مبانی نظری گردشگری و امنیت گردشگری در ایران

 گردشگری و امنیت گردشگری در ایران

امنیت گردشگری در ایران

در بخش قصد داریم به مبانی نظری و ادبیات گردشگری و امنیت گردشگری در ایران بپردازیم که در 67 صفحه خدمت شما عزیزان ارائه شده است .

مبانی نظری و پژوهشی(ادبیات تحقیق) –امنیت گردشگری

2-1)مقدمه:

2-2) مبانی نظری.

2-2-1) مفاهیم امنیت..

2-3)بررسي رويكردهاي موجود در حوزه احساس امنيت:

2-3-1) رويكرد سنتي.

2-3-2) رويكرد اجتماعي:

2-4) مرور ادبیات و نظریه ها:

2-4-1) كاركردگرايي.

2-4-2)كنش متقابل نمادي.

2-4-3) روش شناسي مردمي.

2-4-4) گردشگری.

2-4-4-1) اهميت گردشگري.

2-4-4-2) عوامل موثر در گردشگري.

2-4-4-3) اشكال مختلف گردشگر و گردشگري.

2-4-5) مدل های گردشگری.

2-4-5-1)مدل سيستمي گردشگري مقصد.

2-4-5-2)مدل كارآفريني و توسعه مقصد گردشگري.

2-4-5-3) مدل باتلر چرخه زندگی مقصد.

2-4-5-4)مدل عوامل کنترل درگردشگری.

2-4-5-5) مدل ليپر

2-4-5-6) مدل گان.

2-4-5-7) مدل بریونز، تجیدا و مورالس..

2-4-5-8) ديدگاه هولدن.

2-4-6) تقاضای گردشگری.

2-4-7) عرضه

2-4-8) جاذبه ها

2-4-9) خدمات.

2-4-10) حمل و نقل.

2-4-11) اطلاع رسانی.

2-4-12) پیشبرد فروش..

2-4-13) گردشگری پايدار

2-5) امنیت گردشگری .

2-5-1) امنیت داخلی گردشگری در ایران.

2-5-2) امنیت گردشگری بین الملل.

2-5-3) امنیت گردشگری و صنعت آن.

2-6) تاریخچه امنیت گردشگری در ایران.

2-6-1) تاریخچه برقراری امنیت گردشگری در ايران.

منابع

امنيت گردشگری در ايران

مقدمه:

با توجه به حجم بالاي مسافران در سال هاي اخير، گردشگري و جهانگردي توانسته است خود را به عنوان يكي از بزرگترين صنايع در دنيا معرفي نماید. به طوري كه درآمد حاصل از جهانگردي و گردشگردی به همراه حمل و نقل و مسافران در حدود 17 درصد كل صادرات دنيا را تشكيل میدهد.

بر مبناي آمار سازمان جهاني جهانگردي به ازاي هر گردشگر 890 دلار درآمد اقتصادي مستقيم و قابل محاسبه وجود داشته است، و در آمدهاي غير مستقيم از چرخش سرمايه گذاري در امر گردشگري به ازاي هر نفر 2500 دلار يعني مجموعاً 1750 ميليارد دلار برآورد شده است. رشد اين صنعت عظيم در دهه 1990 معادل 70 درصد برآورد شده است.

از این رو هر كشوري سعي دارد با برنامه ريزي، اتخاذ سياست هاي اقتصادي و برقراري روابط با همه كشورها، گسترش امنيت داخلي و بين المللي و ايجاد زمينه هاي اقتصادي و فرهنگي درسطح ملي جريان سرمايه گذاري را به سوي خود هدايت كند و سهم هر چه بيشتري از اين حجم عظيم مالي و چرخه عظيم­تر اقتصادي غير مستقيم آن را به خود اختصاص دهد و براي مردم خود تنوع و اشتغال و درآمد ايجاد كند (هزار جریبی، 1390: 124). از اينجاست كه رقابت صلح آميز توأم با طرح دوستي به همراه امنيت ملي – منطقه اي و بين المللي و حسن مراودات سياسي با همه دوال عالم بخصوص همسايگان شكل مي­گيرد.

چون بدون امنيت و سياست مبتني بر دوستي و صلح با همه عالم، امكان پذيرش گردشگر و داشتن بهره و سهمي از اين سرمايه و گردش پول محدود خواهد شد. از اينجاست كه گسترش گردشگري را نه تنها بايد موجب رونق اقتصادي بلكه بايد موجب گسترش روابط بين المللي، همزيستي مسالمت آميز، استحكام دوستي ها و گسترش صلح و امنيت جهاني دانست. در این قسمت به کلیه سوابق و پیشینه های ادبی و نظری مرتبط با تحقیق پرداخته خواهد شد (هزار جریبی، 1390: 124).

 مفاهیم امنیت

امنیت یكی از موضوعاتی است كه ذهن بشر را در اعصار مختلف به نوعی به خود مشغول داشته و موجبات نگرانی انسان را فراهم آورده، اما پیوندهای چند جانبه این مفهوم با مسائل حوزه اقتصاد، سیاست و فرهنگ اجتماعی، عملاً توجیه و تفسیر و درك و شناخت این واژه را دشوارتر ساخته، بطوریكه مرز و تعریف قابل قبول همگانی برای آن، كار چندان ساده ای نبوده و نیست.

برای مثال، مفهوم امنیت شغلی در مقابل امنیت شخصی یا امنیت داخلی در برابر امنیت بین المللی، ظاهراً می تواند در یك ردیف و راستا قرار گیرد، حال آنكه چنین نیست و هر یك از آنها حوزه ی خاصی از قلمرو و علوم انسانی را به خود اختصاص داده است. به عبارت دیگر علم اقتصاد از یك سو، روابط بین المللی از سوی دیگر و علوم سیاسی نیز در مقابل آنها صف آرایی كرده اند تا امكان درك صحیح از مفهوم امنیت را برای انسان مدرن مجهز به آخرین تكنولوژی فراهم آورد.

امروزه دستاوردهای دانش و تكنولوژی، بحران امنیت را چنان گسترش داده كه ضرورتاً ذهن بشر بیش از گذشته در جهت شناخت وضعیت حال و آینده مهیا شده است و از جمله برنامه توسعه ملل متحد^[1]، محور توسعه را در سال ۱۹۹۴ بر انسان متكی ساخته و لزوم انتقال از «امنیت هسته ای» به «امنیت انسانی» را مورد توجه قرار داده است و صاحبنظران نیز انسان متفكر و مستعد برای نوآوری را بعنوان با ارزش ترین سرمایه جوامع انسانی شناسایی و معرفی می كند، ضمن آنكه بر روابط بین آزادی، امنیت و توسعه، نظریات اندیشمندان چون لاك و جان استوارت میل را به خاطر می آورد كه باید محدوده معینی برای حداقل از آزادی شخصی وجود داشته باشد كه به هیچ قیمتی مورد تجاوز و تعرض دیگران قرار نگیرد و این محدوده معین همان حداقل امنیتی است كه انسان بر مبنا و بستر آن، زمینه ها و الزامات ارائه تفكرات خلاق خود را پایه گذاری می كند. (مهدیخانی، ۱۳۸۰؛ 67).

[1] . UNDP: United Nation Development Program.

گردشگری

 اهميت گردشگري

به طور كلي صنعت گردشگری از دو جهت داراي اهميت است: اولاً موجب آشنايي مردم با ديگر فرهنگ­ها، نژادها، اقوام، سرزمين ها، گويش ها و … مي شود و ثانياً از نظر اقتصادي يكي از منابع مهم درآمد و ارز و نيز ايجاد اشتغال محسوب مي شود كه امروزه جنبه اقتصادي آن بيشتر مورد توجه قرار گرفت است. گردشگري در بسياري از كشورهاي بزرگ و كوچك جهان، از بزرگ ترين و سودآورترين صنايع آن كشورها است.

آمار نشان مي دهد 11 درصد نيروي كار در كشورهاي توسعه يافته در بخش توريسيم فعال بوده و سالانه 30 تا 40 ميليارد دلار در آمد از اين راه نصيب اين كشورها مي شود. جهانگردي يكي از مطمئن ترين، پاك ترين و ارزان ترين منابع كسب درآمد ارزي است. (حسيني، 1386: 4)

آگاهان اقتصادی معتقدند گردشگري بخشي از مجموعه عظيم اقتصاد است كه در حد بسيار زيادي با رگه هاي فرهنگي گره خورده است. كشور ايران با پيشينه تمدني كهن و جاذبه هاي متنوع توريستي و موقعيت برجسته اقليمي، ضمن آنكه خواهان منافع اقتصادي ناشي از صنعت توريست از جمله اشتغالزايي و درآمد ارزي است، بر حفظ ارزشهاي متعالي و هويت فرهنگي و تمدني خود نيز تاكيد دارد كه در اين زمينه لازم است قدم­هاي مهمي برداشته شود.

طبق آخرين آمار موجود سال 82 ، سه ميليون نفر ايراني به خارج از كشور سفر كرده اند كه انگيزه عمده آنان تفريح و گذران اوقات فراغت بوده است. اين در حالي است كه در طي اين مدت تنها 700 هزار گردشگر به كشورايران وارد شده است. با اين رقم، ايران در حال حاضر تنها يك صدم درصد از سهم گردشگري جهان را در اختيار دارد. (جمشيدي،1382: 7)

 مدل عوامل کنترل درگردشگری

عوامل مختلفي در توسعه­ي گردشگري نقش دارند كه ارتباط و تعامل بين آنها، توسعه­ي گردشگري را شكل مي­دهد، اما سه عامل اصلي در توسعه­ي گردشگري عبارتند از: گردشگران، مردم منطقه و ويژگي­هاي مقصد. به عبارت ديگر ميهمانان، ميزبانان و جاذبه­ها سه عامل اصلي در توسعه­ي گردشگري به شمار مي­آيند. منظور از قلمرو گردشگران، همه­ي كساني هستند كه به مثابه ميهمان و جهانگرد وارد منطقه­ي مقصد مي شوند.

اين حوزه در بر گيرنده­ي انتظارات و نيازها، فرهنگ، ارز ش ها، خصوصيات شخصيتي و توانمنديهاي مالي و اقتصادي گردشگران است. منظور از منطقه­ي ميزبان، همه­ي افرادي هستند كه در مقصد زندگي مي كنند و گردشگران به آن ها وارد مي شوند . اين حوزه نيز در بردارنده­ي انتظارات و نيازهاي مردم منطقه، فرهنگ، ارزش­ها، خصوصيات شخصيتي و اجتماعي و وضعيت مالي و اقتصادي مردم منطقه است. منظور از قلمرو مقصد ويژگي هاي تاريخي، فرهنگي، مذهبي، تفر يحي، ورزشي، تحصيلي و ساير خصوصياتي است كه يك منطقه را از ساير مناطق متمايز مي سازد (الواني و پيروزبخت 112:1385 ).

در این مدل، پلیس، ویژگی­های مقصد و جاذبه­های آن، گردشگران و مهمانان، سه وجه عمده مثلث گردشگری را تشکیل می­دهند (نمودار 2-6). این در این مدل سه عامل اصلی دارای ارتباط دو طرفه بوده و تحت تأثیر  همدیگر قرار می­گیرند الواني و پيروزبخت 112:1385 ).

امنیت گردشگری

توسعه و امنيت مكمل يكديگرند. بديهي است امنيت پايدار، مرهون توسعه پايدار است وتوسعة پايدار تضمين كنندة امنيت ملي است. امروزه هر آن چيزي كه از تعريف علمي برخوردار نبوده و قواعد منطقي بر آن حاكم نباشد شكست خورده و يا حالت ركود به خود مي گيرد. اين امر در صنعت گردشگري و بعد امنيت آن نيز صادق است(امنیت گردشگری).

به طور مثال، براي امنيت در بخش ترابري و حمل و نقل، اقامتگاه ها، هتل ها و جاذبه ها لازم است سفرسازان و سازمان هاي گردشگري براي توسعه گردشگری هماهنگي لازم را با يكديگر داشته باشند. در علم جهانگردي واژه (Availability مفهوم مهيا بودن) داراي اهميت بسيار است، بعنوان نمونه در عين حالي كه در بخش ترابري، جاده وجود دارد وقتي وزارت راه و ترابري، اعلام مي كندكه در جاده ها روزانه بيش از 30 هزار نفر كشته مي شود بدان معناست كه از نقطه نظر گردشگري جاده (Available  مهيا) نيست.

از سوي ديگر وقتي گردشگر جاي مناسب اقامت نداشته باشد ديگر به آن محل باز نمي گردد. مواردي ازاين نظير امنیت گردشگری را مختل مي سازد. ملاك امنيت در گردشگري، احساس امنيت توسط گردشگران است (نشريه جهان هوانوردي و گردشگري، 1383).

امروزه امنیت گردشگری به عنوان مهم ترين و زيربنايي ترين اصل در تدوين استراتژي توسعه گردشگري در جهان به شمار مي آيد. امنیت گردشگری، ثبات، توسعه و امنيت رابطه اي تعريف شده وجود دارد، چرا كه توسعه زير ساخت هاي جهانگردي تا حدود زيادي به ساير فعاليت هاي جاري و عمراني يك منطقه، عوامل حمايت كننده، قوانين و مقررات (امنيت)، اطلاع رساني، هماهنگي سازمان هاي مرتبط و گسترش حمل و نقل در امور جهانگردي وابسته است و هرگونه بروز ناامني و بكارگيري خشونت در سطوح مختلف زيان هاي جبران ناپذيري به اين صنعت وارد مي سازد. بعنوان مثال، يك شركت سرمايه گذار بين المللي اگر در ارزيابي كارشناسي خود، محيط و مقصد مورد نظر را از نظر ويژگي امنیت گردشگری مناسب نيابد و امنیت گردشگری از نوع مالي و جاني توريست را تأمين نبيند قطعاً سرمايه خود را به آن منطقه منتقل نخواهد كرد. (رحيم پور، 1384 :15)

از طرفي، نقش و تاثير صنعت جهانگردي در ترسيم امنیت گردشگری ملي يك كشور چنان است كه اكثر كشورهاي توسعه يافته با وجود دارا بودن منابع كلان اقتصادي و درآمد، ترجيح مي دهند بر روي صنعت گردشگری متمركز شوند. حضور مستقيم بازديدكنندگان و گردشگران در يك كشور علاوه بر توسعه اقتصادي و تبادلا ت فرهنگي، آن كشور را به عنوان يك قطب امنیت گردشگری به جهانيان معرفي مي كند. در اين زمينه مي توان به نقش 1) دولت ها، 2) برنامه ريزي، 3) هويت فرهنگي 4) عوامل سياسي و اداري و 5) شبكة راه ها به عنوان عناصر تأثيرگذار در امنيت جهانگردان اشاره كرد (ثبوتي، 1386 :20).

یکی از مهم ترین عواملی که باعث افول صنعت گردشگری در هر کشور می شود، فقدان امنیت گردشگری در آن کشور است. ناگفته پیداست که با افزایش ضریب امنیت در کشور در دو بعد مرزي و داخلی بر میزان تمایل جهانگردان افزوده خواهد شد. به عبارت دیگر، با گسترش نا امنی در امنیت گردشگری در ابعاد جانی و مالی، میزان تمایل و رغبت جهانگردان به صورت تصاعدي کاهش خواهد یافت، در سالیان اخیر وجود برخی ناامنی ها در بعضی از کشور ها مانند ربودن و گروگانگیری من جمله خود ایران تأثیر قابل ملاحظه اي در کاهش تعداد جهانگردان واردشده؛

متأسفانه در کشور ما، صنعت گردشگری چنان که شایسته است گسترش نیافته است، با وجودي که در تمامی برنامه توسعه سالیان اخیر بر رهایی از اقتصاد تک محصولی متکی بر صادرات نفت تاکید شده  ولی در مقام عمل موفقیت و کامیابی قابل توجه و ملموس و محسوسی در این زمینه به دست نیامده است، رشد و توسعه صنعت گردشگری در ایران به عنوان یکی از راهکارهاي عملی رهایی از اقتصاد تک محصولی و متنوع سازي منابع درآمدي کشور می باشد. گام اول در راستای بهبود صنعت گردشگری در ایران، برقراري و تضمین امنیت گردشگری فراگیر، هم در بعد خارجی و هم در ابعاد داخلی و ملی آن است.(غفاری و مولایی ،231:1387)

امنیت گردشگری

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های مدیریت کلیک کنید.

نمونه ای ازفهرست منابع و مآخذ امنیت گردشگری

1. ابتهاج، ابوالقاسم. گشت انتظامی، انتشارات دانشگاه علوم انتظامی، چاپ دوم. 1387.
2. اريسيان، نسرين. اگروتوريسم ونقش آن در توسعه روستايي، بررسي سياست هاي و برنامه هاي توسعه جهانگردي در جمهوري اسلامي ايران، ناشر دانشگاه علامه طباطبايي، 1382.
3. الواني، سيد مهدي و معصومه، پيروز بخت ( 1385 ): فرايند مديريت جهانگردي ، دفتر پژوهش هاي فرهنگي.
4. اهدایی، بهمن. آمار تجربی عمومی. اهواز، انتشارات دانشگاه شهید چمران،1380. چاپ پنجم. تعداد صفحه 219.
5. اینسکیپ، ادوارد. برنامه ریزی توسعه جهانگردی رویکردی همپیوند وپایدار، ترجمه ضرغام بروجنی، حمیدرضا.  نوبت چاپ دوم، تهران انتشارات مهکامه، 1388. ص 181.
6. آتش پنجه، بايندر . بررسي نقش امنيت در توسعه گردشگري، نشريه ايرنا شماره 14، 1386.
7. آصف­زاده، سعید. ده گام پژوهش در سیستم های بهداشت ودرمان، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی قزوین، چاپ سوم، سال1383.
8. باهر، حسين ، شناخت مسائل و مشكلات توريسم ، (1372).
9. برژینسکی زیبگینو. در جستجوی امنیت ملی ، ابراهیم خلیلی، دهخدا، چاپ اول، 1369.
10. بونی فیس پریسیلا. مدیریت گردشگری فرهنگی، محمود عبدالله زاده، دفتر پژوهش هاي فرهنگی، چاپ اول،1380.
11. …
12. …

نمونه ای از منابع لاتین امنیت گردشگری

• Bayat, Bahram. Sociology, Feeling Security, AmirKabir Publisher Navidnia, Manije. Social security, published by Center for Strategic Studies. 2009.
• Briones, J., Tejeida, A., Ricardo, P., Morales, M. Toward the Evolution of the Tourism’s Conceptual System,2009, Instituto Politécnico Nacional ,México.
• Chorley, R., Haggett, P. Integrated models in geography, 1967, Methuen, London
• Getz, D. Models tourism planning, Towards integration of theory and practice, Tourism Management, 1986, 7(1),Canada.
• Gunn, C. A. Tourism Planing: Concepts, Basics, Cases, New Yourk and London: 2002, Routledge.
• Gunn, Clare, A. Tourism planning, 2002, Rout ledge.
• Hall, C.M., Page, S.J., Managing Urban Tourism Pearson Education. Harlow, 2002.p.6.
• Hezarjaribi, jafar & Reza Safari Shali. An Investigation of Effective Factors on civilain’s social trust amanag Iranian pepole, jamashanasi karbordi, 2010, applied socialogy vol 36, No.4, Esfahan.
• Hezarjaribi, jafar& Reza Safari Shali. An Investigation of Effective Factors on civilain’s social trust amanag Iranian pepole, Applied socialogy, 2010, vol 36, No.4, Esfahan.p:12
• Holden, Anderew. Environment and Tourism, 2000, Routledge.
• http://vista.ir/article/354871/
• …
• …

امنیت گردشگری