ارزيابی عملكرد ناتو در مواجهه با تروريسم از منظر بين‌الملل در دهه‌ی اخير

توضیحات

ارزيابی عملكرد ناتو در مواجهه با تروريسم از منظر بين‌الملل در دهه‌ی اخير

 عملكرد ناتو در مواجهه با تروريسم

ناتو و نقش آن در مدیریت بحران‌های بین‌‌المللی‌ در کشورهای مختلف…

4-1 مقدمه.

4-2 ناتو در آزمونی جدید.

4-3 پیشینه مداخلات بشردوستانه ناتو.

4-4 کوزوو

4-5 ناتو در افغانستان‌

4-6 کارنامه ناتو در افغانستان‌

4-7 ناتو و چالش‌های پیش رو در افغانستان..

4-8 فقدان ادراک مشترک…

4-9 تقلیل جایگاه اعضا از شریک به حامی..

4-10 عدم تناسب ابزار و امکانات با اهداف..

4-11 حضور ناتو در افغانستان؛ موفقیت یا ناکامی؟.

4-12 ساختار امنیتی جنوب آسیا بعد از خروج ناتو از افغانستان..

4-13 ترکیه.

4-14 منطقه‌ی قفقاز و آسیای مرکزی..

4-16 استفاده از نیروهای واکنش ناتو در زمین لرزه پاکستان..

4-18 ناتو و اسرائیل: ابزارهای آمریکا در جنگ‌های خاورمیانه.

4-19 بین‌المللی‌سازی غزه به وسیله ناتو.

4-20 اسرائیل: ارتش دو فاکتو ناتو.

4-21 ایجاد موانع و حصار بین اسرائیل و لبنان..

4-22 سناریوهای جنگ‌های منطقه‌ای: اسرائیل و یورش موشکی..

4-23 آیا ارتباطی بین اظهارات ملت فلسطین و جنگ وجود دارد؟.

4-24 بررسی تأثیر عملکرد ناتو بر امنیت ملی ایران..

4-25 تاثیرات حضور ناتو در منطقه بر امنیت جمهوری اسلامی ایران..

منابع و مأخذ.

الف) منابع فارسي

عملكرد ناتو در مواجهه با تروريسم

چكيده:

با افزایش نگرانی‌های جامعه جهانی از امکان ادامه و تکرار فجایعی علیه بشریت در نقاط مختلف جهان و نیز مشخص شدن ناکارآمدی ساختار فعلی سازمان ملل متحد در جلوگیری از این گونه وقایع و واکنش سریع و موثر به آنها، این سوال درافکار عمومی جهان مطرح شده است که آیا توسل به زور به منظور جلوگیری از نقضی آشکار و گسترده حقوق بشر، بدون کسب مجوز شورای امنیت مشروعیتی در حقوق بین‌الملل دارد یا خیر؟

تروریسم یکی از واژه‌های مبهم در عرصه بین‌المللی است که به علت پیچیدگی مفهوم و مصادیق آن با نوعی بحران معنا در تعریف و تحدید قلمرو آن مواجه هستیم. تعاریفی که از تروریسم و ابعاد آن ارائه شده بیش از آنکه منطبق بر عینيتگرایی و پذیرش دوگانگی ارزش- واقعیت باشد، برگرفته از بر ساخته‌های گفتمانی و تبلیغی است. در حقیقت تعریف تروریسم یکی از مهمترین مثالها از وجود گرایش‌هایی است که با در نظر گرفتن منافع معرفین آن، رسیدن به توصیف و تبیين بیطرفانه را غیرممکن می‌سازد. پیوند میان مفهوم تروریسم و منافع و تکنولوژی قدرت گروه‌ها، احزاب و دولتها علت اصلی شکست پروژه تعریف علمی این پدیده است.

به نظر می‌رسد کشورهای ار نمی‌توانند اروپایی و آمریکا خودشان را به نداشتن حضور در خاورمیانه راضی کنند، بنابراین همواره به دنبال راهکارهایی هستند تا بتوانند در مسائل سیاسی و اقتصادی خاورمیانه و چه بسا کل دنیا دخیل باشند. مخصوصاً آمریکا با توجه به نقشی که پس از فروپاشی شوروی در جهان برای خود قائل است، سعی می‌کند در چارچوب پیمان‌ها و اتحادیه‌های متفاوت، مداخلات خود را در مناطق دیگر گسترش دهد.

كليد واژه: تروريسم- ناتو- امنيت- حقوق بين‌الملل- سازمان ملل متحد ، عملكرد ناتو در مواجهه با تروريسم

جهت مشاهده و دانلود معنی و مفهوم تروریسم کلیک کنید .

عملكرد ناتو در مواجهه با تروريسم

 ناتو در آزمونی جدید

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق و انحلال پیمان ورشو،‌ ناتو کارکرد اصلی خود را از دست داد. به همین دلیل،‌ در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90، بسیاری از کارشناسان سیاسی و امنیتی در انتظار بودند که با انحلال پیمان ناتو، چارچوب امنیتی جدیدی در اروپا و آمریکا شکل بگیرد.

در این زمینه در مقطع فوق، دو دیدگاه آمریکایی و اروپایی برای آینده ناتو ترسیم شد. از سویی مقامات واشنگتن با تاکید بر تداوم حیات ناتو، بر انجام کارکردهای قبلی این سازمان با اندک تغییراتی و تحت رهبری آمریکا اصرار داشتند.

از سوی دیگر، دیدگاهی دیگر بویژه میان دولتمردان اروپایی، بویژه پس از انعقاد پیمان ماستریخت در سال 1992، شکل گرفت که بر مبنای آن، این بحث مطرح شد که باید با تقویت ساختار دفاعی امنیتی اروپایی، ساختار امنیتی مستقلی از ناتو در اروپا شکل گیرد که این ساختار قادر باشد امنیت اتحادیه را به‌طور مستقل تامین کند.

با تدوین اعلامیه کپنهاگ در ژوئن 1991، این اختلاف دیدگاه‌ها به نفع نقطه نظرات آمریکایی، البته با کمی تعدیل، خاتمه یافت. بدین ترتیب که ناتو کماکان به‌عنوان یکی از ارکان اصلی امنیت اروپایی فعال بماند و در کنار آن، اروپاییان بتوانند سیاست امنیتی و دفاعی (EPSP) خود را نیز به پیش ببرند.

سراسر دهه 90، با این بحث همراه بود که آیا ناتو می‌تواند تغییرات امنیتی جدید و چالش‌‌های فراروی قرن آینده را پاسخ‌ گوید؟ چرا که ساختار ناتو به صورت دفاع محور، طراحی شده بود و بر این مبنا، فاقد کارآیی لازم برای دفع تهدیدات جدید همچون تروریسم، تکثیر سلاح‌های هسته‌ای، خطر دولت‌های قانون‌شکن، ناآرامی‌های داخلی و. . . بود.

در این راستا، مدیریت بحران به عنوان کارکردی جدید برای ناتو تعریف شد. این سازمان در خلال سال‌های 1990 تا 2001 به باز تعریف نقش ناتو در جهان پس از جنگ سرد و چگونگی فائق آمدن به بحران‌های جدید و پیچیده‌ای که امنیت جهان غرب را به طور جدی مورد چالش قرار می‌داد، پرداخت.

پیشینه مداخلات بشردوستانه ناتو

در این قسمت از پژوهش، سوابق مداخلات بشردوستانه‌ای که توسط ناتو انجام گرفته مطرح می‌گردد و تلاش می‌شود بدون پرداختن به تحلیل این مداخلات تنها به ارائه گزارش مختصر از این موارد اکتفا شود تا زمینه برای تحلیل این مداخلات براساس ضوابطی که در ادامه پژوهش ارائه می‌شود فراهم آید. لازم به ذکر است که در بیان موارد انجام مداخله بشردوستانه از سوی ناتو، مواردی مطرح می‌گردد که خود این سازمان مدعی بشردوستانه بودن مداخله خود شده و از پرداختن به مباحث سیاسی در مورد ماهیت واقعی این مدخلات پرهیز شده است. بر این اساس مهمترین مصادیق مداخلات بشردوستانه ناتو عبارتند از مداخلات این سازمان در كوزوو، افغانستان، مقدونیه که ذیلاً به ترتیب توضیحات مختصری در مورد آنها داده می‌شود:

  کوزوو

کوزوو یکی از کانونهای تنش و خشونت در طول قرن بیستم میلادی بوده است. در سال 1996 با آغاز عملیات نظامی ارتش آزادی بخش کوزوو که براي تثبیت خودمختاری یک جانبه‌ای از سوی شورشیان آلبانیایی تبار این ناحیه در سال 1991 اعلام شده بود، ارتش و پلیس یوگسلاوی به خشونت خود در این منطقه افزودند و بدین ترتیب تنش در کوزوو رو به فزونی نهاد. سازمان امنیت و همکاری اروپا از سال 1997 تلاش نمود از طریق مذاکره مقامات یوگسلاوی را متقاعد به پذیرش خود مختاری اساسی این ناحیه نماید، اما شکست این مذاکرات باعث گردید شورای امنیت در تاریخ 31 مارس 1998 قطعنامه شماره 1160 را در چهارچوب فصل هفتم منشور ملل متحد تصویب نماید و در آن خواستار خودمختاری اداری واقعی کوزوو و در عین حال حفظ و ابستگی آن به حاکمیت فدرال یوگسلاوی و تمامیت سرزمین این جمهوری شود.

سرانجام با مقاومت دولت یوگسلاوی در برابر خواسته‌های جامعه جهانی و پر رنگتر شدن ابعاد بشردوستانه این بحران و بویژه با جدی شدن خط وقوع یک فاجعه‌ انسانی در این منطقه، در مارس[1] 1999 فرماندهی عالی ناتو با صدور فرمان حمله هوایی گسترده به مواضع دولت یوگسلاوی، مهمترین و بزرگترین عملیات نظامی این سازمان را که با شعار انجام مداخله بشر دوستانه انجام گرفت.

ناتو در افغانستان‌

با حمله آمریکا در اکتبر 2001 به افغانستان و سرنگونی رژیم طالبان،‌کنترل امنیت این کشور بر عهده نیروهای آسیاف (Isaf) قرار گرفت. نیروهای آیساف در واقع با مجوز شورای امنیت سازمان ملل متحد به نیروهای ائتلاف اشغال افغانستان به رهبری ایالات متحده مشروعیت می‌بخشید. از آوریل 2003 و باتصویب تفویض فرماندهی این نیروها به ناتو، نخستین مداخله جهانی ناتو شکل گرفت.

عملیات حفظ صلح ناتو در افغانستان،‌ نخستین گام در جهت جهانی شدن عرصه فعالیت این سازمان تلقی می‌گردد. در واقع رخدادهای 11 سپتامبر 2001 در آمریکا، در تسریع کار کرد جدید جهانی ناتو بسیار موثر افتاد.

اعضای ناتو به فاصله یک روز پس از حملات 11 سپتامبر با تشکیل جلسه‌ای، بر ضرورت اجرایی شدن ماده 5 پیمان آتلانتیک شمالی مبنی بر دفاع دست جمعی در قالب ماده 51 منشور ملل متحد تاکید کردند.

در این راستا، با شرکت در ائتلاف جهانی به رهبری آمریکا در حمله به افغانستان و مشارکت عملی اکثریت اعضا در این ائتلاف، با اعزام نیروهای نظامی بر اجرای ماده 5 این پیمان تاکید کردند.

با به دست گرفتن رهبری نیروهای آسیاف از اوت 2003، ناتو نخستین گام در پروسه جهانی شدن را برداشت. به همین دلیل، کارکرد ناتو در افغانستان اهمیت بسزایی دارد،‌ چرا که مقامات تصمیم‌گیرنده این سازمان،‌ نتایج عملکرد ناتو در افغانستان را به عنوان یک آزمون جدی در اقدامات و حرکت‌های بعدی این سازمان در دیگر نقاط جهان، مورد ارزیابی قرار خواهند داد.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و پیشینه تحقیق پایان نامه های حقوق کلیک کنید .

Instagram : payanbama

ناتو و خاورمیانه

تا قبل از حوادث 11 سپتامبر صحبت در مورد خاورمیانه و حضور ناتو در این منطقه اهمیت چندانی نداشت. ولی تحولات اخیر در سطح منطقه‌ای خاورمیانه، این منطقه را در راس برنامه‌ها و اهداف توسعه‌ای ناتو به شرق قرار داده است. همچنین بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران وجود منابع غنی نفتی و گازی خاورمیانه را دلیلی برای با اهمیت جلوه دادن این منطقه برای غرب و ناتو دانسته‌اند. براساس آخرین آمارهای سال 2010، منطقه خاورمیانه بیش از 6/56 درصد نفت جهان را در خود جای داده است. (ترابی، 1388: 157)

همچنین بعد از روسیه مقام‌های بعدی مهمترین دارندگان گاز جهان به ایران و کشورهای منطقه خليج فارس اختصاص دارد. از سوی دیگر کشورهای عضو ناتو مهمترین واردکنندگان انرژی جهان هستند به عنوان مثال آمریکا بزرگترین مصرف کننده و وارد کننده نفت جهان است. این کشور روزانه 20 میلیون بشکه نفت مصرف می‌کند که تولید داخلی صرفاً پاسخگوی 40 درصد آن است. (ترابی، 1388: 158) وضعیت سایر کشورهای عضو ناتو نیز کم و بیش مانند آمریکا است، بنابراین کشورهای عضو ناتو به شدت به نفت و گاز خلیج فارس و منطقه خاورمیانه و ابسته هستند. به همین دلیل بسیاری از کارشناسان غربی بر این باورند که ناتو به رهبری آمریکا مهمترین ساز و کار ایجاد امنیت انرژی در سطح جهان، بویژه در منطقه بی‌ثبات خلیج فارس است.

این منطقه از مناطق محوری و اصلی جهان است، منطقه مزبور بیش از هفتاد درصد انرژی جهان را در خود جای داده است. علاوه بر منابع استراتژیک، منطقه‌ اوراسیا از گذشته‌ی دور به دلیل اولویت ژئولیتیک آن به عنوانها هارتلند مدنظر بوده است. اوراسیا به لحاظ کنترل قطبهای قدرت چون روسیه، چین، هند و . . . و بازار فروش محصولات غربی برای ناتو با محوریت آمریکا دارای ارزش زیادی است. به لحاظ آنچه ذکر گردید، ناتو با طرح موضوع امنیت و مشخصاً تروریسم که کشورهای جهان را تهدید می‌کند وارد عمل گردید، طرح امنیت با موضوع گسترش ناتو جلوه‌ی عملی یافت.

ناتو در پی تسخیر مناطق استراتژیک به بهانه‌های مختلف است. ناتو و محافظه‌کاران آمریکا با طرح مسائلی چون ترویج دموکراسی، طرح خاورمیانه بزرگ، تغییر رژیم‌ها در چارچوب انقلاب‌های مخملی و هم اکنون مبارزه با تروریسم کوشش می‌کند بر منطقه سلطه‌ی کامل یابند (رسولی، 1386: 21).

عملكرد ناتو در مواجهه با تروريسم

منبع اصلی

دانشكده حقوق

ادبیات پايان نامه برای دريافت درجه كارشناسی ارشد در رشته حقوق

گرايش حقوق بين‌الملل

عنوان:

ارزيابي عملكرد ناتو در مواجهه با تروريسم از منظر بين‌الملل در دهه‌ي اخير

نگارنده:

سرکار خانم ظريفه رستمی