قیمت 19,000 تومان

اشتراک 0دیدگاه 81 بازدید

یهودیت و ماهیت اقتصادی یهودیت

فصل اوّل: سیر تاریخی اندیشه‌های ماهیت اقتصادی یهودیت …………………………………..

1-1) اندیشه‌های اقتصادی در عهد عتیق………………………………………………………………….

1-1-1)کشاورزی در عصر کتاب مقدس…………………………………………………………………………..

2-1-1) بازرگانی و صنایع در عصر عهد عتقیق………………………………………………………..

3-1-1) بررسی اقتصادی حیات یهودیان در دوران صلح با رومیان……………………………………

2-1)دوره قرون وسطی……………………………………………………………………………………

1-2-1)اقتصاد قرون وسطی و یهودیت بیزانسی…………………………………………………………

2-2-1) بازرگانان یهودی در مدیترانه قرون وسطی ……………………………………………………

3-2-1) فعالیت‌های اقتصادی یهودیان در اسلام قرون وسطی………………………………………….

4-2-1) پایان عصر طلایی اقتصاد یهودیان ……………………………………………………………..

3-1) یهودیت در قرون 17و18و19و20……………………………………………………………..

1-3-1) یهودیت آمستردام در طی دورانمرکانتالیسم (سودا گرایی) ……………………………………

2-3-1) اندیشه­های اقتصادی یهودیان در بریتانیا …………………………………………………….

فصل دوم : مبانی و ماهیت اقتصادی یهودیت………………………………………………

1-2)مبانی و ماهیت اقتصاد‌ی یهودیت ……………………………………………………………………………….

1-1-2)قوانین و اقتصاد یهود و دیدگاه آن دین به مالکیت………………………………………………..

2-1-2)ثروت و دارایی­ها …………………………………………………………………………………

1-2-1-2)پول، بانکداری و بهره………………………………………………………………………………….

2-2-1-2)بازرگانی، تجارت منصفانه و مقررات دولتی ……………………………………………………………………

3-1-2)تخصیص منابع به نهادهای اقتصادی در اقتصاد یهودی ……………………………………….

تهاتر و نقش پول ………………………………………………………………………………………………

2-2) ماهیت اقتصادی یهودیت ……………………………………………………………………………..

منابع ماهیت اقتصادی یهودیت

ماهیت اقتصادی یهودیت

اقتصاد یهودی

مبانی و ماهیت اقتصاد یهودی

ماهیت اقتصادی یهودیت: یهودیت به عنوان قدیمی‌ترین دین در میان سه دین ابراهیمی دنیا که ریشه در خاورمیانه دارند، نقطه شروع طبیعی این پژوهش است. تاریخچه‌ی این دین، یک سنت بسیار غنی از تفکرات معنوی و قوانین اخلاقی در تمامی ابعاد وجودی انسان، از جمله بعد اقتصادی آن پدید آورده است. مسیحیت بر مبنای آموزه­های کتب عهد جدید بنا شده‌است و مسلمانان نیز انبیاء سرزمین اسرائیل را تائید می‌کنند و آموزه­های موسی(ع) و ابراهیم(ع) را به عنوان آموزه­های سابق بر تعالیم پیامبر خویش محمد (ص) می­پذیرند؛ لذا به نظر می­رسد بررسیی تطبیقی میان نوشته‌های دینی با مسائل اقتصادی برای آغاز این مطلب بسیار به جا و ضروری باشد.

بحث درباب این موضوع که آیا یهودیان یک ملت، یک نژاد یا یک گروه دینی هستند برمبنای شیوه­­­ای که آموزه­های ماهیت اقتصادی یهودیت به واسطه آن تفسیر می­شوند، دارای مفاهیم و تضمّنات خاصی است. [1]

کتب عهد عتیق به طورقابل توجهی تاریخ یهودیان را در سرزمین اسرائیل ارائه می­دهد. اگر چه گاهی به طورکلی به تورات به عنوان تمامی کتب عهد عقیق یا حتی تمامی نوشته‌های مذهبی یهودیان اشاره می‌شود اصولاً این کتاب، پنج کتاب درسی است که الهام الهی در صحرای سینا بر موسی وحی کرده است. این کتاب‌ها هسته‌ی اصلی قوانین یهود هستند که قوانین اقتصادی را نیز که انتظار می­رود پیروان یهودیت در زندگی روزمره‌ی خود به‌کار گیرند، در برمی­گیرد.

یهودیت دینی نیست که در قانونها و آموزه­های کتب عهد عقیق تحجر یافته باشد، بلکه دینی سرزنده و در حال رشد است که با شرایط در حال تغییری که یهودیان خود را همواره در آن یافته­اند، به‌طور چشمگیری تطبیق پذیر بوده است. این موضوع موجب دیدگاه خاص آن به دنیا و از جمله جایگاهی متفاوت درمسائل اقتصادی شده است. در این شرایط، توجه به آثار اقتصاد پیشرفته‌ی اسرائیل نیز بسیار با موضوع مرتبط است.

همانگونه که وحی تورات به یک قوم ،یعنی فرزندان اسرائیل تعلق دارد و مبنای قوانین سرزمین اسرائیل را تشکیل می­دهد، توجه به مضامین آن برای رفتارهای اقتصادی افراد و نیز تجارت یهودیان در سطح اقتصاد خرد و سیاست دولت در اسرائیل معطوف شده است. دامنه‌ی این موضوع تا دولت‌هایی که دارای اقلیت‌های یهودی معتبر هستند و یا مناطقی که یهودیان جایگاه­های مهمی را در قدرت اقتصادی و در سطح جهانی دارند، پیش رفته است.

در اندیشه های اقتصادی دانشمندان یهود مسائلی مانند: خلقت، مالکیت و توزیع ثروت، قوانین مرتبط با رباخواری و مفاهیم بانک‌داری و سرمایه­گذاری نزد آنها، بازارها ، تجارت و نقش دولت در قانونگذاری فعالیتهای اقتصادی، مورد توجه قرار می­گیرد. هنگامی که این موضوعات مورد بررسی قرار می­گیرند، تنها بر الهام الهی در تورات تأکید نمی­گرددبلکه این‌که چگونه این مسئله توسط مکتب خاخامی در جهان یهودیت مورد تفسیر قرار می­گیرد نیز مورد تأکید است.

یهودیان می­بایست قوانین یهودی را همان‌گونه که در تورات وضع گردیده بود اجرا میکردند در حقیقت تورات از کتاب‌های سفر خروج ، سفر پیدایش[2] ‌، سفر لاویان ، سفر اعداد[3]  و سفر تثنیه[4]  تشکیل شده است. پس از تخریب معبد اورشلیم و سقوط نهایی سلطنت یهودیان، یهودیت به‌طور فزاینده­ای به دین کتاب  محور  تبدیل شد که نزد یهودیان، در تبعید دراز مدت، خود منبع الهام بود.

البته این به‌آن معنا نیست که چنان‌که تفسیرهای خاخامی همیشه حائز اهمیت بوده­اند، این دین دچار تحّجر شده بود، بلکه از جهات بسیاری اهمیت یافته است؛ زیرا خاخام­ها حیات معنوی مردم را در سرزمین­های تبعیدی[5]  و تحت شکنجه‌ها و رنج‌های فراوان هدایت کرده­اند. قانون یهود هلاخایی[6]‌، علی­رغم آن‌که از تورات گرفته شده است، نظام‌مند نیست؛ زیرا دیدگاه­های متفاوتی نسبت به آن امکان پذیر است.

یک مسئله این است که تا چه اندازه باید به هر عقیده اهمیت داد؟ نظریه­های خاخام‌های مشهورتر و سرشناس­تر مهم­تر از نظریه­های خاخام­های گمنام تلقی شده و دیدگاه­های اکثریت بیشتر از نقطه نظرهای دسته­های اقلیت مورد تأئید بودند. حیات اقتصادی در طی قرون تغییر یافته است و هر کشور براساس شرایط مادی، مجموعه‌ی متفاوتی از فرصت‌ها را به نمایش می­گذارد.

در واقع چنانکه دیگر سنن یهودی، از جمله تورات لسانی (شفاهی)[7] که در نهایت توسط ، یهودا هناسی[8]  آن را با عنوان میشنا [9]( این واژه عربی و به معنای تکرار و تلقین است) به کتابت درآورد یا تلمود که تفسیری بابلی و اورشلیمی از میشنا  [10]بود، کشف گردید؛ تورات نیز باید در روشنان این چالش‌ها کشف گردد. [11]ممکن است تمامی این مسائل بسیار پیچیده به‌نظر آیند و در واقع نیز چنین است؛ چرا که تلمود بابلیان یا آگادا [12]متشکل از شش هزار صفحه است که عملاً برای تمامی ابعاد زندگی، از جمله اقتصاد توضیحی ارائه داده است. [13]

ادامه ماهیت اقتصادی یهودیت

با وجود‌این، این موضوع نشان‌دهنده آن‌است که منبع موثق آموزه­ها و قوانین مذهبی دین یهودیت تنها به تعصبات خشک دینی یا آزمودن ایمان نمی­پردازد؛ زیرا در دین یهودیت ناسازگاری­های بسیار کوچکی وجود دارد، اما در تورات بیشتر به درست زندگی کردن؛ از جمله حصول اطمینان از مطابقت اعمال اقتصادی با قوانین دینی تأکید شده است. مطالعه قلمرو ضروری است؛ زیرا پیچیدگی‌های حیات اقتصادی که رهنمودهایی برای هلاخا [14] ارائه می­دهد، راهی است که باید در پیش گرفته شود. [15]

ده فرمان موسی در رأس تمامی قوانین یهود قرار دارد. سه حکم از این فرمان‌ها توجه خاصی به مسائل اقتصادی دارند که عبارتند از: در روز سبت کار نکنید، دزدی نکنید و به اموال همسایگان خود طمع نکنید [16].

بخش عمده­ایی از نوشته‌های اقتصادی درباره‌ی یهودیت که در طی سی سال اخیر نوشته شده‌اند، در آثار افرائیم کلیمان[17]  ، ژاکب نئوسنر[18] رومن اهرستین[19][20] و میر تاماری  را در بر می­گیرند. کلیمان و اهرستین هر دو اقتصاددانانی آمریکایی با  تاریخچه تفکر اقتصادی می­باشند و تاماری اقتصادانی اسرائیلی است که در فضای یک مدرسه‌ی بازرگانی فعالیت داشته است و نئوسنر نیز مورخ دینی امریکایی است. تمامی آنان علاقه‌مند به بررسی تورات مکتوب، یعنی اسفار پنجگانه و به ویژه کتاب لاویان هستند که در مورد مسائل اقتصادی مطالب بسیار زیادی برای گفتن دارند. با وجود این تأکید نویسندگان یهودی بیشتر بر تورات شفاهی است که به عنوان میشناه و قلمرو  و همچنین تفاسیر بابلی و اورشلیم بر میشناه به کتابت درآمده­اند.

این مطالعه از نوشتجها و اندیشه­های یهودی درباره‌ی نظریه­ها و سیاست­های اقتصادی است که نشان‌دهنده‌ی گستردگی موضوعات و نیز ماهیت نفوذگر  این تحلیل است. اثر نئوسنر درباب میشناه به ما کمک می­کند که تعریف اقتصاد پیشرفته را از دیدگاهی کاملاً متفاوت و جامع دریابیم، تورات نقطه‌ی شروع است لیکن برای مسائل اقتصادی از دیدگاه یهودیان، تورات شفاهی منبعی بسیار مهم است و این منبع در نوشته‌های تلمودی که با میشناه آغاز می­شود، به تائید رسیده است. میرتاماری برای ارتقای بخش عمده­ای از آن به اقتصاد نوین کوشش به سزائی داشت و نئوسنر به‌طور متقاعد کننده­ای بحث می­کرد که نقل قول‌هایی از محتوا به انجام رسانیده است.

کتاب بحث برانگیز سمبارت نیز درباره‌ی آنچه که وی نظام اقتصادی یهودی متفاوت تعریف میکند، نگرش­های خاصی به درک اقتصادی یهودیانی دارد که در دیاسپورا بودند؛ لیکن این کتاب عمدتاً از آموزه­های اقتصادی تورات جدا است. همچنین به نظر می­رسد اقتصاد اسرائیل امروزی که برحسب اصطلاحات و شرایط سیاسی خود یک دولت به شمار می­رود، از جمله‌ی این موارد است که اکنون نیز یک اقتصاد غربی و اساساً سکولار دارد. احزاب دینی علاقه نسبتاً کمی به سیاست اقتصادی در اسرائیل دارند و بیشتر به خلق یک جامعه‌ی بسته و محدود برای هم کیشان خویش تمایل نشان می­دهند.

با وجود‌ این خردگرایی خاصی در موضع آنها درباره‌ی اقتصاد میشناه وجود دارد که برخی از اسرائیلیان سکولاریست و کسانی که در جهان غیریهودی هستند تصور اشتباهی از آن دارند. با وجود این ، بسیار جالب توجه است که جهان خارجی آنها چیزی است که نویسندگان یهودی امروزی می­توانند در مباحثه‌ی با موضوع عدالت اجتماعی در آن سهیم باشند. مطالب ذکر شده نشان می‌دهد که در یهودیت دامنه‌ی وسیعتری برای مباحثه و گفتگوهای درون – دینی برای مسائل اقتصادی وجود دارد.

(پاورقی ماهیت اقتصادی یهودیت )

[1] ., Neusner ,Jacob, Judaism and its Social Metaphors:Israel in the History of jewish thought, pp.8-18

[2] . Genessis

[3] . Numbers

[4] . Deuteronomy

[5] . diaspora

[6] .Halakhah

[7] . oral Torah

[8] . yahuda ha-nisi

[9] . Mishnah

[10] . Mishnah

[11] .Isidore, Epstein, Judaism, pp.121-31.

[12] . Haggadah

[13] . , Kung, Hanks ,Judaism, p37.

[14] . Halakhah

[15] . Iannaccone, Laurence R. ,”Progress in the economics of religion”, vol. 150, no. 4, pp. 737-744.

[16] . Exodus , 20: 8-11 , 15, 17

[17]. Ephrain klemian

[18] . jacob Neusner

[19] . Roman ohrenstoin

[20] . Meir Tamari

ماهیت اقتصادی یهودیت

جهت مشاهده نمونه های دیگر از فصل دوم فقه و حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع ماهیت اقتصادی یهودیت

  • دادگر،یدالله، «ادبیات دوران معاصر اقتصاد اسلامی »، فصلنامه پژوهش،شماره چهارم،1379.
  • دادگر،یدالله، «نگرشی بر اقتصاد اسلامی ، معرفت ها ، ارزش ها و روشها »،تهران:پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس،1378.
  • دادگر،یدالله، «نگاهی مقایسه ای به نظام اقتصادی صدر اسلام»،تهران:پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس،1380.
  • دادگر، یدالله ،«تحلیلی بر علمی نبودن اقتصاد اسلامی از نظر آیت الله صدر»،تهران:پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس،1378.
  • دادگر،یدالله و نجفی ، سید محمّد باقر، مبانی فقهی پیشرفته اقتصاد اسلامی ، کرمانشاه: دانشگاه رازی،1380.
  • درخشان ، مسعود، «ملاحظاتی در مفاهیم و نقش مالیات در اقتصاد اسلامی و اقتصاد متعارف»،پژوهش ها و سیاستهای اقتصادی ، شماره 1و2،1374.
  • دورانت،ویل،تاریخ تمدن،ترجمه ابئالقاسم طاهری،انتشارات اقبال،ج1377،13.
  • رضایی، مجید ،عرضه نیروی كار بر مبنای اصول حاكم بر بازار كار اسلامی،»، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،1370.
  • زرقا، محمّد انس، «اسلامی کردن علم اقتصاد،مفهوم و روش»، ترجمه منصور زراء نژاد،فصلنامه تخصصی اقتصاد اسلامی،شماره های 13و1383،14.
  • ژید ،شارل و ریست، شارل؛تاریخ عقاید اقتصادی؛ترجمه کریم سنجانی؛2جلد،تهران:انتشارات دانشگاه تهران،1370.
  • ساول،جرج،عقاید بزرگ‌ترین علمای اقتصاد، ترجمه حسین پیرنیا ،تهران: انتشارات کتابفروشی ابن سینا، 1333.
  • شریعتی، علی ،مجموعه آثار (26) ،تهران: نشر، آزمون، چاپ چهاردهم،.1386

 

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “اندیشه، مبانی و ماهیت اقتصادی یهودیت”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

لطفا برای ارسال یا مشاهده تیکت به حساب خود وارد شوید