ادبیات و مبانی نظری شراکت های استراتژیک و اتحاد استراتژیک

شراکت های استراتژیک و اتحاد استراتژیک

در این مقاله سعی داریم شما عزیزان را با مفهوم ادبیات و مبانی نظری شراکت های استراتژیک و اتحاد استراتژیک آشنا سازیم . پس در این باب تیم علمی پژوهشی پایان باما در 100 صفحه وورد خدمت شما عزیزان آن را ارائه داده است .

ادبيات و پيشينه تحقيق

1-2) مقدمه

2-2) منشأ اتحادها

3-2) تعریف شراکت های استراتژیک

4-2) ضرورت و منافع تشکیل شراکت های استراتژیک

1-4-2)نیروهای محیطی

2-4-2) انگیزه­ها

5-2) معایب اتحاد

6-2) انواع شراکت های استراتژیک

1-6-2) شراکت های استراتژیک

2-6-2) شراکت­های غیر سرمایه­ای

7-2) مبانی نظری شراکت های استراتژیک

1-7-2) تئوری هزینه مبادله

2-7-2) دیدگاه منبع محور

3-7-2) دیدگاه مبتنی بر دانش

1-3-7-2) مدیریت دانش در شراکت­های راهبردی

2-3-7-2)عوامل موثر بر حفاظت از دانش محوری

3-3-7-2)رویکردهای مختلف به دانش در شراکت­های راهبردی

4-3-7-2) عوامل موفقیت شراکت­ها از دیدگاه مبتنی بر دانش

4-7-2) دیدگاه شایستگی محور

5-7-2) دیدگاه نهادی

6-7-2)دیدگاه نظریه بازی­ها

8-2)بررسی عملکرد اتحاد

9-2) اتحاد های استراتژیک و عملکرد در صنعت زیست فناوری

10-2) مشخصات اتحاد های استراتژیک

1-10-2)ظرفیت فنی شرکا

2-10-2)نوع اتحاد

3-10-2)روابط شرکای اتحاد

1-3-10-2) اعتماد

2-3-10-2) ارتباطات

3-3-10-2) هماهنگی

4-3-10-2) ارزش مشترک

4-10-2) ساختار اتحاد

5-10-2) ظرفیت جذب

11-2) موفقیت مشارکت

12-2) مدل­های ارزیابی رابطه بین اتحاد و عملکرد

منبع

منشأ اتحاد­ها

استفاده از اتحاد­های استراتژیک در جهت ارتقاء موقیعت رقابتی، پدیده جدیدی نیست. اتحاد استراتژیک، یک استراتژی مهم جنگی بود که به طور گسترده در طی سالیان دراز بکار رفته است (کواِی[1]، 1994؛ کاراجیانیدیس[2]، 2008).

فرماندهان ارتش چینی ایالت­های در حال جنگ (حدود 350 سال قبل از میلاد) برای غلبه بر ایالت­های دشمن یا قوی­تر، به تشکیل اتحاد با ایالت­های دیگر دست می­زدند. در جمله زیر این مطلب کاملاً نمایان است (کواِی، 1994): «هنگام حمله قوی به ضعیف، تو باید حمایت یک ایالت بزرگ و کمک ایالت­های همسایه را بدست آوری». دولت­های اروپایی نیز برای افزایش قدرت­شان با هم متحد شدند. این قبیل اتحاد­ها همچنین یکی از عوامل اصلی افزایش جنگ­های داخلی و در نهایت جنگ­های جهانی قرن بیستم بودند (کواِی، 1994).

اتحاد­های استراتژیک در کسب و کار نیز پیشینه مشابه طولانی دارد، هر چند تا این اواخر آن چنان مستند نشده بود. لینچ[3] (1989) بیان کرد که نخستین همکاری­های کسب و کار در مصر باستان شکل گرفته است، هنگامی که تجار درفعالیت­های تجاری شان با هم همکاری می­کردند. فقدان اطلاعات و مستندات، مانع اظهار نظر قطعی درباره گرایش تاریخی به انواع اتحاد­های استراتژیک کسب و کار می­گردد (کواِی، 1994).

ضمناً تحقیق گومز- کسرز[4] بیان می­کند که شکل­گیری سرمایه­گذاری مشترک در پاسخ به تغییر ماهیت رقابت جهانی و تغییر قابلیت­های سازمانی شرکت­ها بوجود آمده است (گومز- کسرز، هیج دورن و همکاران، 2006). عمومیت و شهرت اتحاد­های استراتژیک کاملاً جدید است و به دهه 1980 بر می­گردد و اکنون در مرحله میانی در کسب و کار جهانی قرار دارد. منشأ اتحاد­ها در قراردادهای رسمی جای دارد (کاراجیانیدیس، 2008).

[1]Koay

[2] Karagiannidis

[3]Lynch

[4]Gomes-Casseres

تعریف شراکت­ های استراتژیک

با وجود اینکه محققین تعاریف مختلفی از شراکت های استراتژیک ارائه نموده­اند، می­­توان گفت که این تعاریف علیرغم استفاده از تعابیر متفاوت- ائتلاف استراتژیک، همکاری استراتژیک، شراکت های استراتژیک ، مشارکت راهبردی و …- در نهایت به مفهوم مشترکی اشاره دارند (لین[1]، 2007). به طور کلی در توصیف شراکت های استراتژیک از جنبه­های مختلفی به این شراکت­ها توجه شده است. برای مثال، پانسیری[2] (2007) از نقطه نظر دستیابی به اهداف استراتژیک، شراکت های استراتژیک را قرارداد­ها و توافقات هدفمند میان دو یا چند سازمان مستقل می داندکه در تناسب با استراتژی ­های کلی شرکاء بوده و آن­ ها را در دست یابی به اهداف مهم استراتژیک- سودمند برای طرفین- یاری می­کند(پانسیری، 2007).

آیرلند و همکارانش (2002) از بعد تکمیل منابع، شراکت های استراتژیک توافق و همکاری میان دو یا چند شرکت معرفی می­کنند که از طریق تسهیم منابع، ارتقاء موقعیت رقابتی و عملکردی خود را پی می­گیرند (آیرلند، هیت و وایدیاناث، 2002). واراداراجان و کانینگهام[1] (1995) با لحاظ نمودن هر دو نگاه، بیان می­کنند شراکت های استراتژیک ، نمودی از استراتژی­های مشارکتی بین سازمانی هستند که متضمن تجمیع مهارت­ها و منابع شرکاء به منظور دستیابی به یک یا چند هدف مرتبط با اهداف استراتژیک آنها است.

براساس تعریف پارک[2] (1993) شراکت­های استراتژیک توافقات ومراودات مستمر و مشارکتی بین سازمان­ها بوده و در­بر­گیرنده جریانات و روابطی است که طی آنها منابع و شیوه­های مدیریتی دو سازمان مستقل به منظور دستیابی مشترک به اهداف فردی مرتبط با ماموریت و استراتژی­های هر کدام از سازمان­های شریک به کار گرفته می­شود (واراداراجان و کانینگهام، 1995). آکر[3] (1992) نیز از بعد قرارداد و همکاری­های کوتاه و بلند مدت چنین اظهار می­کند که شراکت های استراتژیک، یک همکاری بلند مدت و رسمی است که تمامی فعالیت­های شرکت را ترکیب  می­نماید (لین، 2007).

[1]Varadarajan and Cunningham

[2]Park

[3]Aaker

[1]Lin

[2] Panshiri

ضرورت و منافع تشکیل شراکت های استراتژیک

اکثر شرکت­های بین المللی برای دستیابی به اهداف استراتژیک خود بر شراکت های استراتژیک تکیه می­کنند. کاپلان[1] (1993)، نیرو­های محیطی و انگیزه­های سازمانی را در ورود سازمان­های بین المللی به شراکت­های استراتژیک اثر­گذار می­داند (سیری­وهرن[2]، 1997). بر این اساس، می­توان گفت که منطق موجود در پس تشکیل شراکت های استراتژیک ­دو عنصر اصلی را در بر دارد: نیروهای محیطی و انگیزه­ها.

[1]Kaplan

[2]Siriwohern

معایب اتحاد

با وجود منافع بسیار اتحاد­ های استراتژیک، تعدادی زیان نیز وجود دارد. نخستین زیان برای برای اتحاد­ های استراتژیک، فقدان کنترل جامع است. در هر اتحاد، یک شرکت باید مقداری از منابعش را از دست دهد و تا اندازه­ای آن­ها را در دستان یک طرف خارجی قرار می­دهد. این مشکل می­تواند تشدید شود اگر اندازه یا قدرت نسبی یا سهم نسبی طرفین نابرابر باشد. شرکت کوچک­تر با منابع کمتر گرایش خواهد داشت، تا از استقلال خود حمایت کند و سرنوشت خود را کنترل کند؛ در حالی­که شرکت بزرگتر ممکن است خواهان صرف نظر از برخی شاخص­های کنترل باشد، اما اگر اهدافش برآورده نشود حقوقی را برای کسب کنترل بیشتر برای خود کنار می­گذارد.

هنگامی­که اتحاد استراتژیک به شکل سرمایه­گذاری مشترک است، این مشکل اندکی به وسیله ایجاد فعالیت به صورت مستقل از هر دو طرف تا جایی که امکان دارد، کاهش می­یابد. در شرایط سرمایه­گذاری اقلیت، با ایجاد کنترل و توازن مناسب بر طرز نظارت اتحاد از طریق توافقات بین قرض دهنده و گیرنده برای تغییر شرایط وام، توافقات سهام­داران، یا با دیگر رأی دهند­گان و توافقات مدیریتی، به این مشکل رسیدگی می­شود (وی[1]، 2000).

دوم، اتحاد­های استراتژیک مستلزم زمان و منابع مدیریتی زیادی هستند. اداره آن­ها می­تواند بسیار سخت باشد، از این رو آن­ها شامل رسیدگی به یک شریک خارجی و اشتراک کنترل، منابع و تصمیم­گیری را در بر می­گیرند. همچنین، شرکت­ها برای هماهنگی بین تعداد اتحاد­های مختلف برای اطمینان از اینکه آن­ها منابع را در جهت دستیابی به اهداف نهایی به حداکثر خود رسانیده­اند، باید زمانی را برای مدیریت صرف کنند (وی، 2000).

سوم، اتحاد ­های استراتژیک می­توانند انعطاف پذیری مشارکت­ کننده­ ها را در دست زدن به دیگر اتحاد­ها، اکتساب­ها (خرید) یا دیگر تعاملات محدود ­سازد، که در آن وابستگی بیش از حد شریک ضعیف­تر به شریک قوی­تر ایجاد می­شود. این می­تواند مضر باشد اگر عملکرد شریک قوی­تر در حق اتحاد را بدتر سازد یا اگر کسب و کار شریک قوی­تر، پیشرفت­های منفی و ناسازگار را به بار آورد (وی، 2000).

[1]Wei

انواع شراکت های استراتژیک

بررسی انواع اتحاد­های موجود در شراکت های استراتژیک به منظور شناخت ویژگی­های هریک از آن­ها می­تواند ما را در انتخاب یک اتحاد مناسب یاری کند. اما هریک از اتحاد­ها ویژگی­های مختص به خود دارند که بر حسب نیاز در موقعیت­های خاصی قابل اجرا و تطبیق می­باشند (پلیسِلی[1]، 2003). اتحاد­های استراتژیک بسیاری از شکل­های متفاوت همکاری بین شرکت­ها را شامل می­شوند. واژه اتحاد­ های استراتژیک، ائتلاف[2]، شبکه­ها[3]، اتحاد­ها[4]، مشارکت­ها[5] و پیوندها[6] را شامل می­شود. بر طبق نظر گاستافسون[7] سه نوع اصلی از اتحاد­های استراتژیک وجود دارد (سلن و ولرگارد[8]، 2003):

• همکاری لیسانس
• پیمان­های همکاری یا سرمایه­گذاری مشترک قراردادی
• سرمایه­گذاری­های مشترک

همچنین داساج، گرت و مایکل[9] (2000) اتحاد­ها را به اتحاد­های مقیاس (اتحاد­هایی که ورود به بازار­های جدید و صرفه­جویی به مقیاس را تسهیل می­­کنند) و اتحاد­های رابط که دسترسی به منابع مکمل و کمیاب را فراهم می­سازد، تفکیک می­کنند (داساج، گرت و همکاران، 2000).

براون و پاتین سون[10] (1995) به اتحاد ­های استراتژیک به عنوان تناسب و تطابق در تکنولوژی­ها، محصولات، مهارت­ها و دانش، بین دو یا چند شرکت می­نگرند؛ که در آن شرکاء در جستجوی یادگیری و اکتساب از همدیگر هستند. اسپکمن[11] (2002) اصطلاح اتحاد را به صورت اتحاد­های موقتی[12] یا اتحاد­های شبکه­ای که شامل بیشتر از دو طرف است و اغلب برای دستیابی به استاندارد­های صنعت طراحی می­شوند و گونه­ی جدیدی از اتحاد­ها هستند؛ طبقه­ بندی می­کند. اتحاد­های موقتی در راستای دست­یابی به موفقیت­هایی با چشم­انداز کوتاه و محدود و کم دامنه تأکید دارند و گرایش کمتری به نتایج پایانی دارند (کاراجیانیدیس، 2008).

[1]Pellicelli

[2]Coalitions

[3]Networks

[4]Alliances

[5]Partnerships

[6]Hybrids

[7]Gustafsson

[8]Sellen & Wellergard

[9]Dussauge, Garratte & Michael

[10]Brown & Pattinson

[11]Spekman

[12]Interimistic Alliances

مبانی نظری شراکت ­های استراتژیک

چارچوب­های نظری مختلفی برای تشریح و توضیح شکل­گیری و عملکرد شراکت های استراتژیک مطرح و به کار گرفته شده است. این مبانی ما را به این باور می­رساند که عدم اطمینان از بازار، محرک­های موجود برای افزایش کارایی، وابستگی به منابع، ناهمگونی منابع و مهارت­ها و در نهایت، عوامل و مشخصه­های بازار رقابت ناقص، شرکت­ها و سازمان­ها را بر آن می­دارد تا در جدال برای کسب مزیت رقابتی به تشکیل شراکت با دیگران روی آورند (واراداراجان و کانینگهام، 1995). از میان این نظریه­ها به دیدگاه هزینه مبادله، دیدگاه منبع محور، دیدگاه دانش محور، دیدگاه شایستگی محور، نظریه بازی­ها و دیدگاه نهادی اشاره می­شود.

تئوری هزینه مبادله ([1]TCE)

در تئوری هزینه مبادله تصمیم­گیری در سازمان بر مبنای کاهش هزینه مبادله و هزینه تولید می­باشد (کوس،1937؛  ویلیامسون، 1975). هزینه مبادله عبارتست از هزینه­های راهبری سیستم اقتصادی، که این هزینه­ها متمایز از هزینه­های تولید هستند. هزینه مبادله در سیستم­های اقتصادی معادل اصطکاک در سیستم­های فیزیکی است (ویلیامسون، 1985: 45). نظریه هزینه مبادله بواسطه معرفی شراکت های استراتژیک به عنوان نوعی واسطه یا ساختار مدیریت ترکیبی، به توضیح مشخصه­های مختلف این شراکت­ها می­پردازد (آیرلیند، هیت و وایدیاناث، 2002).

به زعم ویلیامسون بازار­ها و سلسله مراتب دو شق متمایز برای انجام معاملات و بده بستان­ها هستند. بنابراین، هرگاه شرایط بازار کارایی لازم را برای تسهیل معاملات نداشته باشد، “بده بستان­ها” به درون ساختار­های سلسله مراتبی بنگاهها، موسسات یا به طور کلی سازمانها کشیده می­شوند. برای مثال ادغام بنگاه­ها در یکدیگر و جذب یک یا چند موسسه بوسیله یک سازمان، بنگاه­ها و موسساتی را که قبلاً به صورت مستقل و منفرد با یکدیگر معاملاتی را انجام می­دادند را در محدوده یک سازمان بزرگ، ناگزیر از تبعیت از مقررات داخلی یک سلسله مراتب- و نه ملزم به تسلیم در برابر قوانین بازار آزاد- می­سازد (رحمان سرشت، 1377: 267).

[1]Transaction Cost Economics

ساختار اتحاد

رویکرد­های یادگیری سازمانی و رابطه­ای، دو ویژگی مهم مجموعه اتحاد را مشخص می­سازد. رویکرد رابطه­ای بیان می­کند که ساختار اتحاد­ها، دلایل مهمی برای ایجاد بهره اقتصادی دارد. برای مثال، ویژگی­های ساختاری از قبیل نظارت، آرایشات اشتراک قدرت، وابستگی، یا عدم تقارن را می­توان از استدلالات مختلف برای حفظ و تصاحب بهره اقتصادی دانست. این ویژگی­ها معمولاً مالکیت، سازمان و مدیریت خود اتحاد را منعکس می­کند (جرج، زهرا و همکاران، 2001).

رویکرد یادگیری همچنین بیان می­کند که ویژگی­های اتحاد بر توانایی شرکت برای یاد گرفتن از شریکش تأثیر می­گذارد. روشی که یک اتحاد ایجاد و اداره می­شود، می­تواند اعتماد را تحریک و فرصت طلبی را کاهش دهد، عواملی که می­تواند تبادل اطلاعات و اشتراک دانش را میان شرکا تقویت کند (کیل، دایر و همکاران، 2002).

موفقیت مشارکت [1]

بیگادیک[2] (1979) اشاره می­کند که در دوره­ای از توسعه ایده، معیار­های ارزیابی شامل یک شاخص از بقا، توسعه محصول جدید و رضایت از روند کسب و کار است. در دوره تجاری سازی، ارتقاء آگاهی نام تجاری و رشد فروش نسبت به بقا مهم­تر هستند. در دوره رشد، سهم بازار، جریان نقدی و بهره­وری شاخص­های اصلی برای ارزیابی موفقیت مشارکت جدید هستند. در نهایت، در دوره ثبات، سود، سهم بازار، بهره­وری، عملکرد داخلی و توسعه آتی، فاکتور­های کلیدی تعیین کننده موفقیت مشارکت جدید هستند (زهرا، 1996).

لی (2007) بر طبق ادبیات مورد ملاحظه در بالا بیان می­کند، ارزیابی از موفقیت یک مشارکت جدید با استفاده از دو متغیر مشاهده شده عملکرد توسعه محصول جدید و موفقیت تجاری صورت می­گیرد.

با توجه به مطالعه کوپر و کلاینشمت[3] (1995)، لی (2007)، 4 معیار برای محک عملکرد توسعه محصول جدید پیشنهاد می­کند: (1) میزان موفقیت محصول جدید؛ (2) نرخ موفقیت فنی برنامه توسعه محصول جدید؛ (3) میزان سودآوری برنامه محصول جدید شرکت (در طول 3 سال قبل) نسبت به میزانی که بر روی آن هزینه شده است؛ و (4) موفقیت محصول جدید در تحقق اهداف کسب­و­کار. به طور همزمان، 4 معیار برای محک موفقیت تجاری شرکت پیشنهاد می­کند: (1) تأثیر برنامه محصول جدید بر فروش؛ (2) تأثیر برنامه محصول جدید بر سود؛ (3) موفقیت محصول جدید در برآوردن اهداف فروش/ سود؛ و (4) سودآوری برنامه محصول جدید نسبت به رقبا.

[1]Venture Success

[2]Biggadike

[3]Cooper&Kleinschmidt

شراکت های استراتژیک

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های مدیریت کلیک کنید.

نمونه ای از منابع فارسی و لاتین جهت مطالعه بیشتر اتحاد ها و شراکت های استراتژیک

منابع فارسي

1. بازرگان، عباس (1376)، “روش­های تحقیق در علوم رفتاری”، تهران: انتشارات آگاه.
2. حاجی پور، بهمن و کرد، مرتضی (1390). اثرات پیمان­های راهبردی بر روابط بین یادگیری سازمانی، نوآوری و عملکرد مالی شرکت، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات مدیریت بهبود و تحول، سال 21، شماره 64، تابستان 90، ص 141-166.
3. حافظ نيا، محمدرضا، “مقدمه اي بر روش تحقيق در علوم انساني”، تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوين کتب علوم انساني دانشگاهها (سمت)، 1382.
4. حافظ­ نیا، محمد­­رضا (1387)، “مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی”، تهران، انتشارات سمت.
5. خاکي، غلامرضا (1382)، “روش تحقيق با رويکرد پايان نامه نويسي”، انتشارات بازتاب.
6. خاکی، غلامرضا (1384)، “روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی”، تهران: کانون فرهنگی انتشارات درایت، چاپ دوم.
7. دانايي فرد، حسن، الواني،مهدي و عادل آذر (1383)، “روش شناسي پژوهش کمي در مديريت: رويکردي جامع”، تهران: انتشارات صفار-اشراقي.
8. ساروخانی، باقر (1388)، “روش­های تحقیق در علوم اجتماعی”، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اقتصادی، تهران، چاپ شانزدهم.
9. سکاران، اوما (1381)، “روشهاي تحقيق در مديريت”، ترجمه محمدصائبي و محمودشيرازي، تهران: موسسه آموزش و پژوهش مديريت و برنامه ريزي.
10. شکیب­فر، سعید؛ آذری خجسته، محمد و کیانفر، کامران. ایجاد اتحاد­های استراتژیک بین صنعت و دانشگاه. مقاله ارائه شده به پنجمین کنفرانس بین المللی مهندسی صنایع. بازیابی شده در 2 بهمن 1392.
11. …
12. …

منابع انگليسی

1. Antoldi, Fabio, Benedetto, Cannatelli. (2008) Managing the Two Dimensions of Rationality in Building Strategic Alliances among SMEs: The I-Style Experience in The Furniture Cluster of Brianza, Collana Working Paper, And Available:http://www.unicatt.it/unicattolica/centriricerca/cersi/allegati/wp32008.pdf.
2. Antonic, B. and I. Proden (2008). “Alliances, Corporate technological entrepreneur ship and firm performance: Testing a model on manufacturing firms.” Technovation, 28(5): 257-265.
3. Economicwelfareandtheallocationofresourcesforinvention.In:NelsonRR,editor.Therateanddirectionofinventiveactivity:economicandsocialfactors.NJ:Princeton University Press; 1962.
4. Barley SR, Freeman J, Hybels RC. Strategic alliance in commercial biotechnology. In: Nohria N, Eccles RG, editors. Networks and organizations. Cambridge, MA: Harvard Business School Press; 1992.
5. Bahreini, M.A. and Aghaee, A., 2008, “Business Improvement through Nano-Network Design”, International Conference on Nanotechnology, Abu Dhabi, UAE.
6. Biggadike RE. Corporate diversification: entry, strategy and performance. Boston, Mass.: Harvard University Press; 1979.
7. Brown, L. and H. Pattinson (1995). “Information technology and telecommunication s: impact on strategic alliance formation and management.” Management Decision, 33(4): 41-51.
8. Calantone, R. J., S. T. Cavusgil, et al. (2002). “Learning orientation, firm innovation capability, and firm performance.” Industrial Marketing Management, 31: 515-524.
9. Ceglie, G. and Dini, M., 1999, “SME Cluster and Network Development in Developing Countries: The Experience of UNIDO”, available from: www.unido.org/fileadmin/ import/user files/russof/giopaper.pdf
10. Chathoth, P. K. and M. D. Olsen (2003). “Strategic Alliances: a hospitality industry perspective.” International Journal of Hospitality Management, 22(4): 419-434.
11. Chatman EA. Channels to a larger social world: older women staying in contact with the great society. Libr Inf Sci Res 1991; 13(3): 281–300.
12. Chen, Y. S., M. –J. J. Lin, et al (2009). “The positive effects of relationship learning and absorptive capacity on innovation performance and competitive advantage in industrial markets.” Industrial Marketing Management, 38: 152-158.
13. …
14. …

شراکت های استراتژیک و اتحاد استراتژیک