قیمت 19,000 تومان
| 1-1-مقدمه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 1 |
| 2-1- منشأ و اهميت گياهي . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 3 |
| 3-1- خصوصيات گیاهشناسی گلرنگ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 3 |
| 1-3-1-ساقه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 3 |
| 1-3-1- برگ و خار . . . . . . . ………….. | 4 |
| 3-3-1-ريشه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 4 |
| 4-3-1-گل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 5 |
| 5-3-1-ميوه. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 5 |
| 4-1-ارقام گلرنگ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 6 |
| 1-4-1-ارقام داخلي. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 6 |
| 2-4-1- ارقام خارجي . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 7 |
| 5-1-آبياري گلرنگ . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 8 |
| 6-1-نياز آبي گياه گلرنگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 8 |
| 7-1-مراحل رشد و نمو گلرنگ. . . . . . . . . . | 9 |
| 8-1-تعریف تنش خشکی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 11 |
| 9-1- مکانيسمهاي مقاومت به خشکي. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 12 |
| 10-1-چگونگي پيدايش تنش آبي…. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 13 |
| 11-1- تاثیر تنش خشکی بر رشد و نمو گلرنگ.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 13 |
| 1-11-1-اثرات فیزیولوژیکی تنش خشکی بر گلرنگ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 18 |
| 12-1- تاثیر تاریخ های کاشت مختلف بر عملکرد واجزای عملکرد گلرنگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 21 |
| 13-1- تاثیر کاربرد ارقام مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 25 |
منابع
گياه گلرنگ
منشأ و اهميت گياهي گلرنگ
گلرنگ يا کافشه از گياهان دنياي قديم است که در منطقه وسيعي از ژاپن تا شرق آفريقا کشت ميشده است (احمدی،1371). همچنين يکي از گياهان مهم در کشاورزي مناطق خشک و نيمهخشک هند، ايران، مصر و ساير کشورهاي مديترانهاي ميباشد (خواجه پور،1383 ؛ زینعلی،1378).
از گلرنگ در گذشته جهت توليد رنگ استفاده ميشده است (احمدی،1371). گلبرگهاي گلرنگ داراي دو ماده رنگي به نام کارتاميدين و کارتامين ميباشد که کارتاميدين به رنگ زرد بوده و در آب محلول است و کارتامين به رنگ قرمز و نامحلول در آب است (احمدی،1371). از گلبرگهاي قرمز و زرد جهت رنگرزي پارچه و تهيه رنگ غذا استفاده ميشده است (خواجه پور،1383).
امروزه از گلبرگهاي آن براي تهيه رنگهاي آرايشي و نوشابههاي الکلي استفاده ميشود. گاهي هم گلهاي آن توسط افراد سودجو به عنوان زعفران تقلبي مورد استفاده قرار ميگيرد (خواجه پور،1383). امروزه هدف اصلي کشت گلرنگ، استخراج روغن از دانه آن می‌باشد. درصد روغن دانه در بعضي ژنوتيپهاي گلرنگ در شرايط مساعد تا 45 درصد ميرسد (زینعلی،1378).
خصوصيات گیاهشناسی گلرنگ
گلرنگ گياهي است يكساله با نام علمي كارتاموس تينكتوريوس (Carthamus tinctorius L.) ازخانواده مركبان[1] كه اغلب به منظور توليد بذر كشت ميشود (خواجه پور،1383). گياهي پر شاخ و برگ، علفي، شبه خاردار و يكساله ميباشد (خواجه پور،1383). در ايران علاوه بر گونه زراعي گلرنگ، گونههاي وحشي آن نيز در بسياري از مناطق به وفور يافت ميشوند. كشور ما از لحاظ ذخاير ژنتيكي گلرنگ يكي از غنيترين مناطق جهان به شمار ميرود (ابوالحسنی و سعیدی،1385). اين گياه از نظر سيستم فتوسنتزي جزو گياهان سه كربنه است (احمدی،1371).
ساقه
ساقه گلرنگ استوانهاي محكم، صاف و بدون كرك و در منطقه يقه تا حدودي ضخيم، با افزايش شاخهدهي نازكتر شده و در زمان رسيدگي ترد و شكننده ميگردد (ابوالحسنی و سعیدی،1385). وجود حالت شكننده در ساقه يك خصوصيت ژنتيكي بوده و ميزان آن بسته به سن و ژنوتيپ متغير است (احمدی،1371).
ارتفاع نهايي بوته يك ويژگي مربوط به واريته است، ولي تحت تاثير شرايط محيطي مثل آب و هواي منطقه، حاصلخيزي، شوري و رطوبت خاك و همچنين عوامل زراعي مانند تراكم گياهي و تاريخ كاشت قرار گرفته و بين 50 تا 200 سانتيمتر متغير ميباشد (ابوالحسنی و سعیدی،1385).
ساقه گلرنگ در اوايل رشد سبز رنگ است ولي به مرور زمان كمرنگ شده و در مرحله رسيدگي به رنگ كرم در ميآيد. از بخش فوقاني ساقه اصلي ساقههاي فرعي مستحكمي منشعب ميشوند. ارتفاع اولين شاخه فرعي و زاويه آن با ساقه اصلي بستگي به ژنوتيپ، مديريت زراعي و فضاي رشد دارد. به طور كلي وقتي ارتفاع ساقه اصلي به 20 تا 40 سانتيمتر ميرسد، شاخههاي فرعي از بخش فوقاني آن منشعب ميشوند (احمدی،1371).
زاويه شاخه با ساقه در ارقام مختلف معمولا بين 20 تا 60 درجه تغيير ميكند ولي در بعضي از ارقام زاويه شاخه با ساقه بين 10 تا 20 درجه (مجاور هم) و در بعضي 60 تا 90 درجه (پراكنده) و در بعضي زاويه فوق به بيش از 90 درجه (خوابيده) هم ميرسد. به طور كلي اين زاويه تابعي از عوامل محيطي و ژنتيكي است (خواجه پور،1383).
برگ و خار
برگها بيضي شكل، بدون دمبرگ، بدون كرك و به رنگ سبز تيره بوده و با آرايش مارپيچي روي ساقه قرار دارند. شكل برگ در قسمتهاي مختلف ساقه متفاوت است. بزرگترين برگها در وسط ساقه اصلي ظاهر ميشود. برگهاي بخش تحتاني گلرنگ ساده و بدون خار ميباشند. برگهاي فوقاني بوته ممكن است از بدون خار تا پرخار تيغي باشد (احمدی،1371). صفت خاردار بودن از شرايط محيطي تاثير نميپذيرد (احمدی،1371). البته وجود خار در برگ در زراعتهاي سنتي بيش از زراعتهاي مكانيزه باعث مشكل در مديريت مزرعه ميگردد (خواجه پور،1383). در كشور چين به دليل استفاده از گلچههاي گلرنگ براي تهيه انواع دارو، تمايل به كشت ارقام زراعي بدون خار بيشتر است (خواجه پور،1383).
اندازه برگها بسته به رقم معمولا داراي طول 10 تا 15 سانتيمتر و عرض5/2 تا 5 سانتيمتر ميباشد. حاشيه برگها به اشكال مختلفي نظير مضرس، بدون بريدگي، با بريدگي عميق و ناقص ديده ميشود (احمدی،1371).
ريشه
ريشه گلرنگ قوي، مستقيم، توسعه يافته و داراي ريشههاي جانبي زيادي ميباشد. ريشهها ميتوانند تا عمق نزديك به 3 متر در خاكهاي عميق، نفوذپذير، مرطوب و گرم نفوذ كنند و آب و مواد غذايي را از اعماق خاك جذب نمايند (زینعلی،1378). در گلرنگ فقط يك ريشه اصلي ديده ميشود، اما گاهي اوقات ريشههاي فرعي زيادي تا عمق 60 تا 90 سانتيمتر توسعه پيدا ميكنند (زینعلی،1378). علت اصلي سازگاري گياه در آب و هواي خشك و نواحي با رطوبت سطحي كم، وجود چنين سيستم ريشهاي عميق و كارآمد است (احمدی،1371).
گل
انتهاي آزاد ساقه اصلي و ساقههاي فرعي گلرنگ به يك گلآذين ختم ميشود. در نتيجه گلرنگ در زمره گياهان رشد محدود يا گلانتهايي قرار ميگيرد. گلآذين گلرنگ طبق ناميده ميشود و از نوع كلاپرک است (میرزاخانی و همکاران،1381). تراكم بوته روي تعداد طبق و اندازه آنها تاثير ميگذارد و معمولا تراكمهاي كمتر در زراعت گلرنگ باعث ايجاد طبقهاي گل بيشتر و بزرگتر ميشوند. هر طبق 5/1تا 5/3 سانتيمتر قطر دارد و از گلچههاي متعدد تشكيل شده است، كه روي يك نهنج نسبتا هموار و مدور به صورت نزديك به هم مجتمع شدهاند. تعداد گلچهها بسته به واريته و شرايط محيطي بين 20 تا 180 عدد متغير است و هر گل ميتواند مولد يك دانه باشد (خواجه پور،1383).
گلرنگ از زير تيره لولهگليهاست كه هر گل شامل پنج گلبرگ بوده و جام گلچههاي آن پيوسته و لوله مانند است. تعداد پرچمها پنج عدد است كه در ناحيه ميله مستقل ميباشند و در قسمت بساك متصل بوده و به صورت يك لوله ميله درآمدهاند كه كلاله را در بر ميگيرند (احمدی،1371).
گلدهي در هنگام صبح اتفاق ميافتد. گلدهي يك طبق ظرف 3 تا 5 روز تكميل ميشود ولي طول دوره گلدهي در هر بوته و در هر مزرعه زياد است و از 10 تا 40 روز به طول ميانجامد (احمدی،1371).
رنگ گل ميتواند از زرد مايل به سفيد تا قرمز پرتغالي تغيير كند كه معمولترين رنگ آن زرد تيره است (احمدی،1371).
میوه گلرنگ
ميوه گلرنگ از نظر گياهشناسي آكن يا فندقه[2] ناميده ميشود. دانه از نظر شكلي شبيه يك دانه كوچك آفتابگردان است ولي پوسته آن فيبر بيشتري داشته و ضخيمتر است. دانه به رنگهاي سياه، زرد، سفيد يا كرمي با سطح خارجي صاف ديده ميشود. دانهها معمولا فاقد زوايد كركي هستند اما روي بعضي از دانهها كه معمولا در مركز طبق قرار دارند ممكن است زوايد كركي وجود داشته باشد. ذخيره روغن در لپهها انجام ميشود. وزن هزار دانه گلرنگ از 35 تا 50 گرم متغير است. دانه گلرنگ داراي 30 تا 64 درصد پوسته و 12 تا 22 درصد پروتئين ميباشد (خواجه پور،1383). ژنوتيپهاي پوسته نازك روغن بيشتري داشته ولي اين ژنوتيپها قابليت انبارداري و خرمنكوبي مطلوب ندارند (عسیسی،1385).
تركيب دانه، ميزان روغن و كيفيت آن از نظر تركيب اسيدهاي چرب، علاوه بر اينكه تحت تاثير واريته قرار ميگيرد، ميتواند تحت تاثير شرايط محيطي نيز قرار گيرد. از جمله عوامل محيطي تاثيرگذار بر اين صفات، ارتفاع منطقه، دماي شب و ميزان بارندگي در طول گلدهي ميباشند (عسیسی،1385).
ارقام گلرنگ
گلرنگ داراي ارقام بسيار متنوعي است که از نظر رنگ گل، ارتفاع بوته، شکل برگ، شکل ساقه، خاردار بودن، ميزان روغن، ترکيب اسيدهاي چرب، ميزان پروتئين، مقاومت به سرما، حساسيت به بيماريها و آفات، طول فصل رشد، وزن دانه و صفات ديگر با هم تفاوت دارند. در طول چند دهه اخير ارقام زراعي گلرنگ به لحاظ صفات مختلف اصلاح شده و ضمن حذف صفات نامطلوب آنها، صفات جديد مطلوبي به آنها اضافه شده است. به طور کلي وضعيت ارقام اصلاح شده در سالهاي اخير از لحاظ درصد روغن، عملکرد کل دانه، درصد پوسته دانه و مقاومت به آفات و بيماريها و ساير صفات بهتر از ارقام قديم است (خواجه پور،1383).
آبیاری گلرنگ
گلرنگ به عنوان يک گياه زراعي مطلوب مناطق خشک و نيمه خشک است. ريشه گلرنگ پس از توسعه کامل مي تواند رطوبت موجود در اعماق زياد خاک، حتي عمق پايين تر از 5/2 متر را تخليه و از آن به طور موثري استفاده نمايد. اگر در موقع کاشت بذر، آب قابل استفاده خاک براي گياه در حد مطلوب باشد، انجام يک يا دو آبياري قبل از مرحله گلدهي براي حصول عملکرد مطلوب دانه کافي مي باشد.
آبياري بي رويه موجب افزايش رشد رويشي و تاخير در رسيدگي مي شود که کاهش عملکرد دانه، مقدار روغن و پروتئين را در پي دارد زيرا در اين صورت گياه فرصت کافي براي تکميل چرخه زندگي و رسيدگي کامل را نخواهد داشت. در آزمايشی مشخص شد که حداکثر عملکرد هنگامي به دست آمد که آبياري در ابتداي تشکيل جوانه گل انجام شد. به طور کلي گلرنگ در دوره ابتدايي مرحله تشکيل جوانه گل تا پايان شکوفايي گل ها يک مصرف کننده قوي آب محسوب مي شود.
آبياري ناکافي و کم بودن مقدار رطوبت خاک، عامل اصلي کاهش عملکرد دانه گلرنگ در بسياري از مناطق است هر چند که ميزان آب مورد نياز گياه و تاثير کاهنده تنش رطوبتي بر عملکرد دانه در تمام مراحل رشد گياه يکسان نمي باشد. بررسي نتايج آزمايش هاي متعدد نشان داد که درصد روغن دانه در هيچ يک از ارقام گلرنگ تحت تاثير رژيم هاي آبياري قرار نمي گيرد مگر اينکه آب مصرف شده در آبياري به قدري زياد باشد که موجب رشد رويشي بيش از حد و در نتيجه تاخير در رسيدگي و نارس بودن بذرها در موقع برداشت شود يا اينکه تنش رطوبتي به قدري شديد باشد که پر شدن دانه ها دچار اختلال شده و موجب افزايش نسبت پوسته به دانه شود. تنش معمولاً به عنوان يک عامل خارجي که اثرات سوء بر گياه بجا مي گذارد تعريف مي شود.
مراحل رشد و نمو گلرنگ
تعيين مراحل نموي گياه جهت مشخصکردن مراحل بحراني و حساس چرخه رشد و نمو گياه به عوامل محيطي مفيد ميباشد (خواجه پور،1383). در تقسيمبندي خواجهپور (1371) مراحل نمو گلرنگ از نظر زراعي شامل سبزشدن، به ساقهرفتن، تشكيل طبق، گلدهي و رسيدگي فيزيولوژيک ميباشد. طول هر يک از اين مراحل توسط عوامل محيطي متعددي از جمله درجه حرارت، طول روز، رطوبت، تاريخ کاشت و همچنين عوامل ژنتيکي کنترل ميشود (خواجه پور،1383).
کاشت مؤثر زماني است که بذور کاشته شده شروع به جذب آب از خاک نمايند. اين زمان معادل تاريخ کاشت در خاک مرطوب، وقوع اولين باران مؤثر در کاشت پایيزه ديم در خاک خشک و يا انجام اولين آبياري در کشت آبي است (زینعلی،1378).
سبز شدن را زماني ميدانند که لپهها در 50 درصد از نقطههاي کاشت سر از خاک بيرون آوردهاند و از يکديگر کاملا جدا شده و به حالت افقي قرار گرفته باشند (زینعلی،1378). فاصله زماني بين کاشت تا سبز شدن به درجه حرارت و رطوبت لايه سطحي خاک بستگي دارد (خواجه پور،1383).
پس از سبز شدن، گياه مرحله رزت را آغاز ميکند. در اين مرحله گياه تعدادي برگ توليد ميکند که به شکل خوابيده بر روي زمين قرار دارند. مرحله رزت در گلرنگ بعد از سبز شدن گياهچه آغاز شده و گياه در اين مرحله داراي رشد کند ميباشد و با شروع افزايش فاصله ميانگرهها و در نتيجه ظهور ساقه اصلي پايان مييابد (خواجه پور،1383). طول اين دوره در ارقام روز کوتاه 30 تا 40 روز و در ارقام روز بلند تا 120 روز بالغ ميشود (زینعلی،1378).
با پيدايش اولين تحريکات گلدهي در گياه، ميانگرهها شروع به رشد ميکنند و گياه به ساقه ميرود. اين زمان را با مشاهده اولين ميانگره به طول يک سانتيمتر مشخص ميسازند (زینعلی،1378).
همراه با افزايش رشد طولي ساقه، مريستم انتهايي به صورت گلآذين در ميآيد و گلآذين به صورت تکمه در انتهاي ساقه اصلي مشاهده ميگردد (زینعلی،1378). در مرحله رويت طبق هنگامي که قطر طبق تازه تشکيل شده در ساقه اصلي 1 سانتيمتر شده باشد، تعداد جوانههاي گل در طبق مشخص ميشود (خواجه پور،1383). رويت طبق 2 تا 3 هفته پس از ساقهدهي آغاز ميشود و بسته به تراکم گياهي، رطوبت قابل استفاده و ژنوتيپ متفاوت است (خواجه پور،1383).
تداوم رشد طبق به مرحله گلدهي ختم ميشود. شروع گلدهي با خروج جام گل از خارجيترين حلقه گلهاي طبق اصلي آغاز ميشود و به سمت داخل تداوم مييابد (خواجه پور،1383). گلدهي يک طبق طي 3 تا 5 روز تکميل ميشود. بايد توجه داشت که گلدهي تمام طبقها در يک بوته بسته به رقم، محيط و تراکم ممکن است 10 تا 40 روز طول بکشد (خواجه پور،1383). زمان رسيدگي فيزيولوژيک هر طبق هنگامي است که طبق زرد شده و فقط آثار سبزي روي براکتهها مشاهده ميشود.
زمان رسيدگي مزرعه هنگامي است که 75 درصد طبقها به مرحله رسيدگي فيزيولوژيک رسيده باشند (زینعلی،1378). گياه گلرنگ حدودا دو هفته پس از رسيدگي فيزيولوژيک به مرحله رسيدگي کامل ميرسد و قابل برداشت ميباشد. در اين مرحله طبقها قهوهاي رنگ شده و دانهها به راحتي از طبق جدا ميگردند. در مرحله رسيدگي دانهها به حداکثر وزن خود ميرسند و از اين مرحله به بعد، تجمع ماده خشک در دانه متوقف ميشود (زینعلی،1378).
جهت مشاهده نمونه های دیگر از مبانی نظری و پیشینه تحقیق پایان نامه کشاورزی کلیک کنید.
فهرست منابع لاتین
|
| Able, G. H. 1976 b . Relationship and uses of yield components in safflower breeding for high yield in safflower. Agron. J. 68: 442-447. |
| Able, G.H. 1975. Growth and yield of safflower in three temperature regimes. Agron. J. 67: 639-642. |
| Abolhasani, K. & Saiedi, G 2006. Evaluation of drought tolerance of safflower lines based on tolerance and sensitivity indices to water stress. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 10(3), 407-418. |
| Acosta-Callegos, J. A. and Adams, M. W., 1991. Plant traits and yield stability of dry bean (Phaseolus vulgaris)cultivars under drought stress. Journal of Agriculture and Science of Cambrig, 117: 213-219. |
| Alessi, J., J.F. Power and D.C. Zimmerman. 1981. Effect of seeding date and population on water use efficiency and safflower yield. Agron. J. 73:783-787.
Arnon, D. 1949. Plant physiology. 24:1-15. |
| Antolin, M.C., J. Yoller and M. Sanche-Diaz. 1995. Effect of temporary drought on nitrate-fed and nitrogen fixing alfalfa plants. Plant Sci. 107:159-165. |
| Araus, L.A,. Slafer. G.A,. Reynolds, M.P,. and Royo. C. 2002. Plant Breeding and Drought in C3 cereals: What Should we Breed forی Annals Of Botany 89:925-940. |
| Arslan, B., B. Yildirim, A. I. Ilbas, O. Dede and N. Okut. 1997. The effect of sowing date on yield and yield characters of varieties of safflower(Carthamus tinctorius L.). Pp. 125-131. Paper presented at the Forth International Safflower Cnof. Bari, Italy. June2-7. |
| Ashkani, J. H.Pakniyat, Y. Emam, M.T. Assad, M.J. Bahrani . 2007. The evaluation and relationship of some physiological traits in spring safflower (Carthamus tintorius) under stress and non-stress water regimes. J.Agric. Sci.Technol. vol.9 : 267-277. |
| Ashri, A., Zimmer, D.E., Urie, A.L., Cahaner, A., and Marani, A. 1974. Evaluation of world collection of safflower, Carthamus tinctorius L. IV. Yield and yield components and their relationships, Crop Science, 14:799-802. |
| Azari, A., M.R. Khajepour .2005.Effects of planting pattern on development, growth, yield components and seed and petal yield of safflower in summer planting, local variety of Isfahan, Koseh. Sci. Tech. Agric. Nat. Res., 9: 131-142.
Bagavan, I. and R.L. Ravikumar, 2001. Strong undesirable linkages between seed yield and oil components- A problem in safflower improvement. Proceeding of the vth International Safflower Safflower Conference, USA, July 23-27, pp: 103-107. |
| Bajji, M., Lutts, S. and Kient, J. M. 2001. Water deficit effect on solute contribution to osmotic adjustment as a function of leaf ageing in three durum wheat(Triticum durum) cultivars performing differently in arid conditions. Plant Science. 160:669-681.
Baker, R. J. and G. Geyehou. 1982. Comparative growth analysis of two spring wheats and one spring barely. Crop Sci. 22:1225-1229. |
|
Baker, R. J. and G. Geyehou. 1982. Comparative growth analysis of two spring wheats and one spring barely. Crop Sci. 22:1225-1229. |
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.
موارد مرتبط
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.