ادبیات و مبانی نظری مهاجرت – بررسی تطبیقی قانون مهاجرت کانادا

مهاجرت و قانون مهاجرت کانادا

بررسی تطبیقی قانون مهاجرت کانادا با حقوق بین الملل مهاجرت

در این مقاله قصد داریم تمامی مصادیق بررسی تطبیقی قانون مهاجرت کانادا با حقوق بین الملل مهاجرت را خدمت شما عزیزان در 116 صفحه ارائه دهیم . دقت داشته باشید که این نوشته تماما همراه با منابع لاتین و فارسی بوده است. امید است که شما عزیزان را در راستای ارتقای علمی کمک رسانده باشیم .

فصل اول

کلیات و مفاهیم

1-1. قسمت اول: تاریخچه مهاجرت …………………………………………………………………………………………….. 6

1-1-1. مبحث الف: مهاجرت از گذشته تا امروز ………………………………………………………………………….. 7

1-1-2. مبحث ب: حقوق مهاجرت ………………………………………………………………………………………………. 9

1-1-3. مبحث پ: مواضع کشورها در ارتباط با پدیده مهاجرت …………………………………………………. 10

1-2. قسمت دوم: انواع مهاجرت و منابع آن ……………………………………………………………………………….. 12

1-2-1. مبحث الف: مهاجرت فردی و گروهی …………………………………………………………………………… 13

1-2-2. مبحث ب: مهاجرت‌های اجباری و اختیاری …………………………………………………………………… 13

1-2-3. مبحث پ: مهاجرت‌های قانونی (منظم) و نامتعارف ………………………………………………………. 15

1-2-4. مبحث ت: مهاجرت قانونی اعطائی (دائم) ……………………………………………………………………… 15

1-2-5. مبحث ث: مهاجرت قانونی اکتسابی (ادواری) ……………………………………………………………….. 15

1-2-6. مبحث ج: مهاجرت غیرقانونی ………………………………………………………………………………………… 16

1-2-7. مبحث چ: مهاجرت نامنظم ……………………………………………………………………………………………… 17

1-3. قسمت سوم: منابع حقوق بین‌الملل مهاجرت ……………………………………………………………………… 18

1-4. قسمت چهارم: مهاجرت در حقوق بین‌الملل ………………………………………………………………………. 21

فصل دوم

مبانی حقوق بین‌الملل مهاجرت

2-1. قسمت اول: سازمان بین‌المللی مهاجرت و اهداف آن …………………………………………………………. 26

2-1-1. مبحث الف: اهداف سازمان بین‌المللی مهاجرت ……………………………………………………………… 27

2-1-2. مبحث ب: حوزه‌های فعالیت سازمان بین‌المللی مهاجرت ………………………………………………. 28

2-1-3. مبحث پ: مأموریتهای سازمان بین‌المللی مهاجرت ………………………………………………………… 31

2-1-4. مبحث ت: دستاوردهای سازمان بین‌المللی مهاجرت ………………………………………………………. 33

2-2. قسمت دوم: دلایل مهاجرت به کانادا ………………………………………………………………………………….. 34

2-3. قسمت سوم: حقوق و تکالیف در مهاجرت قانونی …………………………………………………………….. 37

2-3-1. مبحث الف: حقوق و تکالیف متقاضی مهاجرت …………………………………………………………….. 37

2-3-2. مبحث ب: حقوق و تکالیف کشور کانادا ……………………………………………………………………….. 38

2-4. قسمت چهارم: جایگاه مسئولیت در بین‌الملل مهاجرت ………………………………………………………. 39

2-4-1. مبحث الف: مسئولیت دولت متبوع …………………………………………………………………………………. 39

2-4-2. مبحث ب: مسئولیت دولت میزبان ………………………………………………………………………………….. 40

2-5. قسمت پنجم: پناهنده و انواع پناهندگی ………………………………………………………………………………. 41

فصل سوم

روندها و رویه‌های مهاجرت ایرانیان به کانادا

3-1. قسمت اول: مهاجرت ایرانیان به کانادا ………………………………………………………………………………… 45

3-1-1. مبحث الف: مقصد اصلی مهاجران ایرانی ……………………………………………………………………….. 47

3-1-2. مبحث ب: نسبت جنسیت ………………………………………………………………………………………………. 47

3-1-3. مبحث پ: نسبت چندنژادی بودن ………………………………………………………………………………….. 48

3-1-4. مبحث ت: ساختار سنی ………………………………………………………………………………………………….. 49

3-1-5. مبحث ث: وضعیت تأهل ……………………………………………………………………………………………….. 49

3-1-6. مبحث ج: سطح تحصیلات …………………………………………………………………………………………….. 50

3-1-7. مبحث چ: میزان درآمد سالیانه ………………………………………………………………………………………… 51

3-1-8. مبحث ح: موقعیت اجتماعی …………………………………………………………………………………………… 51

3-2. قسمت دوم: شیوه‌های مهاجرت ایرانیان به کانادا ………………………………………………………………… 52

3-3. قسمت سوم: مهاجرت قانونی اعطایی …………………………………………………………………………………. 54

3-3-1. مبحث الف: مهاجرت به شیوه سرمایه‌گذاری ………………………………………………………………….. 54

3-3-2. مبحث ب: مهاجرت به شیوه دائم متخصصین ………………………………………………………………… 55

3-3-3. مبحث پ: متخصص مستقل …………………………………………………………………………………………… 57

3-3-4. مبحث ت: متخصص دارای حمایت ایالتی یا خویشاوندی ……………………………………………… 57

3-3-5. مبحث ث: متخصص دارای حمایت منطقه‌ای …………………………………………………………………. 57

3-3-6. مبحث ج: مهاجرت به شیوه فامیلی ………………………………………………………………………………… 58

3-4. قسمت چهارم: مهاجرت قانونی اکتسابی …………………………………………………………………………….. 59

3-4-1. مبحث الف: مهاجرت متخصصین قراردادی موقت …………………………………………………………. 59

3-4-2. مبحث ب: شیوه مهاجرت ویژه خدمتکاران و پرستاران خانگی ………………………………………. 59

3-4-3. مبحث پ: مهاجرت از طریق اخذ پذیرش دانشجویی و تحقیقاتی …………………………………. 59

3-4-4. مبحث ت: مهاجرت توریستی ………………………………………………………………………………………… 60

3-5. قسمت پنجم: تحریم ایران از سوی کانادا و زیان آن برای سرمایه‌گذاران مهاجر ایرانی ……….. 62

فصل چهارم

بررسی قوانین کشور کانادا

4-1. قسمت اول: بررسی قانون اساسی کشور کانادا ……………………………………………………………………. 65

4-2. قسمت دوم: قوانین کسب و کار در کانادا …………………………………………………………………………… 67

4-2-1. مبحث اول: قوانین استخدام و کار در کانادا ……………………………………………………………………. 67

4-2-2. مبحث ب: نیروی کار در کانادا ………………………………………………………………………………………. 67

4-2-3. مبحث پ: قوانین استخدامی …………………………………………………………………………………………… 68

4-2-4. مبحث ت: حقوق بشر ……………………………………………………………………………………………………. 69

4-2-5. مبحث ث: ویزای کسب و کار موقت …………………………………………………………………………….. 69

4-2-6. مبحث ج: ویزای کسب و کار براساس قراردادهای تجاری …………………………………………….. 69

4-3. قسمت سوم: قوانین مهاجرت در کشور کانادا …………………………………………………………………….. 71

4-3-1. مبحث الف: روش اسپانسرشیپ …………………………………………………………………………………….. 71

4-3-2. مبحث ب: منظور از اسپانسرشیپ در کشور کانادا ………………………………………………………….. 71

4-3-3. مبحث پ: اسپانسرشیپ همسری …………………………………………………………………………………… 71

4-3-4. مبحث ت: اسپانسرشیپ فرزند و فرزندخوانده ……………………………………………………………….. 72

4-3-5. مبحث ث: اسپانسرشیپ سایر اعضای خانواده ……………………………………………………………….. 72

4-3-6. مبحث ج: شرایط جدید اسپانسرشیپ والدین …………………………………………………………………. 73

4-4. قسمت چهارم: قوانین تابعیت کشور کانادا ………………………………………………………………………….. 75

4-5. قسمت پنجم: قانون انتخابات کانادا …………………………………………………………………………………….. 77

4-5-1. مبحث الف: سیستم انتخابات کانادا ………………………………………………………………………………… 77

4-5-2. مبحث ب: انتخابات شهرداری ………………………………………………………………………………………… 77

4-5-3. مبحث پ: انتخابات استانی ……………………………………………………………………………………………. 77

4-5-4. مبحث ت: انتخابات فدرال ……………………………………………………………………………………………… 78

4-5-5. مبحث ث: مقامات دولتی غیرمنتخب ……………………………………………………………………………… 78

4-5-6. مبحث ج: شمارش آراء ………………………………………………………………………………………………….. 79

4-5-7. مبحث چ: شرایط لازم برای دادن رأی ……………………………………………………………………………. 79

4-6. قسمت ششم: بررسی قانون مجازات کشور کانادا ……………………………………………………………….. 81

4-6-1. مبحث الف: توضیحی از قانون سی-35  ………………………………………………………………………… 81

4-6-2. مبحث ب: شناسایی کلاهبرداران چه تأثیری بر پرونده ها ……………………………………………… 82

4-7. قسمت هفتم: زنان مهاجر در کانادا ……………………………………………………………………………………… 83

فصل پنجم

سازمان‌های تخصصی بین‌المللی

5-1. قسمت اول: کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد …………………………………………………………….. 85

5-1-1. مبحث الف: اعلامیه پناهندگی سرزمینی ………………………………………………………………………….. 86

5-1-2. مبحث ب: موضوعات اصلی این اعلامیه به شرح زیر می‌باشد ……………………………………….. 86

5-1-3. مبحث پ: مجموعه مقررات بین‌المللی منطقه‌ ای …………………………………………………………… 87

5-1-4. مبحث ت: تلاش برای یک کنوانسیون پناهندگی جدید ………………………………………………….. 88

5-2. قسمت دوم: اعلامیه جهانی حقوق بشر ………………………………………………………………………………. 91

5-3. قسمت سوم: کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان ………………………………………………………. 93

5-4. قسمت چهارم: کنوانسیون بین‌المللی رفع هر نوع تبعیض نژادی …………………………………………. 95

5-5. قسمت پنجم: نگرشی به کنوانسیون بین‌المللی همه کارگران مهاجر و خانواده‌های آنها ………. 96

5-5-1. مبحث الف: سازوکارهای اجرایی کنوانسیون ………………………………………………………………….. 98

نتیجه گیری و پیشنهادات

نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 101

پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………………………. 102

منابع و مآخذ فارسی ………………………………………………………………………………………………………………….. 103

الف) کتاب ها ……………………………………………………………………………………………………………………………. 103

ب) مقالات ………………………………………………………………………………………………………………………………… 104

ج) پایان نامه ها …………………………………………………………………………………………………………………………. 105

د) جزوه آموزشی ………………………………………………………………………………………………………………………. 106

ه) اسناد و قوانین ……………………………………………………………………………………………………………………….. 107

و) پایگاه اینترنتی ……………………………………………………………………………………………………………………….. 108

منابع و مأخذ انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………….. 109

انواع مهاجرت و منابع آن

مطابق تعریف لغوی «مهاجر» به شخصی که از وطن خود هجرت نماید و آن را ترک گوید و در سرزمین دیگر سکنی گزیند، اطلاق می‌گردد،^[2] بنابراین تعریف حقوقی به فردی اطلاق می‌شود که اقدام به تغییر محل اقامت خود، ضمن عبور از مرزهای سیاسی برای مدت نسبتاً طولانی^[3] به جهت ملاحظه‌های سیاسی، اقتصادی، جمعیتی، مذهبی، نژادی و یا معیشتی با رعایت تشریفات قانونی می‌نماید و کشور خود را به قصد مهاجرت به کشور مهاجرپذیر ترک می‌کند.[4]

همچنین مطابق تعریف لغوی «مهاجرت به اقدام جهت ترک دیار و اقامت در مکان دیگر اطلاق می‌شود»^[5] از دیدگاه جامعه‌شناسی مهاجرت به مفهوم زندگی و پیشرفت یک جمعیت بی‌حرکت است^[6] و بنابر تعریف حقوقی، رفتن از محلی به محل دیگر برای مدت طولانی که خواه این مدت محدود یا نامحدود باشد،^[7] البته این اقدام متضمن عملی با آزادی انتخاب بوده و اساساً متفاوت از اعمالی از قبیل تبعید یا بردگی است.^[8] با توجه به پیچیده بودن این موضوع، شناخت دقیق آن مستلزم تقسیم‌بندی انواع مهاجرت می‌باشد که این تقسیمات را می‌توان براساس معیارهای متفاوت در نظر گرفت. در ذیل به بررسی اجمالی هر یک از تقسیمات متصور پرداخته خواهد شد.

سازمان بین‌المللی مهاجرت و اهداف آن

سازمان ملل متحد به دلیل توجه خاص به پدیده مهاجرت ضمن نامگذاری و تخصیص دادن یک روز به عنوان «روز بین‌المللی مهاجران»[1]، سازمانی را نیز در سال 1951 میلادی به عنوان سازمان «بین‌الدولی» در حوزه مهاجرت تأسیس کرد. البته این سازمان جزئی از ساختار سازمان ملل متحد محسوب نمی‌گردد، ولی رابطه‌ای تنگاتنگ با قسمتهای اجرایی و عملیاتی بزرگترین و معتبرترین سازمان جهانی دارد. این سازمان در بدو امر تحت عنوان «کمیته بین‌الدولی اروپایی مهاجرت» تأسیس شد و بعدها با تجدیدنظر در اساسنامه خود به «سازمان جهانی مهاجرت» تغییر نام داد[2] و سریعاً رشد کرد.

سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) تشکیلاتی بین‌دولتی است که در سال 1951 با رسالت سازماندهی امور مهاجرت در سرتاسر جهان تأسیس گردید. این سازمان دارای 132 کشور عضو، 97 ناظر و بیش از 460 دفتر در 100 کشور جهان است. اهم فعالیتهای سازمان در دو بخش «خدمات» و «برنامه‌ها و سیاستگذاری» در قالب پنج محور اصلی شامل مهاجرت و توسعه، تسهیل مهاجرت، قانونمندسازی مهاجرت، مهاجرت اجباری و حوزه میان‌بخشی (همکاری‌های فنی، پژوهش، حقوق بین‌المللی مهاجرت، مباحث سیاستگذاری و تدوین خط مشی، حقوق مهاجرین، مهاجرت و بهداشت، ابعاد جنسیتی مهاجرت و…) متمرکز است.

بودجه برنامه‌های سازمان بین‌المللی مهاجرت و هزینه‌های کلی آن از 2/242میلیون دلار در سال 1998 میلادی به 8/783میلیون دلار در سال 2007 میلادی افزایش پیدا کرد که نقطه اوج آن مبلغ 952میلیون دلار در سال 2005 میلادی بوده است. این سازمان در بیش از 1770 برنامه فعال مرتبط با پدیده مهاجرت اقدام به سرمایه‌گذاری نموده است. در سال 2007 میلادی بیش از 96درصد وجوه سازمان بین‌المللی مهاجرت در شکل مشارکت در پروژه‌ها صرف شده بود، مابقی بودجه‌ها نیز صرف پروژه‌های اداری می‌شد که از طریق مشارکت کشورهای عضو تأمین وجه می‌گردید. به منظور پوشش هزینه‌های غیرمستقیم، سازمان بین‌المللی مهاجرت معادل 5 درصد کل هزینه‌های پروژه را به حمایت‌های اداری تخصیص می‌دهد. هزینه‌های حمایتی سازمان بین‌المللی مهاجرت در پایین‌ترین حد هزینه‌های حمایتی در بین سازمانهای بین‌المللی وابسته به سازمان ملل متحد قرار دارد. حوزه‌های میدانی فعالیتهای این سازمان از 119 حوزه در سال 1998 میلادی، در حال حاضر به بیش از 420 حوزه افزایش یافته است و تعداد 5600 کارمند در بیش از یکصد کشور در این حوزه‌های مشغول فعالیت می‌باشند، البته می‌بایست به این نکته توجه داشت که ساختار سازمان بین‌المللی مهاجرت به طور کلی نامتمرکز می‌باشد. پروژه‌های فعال این سازمان از 686 پروژه در سال 1998 میلادی به بیش از 1770 پروژه تا سال 2008 میلادی افزایش یافته است. در سال 2008 میلادی، تعداد 16 مأموریت با عملکرد منطقه‌ای در دستورکار این سازمان قرار گرفته است. همچنین تعداد 7 مأموریت نیز با موضوع ویژه در فعالیتهای جاری این سازمان قرار دارد. هر فعالیت در سازمان بین‌المللی مهاجرت با یک کد پروژه خاص مشخص می‌گردد. هر پروژه به وسیله یک مدیر پروژه مدیریت می‌شود تا تضمین گردد که این پروژه‌ها به طرق مسئولانه، شفاف و کارا هدایت می‌شوند.

سازمان بین‌المللی مهاجرت به منظور رشد اثربخشی و کارآمدی، اقدام به انتقال مرکز فعالیت‌ها از محل‌های پرهزینه به محل‌های کم‌هزینه نموده است. مرکز اداری این سازمان واقع در مانیلا در حال حاضر حمایتهای جهانی را در حوزه‌های مالی، مدیریت منابع انسانی، تکنولوژی اطلاعات، امنیت کارکنان، بررسی پروژه و طرح دعاوی بهداشتی ارائه می‌نماید. ایجاد مرکز اداری اخیر در شهر مشهور پاناما در مسیر توسعه و گسترش روند تمرکززدایی سازمان بین‌المللی مهاجرت می‌باشد.

منابع حقوق بین‌الملل مهاجرت

حقوق ملی مهاجرت جزئی از نظام حقوقی حاکم بر افراد بیگانه در دولت مهاجرپذیر است که مقررات آن توسط نظام حقوقی داخلی دولت اخیر تعیین می‌شود، هرچند استانداردهای حقوق بین‌الملل نیز بر آن حاکم می‌باشد ولی در هر حال مقررات دولت مهاجرفرست در این مورد فاقد اثر است، مگر آنکه ترتیبات معاهداتی خاص در میان باشد که مشخصاً وجود معاهده جهان شمول در زمینه مهاجرت منتفی است و تنها می‌توان به معاهدات منطقه‌ای چندجانبه اشاره نمود که کنوانسیون شینگن از مطرح‌ترین این توافقات می‌باشد که براساس آن اصل آزادی رفت و آمد و اقامت در میان اتباع برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا مطرح شده است.[1]

بر طبق رویه مندرج در ماده 308 معاهده تأسیس جامعه اروپا و همچنین ماده 2 معاهده اتحادیه اروپا حفظ و توسعه اتحادیه به عنوان منطقه آزاد و امن می‌باید همراه با عدالتی باشد که در آن آزادی جابجایی افراد همراه با اقدامات متناسب و با احترام به کنترل مرزهای خارجی، مهاجرت، پناهندگی و مقابله با جرایم تضمین گردد.

نهادهای بین‌المللی در مدیریت پدیده مهاجرت به نوعی نقش واسطه و حامی را دارا بوده‌اند و از آنجا که اقدامات صورت گرفته بسیار پرهزینه و از طرفی کم‌کارا و شکننده و فاقد ضمانت اجرای کافی بوده است، تاکنون جنبه بین‌المللی به خود نگرفته است. مدیریت مهاجرت، حتی در بین گروههای منطقه‌ای همچون اتحادیه اروپا وحدت رویه ایجاد نکرده است.[2]

به بیان دیگر حقوق مهاجرت مجموعه قوانین و مقرراتی است که دولتها از طریق آن تلاش می‌نمایند تا در برخورد کشورشان با این پدیده عمل نموده و تبعات آن را کنترل نمایند و درواقع این امر مبتنی بر سیاست ملی دولتها است و بسته به شرایط سیاسی هر کشور در زمانهای مختلف از «کاملاً تعمیم‌پذیر» تا «عمیقاً انحصاری» تفاوت کرده است.[3]

مهاجرت ایرانیان به کانادا

کشور کانادار هرساله به هزاران مهاجر جدید خوش‌آمد می‌گوید. اما رفتن به کانادا در عین حال که فرصتی هیجان‌انگیز است، مبارزه‌ای بزرگ نیز هست. شرایط خوب تحصیلی، کاری و رفاهی در کانادا در مقایسه با سایر کشورهای جهان این کشور را به مقصدی مطلوب برای مهاجرین مبدل کرده است. سابقه مهاجرت ایرانیان به کانادا به سال‌های اول قرن بیستم و عمدتاً بعد از جنگ جهانی دوم می‌رسد، زمانی که تنها 12 نفر ایرانی در این کشور زندگی می‌کردند و این رقم به تدریج افزایش یافت.

اما نخستین موج واقعی مهاجرین در سال 1970 به کانادا رسید و از آن به بعد یعنی تا سال 1978 رقم مهاجرین از 100 نفر در سال به 600 نفر در سال رسید. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تعداد مهاجرت‌ها به چندین هزار نفر در سال رسید و این روند همچنان در طول جنگ عراق و ایران و تا سال 1995 ادامه پیدا کرد. مطابق سرشماری سال 1996 میلادی، تعداد 62285 نفر ایرانی و ایرانی-کانادایی[1] در کانادا زندگی می‌کردند و در سال 2001 میلادی این افراد حدود 89هزار نفر بودند و همچنان نیز این رقم رو به افزایش است.

تعدادی از مهاجرین برای تجارت به این کشور سفر کردند و تعداد دیگری دلایل سیاسی را برای مهاجرتشان عنوان کردند، هرچند که دلیل واقعی آنان شاید ترس از جنگ بود. البته آنها با تغییر قانون مهاجرت در کانادا حمایت شدند و کشور مبدأ که پیش از این عاملی استرس‌زا برای مهاجرت بود دیگر چندان اهمیتی در امتیازبندی مهاجران نداشته و آنها را از نظر تحصیلی و شغلی دسته‌بندی می‌کنند. حالا کانادا به کشوری چندفرهنگی تبدیل شده و مهاجران را به حفظ فرهنگ و آداب و سنن خویش تشویق می‌کند.

مهاجران ایرانی معمولاً تحصیلات خوبی دارند، باانگیزه و کارآفرین هستند. کانادایی‌ها کم‌کم این فکر را که ممکن است مهاجرین شغل‌های آنان را بگیرند از ذهن دور کردند و ایرانی‌هایی که وارد کانادا شدند اغلب در زمینه صادرات و واردات شروع به فعالیت کرده و کانادایی‌ها را نیز استخدام کردند تا برای آنها کار کنند.

در هرحال با توجه به عوامل گوناگون، جریان مهاجرت ایرانیان به کانادا همچنان ادامه دارد و ظاهراً متقاضی ایرانی آنقدر زیاد است که در فرم‌هایی که باید برای درخواست مهاجرت پر کرد، در بعضی موارد به نکاتی خاص ایرانیان اشاره شده است، مثل ذکر شماره شناسنامه برای ایرانیان با اتیکت فارسی زبان آدرس متقاضی.

در این میان افرادی که موفق شده‌اند اقامت گرفته و در کانادا زندگی کنند نقطه‌نظرات متفاوتی درمورد زندگی در این کشور دارند.

براساس آمار ارائه شده بیش از 12% مهاجرین به کانادا را سرمایه‌داران و کارفرمایانی تشکیل می‌دهند که کار خودشان را دارند. آنها قادرند برای خود موقعیت کاری ایجاد کنند. اکثر رستوران‌ها، نانوایی‌ها، شرکت‌های ساختمانی، خشک‌شویی‌ها، فروشگاه‌های کامپیوتر را ایرانیان در کانادا راه انداخته‌اند و بسیاری از آنان موفق شده‌اند شرکت‌ها و مرکز خرید بزرگ را در کانادا بنا بگذارند، به لحاظ آماری بعد از آلمانی‌ها، ایرانی‌ها دومین گروه بزرگ مهاجران تحصیلکرده در کانادا را تشکیل می‌دهند.

ایرانی‌ها در کانادا مدرسه‌های فارسی زبان، اتحادیه مهندسین و معماران ایرانی مقیم کانادا، مرکز فرهنگی ایرانیان و بسیاری مراکز فرهنگی دیگر را تشکیل داده‌اند. برای ایرانیان متقاضی مهاجرت که به زبان فرانسه تسلط دارند، بخش «کبک» شرایط ویژه‌ای در نظر گرفته است و این مسئله برای فارغ‌التحصیلان نه‌چندان خوش‌اقبال این رشته، فرصت و انگیزه‌ای است تا به فکر اقدام برای مهاجرت بیفتند.

 دلایل مهاجرت به کانادا

کانادا چندین سال است که به عنوان یکی از اصلی‌ترین کشورهای مهاجرپذیر دنیا به مقصد بسیاری از مهاجران تبدیل شده است. این کشور سالانه در حدود 250 هزار تازه‌وارد جدید می‌پذیرد. کانادا دومین کشور بزرگ جهان است و شهرهای اصلی این کشور از نظر کیفیت زندگی شهرت جهانی دارند. در این پژوهش به بررسی دلایلی می‌پردازیم که کانادا را از سایر کشورهای مهاجرپذیر دنیا متمایز می‌کند:

• روند اخذ اقامت دائم کانادا از سایر کشورها سریع‌تر و ساده‌تر است. هم‌اکنون اخذ اقامت دائم کانادا از اخذ اقامت دائم بسیاری از کشورها از جمله امریکا، انگلیس و سایر کشورهای اروپایی راحت‌تر است.
• به غیر از شهرهای بزرگ، قیمت خانه در سایر نواحی کانادا از قیمت خانه در سایر کشورهای پیشرفته پایین‌تر است.
• مسئله چندفرهنگی بودن در کانادا بیش از کشورهای اروپایی مقبول واقع شده است. کانادا کشوری است که اساساً از مهاجرت اروپاییان و ترکیب آنها با بومیان منطقه شکل گرفته است. فرهنگ انگلیسی، فرانسوی و بومیان کانادا، سه فرهنگ غالب کانادا هستند که در کنار هم پایدار مانده‌اند. مهاجرت‌های گروهی ملیت‌های دیگر به کانادا در 100 سال گذشته، پذیرش مردم این کشور را نسبت به فرهنگهای گوناگون بسیار زیاد کرده است. کانادایی‌ها، که اغلب آنها خود ریشه غیرکانادایی دارند، چندفرهنگی بودن را جزئی از فرهنگ و هویت خود می‌دانند. این در حالی است که در بعضی از کشورهای اروپایی، مهاجرین همواره اقلیت را تشکیل می‌دهند و اگر نتوانند خود را با فرهنگ کشور مقصد تطبیق دهند، همواره اقلیت باقی می‌مانند.
• تنوع آب و هوایی که به خاطر گستردگی مساحت این کشور به وجود آمده است، باعث جذب توریست از کشورهای گوناگون شده است. کانادا از معدود کشورهایی است که تقریباً در تمامی زمینه‌های تفریحی و گردشگری جذابیت‌هایی برای ارائه نمودن دارد. از پارک‌های تفریحی و تماشای والها و سواحل زیبا گرفته تا اسکی روی یخ، هاکی و بازدید از بناهای تاریخی در کبک‌سیتی
• به دلیل نزدیکی به کشور آمریکا و مهاجرت بسیاری از کانادایی‌ها و دانشجویان کانادایی به این کشور و مساحت جغرافیایی زیاد، نیاز به نیروی کار در کانادا بیشتر از سایر کشورهای مهاجرپذیر بوده و احتمال اشباع شدن بازار کار کانادا در سال‌های نزدیک بسیار کمتر از سایر کشورهای مهاجرپذیر است. این درصورتی است که در سایر کشورهای پیشرفته به علت کمبود نیروی کار اغلب فقط کاهش زاد و ولد و افزایش بازنشستگی‌ها می‌باشد.
• به علت منابع طبیعی بسیار و وجود فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بسیاری از بخش‌ها، کارآفرینی در این کشور حائز اهمیت بسیار است. اغلب مهاجرین پس از ورود به کانادا به کارآفرینی و ایجاد مشاغل و کسب و کارهای کوچک می‌پردازند. دولت کانادا وام‌های بسیار را در اختیار کارآفرینان قرار می‌دهد که برای بهره‌برداری از منابع این کشور طرح‌های تجاری دارند.
• سیستم خدمات درمانی کانادا منحصربه‌فرد است. خدمات پزشکی کانادا بدون توجه به میزان درآمد و وضعیت شهروندی، در اختیار همگان قرار می‌گیرد. هزینه خدمات درمانی از منبع مالیات تأمین می‌گردد و افراد می‌توانند هنگام مراجعه به مراکز درمانی بدون پرداخت هزینه، خدمات پزشکی دریافت نمایند. علاوه بر این افراد می‌توانند از کمک‌هزینه‌های گوناگون دولتی مانند کمک‌هزینه‌های نگهداری از فرزندان و سالمندان و انواع بیمه‌های بیکاری بهره ببرند.
• هزینه تحصیل در دانشگاه‌ها و کالج‌های کانادا نسبتاً پایین است. نظام آموزشی کانادا شهرت جهانی دارد و سالانه دانشجویان بسیاری را از سراسر دنیا جذب می‌کند. در میان کشورهای پیشرفته دنیا، جوانان 18 تا 21 ساله کانادایی بالاترین نرخ ثبت‌نام در دانشگاه را دارند. یکی از دلایل آمار بالای ثبت‌نام در دانشگاه‌های کانادا، هزینه پایین دانشگاه‌های این کشور نسبت به سایر کشورهای پیشرفته است. لازم به ذکر بوده، شهریه دانشگاه‌های کانادا از شهریه دانشگاه‌های آمریکا و انگلیس پایین‌تر است.
• ساختار اقتصادی بسیار قوی کانادا آن را در برابر بحران‌های اقتصادی و بیکاری‌های طولانی مدت محافظت می‌نماید. برخلاف کشورهایی مانند آمریکا و حتی بسیاری از کشورهای کوچک که وابستگی اقتصادی به آمریکا دارند، کشور کانادا در برنامه‌ریزی ساختار اقتصادی خود بسیار قوی عمل نموده است. به طوری که در بحران اقتصادی سال 2009 آمار بیکاری در این کشور نسبت به بسیاری از کشورها دچار تحول کمی شد و سپس سریعاً رو به بهبود گذاشت (این در حالی است که کشورهایی مانند آمریکا، همچنان با بیکاری‌های ایجاد شده پس از بحران اقتصادی دست به گریبان هستند). به علاوه نرخ تورم در کانادا اغلب کمتر از 3 درصد است و قیمت اجناس تغییرات بسیار کمی دارند.
• در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه آمریکای شمالی مانند ایالات متحده آمریکا و مکزیک، کانادا پایین‌ترین نرخ جرم و جنایت را در این منطقه دارد. کانادا در رابطه با استفاده از اسلحه قوانین بسیار سختی دارد و آمار جرایم مربوط به استفاده از اسلحه در این کشور بسیار پایین است.

شیوه‌های مهاجرت ایرانیان به کانادا

به طور کلی سه عامل در تصمیم اقدام به مهاجرت دخیل هستند که عبارتند از:

• عواملی که مستقیماً با کشور مبدأ ارتباط دارند.
• عواملی که مستقیماً با کشور مقصد ارتباط دارند.
• عوامل شخصی و موانع بازدارنده مهاجرت

از جمله عواملی که با کشور مبدأ ارتباط دارند، می‌توان به کاهش نرخ رشد اقتصادی، افزایش سطوح بیکاری، نوسانات تقاضای کار، تفاوتهای نسبی درآمد سرانه در کشورها و تا حدود کمتری عدم دسترسی به مسکن و سایر خدمات همچون آموزش، بهداشت و تفریحات اشاره نمود. عواملی که از آنها نام برده شد در جهت معکوس مثبت، در کشور مقصد، انگیزه مهاجرت را ایجاد می‌نماید و متقاضی مهاجرت را برای کسب زندگی با رفاه بیشتر ترغیب می‌کند که از آن به عوامل شخصی تعبیر می‌گردد.

مجموع این سه عامل موجب می‌شود که متقاضی مصمم گردد که به مهاجرت اقدام نماید. ولی چنانچه با محدودیتهایی مواجه گردد، ممکن است برای نیل به هدف خود به شیوه‌های غیرقانونی یا غیرمنظم متوسل شود.

آنتونی اچ ریچموند و راوی پی ورما در مقاله‌ای با عنوان انطباق اقتصادی مهاجران بین‌المللی، درخصوص مهاجرتهای غیرقانونی اشاره می‌نماید که: «نابرابری‌های ثروت و قدرت، نرخهای متفاوت سرمایه‌گذاری و رشد جمعیت توأم با افزایش سهولت حمل و نقل فشارهای سنگینی را بر کشورها و مناطق کمترتوسعه‌یافته در جهت مهاجرتهای بین‌المللی وارد آورده است. این فرایند تنها از طریق افزایش خط‌مشی‌های تحدید مهاجرتهای بین‌المللی، در کشورهای پیشرفته که مجبورند مقررات کیفری برای مبارزه با مهاجران غیرقانونی را به کار گیرند، فروکش خواهد کرد.»

کشورهای مهاجرپذیر در جذب مهاجران بسیار محتاطانه اقدام نموده و متقاضیان را به شیوه‌های مختلف غربال می‌نمایند. ضمن آنکه با وضع قوانین سختگیرانه تلاش می‌نمایند که تنها افراد مستعد با شرایط بسیار خوب، تحت عنوان مهاجر وارد کشورشان شوند. از طرفی برخی کشورها نیز تلاش می‌نمایند با محدود کردن امکانات مهاجرت برای اتباع خود مقاضیان را از مهاجرت منصرف نمایند. خروج اتباع از کشورها در تمام دنیا قانونی بوده ولی ورود به سایر کشورها نیاز به مجوز قانونی دارد.

به رقم مخالفت 72 کشور جهان در کنفرانس جهانی جمعیت، که در سال 1974 در بخارست درخصوص محدود کردن امکانات مهاجرت برای اتباع برگزار گردید، همچنان شاهد مهاجرت به ویژه به شکل غیرقانونی آن در سراسر جهان هستیم و به نظر می‌رسد اگرچه انگیزه اقدام به مهاجرت را اغلب کشور مهاجرفرست ایجاد می‌نماید، ولی به طور یقین انگیزه اقدام به مهاجرت غیرقانونی را کشور مهاجرپذیر با وضع قوانین سرسختانه ورود، موجب می‌گردد.

به طور معمول آن دسته از افرادی که از تمکن مالی برخوردارند، معمولاً به شیوه‌های غیرقانونی و نامنظم مهاجرت نمی‌نمایند، چرا که شرایط برای مهاجرت قانونی این افراد فراهم است. ولی در مقابل، قشر ضعیف برای رسیدن به شرایط بهتر زندگی حتی حاضرند برای رسیده به کشور مقصد به این شیوه‌ها متوسل گردند.

در سالهای اخیر قاچاق انسان به تجارت غیرقانونی بسیار پولسازی مبدل شده است که سالانه با بیش از 5 میلیارد دلار درآمد پس از قاچاق مواد مخدر بالاترین درآمد را به خود اختصاص داده است. سازمان بین‌المللی مهاجرت، سود حاصل از تجارت انسان را به رقمی بالغ بر 7 الی 10میلیارد دلار در سال تخمین زده است؛ معامله‌ای سودآورتر از موادمخدر، چرا که این مواد را تنها یک بار می‌توان فروخت در حالی که قاچاقچیان انسان می‌توانند کالایشان را چندین بار بفروشند.

در این فصل تلاش خواهد شد تا مباحث مهاجرتهای قانونی اعطایی، مهاجرتهای قانونی اکتسابی، امکان تبدیل وضعیت مهاجرت اکتسابی به اعطایی در حالت قانونی، تجارت انسان در مهاجرتهای غیرقانونی، مهاجرتهای نامتعارف در جهان و نقش پلیس در مبارزه با مهاجرتهای غیرقانونی مورد تحلیل واقع گردد.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع و مآخذ فارسی

1. ابراهیمی، سید نصر الله، حقوق بین المللی خصوصی، تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، 1383.
2. ارفع نیا، مهشید، حقوق بین الملل خصوصی، تابعیت، اقامتگاه، وضع بیگانگان، ج 1، تهران، انتشارات عقیق، 1374.
3. اورت، لی، یک نظریه مهاجرت، ترجمه بیژن زارع، نظریات مهاجرت، شیراز، انتشارات نوید، 1368.
4. جعفر لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران: انتشارات گنج دانش، 1384.
5. دهخدا، علی اکبر، لغت نامه فارسی، تهران، انتشارات دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، ج 46، 1338.
6. ذوالعین، پرویز، حقوق دیپلماتیک، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه، 1384.
7. رمضان الکافی، ناصر، حقوق بین الملل قوانین و مقررات بین المللی اقامت و تحصیل در کانادا، استرالیا، نیوزلند، انتشارات بعثت، چاپ اول، زمستان 1376.
8. ساقیان، مرضیه، کانادا، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه، 1377.
9. صفائی، جواد، توسعه و تحول پناهندگان، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه، 1374.
10. ضائی بیگدلی، محمدرضا، حقوق بین المللی عمومی، تهران، انتشارات گنج دانش، 1385.
11. …
12. …