برون سپاری – ادبیات، پیشینه تحقیق و مبانی نظری برون سپاری

 مبانی نظری برون سپاری

ادبیات، پیشینه تحقیق و مبانی نظری برون سپاری

ادبیات موضوع

2-3- ماهیت و مفهوم برون سپاری

2-4- تعاریف برون سپاری

2-5- دلايل عمده برون سپاری

2-5-1- مزایای برون سپاری

2-5-2- معایب برون سپاری

2-6- تفاوت برون سپاری ، پیمانکاری، خصوصی‌سازی و کوچک‌سازی

2-6-1- خصوصی‌سازی

2-6-2- کوچک‌سازی

2-7- درون‌سپاری

2-8- برون‌سپاری از دیدگاه بهره‌وری

2-9- انواع برون‌ سپاری

2-10- فرآیند برون سپاری

2-11- اهمیت ضرورت آسیب‌شناسی نظام برون سپاری

2-14- ماهیت آسیب‌شناسی برون سپاری خدمات شهری

2-15- شناسایی فرصت‌ها‌، تهدیدات و شرایط محیطی از دیدگاه اسلام

2-16- مدل SWOT به‌عنوان الگوی تحقیق

2-16-1- ابزار تحليل SWOT

2-16-2- بررسی محیطی

2-16-3- نقاط قوت

2-16-4- نقاط ضعف

2-16-5- تهدیدها

2-16-6- فرصت‌ها

2-17- کاربرد مدل SWOT در آسیب‌شناسی نظام برون سپاری

مروری بر مطالعات گذشته

الف: تحقیقات داخلی

ب: تحقیقات خارجی

منابع

ماهیت و مفهوم برون سپاری

برون سپاری مانند بسیاری از فعالیت‌های بشری نمی‌توان آغاز و پیدایش روشنی برای آن پیدا نمود. در زمان‌های قدیم می‌توان به سپرده مال و احشام به چوپانان جهت چرای احشام یا استفاده از نیرو کار بردگان یا اسیران جنگی، کمک گرفتن از دیگران جهت برداشت محصول می‌توان اشاره کرد. آنچه از زندگی پیامبر گرامی اسلام (ص) به ما رسیده است، عرب در عصر جاهلیت فرزندان خود را جهت پرورش و آموزش و … به دایگان می‌سپردند.

تغییرات سریع در کسب‌وکار، مدیران ارشد را مجبور کرده است تا استراتژی‌هایی را اتخاذ کنند که هم بر موفقیت‌های جاری سازمان تمرکز داشته باشند و هم بر سرمایه‌گذاری در فعالیت‌هایی که باعث ارتقای مزیت رقابتی به‌منظور موفقیت‌های آتی سازمان می‌شوند. یکی از فنونی که به‌طوری وسیع برای بهبود موقعیت رقابتی پیشنهادشده، برون سپاری است.

مدیران بسیاری برون‌سپاری را به‌عنوان تنها راه حفظ موقعیت رقابتی کسب‌وکار در اوایل قرن بیستم می‌دانستند. برون سپاری فعالیت‌ها یا خدمات به سازمان‌های بیرونی، پدیده‌ای جدید نیست. سازمان‌ها همواره در مورد خرید و یا ساخت، تصمیم‌گیری می‌کنند (نبی پور حقیقی،1390).

به عقیده آندرو و نادا کاکابادسه واگذاری فعالیت جمع‌آوری مالیات به پیمانکاران (توسط دولت) در زمان رومی‌ها، نخستین شکل برون‌سپاری بوده است. در قرون 18 و 19 میلادی عملیات نگهداری چراغ‌های خیابان‌ها، مدیریت زندان‌ها، نگهداری بزرگراه‌ها و جمع‌آوری مالیات‌ها، فعالیت‌های واگذارشده در انگلستان به پیمانکاران بوده است.

تقریباً در همین زمان، در امریکا و استرالیا، تحویل محموله‌های پستی و در فرانسه، ساخت و مدیریت خطوط راه‌آهن و توزیع منابع آب، برون سپاری شده‌اند. از قدیم مرسوم بوده که کشاورزان، گروهی از کارگران مهاجر را در زمان برداشت محصول استخدام می‌کردند، شرکت‌های ساختمانی با عقد قراردادهای فرعی برخی امور ساختمانی را به شرکت‌های تخصصی مربوطه واگذار می‌کردند و دولت‌ها برای تولید تجهیزات نظامی، از شرکت‌هایی که با آن‌ها همکاری و شراکت استراتژیک ایجاد کرده بودند، استفاده می‌کردند (چشم براه، مرتضوی،1389).

بروسن (1384) معمولاً، افق برنامه‌ریزی استراتژیک از سه سال تا ده سال متغیر است و تصمیمات آن شامل تعریف مشتری و نواحی محصول، تعریف مراحل در فرآیندهای ساخت، تأسیس یا تعطیل تسهیلات ساخت و تولید و نصب خطوط ساخت اصلی می‌شود. اهداف تصمیم‌گیری، اغلب اهداف مالی از قبیل بیشینه کردن سود یا کمینه کردن هزینه، با توجه به خدمات مشتری و محدودیت بودجه است. پیامد این تصمیمات، تعیین ظرفیت ساخت و توزیع و تخصیص این ظرفیت‌ها به محصولات و نواحی مشتری است. این ظرفیت‌ها و تخصیص‌ها در فرآیند برنامه‌ریزی اصلی به‌صورت محدودیت‌ها ظاهر خواهند شد. برنامه‌ریزی اصلی نیز به‌طور مفصل‌تر، جریان‌های مواد و انبار مواد اولیه را برای چند دوره زمانی فصلی کوچک‌تر تعیین می‌کند. (محمدکریمی، 1385)

ادامه ماهیت و مفهوم برون سپاری

امروزه برون سپاری به اشکال و عناوین گوناگون دیگری مبدل شده است از سوی دیگر دلایل و منافع متعددی وجود دارد تا یک سازمان در هراندازه که باشد به فکر برون سپاری بعضی از فعالیت‌های خود باشد. موسسه «برون‌سپاری» در یک سری از مطالعات خود با بررسی بیش از 1200 شرکت به‌منظور درک صحیح از اینکه چرا شرکت‌ها فعالیت‌های خود را برون سپاری می‌کنند به این نتیجه رسید که 10 مزیت بالقوه درنتیجه استفاده از برون‌سپاری وجود دارد که عبارت‌اند از: ۱- افزایش تمرکز شرکت بر یک فعالیت خاص ۲- قابلیت دسترسی در سطح جهانی ۳- در دسترس قرار گرفتن وجوه سرمایه ۴- تسریع در کسب مزایای ناشی از تجدید ساختار ۵- تقسیم ریسک ۶- آزاد کردن منابع برای دیگر اهداف ۷- تزریق وجوه نقد به شرکت ۸- کاهش و کنترل هزینه عملیات 9- دسترسی به منابع (غیر داخلی) 10- مدیریت وظایف مشکل یا کنترل ناپذیر. (نبی پور حقیقی، 1390)

تومی یورا^[1] (2009) برون سپاری ویژگی اساسی تجدید ساختار سازمانی محسوب می‌شود که به‌طور چشمگیری مرزهای سنتی سازمان‌ها را تغییر داده است. برون‌سپاری را می‌توان «از بزرگ‌ترین جابجایی‌های ساختاری سازمان‌ها و صنعت در قرن» نامید. (ظفرنژاد، 1391)

درگذشته، برون سپاری زماني مورداستفاده قرار می‌گرفت كه سازمان‌ها نمی‌توانستند خوب عمل كنند. در رقابت ضعيف بودند، كاهش ظرفيت داشتند، با مشكل مالي روبرو بودند و يا ازنظر فن‌آوری عقب و شکست‌خورده بودند.

امروزه سازمان‌هایی كه کاملاً موفق هستند نيز از اين ابزار براي تجديد ساختار سازمان‌هایشان استفاده می‌کنند و مديران اين سازمان‌ها به‌عنوان يك موضوع حياتي اين موضوع را درك کرده‌اند كه ايجاد قابلیت‌های كليدي براي برآورده نمودن نيازهاي مشتري ضروري است و بايد در اين راه تلاش نمايند.

اندازه بزرگ سازمان ديگر يك مزيت رقابتي نيست. رقباي كوچك و چابك توانايي تغيير یک‌شبه صنعت و ساختار هزینه‌ها رادارند و فشار رقابت در اقتصاد جهاني شدت بيشتر پیداکرده است. زمان چرخه عمر محصولات و خدمات به‌صورت عجيبي کوتاه‌تر شده است و زمان پاسخگويي به تقاضا توسط رقبا كمتر شده است. بهبود عملكرد مالي و عمليات، كليد موفقيت در شرايط بحراني و رمز بقا است. سرمایه‌گذاران و تحليل گران به آن دسته از شیوه‌های مديريتي توجه دارند كه بتواند باصرفه باشد و متخصصان و تکنسین‌ها به‌قدر كافي وجود دارند، لذا استخدام و به‌کارگیری آنان به‌صورت تمام‌وقت منطقي به نظر نمی‌آید.

کواس ابراز کرد که هر فعالیت تجاری هزینه‌ای دارد. اگر به بیرون از سازمان سپرده شود هزینه‌هایی برای اطمینان از صحت انجام تعهد از قبیل هزینه‌های وکیل و مشاور و کنترل کیفیت باید پرداخته شود و اگر در درون سازمان انجام پذیرد هزینه‌های متعدد اداره سازمان و صرف وقت صورت می‌پذیرد. او سپس مطرح ساخت که اگر هزینه سپردن فعالیت به بیرون از سازمان کمتر از انجام آن در درون سازمان باشد آن فعالیت برون سپاری می‌شود. او این هزینه را هزینه معامله یا هزینه تراکنش نام‌گذاری کرد و آن را منطق برون سپاری فعالیت‌های سازمانی دانست (اسکات و دیویس،2007)

بالاک^[2] (2008) سازمان‌ها به دلیل اینکه تعداد زیادی از فعالیت‌های خود را به طرفین قرارداد و شرکایشان انتقال می‌دهند، مرزهایشان منقبض و بدنه کارکنان مرکزی درون سازمان که شایستگی کاری دارند و می‌توانند روی فعالیت‌هایی تمرکز کنند که بیشتر استراتژیک و دارای ارزش‌افزوده‌اند، کوچک‌تر می‌شوند. در این صورت به‌تدریج به یک هماهنگ‌کننده شبکه تبدیل و به‌خصوص وقتی با تکنولوژی ارتباطاتی نوین پشتیبانی می‌شود، تقریباً یک سازمان مجازی را تشکیل می‌دهد. جهانی‌شدن به دلیل فشارهای رقابتی به‌منظور کاهش هزینه‌ها، محرکی برای برون سپاری پدید آورده است. (ظفرنژاد، 1391)

تعاریف برون سپاری

انگلک^[3] (1996) برون سپاری عبارت است از تصمیم جهت فراهم آوردن کالا و خدمات خاص از خارج از سازمان. (کرایه چیان، 1390)

کراکر^[4] (1995) برون سپاری به معنای قرارداد باعرضه کنندگان و استفاده از راه جدید جهت اطمینان از تحویل مواد خام، کالاها، قطعات و خدمات با به‌کارگیری دانش، تجربه و خلاقیت عرضه‌کنندگان جدید می‌باشد. (کرایه چیان، 1390)

نآل^[5] (1995) تسلیم برنامه‌ریزی، مدیریت و انجام وظایف معینی به شخص ثالث مستقل، برون‌سپاری نامیده می‌شود. (کرایه چیان، 1390)

چشم براه (1383) استفاده استراتژیک از منابع بیرون از مرزهای یک سازمان، به‌منظور انجام برخی از فعالیت‌هایی که در داخل سازمان انجام می‌شده‌اند. (کرایه چیان، 1390)

کاپ و یانگ^[6] (2003) به‌طورکلی برون‌سپاری رویکردی است که در جریان این رویکرد، مسئولیت عملیاتی فرآیندها و خدماتی که قبلاً در داخل سازمان ارائه می‌شده است به یک موسسه بیرونی تفویض می‌شود. (سدیری جوادی، 1390)

طالبی و محمدکریمی (1389) تاکنون تعاریف زیادی از برون سپاری صورت گرفته است. در تعاریف کلاسیک، اصطلاح برون‌سپاری به‌کارگیری منابع خارج از سازمان به مفهوم ساده آن به کار می‌رود. درحالی‌که در تعاریف جدید برون‌سپاری با یک درک ریشه‌ای از تعاریف کلاسیک بکار برده می‌شود. اصطلاح “Outside” به معنی ایجاد ارزش در داخل یا توسط خود شرکت نیست، بلکه در این دیدگاه مرزهای شرکت به‌طور پیوسته در حال گسترش است تا جایی که مرز بین شرکت‌ها از بین می‌رود.

در این‌گونه از سازمان‌های بدون مرز، مجموعه‌ای از مشارکت‌کنندگان بیرونی برای ایجاد و افزودن ارزش به مشتریان نهایی تلاش می‌کنند. معنای این اصطلاح تنها به این مورد ختم نمی‌شود بلکه، از نگاه استراتژیک این واژه روی منابع بیرونی تأکید دارد. از نگاه منبع گرا^[7]، شرکت قادر است پیچیدگی منحصربه‌فرد حاصل از منابع و دانش برون‌سازمانی را درک کند. به‌طوری‌که بدون داشتن این‌گونه منابع بیرونی، شرکت قادر به بقاء در محیط رقابتی نخواهد بود. (سدیری جوادی، 1390)

بولات و ایلماز (2009) ریشه‌های اصلی برون سپاری از کلمات برون (اشاره به بیرون از سازمان)^[8] و منبع^[9] یابی تشکیل‌شده که در اصطلاح کسب‌وکار، روشی است که فعالیت‌های مشخصی را از شرکت بیرونی خریداری می‌کند. این اصطلاح اغلب به‌عنوان مترادفی برای عبارت تصمیم به منبع یابی بیرونی به‌کاربرده شده است و با عباراتی از قبیل ساخت یا خرید^[10] ادغام / تجزیه فعالیت‌ها^[11] یا برون‌سپاری رایج گردیده است. (کاظمی،1389)

Outsourcing در لغت مخفف outside resource using می‌باشد که منظور از outside ایجاد ارزش از خارج و نه داخل است. خارجی بودن منابع به‌خودی‌خود ارزش و هدف محسوب نمی‌شود، بلکه نشانگر دیدی راهبردی بر منابع خارجی است که باید برای ایجاد مزیت رقابتی در سازمان مشتری مورداستفاده قرار گیرد. (کرد زاده،1388)

[1] Tomiura

[2] Balakrishnari

[3] Engelke

[4] Kraker

[5] Neale

[6] Cap and Young

[7] Resource base

[8] Out

[9] sourcing

[10] Make or Buy

[11] Integration/Disintegration of activities

دلايل عمده برون سپاری

برون سپاری بسته به نحوه به‌کارگیری و مدیریت آن، مزایا و معایب فراوانی دارد. برخی از این مزایا عبارت‌اند از تمرکز بر فعالیت‌های اصلی که از ارزش‌افزوده بالاتری برخوردارند، به‌کارگیری مطلوب دارایی‌ها و درنهایت بهبود مشتریان و … از سوی دیگر این امر با خطراتی نیز مواجه است که احتمال کاهش رضایت مشتریان یکی از آن‌هاست. درصورتی‌که پیمانکاران از تجربه کافی برخوردار نباشد یا رفتار مطلوبی با مشتریان نداشته باشند، این موضوع می‌تواند باعث کاهش خریدهای آینده مشتریان از تولیدکننده گردد. (سارتوریوزا و کریستنب،2005)

شرکت‌ها بعد از به‌کارگیری استراتژی برون‌سپاری، با مباحث مهمی روبه‌رو هستند که یکی از آن‌ها مسئله تخصیص است. این مسئله موقعی به وجود می‌آید که تولیدکننده با چندین پیمانکار قرارداد دارد و می‌خواهد کالای تولیدی جهت خدمات وارانتی را به‌گونه‌ای تخصیص دهد که با کمترین هزینه ممکن، دیگر اهداف موردنظر خود را نیز تأمین نماید. (پال،2007)

سازمان‌ها به دلایل مختلفی نسبت به برون‌سپاری فعالیت‌های خود اقدام می‌نمایند که این دلایل عموماً خوش‌بینانه است که در این صورت زوایای منفی برون‌سپاری در نظر گرفته نشده یا با دیده اغماض به آن نگریسته می‌شود؛ که این باعث می‌گردد. پس از مدتی از اجرای برون‌سپاری موافقین آن را تبدیل به مخالفین آن می‌نماید.

در تحقیقات صورت گرفته دلایلی که از برون‌سپاری فعالیت‌ها مورد انتظار بوده است، عبارت‌اند از:

صرفه‌جویی در هزینه‌ها، بهبود سطح خدمات، توانایی تمرکز بر تجارت اصلی شرکت، قابلیت دسترسی به خبرگی‌های بیرونی، افزایش انعطاف‌پذیری، به اشتراک گذاشتن ریسک با پیمانکار، تمرکز بر روی نتایج استراتژیک، حذف مشکلات دردسرساز روزمره، تسهیل وظایف مدیریت خدمات، افزایش دسترسی به تکنولوژی و منابع جدید و کاهش ریسک از مد افتادگی تکنولوژی، کاهش بروکراسی و افزایش قدرت پاسخگویی به فشارهای بیرونی، افزایش رضایت مشتری، حمایت دولت از برون‌سپاری به دلیل خصوصی‌سازی، بهبود کنترل هزینه‌ها، تقویت فرهنگ تمرکززدایی از مرکز به مناطق، کاهش میزان فرآیندهای تکراری با

– اهمیت ضرورت آسیب‌شناسی نظام برون سپاری

هر فرآیند سیستمی از چهار بخش تشکیل‌شده است که این چهار بخش عبارت‌اند از: ورودی، پردازش، خروجی و بازخورد. هر بخش این فرآیند نیازمند برنامه‌ریزی جهت کارکرد صحیح می‌باشد. نتایج صحت و دقت برنامه‌های تدوین‌شده از هر حیث در بخش بازخورد قابل‌مشاهده است. درصورتی‌که به نتایج بازخورد اهمیت داده نشود و نسبت به رفع آن اقدام نشود باعث بروز مشکلاتی در ارائه خدمات سازمان و دیگر کارکردهای سازمانی می‌گردد؛ بنابراین از بازخوردهای سیستم می‌توان به آسیب‌های نظام‌هایی که در سازمان در حال اجرای می‌باشند پی برد و نسبت به ایجاد راهکارهای بهبود آن چاره‌اندیشی نمود؛ که یکی از راهکارهای که در جهت بهبود سیستم توسط متخصص توصیه می‌گردد نظام برون‌سپاری جهت حل مشکلات مطرح‌شده در بخش بازخورد می‌باشد.

شواهد و مدارک موجود، بیانگر وجود مشکلات سازمانی متعدد در مؤسسات و شرکت‌ها می‌باشد. بدون شک وجود این مشکلات سبب کاهش اثربخشی، کارایی و سرانجام بهره‌وری سازمانی می‌شود. بررسی‌های به‌عمل‌آمده در مورد نظام اداری ایران نشان می‌دهد که بهره‌وری در سازمان‌های دولتی کشور، علیرغم ورود تکنولوژی پیشرفته، روند کاهشی داشته است. واقعیت آن است که یک شرکت یا سازمان، ابعاد متفاوتی از قبیل اهداف، ساختار، نیروی انسانی، تکنولوژي و محیط دارد و برای شناخت مشکلات سازمانی باید هر یک از این ابعاد را بررسی نماید. (فرهنگی و همکاران، 1379)

 جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های مدیریت کلیک کنید..

  نمونه ای از منابع و مأخذ:

الف) فهرست منابع فارسی

• آهنگران، محمد اسماعیل (1382). اصول و مبانی برنامه‌ریزی استراتژیک. تهران: موسسه فرهنگی انتشاراتی زهد.
• آقاپیروز، علی؛ خدمتی، ابوطالب؛ شفیعی، عباس، بهشتی نژاد،سیدمحمود (1388). مدیریت در اسلام، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
• اﻟﻮاﻧﯽ، سیدمهدی؛ اﺷﺮف‌زاده، فرزاد (1387). ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ برون‌سپاری راهی به‌سوی توسعه. تهران: اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺒﺘﮑﺮان.
• امیرکبیری، علیرضا (1381). مدیریت استراتژیک. تهران: نشر نگاه دانش.
• اعرابی، سید محمد؛ آقازاده، هاشم؛ نظامی‌وند چگینی، هوشنگ (1387). دستنامه بررسی استراتژیک. چاپ دوم، تهران: انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی
• اشرف‌زاده، فرزاد (1383). مدل تصمیم‌گیری برون‌سپاری خدمات، فصلنامه مطالعات مدیریت، 1383،46، 110.
• احمدی، هانیه (1390). فهم دلایل عدم انسجام (ناهمسویی) خط مشی های عمومی در ایران: روش دلفی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
• بذرافشان، جواد، احمدی، مریم (1392). مدیریت شهری جمع‌آوری مواد زاید خانگی با استفاده از مدل sowt مورد: نورآباد فارس، جغرافیا و توسعه، شماره 30، ص 116-101
• باقری، سیامک (1384). تهدیدات و آسیب های فراروی نظام جمهوری اسلامی، فصلنامه مطالعات سیاسی، 1384، 4، 18، ص 91.
• بابایی، رضا (1389). تبیین و اولویت بندی عوامل موثر بر انتخاب پیمانکاران به‌منظور برون‌سپاری فعالیت ها مطالعه موردی: دفتر فناوری اطلاعات شرکت توزیع برق استان سمنان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان، سمنان
• …
• …

ب) فهرست منابع غیرفارسی

• Scott and davis (2007), organizations and organizing, rational, natural and open system perspective, international edition, prentice Hall publications.
• Rodriguez, T.F.E & Robaina V.P. (2004), outsourcing and its Impact on Operational Objectives and Performance: a study of Hotels in the canary Islands, International Journal of Hospitality Management.
• Maschuris SJ, Kondylis MN. Outsourcing in public hospitals: A Greek perspective. Journal of Health Organization Management. 2006; 20(1):4-14
• Ross Jr. Frederic Dalsace, Erin Andeson. (2005) »Should you set up your own sales force or should you outsource it? Pitfalls standard analysis« Business Horizons,48,23-26
• Sartoriusa K. Kirstenb J. (2005) »The boundaries of the firm: why do sugar producers outsource sugarcane production?«, Management Accounting Research,16,81-99
• Paul L. James B. P.J.Byrne, Cathal H. (2007) »Contract costing in outsourcing enterprises: Exploring the benefit of discrete – event simulation «Int.J. Production Economics,110,97-114
• Terry,Bryan D.(2009), Fundamental Dimensions and Essential Elements of Exemplary County Extension Offices: A Delphi Study, A Disertation Presented for the Degree Doctor of Philosophy,University of Florida