بررسی گیاه آویشن از منظر شیمی و ترکیبات شیمیایی

گیاه آویشن از منظر شیمی

منابع

آویشن

گیاه آویشن

آویشن یکی از گیاهان مهم دارویی است که از گذشته بسیار دور مورد استفاده قرار می­گرفته است.

تیره نعناع¹ طبق بررسی های جدید دارای 4000 گونه گیاهی است که متعلق به 220 جنس می­باشند [1] جنس ^{آویشن  2}یکی از جنس های مهم این تیره است که دارای 400-300 گونه می­باشد[2].

این جنس در ایران 18 گونه پایا و معطر دارد که در مناطق مختلف کشور رویش دارند.

در این میان گونه های Th.deanesis cleak.،Th.lancifolius cleakوTh.persicus(Ronniger exRechانحصاری ایران هستند[3].

این گیاه معمولا به صورت تازه یا خشک  به فروش میرسد و یا اسانس آن گرفته می­شود [4].

اسپانیا بزرگترین تولید کننده آويشن واحتمالا صادر کننده آن با 6/1 میلیون کیلوگرم آویشن و بین 2تا3 میلیون کیلوگرم اسانس آن می­باشد[5]. احتمالا یک سوم آویشن صادر شده به آمریکا از طریق اسپانیا صورت می­گیرد [6].

گیاه شناسی آویشن

آویشن گیاهی است که بومی مناطق مدیترانه میباشد. گیاهان این جنس عمدتا در پایه چوبی، معطر، همیشه سبز، بادوام و بوته ای می­باشند که معمولا در خاکهای آهکی و در چمنزارها و در سراسر ارپا و آسیا یافت می­شود.

آویشن بوته های متراکم و پر شاخه ریشه مستقیم و کم و بیش چوبی با انشعابهای فراوان ساقه مستقیم و چهار گوش دارد که ارتفاع بوته معمولا بین 20 تا 50 سانتی متر است پایین ساقه چوبی است در حالی که قسمتهای فوقانی آن سبز رنگ بوده و انشعابهای فراوانی دارد برگهای کوچک متقابل و کم و بیش نیزه ای شکل و بدون دمبرگ هستند[7]. سطح تحتانی برگها از گردی به رنگ متمایل به سفید یا نمد مانند پوشیده شده که دارای غده های فراوان اسانس می­باشد که به علت وجود چنین غده هایی معمولا گل ها به رنگ ارغوانی کم رنگ تا سفید به شکل لوله ای دو لبه صمغی و به طول 5 میلی لیتر دیده می­شود. کاسبرگها کرکدار و غده مانند و دارای براکته های شبیه برگ می­باشند. در شاخه های فرعی گلها به صورت دسته های جانبی و مارپیچی دیده شده و یا به صورت سرگل انتهایی بیضوی یا کروی شکل قرار می­گیرند. همچنین کاسه گل به شکل با لبه دندانه ای کوتاه و صاف است. حالات غیر طبیعی این گیاه آن است که بعضی از پایه های آن گلهای فاقد پرچم هستند و در برخی دیگر پرچم ها زودتر از مادگی رشد می­کنند.

میوه از چهار فندقه کوچک تشکیل شده که در لوله کاسه گل محصور شده است. بذر آويشن گرد و ریز که هر 170000 بذر آن یک اونس ( 3/28 گرم ) وزن داشته و بذور آن برای 3 سال زنده باقی می­ماند.

شیمی گیاه آویشن 

اسانس ماده موثر آویشن می­باشد[8 ]. اسانس آويشن مایعی است زرد یا قهوه ای مایل به قرمز تیره با بوی مطبوع قوی و طعم تند و پایدار و خنک کننده که از تقطیر برگها و سر شاخه های گلدار استخراج میشود [9 ]. و ترکیبی از مواد شیمیایی مختلف است [10].

به هر حال سرشاخه های آویشن حاوی اسانس تانن ها مواد اصلی تلخ ساپونین ها و ضد عفونی کننده های گیاهی می باشند [10]. جدول شماره 1 سایر ترکیبات موجود در اندام های هوایی این گیاه را نشان می­دهد. اسانس آويشن که به اسانس تم موسوم است در مجاورت با نور فاسد می­شود. وزن مخصوص آن بین 915/0 تا 935/0 است و باید در محل خنک شیشه های در بسته کاملا پر و دور از نور نگهداری شود [ 8 ].

مصارف گیاه آویشن

تئو فراست در قرن 14 برای درمان مالیخولیا، آشفتگیهای روحی و بیخوابی مصرف گیاه آویشن را تجویز کرده و دیو سکورید به عنوان مدر این گیاه را به  بیماران توصیه نموده است. سنت هیلدگراد آويشن را برای مداوای عفونت های کبدی، تشنج و تبخال توصیه نموده است. ژان کونزله استفاده از آویشن را برای درمان تب برفکی بسیار مفید و موثر بیان کرده است.

از اسانس آویشن در صنایع مدرن دارسازی برای تهیه داروهای مختلف استفاده می­شود.

از اسانس آویشن به طور گسترده در خمیر دندان ها، کرم ها، لوسیون ها، شوینده ها و صابون ها و در صنایع غذایی برای تهیه فرآورده های غذایی مورد استفاده قرار می­گیرد . همچنین امروزه در کشور، فرآورده های دارویی مختلفی از این گیاه ساخته شده و به عنوان ضد سرفه و خلط آور مورد استفاده بیماران قرار می­گیرد.

اسانس مذکور دارای خاصیت ضد تشنج، ضد نفخ و اثر ضد عفونی کنندگی قوی است که این اثرات مربوط به تیمول و کاواکرول آن است.

از اسانس آويشن  به صورت محلولهای الکلی گاهی در رفع بعضی سو هاضمه ها، اسهال های ساده و رفع کرم استفاده می­شود. اسانس آويشن از جمله ده اسانس معروف است که دارای خواص آنتی اکسیدان، نگهدارنده طبیعی غذا و تاخیر دهنده پیری پستانداران می­باشد و جایگاه خاصی در تجارت جهانی دارد.  همچنین آويشن در انواع غذاها استفاده می­شود و به عنوان ترکیبات معطر در اکثر فرآورده های غذایی مهم نظیر نوشیدنیها و دسرهای لبنی استفاده می­شود.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های شیمی کلیک کنید.

نمونه ای از فهرست منابع انگلیسی:

• 6-Abu – Samra  A , Morris JS and Koirtyohann SR . 1975.Wet ashing  of  some biological samples in a microwave oven . Anal Chem 47:1475-1447.
• 7-Anonymous , 1996 Anonymous, Thyme : Thymus spp.Labiatae . In : F.Fortin , Editor , The visual Food  Encyclopedia: The Definitive practical Guide  to Food and cooking . MacMillan, New York (1996) , p.477
• 8-Barnabas  IJ, Dean JR, Fowlis IA  and  Owen SP. 1995. Extraction  of polycyclic aromatic  hydrocarbons from  highly contaminated  soils using  microwave energy .Analyst 120: 1897-1904.
• Jassie L , Revesz R , Kierstead T , Hasty Eand Matz S. 1997 . Microwave assisted  solvent extraction . In Microwave- Enhanced chemistry .
• 9-Bouraoui  M.,Richard, P. and   Durance, T., 1994.Microwave  and  convective  drying  of  potato  sl1
• 10-Bisset  NG  and Wichtll M . Herbl drugs and phytopharmaceuticals: a handbook  for practice on a scientific basis ; with refrence  to German Commission  E  monographs , 2^nd   ed . CRC  press.    2001,pp  :493-5.
• ices. Journal  of  food process  Engineering,17:353-363.
• 11-Blanco et al., 1998 E. Blanco, R. Morales and R. Pellin, Harvesting and trade of Thymus in Spain. Medicinal plant trade in Europe: conservation and supply, Proceedings of the First International Symposium on the Conservation of Medicinal Plants in Trade in Europe Brussel, Belgium (1998), pp. 50–54.
• 12-Bushbeck, E., Keiner, E. and klinner, J., 1967. Trocknungsphysikalische         warmetechnische  Untersuchung Zur  Trocknung  von Pfefferminze   (Physical and thermal properties affecting drying characteristics of     peppermint).Archiv  fur Landtechnik2,FL pp.163-200.    22- Camel  V .2001.Recent extraction techniques for solid matrices – supercritical  fluid extraction , presssuized  fluid extraction and microwave – assisted extraction : their potential and pitfalls . Analyst 126:1182-1193.
• ….
• …