موارد پایان خدمت اداری و کار (بازنشستگی، از کارافتادگی، استعفاء و…)

پایان خدمت اداری

تعداد صفحات: 65 صفحه

موارد پایان خدمت……………………………………………………………………………………….

پیشگفتار …………………………………………………………………………………………………………………..

مبحث یکم: بازنشستگی………………………………………………………………………………………

گفتار اول: بازنشستگی کارمندان………………………………………………………………………………

بند اول: شرایط بازنشستگی …………………………………………………………………………………….

بند دوم: موارد استثنائی بازنشستگی………………………………………………………………………..

بند سوم: آثار بازنشستگی………………………………………………………………………………………….

گفتار دوم: بازنشستگی کارکنان ارتش………………………………………………………………………

بند اول: شرایط بازنشستگی………………………………………………………………………………………

بند دوم: موارد استثنائی بازنشستگی………………………………………………………………………..

بند سوم: آثار بازنشستگی………………………………………………………………………………………….

گفتار سوم: بازنشستگی کارگران……………………………………………………………………………….

بند اول: شرایط بازنشستگی………………………………………………………………………………………

بند دوم: موارد استثنائی بازنشستگی………………………………………………………………………..

بند سوم: آثار بازنشستگی………………………………………………………………………………………….

مبحث دوم : از کارافتادگی…………………………………………………………………………………..

گفتار اول: از کارافتادگی کارمندان…………………………………………………………………………..

بند اول: انواع از کارافتادگی………………………………………………………………………………………

بند دوم : آثار از کارافتادگی……………………………………………………………………………………..

گفتار دوم: ازکارافتادگی کارکنان ارتش(جانبازی و معلولیت)…………………………………

بند اول: انواع از کارافتادگی………………………………………………………………………………………

بند دوم: آثار ازکارافتادگی…………………………………………………………………………………………

گفتار سوم: از کارافتادگی کارگران……………………………………………………………………………

بند اول: انواع از کارافتادگی………………………………………………………………………………………

بند دوم: آثار ازکارافتادگی…………………………………………………………………………………………

مبحث سوم: استعفاء ……………………………………………………………………………………………

گفتار اول: استعفاء کارمندان……………………………………………………………………………………

بند اول: شرایط استعفاء…………………………………………………………………………………………….

بند دوم: آثار استعفاء…………………………………………………………………………………………………

گفتار دوم: استعفاء کارکنان ارتش…………………………………………………………………………….

بند اول: شرایط استعفاء……………………………………………………………………………………………..

بند دوم: آثار استعفاء…………………………………………………………………………………………………

گفتار سوم: استعفاء کارگران …………………………………………………………………………………….

بند اول: شرایط استعفاء…………………………………………………………………………………………….

بند دوم: موارد استثنائی استعفاء……………………………………………………………………………….

بند سوم : آثار استعفاء……………………………………………………………………………………………….

مبحث چهارم: فوت………………………………………………………………………………………………..

گفتار اول: فوت کارمندان………………………………………………………………………………………….

بند اول: انواع فوت……………………………………………………………………………………………………..

بند دوم: آثار فوت…………………………………………………………………………………………………….

گفتار دوم: فوت کارکنان ارتش………………………………………………………………………………..

بند اول: انواع فوت……………………………………………………………………………………………………..

بند دوم: آثار فوت………………………………………………………………………………………………………

گفتار سوم: فوت کارگران………………………………………………………………………………………….

بند اول: انواع فوت……………………………………………………………………………………………………..

بند دوم: آثار فوت………………………………………………………………………………………………………

مبحث پنجم: بازخرید…………………………………………………………………………………………..

گفتار اول: بازخریدی کارمندان…………………………………………………………………………………

بند اول: انواع بازخریدی……………………………………………………………………………………………

بند دوم: آثار بازخریدی……………………………………………………………………………………………..

گفتار سوم: بازخریدی کارکنان ارتش……………………………………………………………………….

بند اول: انواع بازخریدی…………………………………………………………………………………………..

بند دوم: آثار بازخریدی……………………………………………………………………………………………..

گفتار دوم: خاتمه کار (بازخریدی) کارگران………………………………………………………………

منابع

بازنشستگی

همه­ی مردم برای تأمین زندگی خود و خانواده شان باید کار کنند و در جامعه امروزی حق کارکردن با زندگی کردن یکی است. زیرا جز در موردهای استثنائی بیکاری همدوش فقر و تهیدستی است. ولی بی­گمان آدمیان مانند هر موجود زنده دیگر پیر و فرسوده می­شوند و نیاز به آسایش دارند. امروزه همانگونه که کارکردن حق هر انسان زنده است، استراحت کردن نیز از حقوق اوست.

هدف اساسی از بازنشستگی تأمین زندگانی کسانی است که دیگر قادر به ادامه کار کردن نمی­باشند و تخصیص مقرری برای حمایت آنان در دوران کهولت است. هدف­های دیگری نیز در بازنشستگی متصور است که بی ارتباط با هدف مزبور نمی­باشد. وجود نظام بازنشستگی با تسهیل خروج افراد مسن از سیستم کار کشور، زمینه را برای جذب افراد جوان­تر و کارآزموده میسر می­سازد.

از طرف دیگر امید به داشتن تأمین در زمان کهولت خود انگیزه­ای است در افزایش کارایی افراد در زمان اشتغال و جلوگیری از فرار نیروهای کارآمد بخش دولتی به بخش خصوصی یا بالعکس. (امامی، پیشین: 285 ) ولی این افراد باید در پیری، یعنی هنگامی که توانا به تولید و کار کردن نیستند، به آسودگی و بی تشویش خاطر، تا هنگام مرگ زندگی کنند. کسانی که در مشاغل آزادند، اغلب خود پاره­ای از درآمدشان را برای روزهای پیری پس انداز کرده یا با پرداخت پول به سازمان­های صنعتی خود، آینده­شان را تأمین می­کنند.

چنان که وکیلان دادگستری با تشکیل صندوق تعاون، زندگی خود را در پیری بیمه می­کنند. در مورد مستخدمان کشور، با ذخیره پولی که کشور و مستخدم با هم به نام کشور می­پردازند، زندگی مستخدمان در دوره­ی بازنشستگی، کم و بیش تأمین می­شود. بنابراین عادی­ترین طریق خاتمه خدمت آن است که فرد پس از سالها خدمت بر طبق قانون، ابلاغ بازنشستگی دریافت دارد و جای او را فرد واجد شرایط دیگری بگیرد و بازنشسته شود.

در فرهنگ لغت دهخدا بازنشستگی یا تقاعد به معنی: دورانی را که معمولاً در اواخر عمر، عضو اداره یا مؤسسه ای پس از مدتی خدمت، بدون انجام دادن کار، حقوق خود را از صندوق آن اداره یا مؤسسه دریافت می­دارد، آمده است. و در فرهنگ معین، به کناره­گیری از خدمت در سن پیری معنا شده است.

در اصطلاح حقوقی نیز، بازنشستگی وضعیت مستخدمی است که به درخواست خود و یا تصمیم دولت به علل مختلفی چون رسیدن به سن یا سابقه معین، خدمت وی خاتمه یافته و از مستمری بازنشستگی برخوردار می­شود. (رفیعی، پیشین: 3-252)

بنابراین بازنشستگی عادی­ترین طریق خروج از خدمت افراد شاغل می­باشد که به دوره­ی غیرفعال و غیرمولد زندگی گفته می­شود. بازنشستگی از حالت­های استخدامی است که پیوند مستخدم با محل کار از نگاه اشتغال و دوره­ی فعالیت برابر قانون برای همیشه بریده می­شود و به سبب پرداخت حق بیمه، مقرری دریافت می­نماید.

از کار افتادگی

ازکارافتادگی حالتی است که فرد بنا به دلایلی دچار مشکل جسمی و یا روانی شده و قادر به انجام کار نباشد. بدین گونه که فردی که توانایی کارکردن دارد بر اثر حوادث و اتفاقات پیش­بینی نشده، دچار آسیب جسمی و روانی شده( معلول گردیده) و دیگر توانایی که لازمه کارکردن در شغل مورد نظر است، را ندارد. به عنوان مثال فردی که به عنوان راننده در سازمان یا کارگاهی مشغول به کار می­باشد در صورتی که از ناحیه دست یا پا دچار معلولیتی شود دیگر قادر به رانندگی کردن نبوده و ازکارافتاده محسوب می­گردد.

بنابراین ازکارافتادگی عبارت است از ناتوانی در انجام فعالیت حرفه ای، در صورتی که احتمال دائمی بودن آن وجود داشته باشد یا بعد از مدتی که شخص در طی آن مستحق مزایای مربوط به ناتوانی موقت در انجام کار است، باقی بماند.( عراقی، 1386: 358) افراد شاغل در صورتی که دچار آسیب جسمی یا فکری شده به­طوری که دیگر نتوانند وظایف شغلی خود را انجام دهند، سازمان یا کارفرما دیگر به وجود آنها احتیاجی ندارند و به ناچار از کار بیکار می­شوند. بدین­نحو، ازکارافتادگی به عنوان یکی از راههای پایان خدمت متجلی می­شود و این از کارافتادگی افراد شاغل مورد توجه قوانین قرار گرفته و در قوانین مرتبط با کارگران، کارمندان و کارکنان ارتش نیز مورد بحث قرار گرفته است که در این مبحث به آن خواهیم پرداخت.

لازم به ذکر است که ازکارافتادگی مورد نظر در این مبحث از کار افتادگی کلی بوده به طوری که فرد شاغل قادر به ادامه کار نباشد. ولی در صورتی که میزان توانایی مستخدم به نحوی کاهش یافته که توان کارکردن داشته باشد و یا بتواند در کار سبک­تری از لحاظ فعالیت جسمی و فکری نسبت به کار قبلی گمارده شود، ازکارافتادگی جزئی نامیده می­شود که از موارد پایان خدمت نبوده و مورد بحث ما نمی باشد.

استعفاء

در لغت نامه دهخدا استعفاء به معانی: استدعاء کناره گیری از شغل، از شغل معافیت خواستن، خود را خلع کردن آمده است. در فرهنگ معین به معنای: تقاضای معافیت از انجام کار، نامه­ای که تقاضای کناره گیری از شغل یا کار در آن نوشته شده است، به­کار رفته است.

استعفاء در اصطلاح حقوقی درخواست معافیت از خدمت است و به­عنوان پیشنهاد می­باشد. ( سنجابی، پیشین: 175) فرد شاغل بنابر دلایل گوناگون مانند مهاجرت، ادامه تحصیل و… یا برخی دلایل حرفه­ای استعفاء می­دهد. بدین­گونه که فرد شاغل به سازمان یا کارفرمای خود اعلام می­کند که دیگر علاقه­مند به ادامه کار نبوده و خواهان کناره­گیری از شغل مورد نظر می­باشد. استعفاء معمولاً با اعلام قبلی فرد شاغل صورت پذیرفته و در صورت تحقق آن، فرد شاغل به صورت ارادی و با درخواست شخصی موجبات خاتمه خدمت خود را فراهم نموده است.

فوت

فوت سرنوشت حتمی هر انسانی است و این مسئله دیر یا زود برای هر فردی اتفاق می­افتد. لذا هر فرد شاغلی نیز از این موضوع مستثنی نیست و به­همین لحاظ در همه قوانین استخدامی و کارگری فوت به عنوان یکی از راههای پایان خدمت درج گردیده است. عوامل و اتفاقات زیادی سبب فوت فرد می­گردد و این عوامل می­تواند بیماری یا تصادف و … باشد. این نوع خاتمه خدمت ارادی نبوده و مورد توافق هیچکس نمی­باشد. ولی گریزی از آن نیست و با فوت مستخدم خاتمه خدمت وی تحقق می­یابد.

فوت کارمندان

یکی از راه­های خاتمه خدمت مستخدم فوت او در زمان خدمت است، مستخدم بیمار می­شود معالجات مؤثر واقع نمی­گردد در حالیکه به سن بازنشستگی نرسیده، فوت می­کند؛ یا ممکن است در اثر حوادث غیر مترقبه مثل تصادف، برق گرفتگی، غرق شدن در دریا از کوه پرت شدن و نظایر آن فوت نماید. فوت مستخدم در هر روزی از شروع استخدام تا لحظه بازنشستگی ممکن است اتفاق بیفتد و با فوت مستخدم خاتمه خدمت وی به صورت قهری محقق می­شود. ( مدنی، پیشین: 229)

در قانون مدیریت خدمات کشوری در بین موارد خروج از خدمات کشوری به فوت اشاره نشده است. ولی در ماده 101 آن، مستمری فوت مستخدم را تابع قانون تأمین اجتماعی یا قوانین بازنشستگی قرارداده و بدین ترتیب آن را مورد حمایت قرار داده است.

فوت حین انجام وظیفه یا به سبب آن:

در صورتی که کارکنان ارتش به دلایلی مرتبط با امور خدمتی و فعالیت­های مربوط به کار فوت شود، فوت در حین انجام وظیفه نامیده می­شود. در ماده 119 قانون ارتش نیز موارد فوت حین انجام وظیفه را بیان نموده است. بدین ترتیب که کارکنان در صورتی که در شرایطی چون؛ در محل خدمت یا خارج از محل خدمتی در ارتباط با امور خدمتی، در حال مأموریت غیر از موارد مذکور مرتبط با شهادت، در اثر بیماریهای ناشی از شرایط خاص خدمتی[1] یا مأموریت­های محوله یا در رفت و برگشت از مرخصی فوت نمایند، فوت حین انجام وظیفه محسوب می­گردد.

بازخرید

بازخرید در فرهنگ فارسی معین به معنای، مزایای قانونی است که یک کارگر یا کارمند پس از مدتی خدمت در یک سازمان یا شرکت دریافت می­کند و از ادامة کار در آن سازمان دست می­کشد، آمده است. و در فرهنگ لغت عمید، به معنی کسی را با دادن پول از قید و بند یا اسیری رهانیدن اشاره شده است. بازخریدی بدین گونه است که سازمان به فرد شاغل در قبال مدتی که در آن شغل سابقه خدمت دارد، مبلغی به عنوان مابه­ازاء سابقه خدمت پرداخت نموده و فرد شاغل را از ادامه خدمت رها نماید. با بازخرید شدن سنوات فرد شاغل دیگر از ادامه کار محروم گردیده و خاتمه خدمت اتفاق می افتد.

 بازخریدی کارمندان

از نقطه نظر قانونی بازخرید وضع کارمندی است که سابقه خدمت او از طرف دولت خریداری و از خدمت معاف می­گردد. بدین­گونه کارمندی که بنا به دلایل شخصی یا کاری تمایل به ادامه خدمت ندارد می­تواند تقاضای بازخریدی سنوات خدمتی خود را نموده و از خدمت رها گردد یا اینکه بدون میل و اراده وی به خواست سازمان بنا به دلایل فنی یا تنبیهی، سنوات خدمت کارمند بازخرید شده و خاتمه خدمت وی محقق شود. ماده 48 قانون مدیریت خدمات کشوری بازخریدی به سبب کسب نتایج ضعیف در ارزیابی سالانه را یکی از حالتهای خاتمه خدمت کارمندان عنوان نموده است و در ماده 120 این قانون نیز به بازخریدی به عنوان یکی از حالات استخدامی اشاره شده است.

بازخریدی کارگران

کارگران با توجه به شرایط شغلی ویژه­ای که دارند، مانند کارمندان واجد شرایط بازخریدی نیستند چون در صورت تخلف کارگر از قواعد کارگری برابر آیین­نامه انضباطی کارگاه با آنان رفتار و در نهایت از کار اخراج می­شوند و در صورت اخراج نیز مستحق دریافت یک ماه حقوق به ازاء هر سال سابقه کار به عنوان حق سنوات می­باشند. که شبیه به نحوه برخورد با کارمند بازخریدی از لحاظ خرید سنوات می­باشد. در مواردی نیز که کارگر به عللی خارج از اراده کارگر و کارفرما از کار بیکار شده از لحاظ پایان کار و پرداخت حق سنوات شبیه بازخریدی است. در واقع حالت بازخریدی برای کارگران مانند کارمندان و کارکنان ارتش متصور نیست و تنها حالتی که تا حدودی مشابه آن است همان تعدیل نیروی انسانی است که در اینجا به آن می­پرداریم.

به موجب بند ((ح )) الحاقی 1387 به ماده 21 قانون کار، در صورت کاهش تولید و تغییرات ساختاری در اثر شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و لزوم تغییرات گسترده در فناوری پس از شناسائی نیروهای مازاد هر کارگاه، کارفرما می­تواند با توافق با نهاد کارگری با پرداخت دو ماه آخرین مزد و مزایا بابت هر سال سابقه کار یا هر توافق دیگری به قرارداد کار چنین کارگرانی خاتمه داده و این کارگران تحت پوشش بیمه بیکاری قرار گیرند. (موحدیان، پیشین: 157)

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع

1. اباذري فومشي، منصور، حقوق كار و نحوه­ي رسيدگي، شكايت، دعوي و جرايم قانون كار، انتشارات بهنامي، .1378
2. ابوالحمد، عبدالحمید، حقوق اداری ایران، جلد دوم، تهران، انتشارات توس، 1379.
3. اردبیلی، محمد، حقوق جزای عمومی، انتشارات فردوسی، جلد دوم، 1377.
4. الهیان، محمد جواد، پرسش و پاسخ در زمينه روابط كار، جلد اول، انتشارات مؤسسه كار و تأمين اجتماعي، 1387.
5. امامی، محمد و همکار، حقوق اداری، انتشارات میزان، سال 1388.
6. امامی، محمد و همکار، حقوق اداری، جلد اول، انتشارات میزان، سال 1392.
7. امیرجهانی، سیدفاضل، نظام رسیدگی به اختلافات کارگر و کارفرما از منظر حقوق کار و مقایسه آن با نظام رسیدگی به تخلفات اداری، انتشارات میراث قلم، 1392.
8. جاهد، رامین، شرحی بر قانون رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت، انتشارات حقوقی، 1392.
9. جعفری لنگرودی، محمد، ترمینولوژی حقوق، انتشارات گنج دانش، 1387.
10. حافظ‌‌‌‌نیا، محمدرضا، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت، 1383.
11. رسائي نيا، ناصر، حقوق كار، انتشارات آواي نور،1379.
12. https://www.cspf.ir/
13. …
14. …