موقعیت جغرافیای افغانستان

موقعیت جغرافیای افغانستان

افغانستان

5- پایان بازی بزرگ و تثبیت مرزهای سیاسی افغانستان

3-4-6- پیامدهای تثبیت مرزهای سیاسی افغانستان در رقابت انگلیس و روسیه بر اوضاع

3-4-7- خطوط هفتگانه­ی مرزی افغانستان:

3-5-ویژگیهای اقتصادی

3-5-1-اقتصاد

3-5-2- معادن

3-5-3-+ طلا

3-5-4-ذغال سنگ

3-5-5- گازطبيعی نفت

3-5-6-  آهن

3-5-7- مس

3-5-8- بيرايت

3-5-8-اورانيوم

3-5-9- نقره

3-5-10- سرب

3-5-11- صنایع

3-5-12- راهها

3-5- ارتباطات  

منابع

موقعیت جغرافیایی افغانستان

کشور افغانستان بین ۲۹ و ۳۸ درجه عرض جغرافیائی و بین ۲۹ درجه و ۳۰ دقیقه و ۲۸ درجه و ۳۰دقیقه عرض شمالی و ۶۰ درجه و ۳۰ دقیقه و ۷۵ درجه و ۵۰ دقیقه طول شرقی نصف النهار گرینویچ و در نیمکره شمالی – شرقی و در محدوده آسیای میانه واقع شده است.افغانستان سرزمین است کوهستانی، که در مرکز آسیا، میان تعدادی از کشورهای همسایه محصور شده و به دریایی آزاد راه ندارد.

افغانستان از جانب شمال با کشور تاجیکستان (1206) کیلومتر، ازبکستان حدود (137) کیلومتر، و ترکمنستان (744) کیلومتر مرز مشترک دارد. که این خطوط مرزی از گوشه ی شمال شرقی کشور (سرحد چین و تاجیکستان) شروع شده و به گوشه ی شمال غربی کشور ( سرحد ایران و ترکمنستان) خاتمه می یابد. حدود هزار کلیومتر خط مرزی شمالی را دریای آمو و بقیه را ریگستان ها، زمینهایهموار،روخانه های کوچک کوهپایه ها تشکیل میدهد.

هسیایه جنوبی و جنوب شرقی و قسما شرقی افغانستان، کشور پاکستان است که سرحد دوکشور حدود(2500) کیلومتر تخمین زده شده، که از سرزمین چین در شرق شروع شده تا مرز ایران در غرب امتداد میابد. قسمت عمده این مرز مشترک و جنجالی( بخاطر خط دیورند) را کوهها و کوهپایه ها و ریگستان تشکیل می دهد که در برخی نقاط خطوط مرزی کاملا مشکوک و نامشخص! می باشد، لذا عبور و مرور ساکنان دوطرف مرز به آسانی امکان پذیرمیباشد.( سایت مرکز آمار ایران )

هسایه غربی افغانستان ایران است که خط مرزی دو کشور حدود( 900) کیلومتر می باشد که از مرز ترکمنستان شروع و تا مرز پاکستان به شکل شمال و جنوب ادامه میابد. این خط مرزی توسط رودخانه ها، دشتهای وسیع، کوهپایه ها و دریاچه هامون از هم جدا می شود. رفت و آمد از این سرحد هم چون سرحد جنوبی و شرقی بسیار آسان است. در حقیقت نقشه افغانستان در میان کشورهای منطقه، شکل مشت بسته ی بخود گرفته که فاصله آن از شمال به جنوب نزدیک (600) کیلومتر و از شرق به غرب حدود(1240) کیلومتر می باشد.

موقعیت مرزی ایران و افغانستان

بیشترین فاصله شرق تا غرب افغانستان، از دره یولی ( شرقی ترین نقطه ) تا دهانه ذوالفقار ( غربی ترین نقطه ) ۱۲۴۰ کیلومتر، و شمال تا جنوب آن ، از نقطه خمیاب در ولایت جوزجان ( شمالی ترین نقطه ) تا کوههای چاکایی ( جنوبی ترین نقطه ) ۸۵۵ کیلومتر است و حداقل فاصله آن با آبهای آزاد جهان از طریق مرزهای جنوبی و پاکستان ۵۰۰ کیلومتر است.

بخشهای گسترده‌ای از خاک افغانستان را عمدتاً در شمال و شرق کشور، کوهها وسنگلاخ‌ها پوشانده‌است کوههای هندوکش به طول ۶۰۰ و عرض ۱۰۰ کیلومتر از سمت شمال شرقی به غرب و جنوب غربی کشیده شده و تقریباً از میانه کشور می‌گذرد. این کوهها بیش از نیمی از سرزمین افغانستان را فراگرفته و برای شهرهای کابل، قندهار و هرات ارزش راهبردی مهمی ایجاد کرده‌است. کوههای قدر به سوی غرب امتداد می‌یابند، از ارتفاع آن کاسته می‌شود و در نزدیکی مرزهای ایران تبدیل به کوهها و تپه‌های کم ارتفاع می‌گردند.در بلندی‌های هندوکش همواره برف وجود دارد.

حتی در تابستان‌ها نیز قله‌ها و یخچال‌ها پر برف است. در میان کوهستان‌های هندوکش، دره‌های ژرف و خوش آب و هوا و حاصلخیزی وجود دارد که محیط مساعدی برای پرورش دام و تولید میوه‌است. افغانستان سرزمین افراط و تفریط است، کوهها سر به فلک کشیده و دره‌ها ژرف، باران‌های بهاری و تابستان‌های خشک، زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های گرم، بلندی‌های پوشیده از برف در طول سال و سرزمین‌های پست و خشک وسوزان.

این افراط و تفریط در زندگی اجتماعی نیز وجود دارد. سرزمین افغانستان در طول تاریخ گلوگاه تهاجم به هند بوده است؛ جنگجویان بسیاری چون شاهنشاهان هخامنشی، اسکندر مقدونی، محمود غزنوی، تیمور گورکانی، نادر شاه افشار، از پیچ و خم کوهها و دره‌های این کشور خود را به هندوستان رسانده‌اند. علاوه بر این تا پیش از کشف راههای آبی در سده‌های اخیر و سپس گسترش راههای هوایی، خط مسیر بازرگانی شرق به غرب، از دشت شمالی آن می‌گذشت، گذرگاه کاروانهای جاده ابریشم از این سرزمین بوده که عموماً از راه قندهار به هند و از راه بلخ به چین می‌رفت. پس از کشف راههای آبی و سپس توسعه راههای هوایی، افغانستان مانند سایر سرزمین‌های آسیای میانه، تبدیل به منطقه‌ای بن‌بست شد و گذر هیچ بیگانه‌ای به آنجا نیفتاد. همچنین کوهستان‌های افغانستان سپر راهبردی استواری میان آسیای شمالی و آسیای جنوبی است.

جغرافیای طبیعی افغانستان

افغانستان سرزمینی کوهستانی و محصور در خشکی است که در قلب قاره آسیاجای گرفته است. این سرزمین در نیمکره شمالی، نیمکره شرقی و در محدوده آسیای میانهواقع است. مساحت آن ۶۵۲٫۲۲۵ کیلومتر مربع و چهلمین کشور جهان از نظر پهناوری به شمار می‌آید.طول مرزهای افغانستان حدود ۵۸۰۰ کیلومتر است که شامل ۲۳۸۴ کیلومتر در شمال با جمهوری‌های تاجیکستان، ازبکستانو ترکمنستان، ۲۲۴۰ کیلومتر از شرق و جنوب با پاکستان، ۷۳ تا ۹۳ کیلومتر از سمت شمال خاوری از راه تنگه واخانبا استان مسلمان نشین سین‌کیانگ(سنجان)جمهوری خلق چینو ۸۵۵ تا ۹۳۰ کیلومتر در غرب با ایران(که ۶۱۹ کیلومتر آن با استان خراساناست)، می‌باشد. بیشترین فاصله شرق تا غرب افغانستان ۱۲۴۰ کیلومتر، شمال تا جنوب آن ۸۵۵ کیلومتر و کمترین فاصلهٔ آن با آب‌های آزادجهان نزدیک به ۵۰۰ کیلومتر است.

بخش‌های گسترده‌ای از خاک افغانستان، بیشتر در شمال و شرق کشور، را کوه‌ها و سنگلاخ‌ها پوشانده است. کوه‌های هندوکشبه طول ۶۰۰ و عرض ۱۰۰ کیلومتر از سمت شمال شرقی به غرب و جنوب غربی کشیده شده و تقریباً از میانه کشور می‌گذرد. این کوهها بیش از نیمی از سرزمین افغانستان را فرا گرفته و برای شهرهای کابل، قندهارو هرات ارزش راهبردی مهمی ایجاد کرده است.

این کوه‌ها هر اندازه که به سوی غرب امتداد می‌یابند از ارتفاع آن‌ها کاسته شده و در نزدیکی مرزهای ایران تبدیل به کوه‌ها و تپه‌های کم ارتفاع می‌گردند. در بلندی‌های هندوکش همواره برف وجود دارد. حتی در تابستان‌ها نیز قله‌ها و یخچال‌ها پر برف است. در میان کوهستان‌های هندوکش، دره‌های ژرف، خوش آب و هوا، زیبا و حاصلخیزی وجود دارد که محیط مساعدی برای پرورش دام و تولید میوه است.افغانستان از نظر طبیعی سرزمین افراط و تفریط است.

کوه‌های سر به فلک کشیده، دره‌های ژرف، باران‌های بهاری و تابستان‌های خشک، زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های گرم، بلندی‌های پوشیده از برف در طول سال و سرزمین‌های پست و خشک وسوزان. این افراط و تفریط در زندگی اجتماعی نیز وجود دارد.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و پیشینه تحقیق پایان نامه های جغرافیا  کلیک کنید.

نمونه از منابع جهت مطالعه بیشتر

1. احمدی نیاز،حسین(1385) نقش سازمانهای بین المللی بر حاکمیت دولت ها ،انتشارات پرتو بیان
2. احمدی، حمید (1378): قومیت و قوم گرایی در ایران، از افسانه تا واقعیت، نشر نی، تهران
3. اخباری ،محمد- نامی،محمدحسن( 1388) جغرافیای مرز با تاکید بر مرزهای ایران،ناشر،سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
4. ازغندی، علی­رضا؛ و روشندل، جلیل(1378) مسائل نظامی و استراتژیک معاصر، تهران، انتشارات سمت
5. اسماعیل زاده ،خالد (1386) مسأله قومیت و نابرابری های قومی در ایران ،مجموعه مقالات همایش مرز جلد اول،انتشارات ادیبان.
6. بابایی، غلام­رضا؛ فرهنگ روابط بین الملل؛ تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1375.
7. پاپلي يزدي، محمد حسين (1384)،عدالت اجتماعي و توسعه،كاربرد فلسفه درايدئولوژي وآمايش سرزمين، فصلنامه تحقيقات جغرافيايي، شماره 74
8. پرسکات جی،ار ( 1358) گرایشهای تازه در جغرافیای سیاسی،ترجمه دره میرحیدر،تهران؛دانشگاه تهران.
9. تهامی ، سید مجتبی ، 1384، امنیت ملی ، داکترین ، سیاستهای دفاعی و امنیتی، جلد اول، تهران ، انتشارات آجاتهران. تهران
10. جلالی،حمید (1386) مرز وتاثیر آن بر فرهنگ،ارزشها و باورهای دینی و ملی، مجموعه مقالات همایش مرز جلد اول،انتشارات ادیبان.
11. …
12. …