بحران شهری

ارزیابی وضعیت ساختمان‌ های سازمان های متولی بحران جهت مدیریت بحران شهری

ارزیابی وضعیت ساختمان‌ های سازمان های متولی بحران به منظور برنامه‌ ریزی و مدیریت بحران شهری

مدیریت بحران

وضعیت ساختمان‌

 فصل دوم : مفاهيم،مباني نظري وروش ها

2-1-  تعاريف و مفاهيم

2-1-1-  ارزيابي

2-1-2-  برنامه ريزي

2-1-3-  بحران

2-1-4-  انواع بحران

2-1-5-  انواع بحران به لحاظ منشأ و خاستگاه حادثه

2-1- 6- سطوح بحران

2-1- 7- مدیریت بحران

2-1- 8-  تعريف بحران و مدیریت بحران

2-1-9-  اهداف مدیریت بحران

2-1-10-  مراحل مدیریت بحران

2-1-11-  ويژگي‌هاي مدیریت بحران

   2-1-12- سطوح مختلف مدیریت بحران

2-1-13- سازمان‌هاي متولي بحران

2-1-14-  تعريف و تحليل آسيب‌پذيري

2-1- 15-  مشخصات زمين

2-1-16-  تعريف ساختمان

2-1- 17-  نوع مصالح

2-1- 18-  خواص فيزيکي مصالح ساختماني

2-1- 19-  تعريف و مفهوم پي

2-1- 20- اسکلت ساختمان

2-1- 21-  تير و ستون و انواع آن

2-1- 22-  ديوار

2-1- 23-  تعريف سقف و انواع آن

2-1- 24- سقف در ساختمان‌هاي فلزي

2-1- 25- سقف در ساختمان‌هاي صنعتي

2-1- 26- نما

2-1- 27-  تعريف و مفهوم پله

2-1- 28-  درها

2-1- 29-  ارتفاع و تعداد طبقات

2-1- 30-  عمر بنا

2-1- 31- کيفيت بنا

2-1- 32-  عرض معابر مجاور

2-1- 33-  سيستم هاي گرمايشي

2-1- 34-  انواع ساختمان از لحاظ مصالح مصرفي

2-1-  35-  طبقه‌بندي مصالح

2-1- 36-  ويژگي‌هاي بنا – سازه

2-1- 37-  انواع ساختمان‌ها

2-1- 38-  سيستم هاي مقاوم در برابر نيروهاي جانبي ساختمان

2-1- 39-  انواع ساختمان

2-1- 40-  تحصيلات

2-2-  ديدگاه‌ها و مباني نظري

2-2-1-  مصالح اسکلت و ديوار

2-2-2- سقف

2-2-3-  نماي ساختمان

2-2-4- محدوديت ارتفاع ساختمان و طبقات آن

2-2- 5-وضعيت ارتباطي و دسترسي

2-2- 6- عرض معابر

2-2- 7- عرض معابر مجاور

2-2- 8- درجه محصوريت

2-2-9- سرانة فضا براي هر نفر

2-2-10- اصول کلي براي طرح سازه‌هاي مقاوم در برابر زلزله

2-2- 11-  دسته‌بندي ساختمان‌ها از نظر ترافيک (ترافيک جمعيت)

2-2- 12- گروه‌بندي ساختمان‌ها بر حسب شکل

2-2- 13-  تقسيم‌بندي ساختمان‌ها به لحاظ اهميت

2-2- 14-  ديدگاه‌ها و الگوهاي واکنش در برابر مدیریت بحران

2-2- 15-  نظريات مکاتب مختلف در رابطه با مدیریت بحران

2-2- 16-  ديدگاه‌هاي مدیریت بحران

2-2- 17- رويکردهاي مدیریت بحران

2-2- 18-  تجارب برنامه‌ريزي و مديريت بحران در کشورهاي مختلف جهان و ايران

منابع

برنامه‌ ریزی شهری و مدیریت بحران

وضعیت ساختمان‌

 ارزيابي[1]

از نظر لغوي واژة ارزيابي به معني تعيين ارزش چيزي است . به گفته برخي از صاحب‌نظران، ارزيابي با دو واژة ارزشيابي و سنجش مترادف است و نمي‌توان بين اين سه واژه تفاوت معنايي و مفهومي قائل شد . عده‌اي نيز اين سه واژه را از يكديگر تفكيك كرده و حيطة كاربرد آن را درجه‌بندي کرده‌اند . به عنوان مثال ابيلي ارزشيابي را جامع تر از ارزيابي مي‌داند و حيطة كاربرد آن را وسيع تر از ارزيابي مي‌شمارد، درحالي‌که سيف ارزشيابي را جامع تر از سنجش دانسته و سنجش را جزئي از ارزشيابي مي‌داند .

به نظر كيامنش ارزيابي به منظور ارزيابي عملكرد فراگير يا فراگيران و ارزشيابي به منظور ارزشيابي برنامه، دوره، درس و يا مؤسسه به كار گرفته مي‌شود (evalautoinedu.persianblog.ir/post/1) . عمل يافتن ارزش و بهاي هر چيز، سنجش و بررسي حدود هر چيز و برآورد کردن ارزش آن (معين،۱۳۶۲: 199). ارزيابي عمل يافتن ارزش هر چيز (دهخدا، 1328: 1814).

کرونباخ «ارزيابي» را عبارت از: «گردآوري و استفاده از اطلاعات براي تصميم‌گيري درباره برنامه‌هاي آموزشي» مي‌داند. دکتر ماروين الکين در تعريف «ارزيابي» مي‌نويسد: ارزيابي «فرا گرد تشخيص حيطه‌هاي تصميم‌گيري مورد نظر و انتخاب نوع اطلاعات متناسب براي تصميم‌گيري درباره انتخاب گزينه‌هاي تصميم‌گيري» است (بولا،1362: 9و8).

برنامه‌ريزی [2]

فرايند ذهني و عملي مجموعه‌اي از تصميم‌گيري‌هاي سنجيده‌اي است که بر اساس قيودات کمي،کيفي، زماني و مکاني شيوة دخالت انسان را در موضوعي مشخص بيان مي‌کند( رهنمايي و شاه حسيني، 1386: 6). کوششي در جهت انتخاب بهترين برنامه‌ها در جهت رسيدن به هدف‌هاي مشخص است(شيعه، 1386: 86).فرايند انتخاب راهبردي، کسب توانايي، پيش‌بيني آينده و انطباق با امور پيش‌بيني‌نشده است (Friend & Jessop,1969:7 ).

يک جريان آگاهانه که به منظور دستيابي به اهداف معين و مشخص، انجام يک سلسله اقدامات و فعاليت‌هاي مرتبط به يکديگر را در آينده پيش‌بيني مي‌کند(معصومي اشکوري، 1370: 46).

برنامه‌ريزي فرايندي است آينده‌نگر که به شدت تأثيرپذير از گذشته و حال است، برنامه‌ريزي دانش‌هاي عملي و تکنولوژيک را با فعاليت‌هاي ساخت اجتماعي مرتبط مي‌سازد(Friedman,1987:61).

بحران [3]

مدیریت بحران : بحران از ريشة يوناني krisis به معني تصميم عاجل مي‌آيد( Larousse,2003: 386).

يک تغييراست که ممکن است ناگهاني واقع شود و منجر به مشکلات اضطراري شود.به هر حال بحران‌ها رويدادهاي غيرقابل‌پيش‌بيني هستند (Efficiency unit vision and mission, 2009:1).

بحران موقعيتي است که افراد، گروه‌ها و سازمان‌ها با آن مواجه گشته و با استفاده از رويه‌هاي مورد عمل معمول قادر به مقابله با آن نيستند. بروز استرس فراوان ناشي از تغييرات ناگهاني، در ذرات چنين موقعيت‌هايي نهفته است( Booth,1993: 86).

حوادثي که در اثر رخدادها و عملکردهاي طبيعي و انساني به طور ناگهاني به وجود مي‌آيد و خساراتي را به يک مجموعه يا جامعة انساني تحميل مي‌کند و برطرف کردن آن نياز به اقدامات و عمليات اضطراري و فوق‌العاده دارد، بحران ناميده مي‌شود(شکيب و مقدسي، 1385: 52). بحران، دورۀ بي‌ثبات به خصوص دوره‌اي با مشکلات و خطرات شديد است(استاد سرائي، 1385: 7).

بحران يک حادثة طبيعي يا ساختة دست بشر است که به طور طبيعي منجر به مرگ، جراحت و ويراني مي‌شود، به نحوي که نمي‌توان آن را از طريق اقدامات معمول، منابع و تجهيزات محلي مهار کرد. اين‌گونه رخدادها نياز به پاسخ فوري، هماهنگ و مؤثر براي برآوردن نيازهاي دارويي، تجهيزاتي و رواني افراد آسيب‌ديده که به وسيلة بخش دولتي و يا خصوصي اعمال مي‌شود را دارد (Brower& Charles, 2000:12).

به عبارت ديگر بحران، حادثه‌اي است که به طور ناگهاني و يا فزاينده روي مي‌دهد، زندگي بشر را تهديد نموده و تلفات و خسارات بسياري را به جامعة انساني تحميل مي‌کند، به طوري که مقابله با آن نيازمند بسيج امکانات و انجام اقدامات اساسي و فوق‌العاده نسبت به حالت عادي است((Geneva, 1992:253.

يك بحران مي‌تواند از فرآيند زماني كوتاه و يا بلند برخوردار باشد، ولي بدون ترديد، اين فرآيند بي‌پايان نبوده و سطح بالايي از شدت تعامل نسبت به شرايط عادي را مي‌طلبد، شگفت‌زدگي از ديگر شاخصه‌هاي يك بحران است  . ( Keritner, 2001:90)

بحران‌ها از لحاظ ماهيت، بزرگي و شدت متفاوت‌اند، اما تمامي آن‌ها عواقبي به بار مي‌آورند كه مي‌تواند توانايي كاركردي سازمان يا نظام را مختل سازد . روبرتز تصريح مي‌کند كه : ” به راستي تعريف بحران، امر ساده‌اي نيست . زيرا اين مفهوم از يك خلاء معنايي، تكنيكي، عملياتي و مورد اجماع ع به سبب ماهيت بهره وري فراگير آن، رنج مي‌برد  Roberts,1988: 9))

1Evaluation

[2] planning

[3] Crisis

جهت مشاهده و دانلود ادبیات و مبانی نظری رقابت پذیری شهری کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود تقسیمات محله ای (محله بندی) ، مدیریت شهری کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود اراضی شهری – توسعه اهداف برنامه ریزی کاربری اراضی شهری کلیک کنید .

تعريف ساختمان

بنايي واحد که وجه‌هاي بيروني آن در سطح و ارتفاع، از زير پي تا بالاترين نقطه، يک پوسته معماري بسته را تشکيل دهد(مقررات ملي ساختمان، 1388: 20).

فضايي است محصور، ثابت و مستقل که تمام يا قسمتي از آن مسقف بوده و براي سکونت و يا فعاليت اقتصادي ساخته شده است. به شرط آن که مساحت زيربناي قسمت مسقف حداقل 4 پديدۀ هوايي مربع باشد( آمارنامه شهر اصفهان 1390).

نوع مصالح

کيفيت مصالح و کيفيت ساخت و به‌کارگيري مصالح، عنصر مهم در کاهش يا افزايش آسيب‌پذيري شهري است. در بحث مصالح ساختماني موارد زير اهميت بسيار دارد:

– مصالح استفاده‌شده در بنا

– کيفيت مصالح از نظر دوام

– مصالح بکار رفته در نماي ساختمان

–  نحوه نظارت بر مراحل مختلف ساخت مسکن

–  نوع اسکلت بنا (فلزي، بتن‌آرمه، خشت و چوب و…).

بالا بردن کيفيت مصالح و نحوة ساخت، يکپارچگي سقف و سبک کردن آن و تعبيه عناصري که شکل‌پذيري ساختمان را افزايش دهد ( مانند کلاف‌هاي افقي و عمودي) مي‌تواند باعث افزايش مقاومت ساختمان شود(مقدم، 1384: 9).

خواص فيزيکي مصالح ساختماني

خواص فيزيکي مصالح ساختماني معمولاً به مشخصات مربوط به وزن، دانسيته، نفوذپذيري در برابر مايعات، گازها واشعة راديو اکتيو و همچنين مقاومت و دوام در برابر عوامل جوي مانند حرارت‌هاي ناشي از تغييرات فصول، باد، باران و… اطلاق مي‌گردد که کلية اين خواص، مشخص کنندة طول عمر، کاربرد، دوام و مقاومت مصالح است.خواص فيزيکي مصالح به سه بخش زير تقسيم مي‌گردند:

– وضع ظاهري مصالح ساختماني و مواد اوليه آن مانند: رنگ، بو، شکل ظاهري، وزن، جرم، وزن مخصوص، دانسيته، تخلخل، پوکي و…

– تأثير حرارت بر مصالح ساختماني و مواد اولين آن مانند: قابليت انتقال حرارت، گرماي ويژه و …

– تأثير و گازها بر مصالح مانند: مقاومت و دوام در برابر آب و بخار آب، يخ زدگي، ذوب شدن، جذب آب و رطوبت هواي مجاور و… (شاه نظري و معتمد،1375: 2).

جهت مشاهده و دانلود بافت فرسوده – ادبیات و مبانی نظری و پیشینه تحقیق بافت فرسوده شهری کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود ادبیات و مبانی نظری ژئومورفولوژی و توسعه شهری کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود مسکن پایدار – ادبیات و مبانی نظری مسکن و مسکن پایدار روستایی و شهری کلیک کنید .

تجارب برنامه‌ريزي و مدیریت بحران در کشورهاي مختلف جهان و ايران

  تاريخچة مدیریت بحران در ايران

قبل از پيروزي انقلاب اسلامي ( قبل از سال 1354 ) به منظور حفاظت از جان و مال مردم، تأسيسات، منابع و ثروت‌هاي ملي در برابر حوادث طبيعي، سازماني به نام سازمان دفاع غيرنظامي با مديريت وزارت کشور انجام امور حوادث در کشور را به عهده داشت و بعد از آن بر اساس مصوبه مجلس وقت در سال 1354 باهدف ايجاد آمادگي بين اقشار مختلف مردم و دولت، سازماني تحت عنوان سازمان آمادگي ملي و بسيج غيرنظامي زير نظر نخست‌وزيري تشکيل گرديد و انجام امور حوادث را عهده‌دار بود .

با پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي در سال 1357، مسئوليت امدادرساني و وظايف سازمان‌هاي مورد اشاره بر عهدة ستادي تحت عنوان ستاد حوادث غيرمترقبه و زير نظر نخست‌وزيري قرار گرفت و سپس در سال 1370 با توجه به ابعاد وسيع فعاليت‌هاي وزارت کشور و گستردگي آن در سطح کشور، کليه امور مدیریت بحران به وزارت کشور محول گرديده و براي همين منظور در وزارت کشور و در حوزة عمراني دفتري تحت عنوان دفتر مطالعات و هماهنگي امور ايمني و بازسازي تشکيل و فعاليت خود را آغاز نمود، در استانداري‌هاي سراسر کشور نيز دفتري به همين نام راه‌اندازي شد .

فعاليت‌هاي اين دفاتر عموماً برنامه‌ريزي، مطالعات، نظارت و هماهنگي بين دستگاه‌هاي اجرايي در امور مربوط به حوادث غيرمترقبه و بحران‌ها بود. در همين راستا کميته‌هاي تخصصي 9گانه کاهش اثرات بلاياي طبيعي کشور در دهة سال‌هاي 1369 تا 1379 به منظور کاهش اثرات حوادث در کشور فعاليت گرديد .

با توجه به اينکه سالانه حوادث( به خصوص زلزله‌ها و ساير حوادث مهيب سال‌هاي اخير ) جان بسياري از هم‌وطنان ما را در معرض خطر قرار داده و خسارت‌هاي هنگفتي نيز به اموال دولتي و مردمي وارد مي‌نمايد، اين موضوع، در اين خصوص احساس نياز مديريتي لازم را در بين مقامات دولتي و جامعه بيش از پيش برانگيخته، لذا تجربيات تلخ زلزله‌هاي رخ‌داده و ساير حوادث مهيب، باعث شده که همة دستگاه‌هاي امدادي و خدماتي دولتي و عمومي، به تناسب نوع خدمات و فعاليتي که دارند،در مواقع بحراني دخالت نمايند.

لذا در هر حادثه نسبت به حادثة قبلي نقاط ضعف و قوت آن‌ها نمايان گشته و همين موضوع باعث شده، تا گروه‌ها و سازمان‌هاي مختلف با توجه به احساس مسئوليت ملي و مذهبي خواستار اين گردند که، با ارائة طرح‌ها و پيشنهاد‌هايي، مسئوليت مديريت بحران در کشور به آن‌ها واگذار گردد. درحالي‌که عموماً نوع فعاليت پيشنهاددهندگان (به جز وزارت کشور)، تنها به يک يا چند کار تخصصي از مجموعه فعاليت‌هاي مورد نياز در مديريت بحران برمي گشته و دربرگيرندة مديريتي جامع و کامل در بحران نبوده است .

بالأخره با بحث و تبادل‌نظر بين گروه‌ها، سازمان‌ها و اقشار مختلف صاحب‌نظر، در سال 1382 طرحي تحت عنوان” طرح جامع امداد و نجات کشور” با پيشنهاد مشترک وزارت کشور، جمعيت هلال‌احمر و ستاد کل نيروهاي مسلح تقديم دولت شد و اين طرح پس از تصويب، در ابتداي همان سال به دستگاه‌هاي اجرايي ابلاغ گرديد( http://disaster-management.persianblog.ir/post/3) .

در اين طرح متولي امر مدیریت بحران در کشور همچنان وزارت کشور بوده و وظايف حوادث به ستادي تحت عنوان ستاد حوادث مترقبه کشور واگذار گرديد . بر همين اساس کارگروه‌هاي تخصصي نيز متناسب با نيازهاي چرخه مديريت بحران ( شامل آمادگي، مقابله، پيشگيري، بازسازي و باز تواني) پيش‌بيني‌شده و وظايف هر يک از دستگاه‌هاي اجرايي به صورت تخصصي در امر مدیریت بحران نيز مشخص گرديد.

اين طرح همچنين تأکيد بر مديريت تخصصي و واحد در بحران، با حضور مشترک دولت و مردم داشته است . هنوز روزهاي نخست اجرايي شدن اين طرح سپري مي شده که، زلزلة وحشتناک 5 دي ماه 1382 در بم رخ‌داده و به عنوان تجربة نخست، طرح جامع امداد و نجات در اين بحران به اجرا درآمد.

علي‌رغم اقدامات مؤثر همة دستگاه‌هاي اجرايي و مردم، نقاط ضعف بسيار فراواني در امر مدیریت بحران در سطح کشور در اين حادثه مشاهده شد و در واقع از منابع ( نيروها و امکانات ) استفادة مناسبي نگرديد. ولي مزيت اين طرح اين بود که تمام تمرکز در امر مديريت بحران به مرحلة مقابله ختم نشده، بلکه به ساير امور چرخة مديريت بحران کشور نيز توجه شده و اين امر باعث گرديد، تغيير نگرشي در مديريت بحران کشور ايجاد گردد .

مدیریت بحران

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و پیشینه تحقیق پایان نامه های جغرافیا کلیک کنید. 

جهت مشاهده و دانلود نظریات سازماندهی و جابجایی روستاها کلیک کنید .

جهت مشاهده و دانلود ادبیات و مبانی نظری مدیریت روستایی کلیک کنید .

منابع و مآخذ 

• – ابراهيم‌زاده، عيسي، شمس اله، کاظمي زاد، حکيمه، قنبري(1391)، تحليلي بر آسيب‌پذيري ناشي از زلزله با تأکيد بر ارائة الگوي بهينة مکان‌يابي کاربري‌هاي ويژه( بهداشتي –درماني و آموزشي)مطالعه موردي: بافت فرسوده شهر تبريز،مجلة جغرافيا و آمايش شهري –منطقه‌اي، شماره4.
• – احد نژاد، محسن و ديگران (1386)، ارزيابي آسيب‌پذيري سکونتگاه‌هاي حاشيه‌اي و غيررسمي در برابر زلزله با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي نمونه موردي اسکان غيررسمي اسلام‌آباد شهر زنجان، اولين کنفرانس GIS  شهري، دانشگاه شمال، آمل.
• – احمدي، ليلا(1390)، تحليل فضايي مديريت بحران در بخش مرکزي شهرها با استفاده از  GIS  (نمونه موردي: بخش مرکزي شهر تبريز)، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، گروه جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري، دانشگاه اصفهان، اصفهان.
• – استاد سرائي، رضا(1385)، اشتباهات رايج در مديريت بحران و مديريت جستجو و نجات، دومين کنفرانس بين‌المللي مديريت جامع بحران در حوادث غيرمترقبه طبيعي، شرکت کيفيت ترويج، تهران.
• – استانداري اصفهان(1387)، تحليل تطبيقي نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسکن سال‌هاي 1385- 1375 استان اصفهان، چاپ نگار اصفهان.
• – اسدي نظري، مهرنوش(1383) برنامه‌ريزي و مکان‌يابي اردوگاه‌هاي اسکان موقت بازماندگان زلزله، پايان‌نامه کارشناسي ارشد شهرسازي، دانشگاه تربيت مدرس، دانشکده هنر.
• – ايزدي، مليحه(1388)، بررسي و تحليل توزيع متعادل و متوازن خدمات فرهنگي در مناطق شهر اصفهان، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، گروه جغرافيا گرايش برنامه‌ريزي شهري، دانشگاه اصفهان، اصفهان.
• – آدم پور، الهام (1387)، تحليلي بر وضعيت معماري و شهرسازي ساختمان‌هاي اداري با تأکيد بر حوادث غيرمترقبه در شهرستان‌هاي استان چهارمحال و بختياري، پايان‌نامه کارشناسي ارشد- دانشگاه آزاد اسلامي واحد نجف‌آباد.
• – آسايش، حسين، عليرضا، استعلاجي(1382)، اصول و روش‌هاي برنامه‌ريزي ناحيه‌اي(مدل ها، روش‌ها و فنون)، انتشارات آزاد اسلامي واحد شهر ري، چاپ اول.
• – آفتاب، احمد (1386)، آسيب‌پذيري شهر بابلسر در برابر زلزله،پايان‌نامه دوره کارشناسي ارشد،دانشگاه مازندران، دانشکده ادبيات و علوم انساني.
• -…
• -…

www.washington.edu

مدیریت بحران

وضعیت ساختمان‌