قلمرو جغرافیایی ایران

قلمرو جغرافیایی ایران

قلمرو جغرافیایی ایران

فصل سوم: قلمرو جغرافیایی تحقیق

3-1) مقدمه.

3-2) جغرافیای سیاسی و طبیعی ایران //ساختارهای دولت و حکومت در ایران.

3-2-1) مشخصات جغرافیایی ایران.

3-3) موقعیت جغرافیایی ایران – قلمرو جغرافیایی ایران .

3-4) فلات ایران.

3-5) کشور ایران.

3-6) همسایگان و مناطق مرزی ایران.

3-7) شکل جغرافیایی ایران.

3-8) موقعیت ریاضی ایران.

3-9) موقعیت نسبی ایران.

3-10) موقعیت منطقه ای ایران.

3-10-1) حوزه ژئوپلتیکی قفقاز آناطولی..

3-10-2) حوزه ژئوپلتیکی خلیج فارس….

3-10-3) حوزه ژئوپلتیکی دریای عمان و اقیانوس هند.

3-10-4) حوزه ژئوپلتیکی فلات ایران.

3-10-5) حوزه ژئوپلتیکی آسیای مرکزی..

3-10-6) حوزه ژئوپلتیکی دریای کاسپین..

3-11) موقعیت جهانی..

3-12) موقعیت بری..

3-13) موقعیت بحری..

3-14) موقعیت استراتژیکی..

3-15) سبب های استراتژیک بودن یک موقعیت جغرافیایی عبارت است از.

3-15-1) موقعیت حایل..

3-15-2) موقعیت ترانزیتی..

3-15-3) موقعيت ژئوپوليتيك ايران.

3-16) تاثیرپذیری مسائل ژئوپلتیکی ایران از موقعیت جغرافیایی..

3-17) مسائل سیاسی و جنگ….

3-18) ویژگی ها و عوامل جغرافیایی موثر در کاهش قدرت ملی ایران.

3-19) مسائل ژئواکونومی..

3-20) تفاوت جغرافیای سیاسی وژئوپلتیک….

3-21) پیدایش حکومت: (مجتهد زاده، 1381ص68)

3-22) پیدایش دولت…

3-23) نظریه های پیدایش دولت در ایران.

3-23-1) نظریه استبداد شرقی مونتسکیو و هگل..

3-23-2) نظریه وجه دولت تولید آسیایی..

3-23-3) نظریه دولتهای آبی (هیدرولیک)

3-23-4) نظریه ضرورت امنیت و دفاع.

3-23-5) نظریه انسان شناسی..

3-23-6) نظریه حکومت ملکوتی – مردمی.

منابع قلمرو جغرافیایی ایران ……….

قلمرو جغرافیایی ایران

مقدمه قلمرو جغرافیایی ایران

برای تحلیل تاثیرنقش گفتمان نخبگان سیاسی برجغرافیای سیاسی ایران ویاهرگونه مطالعه پیرامون این موضوع، ضرورت دارد تا ابتداموقعیت جغرافیایی مورد مطالعه وارزیابی قرار گیرد. یکی از مراحل اصلی تحقیق و پژوهش روشن ساختن عرصه جغرافیایی وموقعیت مکانی آن تحقیق است. در این فصل به طرح ویژگی های جغرافیای عرصه پژوهش یعنی ایران از جمله جغرافیای سیاسی و طبیعی و ساختار دولت وحکومت در ایران پرداخته می شود.

جغرافیای سیاسی و طبیعی ایران //ساختارهای دولت و حکومت در ایران

مشخصات جغرافیایی ایران

هر کشوری از لحاظ موقعیت جغرافیایی با کشورهای دیگر متفاوت می باشد تفاوت موقعیت جغرافیایی ناشی از کجایی و چگونگی قرار گرفتن هر کشور بر روی کره زمین است. برخی از کشورها در نیمکره شمالی، جنوبی، شرقی و با غربی قرار دارند و یا این که به دریا دسترسی داشته یا محصور در خشکی هستند و نیز در همسایگی کشورهای قوی و یا ضعیف قرار دارند با یکدیگر فرق دارند که این عوامل همه منتج از موقعیت جغرافیایی است و به همین دلیل است که موقعیت جغرافیایی مهمترین مولفه ثابت از عوامل تاثیر گذار بر ژئوپلیتیک کشورهاست، کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و موقعیت جغرافیایی این کشور ویژه بوده بنابراین، این موقعیت تاثیعیت تاثیر خاصیر خاصی بر ایران به جای گذاشته است که در این فش بر ایران به جای گذاشته است که در این فصل مورد کنکاش قرار می گیرد.

کشور ایران امروزه تنها بخش کوچکی از سرزمین تاریخی ایران را تشکیل می دهد. این سرزمین پهنه ی جغرافیایی وسیعی است که طی ق ایران را تشکیل می دهد. این سرزمین پهنه ی جغرافیایی وسیعی است که طی قرن ها قرن ها قلمرو فرهنگ و تمدن کهن ایرانی به شمار می رود.

وسعت این پهنه، بسیار وسیع تر از کشورهای کنونی ایران و شامل سرزمین هایی است که داخل فلات وسیع ایران و یا در حاشیه های آن قرار دارند.از دیدگاه نظری موقعیت جغرافیایی سرزمین ها گوناگون و متنوع اند. کشور ایران دارای موقعیت بری و بحری و حائل بوده و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی دارای موقعیت گذرگاهی و ترانزیتی شده است. لذا در این مبحث انواع موقعیت کشور ایران شامل موقعیت ریاضی، موقعیت نسبی، موقعیت حائل، موقعیت ترانزیتی، موقعیت منطقه ای، موقعیت جهانی و. . مطرح می گردد.

 موقعیت جغرافیایی ایران – قلمرو جغرافیایی ایران

سرزمین ایران بخش عمده ای از فلات ایران را شامل می شود که در نیمکره شمالی زمین قرار دارد. ایران در نیمکره شمالی، بین عرض های 25 و 40 درجه شمالی و طول های 44 و 63 درجه شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است. (نظری، 1386، 8) طول مرزهای کشور ایران 8574 کیلومتر می باشد که از این مقدار 3965 کیلومتر مرز خشکی، 2045 کیلومتر مرز رودخانه ای، دریاچه ای و 2564 کیلومتر مرز دریایی است.

وسعت کشور ایران بر اساس آخرین مطالعات یک میلیون و ششصد و بیست و سه هزار و هفصد و هفتاد و نه کیلومتر مربع برآورد شده است. موقعیت جغرافیایی ایران در جهان بسیار حساس و مهم ارزیابی می شود به طوری که رنه گروسه محقق فرانسوی ایران را چهار راه تاریخ خوانده است و گروهی دیگر از مستشرقین آن را پل بین شرق و غرب می دانند. (طاهری موسوی، 1387، 4)

ایران سرزمینی است در غرب آسیا که از شمال به کشورهای ارمنستان، جمهوری آذربایجان، جمهوری ترکمنستان و دریای خزر و از خاور به ترکمنستان، افغانستان و پاکستان و از جنوب به دریای عمان و خلیج فارس و از غرب به عراق و ترکیه محدود است. مساحت این کشور 1648195 کیلومتر مربع بوده که از نظر وسعت هفدهمین کشور جهان به شمار می آید (اطلس گیتا شناسی نوین، 1384، 143)

فضای داخلی کشور ایران با وجود یکپارچگی کلی آن اضلاع شمالی، غربی و جنوبی شامل ترکیبی از عناصر طبیعی و مورفولوژیک است این عناصر عمدتاً عبارتند از:

• رشته کوهها؛ شامل رشته کوه البرز، زاگرس، مرکزی و رشته های منفرد شرق ایران (حافظ نیا، 1381، 47). کوههای البرز در شمال با حداکثر ارتفاع 5671 متر (قله دماوند) کوههای زاگرس در غرب و جنوب غربی با بلندی حداکثر 4409 (کوه دنا) و کوه های مرکزی با ارتفاع حداکثر 4465متر (کوه هزار) فراگرفته (اطلس گیتا شناسی نوین، 1384، 143)
• فلات ها، شامل فلات آذربایجان، کردستان و فلات مرکزی ایران
• دشت ها شامل دشت های گرم و خشک داخلی (کویر لوت و کویر نمک و. .)، دشت های حاصلخیز ساحلی (گیلان، مازندران، گلستان، خوزستان و هرمزگان)، دشت های حاصلخیز پایکوهی (کرج، ورامین، اصفهان و. .)، دشت های حاصلخیز میان کوهی (کشف رود، مغان، ماهی دشت، اسدآباد و. .)
• دریاچه ها شامل ارومیه، بختگان، جازموریان و. .
• باتلاق ها، شامل شوره زارها، نمک زارها، تالاب ها و. .

همسایگان و مناطق مرزی ایران – قلمرو جغرافیایی ایران

در عصر جهانی شدن با توجه به تغییرات صورت گرفته در جهان، این دید در نظر برخی از محققان پیش آمده است که مرزها اهمیت خود را از دست داده اند و جهان در راه تبدیل شدن به دهکده جهانی است. این در حالی است که با گذشت سال ها از تفکر جهانی شدن و ابعاد مختلف آن ما شاهد هستیم که مرزها هنوز هم دنیا را به قلمروهای مستقل تقسیم می کنند. اگر چه جهان سیاسی به سوی یکپارچه شدن ملل جهان در یک نظام سیاسی هرگز واقعیت پیدا نکرده و فقط کارکرد مرزها تغییر خواهد نمود، بنابراین، در عصر جهانی شدن نه تنها مرزها از بین نرفته و کم رنگ نشده است، بلکه نقش مرزها همچنان پایدار مانده و بر اهمیت آن نیز افزوده شده است. پیرامون جمهوری اسلامی ایران، بالغ بر 8731 کیلومتر می باشد که 4113 کیلومتر مرز خشکی و 1918 کیلومتر آن را مرز رودخانه ای، دریاچه و باتلاق تشکیل می دهد و 2700 کیلومتر طول کرانه های ایران در شمال (دریای کاسپین) و در جنوب (خلیج فارس و دریای عمان) می باشد (صفوی، 1384، 76)

یکی از مناطق مرزی مهم و حساس خاورمیانه که به ویژه در سال های پس از انقلاب اسلامی دستخوش حوادث گوناگونی در ابعاد نظامی، سیاسی، امنیتی و. . بوده است، مناطق مرزی ایران با کشورهای همسایه می باشد. درطول تاریخ، نه تنها وسعت و شکل جغرافیایی ایران پیوسته دچار تحول شده است، بلکه مرزهای سیاسی این کشور نیز کم و بیش دستخوش تغییر و تحول بوده اند، از 30 استان ایران 16 استان مرزی هستند که در آب و خشکی با 15 کشور همسایه می باشند (یکی از پر تعدادترین کشورهای همسایه) با جغرافیای متنوع طبیعی و انسانی، که این مناطق را از مناطق همجوار جدا می سازد (عندلیب، 1380، 64-63)

استان های مرزی ایران عبارتند از: 1- خراسان شمالی (کشور همسایه ترکمنستان) 2- خراسان رضوی (کشور همسایه ترکمنستان و افغانستان) 3-خراسان جنوبی (کشور همسایه افغانستان) 4-سیستان و بلوچستان (کشور همسایه افغانستان، پاکستان و عمان) 5- استان هرمزگان (کشورهمسایه عمان و امارت متحده عربی) 6- استان بوشهر (کشور همسایه قطر، بحرین، عربستان و کویت) 7-استان خوزستان (کشور همسایه عراق و کویت) 8- استان ایلام (کشورهمسایه عراق) 9-استان کرمانشاه (کشور همسایه عراق) 10-استان کردستان (کشور همسایه عراق) 11- استان آذربایجان غربی (کشور همسایه عراق، ترکیه و آذربایجان) 12- استان آذربایجان شرقی (کشور همسایه آذربایجان و ارمنستان) 13- استان اردبیل (کشور همسایه آذربایجان) 14- استان گیلان (کشور همسایه آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان) 15- استان مازندران0کشور همسایه آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان) 16- استان گلستان (کشور همسایه ترکمنستان، آذربایجان، روسیه و قزاقستان) در این میان استان های اردبیل، ایلام، کرمانشاه، کردستان، خراسان شمالی و خراسان جنوبی فقط با یک کشور خارجی هم مرز هستند در حالی که استان های گیلان، مازندران، گلستان، بوشهر با چهار کشور خارجی در آب یا خشکی هم مرز هستند و از این نظر از بیشترین همسایگان خارجی برخوردار هستند.

قلمرو جغرافیایی ایران

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و پیشینه تحقیق پایان نامه های جغرافیا کلیک کنید. 

نمونه ای از منابع وماخذ قلمرو جغرافیایی ایران

• 1- از بيانات مقام معظم رهبري (مدظله العالي)، 22/09/138
• 2- ازغندی، علیرضا، (1385) نخبگان سیاسی ایران بین دو انقلاب، تهران، نشرقومس،
• 3- آلموند، گابريل و. . (؛ 1376-71) چارچوبي نظري براي بررسي سياست تطبيقي، عليرضا طيب، مركز آموزش مديريت دولتي، .
• 4- امير طهماسبي، عبدالله، (1355) تاريخ شاهنشاهي رضاشاه، تهران، دانشگاه تهران، .
• 5- ريمون آرون. (1366) مراحل انديشه سياسي جامعه شناسي. جلد دوم.
• 6- كاظمي، (1376) عل ياصغر، بحران نوگرايي و فرهنگ سياسي در ايران معاصر، تهران، نشر قومس،
• 7-(2/6/1387.) درديدار رئيس‏جمهوری و اعضاى هيئت دولت
• 8_آرون، ریمون، (1354.) مراحل اساسی در اندیشه جامعه شناسی، ترجمه باقر پرهام، جلد دوم، انتشارات کتاب های جیبی،
• 9-ابتهاج، ابوالحسن، (1371) خاطرات، تهران، انتشارات علمي، ج 1
• 10-ابوالحمد، عبدالمجید (1377)، مبانی سیاست، تهران: طوس.
• 11-احتشامی، انوشیروان، (1387)، سیاست خارجی ایران در دوران سازندگی، ترجمه ابراهیم متقی وزهره پوستین چی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
• 12-احمدوند، شجاع، (1374)، “فرآیند بسیج سیاسی در انقلاب اسلامی”، انقلاب اسلامی وریشه های آن (مجموعه مقالات)، معاونت امور اساتید ودروس معارف اسلامی، ج1.
• 13-احمدي، حميد (1387) انقلاب اسلامي ايران و جنبش هاي اسلامي در خاورميانه عربي، مجموعه مقالات پيرامون جهان سوم، به كوشش حاتم قادري.
• 14-احمدیان راد، رضا ۷ خرداد (۱۳۹۱.) روزنامه رسالت
• 15-آرون، ریمون (1364)، مراحل سیر اندیشه در جامعه شناسی، ترجمه باقر پرهام، تهران انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم
• 16-از بيانات مقام معظم رهبري (مدظله العالي)، 12/08/1372
• 17-از بيانات مقام معظم رهبري (مدظله العالي)، 25/7/85
• 18-از بیانات مقام معظم رهبری، 17/7/1386
• 19-ازغندي، عليرضا (1377) درباره توسعه رشته علوم سياسي در زمان پهلوي بنگريد به: ، علم سياست در ايران، تهران، مركز
• 20-ازغندي، علي‌رضا (1381)، سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران، تهران: قومس، چ اول،
• 21-…www.washington.edu
• 22-…
• 23-…

قلمرو جغرافیایی ایران