فاضلاب، تصفیه فاضلاب و بهینه سازی فرآیند لجن فعال

پایان نامه فاضلاب و بهینه سازی فرآیند لجن فعال که توسط دانشجو پرتلاش خانم فاطمه پورمحمدي شهربابکي گردآوری شده است.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                        شماره صفحه

فصل اول: کلياتي درباره تغيير و تحول در طرز جمع آوري و تصفيه فاضلاب

1-1- مقدمه                                                                                                                                   2

1-2- تاريخچه مختصري درباره تغيير و تحول در طرز جمع آوري و تصفيه فاضلاب                         2

1-3- هدف از تصفيه فاضلاب                                                                                                        4

1-4- انواع و خواص فاضلاب                                                                                                        6

1-4-1-  فاضلاب خانگي                                                                                                    6

1-4-2-  فاضلاب صنعتي                                                                                                     8

1-4-3-  فاضلاب سطحي                                                                                                    8

1-5- تصفيه فاضلاب                                                                                                                     9

1-5-1- تصفیه فاضلاب در مجاورت باکتري هاي هوازي                                                       9

1-5-2- تصفیه و تجزيه فاضلاب در مجاورت باکتري هاي غير هوازي                                    9

1-6- لزوم آزمايش فاضلاب                                                                                                        13

1-7- آزمايش تحليلي فاضلاب                                                                                                     13

1-7-1- آزمايشات فيزيکي                                                                                                 13

1-7-2- مطالعات بهداشتي                                                                                                  13

1-7-3- آزمايشات شيميايي                                                                                                13

1-8- معيار شدت آلودگي                                                                                                           14

1-9- تعيين مقدار بي- او- دي      (BOD)                                                                                   15

1-10- درجه آلودگي فاضلاب هاي خانگي در شهر هاي ايران                                                      15

فصل دوم: واحد هايي بکارگيري در تصفیه خانه فاضلاب

2-1- مقدمه                                                                                                                                 17

2-2- هدف تصفیه مقدماتي                                                                                                          17

2-3- تصفیه مقدماتي فاضلاب                                                                                                      18

2-4- آشغال گيري و آشغالگيرها                                                                                                 18

2-4-1- آشغالگيرهاي دستي                                                                                                19

2-4-2- آشغالگيرهاي مکانيکي                                                                                           20

2-4-3- بازده آشغالگيرها                                                                                                   22

2-4-4- دفع آشغال                                                                                                            22

2-5- آشغال خردکن ها                                                                                                               23

       2-5-1- انواع آشغال خردکن و طرز کار با آنها                                                                    23

2-6- حوض هاي دانه گير                                                                                                           26

2-6-1- تعريف دانه                                                                                                            26

2-6-2- اهداف احداث حوض هاي دانه گيري                                                                    26

2-6-3- تثبيت سرعت جريان                                                                                              27

2-6-4- دفع مواد دانه اي                                                                                                    27

2-7- ته نشيني                                                                                                                             27

2-7-1- ته نشيني ساده                                                                                                         28

2-7-2- ته نشيني شيميايي                                                                                                     29

2-8- حوض هاي ته نشيني                                                                                                           29

2-9- انواع حوض هاي ته نشيني                                                                                                   29

2-9-1- حوض هاي ته نشيني نخستين                                                                                 30

2-9-2- حوض هاي ته نشيني نهائي                                                                                    30

2-10- کلر زني                                                                                                                           31

2-11- حوض کلر زني                                                                                                                31

2-12- تصفيه و دفع لجن                                                                                                              32

2-13- هضم لجن                                                                                                                        33

2-14- مخازن هاضم                                                                                                                    33

2-15- حوض تغليظ لجن                                                                                                             34

2-16- دفع لجن هضم شده                                                                                   34

2-17- بسترهاي لجن خشک کن                                                                                                 34

2-18- انتخاب محل تصفيه خانه                                                                                                   35

فصل سوم: انواع فرايندهاي تصفیه زيستی فاضلاب

3-1- مقدمه                                                                                                                                 37

3-2- پخش فاضلاب در زمينهاي زراعي                                                                                       37

3-3- صافيهاي ماسه اي متناوب                                                                                                    37

3-3-1- بازده صافيهاي ماسه اي متناوب                                                                                       38

3-4- برکه هاي تصفیه فاضلاب                                                                                                    38

3-5- صافيهاي چکنده                                                                                                                 39

3-5-1- تصفیه فاضلاب در صافيهاي چکنده                                                                    39

3-5-2- معايب و محاسن صافيهاي چکنده                                                                       39

3-6- تصفيه زيستي فاضلاب با کمک لجن فعال شده                                                                    41

3-6-1- لجن فعال شده                                                                                                    41

3-6-2- تصفيه فاضلاب با کمک لجن فعال شده                                                               41

3-6-3- مايع مخلوط                                                                                                       41

3-6-4- حوض هوارساني                                                                                                42

3-6-5- مشخصات ظاهري لجن فعال شده                                                                        42

3-7- حوض هاي هوارساني                                                                                                         42

3-7-1- هوارساني به فاضلاب و طرق مختلف آن                                                              42

3-8- مکانيسم هاي اساسي فرايند لجن فعال                                                                                  42

3-9- وظايف اصلي فرايند لجن فعال                                                                                            44

3-10- اهميت بهينه سازي فرايند لجن فعال                                                                                   44

3-11- مروري بر تحقيقات گذشته                                                                                               44

فصل چهارم:بهينه سازي

4-1-  مقدمه                                                                                                                                47

4-2- رابطه سازي طرح بهينه                                                                                                        47

4-3- تاريخچه بهينه سازي                                                                                                           49

4-4- تابع هدف                                                                                                                           49 

4-5- روش بهينه سازي هوک جيوز                                                                                       50

4-5-1- الگوريتم هوک جيوز                                                                                          50

4-5-2- محاسبات عددي روش بهينه سازي هوک جيوز                                                    51

فصل پنجم: معرفي مدل ها جهت بهينه سازي تصفیه خانه لجن فعال

5-1- فرايند هاي رشد معلق                                                                                                   58

5-2- اصول و قواعد کلي سيستم هاي رشد معلق                                                                    58

5-3- محاسبات عددي                                                                                                          62

5-4- معرفي مدل                                                                                                                  63

5-4-1- حل مدل با روش هوک جيوز                                                                          65

             5-4-2- ورودي هاي برنامه                                                                                          65

5-4-3- برنامه روش هوک- جيوز به زبان فرترن                                                           65

5-4- 4- خروجي هاي برنامه                                                                                        65

5-4-5- نتايج و محاسبات                                                                                            65

5-5- بهينه سازي فرايند لجن فعال بر پايه مدل زيست محيطي                                                  71

5-5-1-  معادلات حاکم بر فرايند لجن فعال                                                                  72

5-5-2-  مواد و روش ها                                                                                              75

5-5-3- معادلات رياضي مدل زيست محيطي                                                                 76

5-5-4- چگونگي محاسبات بهينه سازي مدل زيست محيطي                                          83

5-5-5- برنامه مدل EBM به زبان فرترن                                                                         79

5-5-6- نتايج و محاسبات                                                                                              79

5-5-7- مقايسه بين نتايج محاسباتي با داده هاي مرجع                                                     80

منابع                                                                                                                                       85

فاضلاب، تصفیه فاضلاب و بهینه سازی فرآیند لجن فعال

هدف از تصفیه فاضلاب

حدود69% آب مصرفي جهان صرف کشاورزي و عموما آبياري مي شود. 23% به مصرف صنايع  مي رسد و مصارف خانگي تنها حدود 8% را شامل مي شوند. در کشورهاي توسعه يافته، کشاورزي و صنايع، بيشترين مصرف آب و بالاترين نقش را در آلودگي آب ها دارند. وجود فاضلاب ها يکي از عوامل آلودگي محيط زيست هستند و لذا بايستي آن ها را جمع آوري و از شهرها بيرون آورد. نخست، آن را پالايش و تصفيه نمود و سپس به گردش آب در طبيعت برگردانيد. لذا هدف از تصفيه فاضلاب عبارتست از:

– گرفتن مواد معلق و شناور از فاضلاب

– اکسيداسيون مواد ناپايدار آلي موجود در فاضلاب و تبديل آ نها به موادي پايدار مانند نيترات ها، سولفات ها و فسفات ها و سپس ته نشين ساختن و جداسازي آن مواد.

– جدا سازي مواد سمي محلول و نا محلول از فاضلاب، نظير ترکيبات فلزي سنگين.

– گندزدائي و کشتن ميکروب ها در فاضلاب.

تمام کارهاي نامبرده در طبيعت، در زماني نسبتا طولاني و بالغ بر چندين روز، خود به خود انجام  مي گيرند. هدف از ساختن تاسيسات تصفيه خانه( پالايشگاه) فاضلاب، سرعت بخشيدن به کارهاي نامبرده و کوتاه نمودن مدت زمان پالايش تا حدود چند ساعت است و از سوي ديگر جلوگيري از آلوده شدن منابع طبيعي و محيط زيست مي باشد.

جمع آوري گندابها و پسابها از محيط زيست در شهرها از ديدگاههاي زير، لازم و ضروري است:

– بهداشت همگاني

فاضلابها هميشه داراي مقدار بسياري مواد خارجي هستند، که به صورت هاي گوناگون براي زندگي موجودات زنده زيان آور مي باشند. وجود باکتري ها و ميکروب هاي بيماري زا  در فاضلابها، عاملي است که بيش از صد سال گذشته زيان آن بر مردم آشکار گشته است. کشتارهائيکه در گذشته بيماري هاي واگيرداري مانند وبا ، طاعون، اسهال خوني و غيره در نقاط گوناگون جهان انجام داده است، مردم را به خطرهاي ناشي از آلودگي آب ها با اين ميکروب ها آگاه کرده اند.

علاوه بر باکتريهاي بيماري زا که تنها جزء کوچکي از موجودات زنده پساب ها را تشکيل مي دهند، هزاران نوع باکتري ديگر نيز در فاضلاب وجود دارند. ورود فاضلاب تصفيه نشده به محيط زيست و منابع طبيعي آب ، چه آن هايي که روي زمين و چه آنهايي که در زير زمين قرار دارند، موجب آلوده شدن اين منابع به ميکروب هاي بيماري زا مي گردد و در اثر تماس انسان با اين منبع ها خطر گسترش اين بيماري ها بين مردم افزايش مي يابد.

نمک هاي سمي برخي فلزها مانند آرسنيک و سرب و نيز ترکيب هاي شيميايي ويژه اي مانند دترجنتها(Detergent) را مي توان جزء اين گروه ها دانست. همچنين بايد از آب هاي آلوده به مواد راديو اکتيو که با تشعشع امواج راديواکتيو سلامتي موجودات زنده را به خطر مي اندازند، نيز نام برد.

– نظم محيط زيست و سالم نگهداشتن آن

بر هم خوردن نظم محيط زيست بيشتر ناشي از فاضلاب هاي سطحي(Surface water) است. در نتيجه بارندگي هاي شديد و به علت کاهش نفوذ پذيري سطح خيابان ها و پشت بامها در شهر نسبت به زمينهاي بيرون آنها، آب هاي ناشي از بارندگي پس از شستشوي خيابان ها و آلوده شدن به مواد آلي و معدني، به صورت فاضلاب هاي سطحي، خيابان ها را مي پوشانند. بيرون راندن چنين فاضلاب هايي توسط کانالهاي مخصوص به بيرون شهرها لازم مي باشد. همچنين وارد نمودن فاضلاب هاي تصفيه نشده به محيط زيست، علاوه بر آلودگي اين محيط، نتايجي ديگری  از قبيل ايجاد مناظر زشت، بوهاي ناخوشايند و سرانجام توليد حشرات، به خصوص مگس و  پشه به همراه دارد. اين حشرات خود وسيله اي براي جابه جا شدن ميکروب هاي بيماري زا و آلوده سازي محيط زيست مي باشند.

– کاربرد دوباره فاضلاب

موضوع کاربرد دوباره فاضلاب ها به علت نياز روز افزون به آب روز به روز بيشتر مورد توجه  قرار مي گيرد. به ويژه در ايران به علت کمبود آب و گراني آب آشاميدني استفاده از فاضلاب هاي پالايش شده براي مصارف غير خانگي مانند آبياري فضاهاي سبز درون شهرها، پارکها، جنگل کاري و شستشوي خيابان ها و کانال هاي فاضلاب اهميت ويژه اي را پيدا مي کند. کاربرد  فاضلاب هاي تصفيه شده براي مصارف آشاميدني به علل اقتصادي و رواني، در جهان، جنبه گسترده و عملي به خود نگرفته است. در صورتيکه استفاده دوباره از فاضلاب تصفيه شده و فرستادن آن در شبکه شهري براي آبياري فضا هاي سبز و مصارف صنعتي از سال 1928 در آريزوناي آمريکا شروع و روز به روز در نقاط بيشتري از جهان انجام مي گيرد(محمد تقي منزوي،1360).

– آلودگي سفره هاي آب زير زميني

جمع آوري فاضلاب هاي شهري توسط شبکه کاناليزاسيون (Sewerage)در پايين بردن سطح آب زيرزميني و پاک نگهداري منابع طبيعي آبهاي زير زميني، اثر چشم گيري دارند. موضوع آلوده نکردن آب هاي زيرزميني در کشور ما، که سيستم تخليه فاضلاب در آن به صورت سنتي و با استفاده از چاه هاي جذب کننده(Leaching Pit) انجام مي گيرد، اهميت بيشتري مي يابد. علاوه بر آلوده کردن سفره هاي آب زيرزميني، کاربرد چاه هاي جذب کننده فاضلاب، بيشتر وقتها  بر روي سطح آب زيرزميني نيز موثر بوده و مشکلاتي از نظر ساختماني، به وجود مي آورد. در صورتيکه کاربرد چاه، تنها راه دفع فاضلاب باشد، بايد نخست آن را پالايش مقدماتي کرده وسپس وارد چاه نمود، تا آب هاي زير زميني کمتر آلوده شده و خلل و فرج زمين ديرتر گرفته شوند(محمد تقي منزوي،1360).

انواع و خواص فاضلاب

فاضلابي که به تصفيه خانه شهر مي رسد، مجموع فاضلابهايي است، که از سه منبع مختلف در شبکه فاضلاب وارد ميشود. فاضلاب ها، بسته به شکل پيدايش و خواص آن ها، به سه گروه تقسيم مي گردند:

•  فاضلاب خانگي Domestic waste water
•  فاضلاب صنعتي Industrial waste water
•   فاضلاب سطحي Surface water

بنابر تعريف مجموع فاضلاب حاصله از سه منبع را فاضلاب شهري يا فاضلاب بهداشتي خوانند.

  فاضلاب های خانگی

فاضلاب هاي خانگي خالص، تشکيل شده اند، از فاضلاب دستگاههاي بهداشتي خانه ها، مانند:  توالت ها، دستشويي ها، حمام ها، ماشين هاي لباسشويي و ظرفشويي، پساب آشپزخانه ها و يا فاضلاب بدست آمده از شستشوي قسمت هاي مختلف خانه. خواص فاضلاب هاي خانگي در سطح يک کشور تقريبا يکسان و تنها غلظت آنها بسته به مقدار مصرف سرانه ي آب در شهرها تغيير مي کند. آنچه در شبکه هاي جمع آوري فاضلاب شهري به نام فاضلاب خانگي جريان دارد، علاوه بر فاضلاب خانگي خالص، داراي مقداري فاضلاب بدست آمده از مغازهها، فروشگاهها، تعميرگاهها، کارگاهها، رستورانها که اجبارا در سطح شهر و به طور پراکنده وارد کانال هاي جمع آوري فاضلاب مي گردند. چنين فاضلابي را فاضلاب خانگي ناخالص مي نامند.

توضيح برخي خصوصيات فاضلاب هاي خانگي در زير آمده است:

– رنگ فاضلاب Color of waste water

رنگ فاضلاب خانگي نشان دهنده عمرآن است. فاضلاب تازه داراي رنگ خاکستري است. پس از مدتي که فاضلاب گنديد و کهنه شد، رنگ آن تيره و سياه مي گردد.

– بوي فاضلاب Odor of waste water

بوي فاضلاب ناشي از گازهايي است، که در اثر متلاشي شدن مواد آلي به وجود مي آيد. بوي فاضلاب تازه، قابل تحمل تر از فاضلاب کهنه است. بوي فاضلاب کهنه، بيشتر ناشي از گاز هيدروژن سولفوره مي باشد، که در اثر فعاليت باکتري هاي بي هوازي و در نتيجه احياي سولفات ها به سولفيت ها توليد مي گردد. در صورتي که، اگر به فاضلاب هوا و اکسيژن کافي برسد،  باکتري هاي بي هوازي از فعاليت باز ايستاده و به جاي آنها باکتري هاي هوازي، مواد آلي فاضلاب را تجزيه مي کنند. گاز کربنيک، مهمترين گازي است، که از کار اين باکتري ها توليد مي شود. لذا با دميدن اکسيژن کافي به فاضلاب، فاضلاب بي بو مي گردد.

– درجه اسيدي Acidity of waste water

فاضلاب هاي خانگي خالص و تازه معمولا حالتي خنثي و يا متمايل به قليائي دارند. تنها در اثر ماندن و شروع عمل گنديدگي، گاز هاي اسيدي(هيدروژن سولفوره) توليد گرديده و فاضلاب خاصيت اسيدي پيدا مي کند. هر چه درجه گرماي محيط بيشتر باشد، عمل گنديدن و تعفن زودتر رخ مي دهد. در شرايط نسبتا متعارف، عمل تعفن سه تا چهار ساعت پس از توليد فاضلاب شروع مي شود.

– دماي فاضلاب Temperature of waste water

به علت اعمال زيستي، درجه گرماي فاضلاب معمولا بيشتر از درجه گرماي آب در همان محيط است. درجه گرماي فاضلاب در سردترين روزهاي زمستان غالبا از 10 درجه سانتيگراد کمتر نمي گردد. در روزهاي معمولي درجه گرمايي حدود 20 درجه سانتيگراد دارد.

– مواد خارجي در فاضلاب

در فاضلاب هميشه مقداري مواد خارجي به صورت محلول و يا نامحلول و معلق وجود دارد. مقدار مواد خارجي فاضلاب در حدود 0.1 درصد و بقيه آ نرا آب تشکيل مي دهد. حدود نيمي از مواد خارجي موجود در فاضلاب، مواد آلي و بقيه مواد معدني مي باشند. مواد خارجي معلق،  به دو گروه ته نشين پذير و ته نشين ناپذير تقسيم مي شوند. مواد معلقي، ته نشين پذير ناميده مي شوند، که پس از دو ساعت توقف در ظرفي ته نشين شوند.

– وزن مخصوص فاضلاب

با توجه به سبک بودن مواد خارجي موجود در فاضلاب و نيز وجود برخي گاز هاي محلول در آن، وزن مخصوص فاضلاب کمي کمتر از وزن مخصوص آب است و به حدود 0.99 تن بر مترمکعب مي رسد. در عمل وزن مخصوص فاضلاب را برابر با وزن مخصوص آب فرض مي کنند.

– موجودات زنده در فاضلاب

علاوه بر مواد خارجي، هميشه فاضلاب مقدار زيادي موجودات زنده ذره بيني، مانند ويروس ها و ميکروبها (باکتري ها) به همراه دارد. تنها قسمت کمي از اين موجودات زنده ممکن است بيماري زا باشند، مانند باسيل حصبه، اسهال، وبا که جزء باکتري هاي انگلي هستند. دو گروه از اين موجودات زنده موجود در فاضلاب به نام باکتري هاي هوازي و بي هوازي حتي درتصفيه فاضلاب نقشي مثبت و کمک کننده دارند. تعداد موجودات زنده در يک سانتيمتر مکعب از فاضلاب شهري به يک تا چند ميليون عدد نيز مي رسد(محمد تقي منزوي،1360).

فاضلاب های صنعتی

فاضلاب های صنعتی فاضلاب هايي هستند، که از صنايع مختلف حاصل مي شوند و نسبت به نوع صنايع، ترکيبات شيميايي مختلفي دارند و وقتي وارد دريا مي شوند، باعث آلودگي آب و مرگ آبزيان مي گردند( امير زمانخاني، 1388). خواص فاضلاب هاي صنعتي و پساب کارخانه ها کاملا بستگي به نوع فراورده کارخانه دارد. مهمترين تفاوتي هاي که فاضلاب صنعتي با  فاضلاب خانگي  مي تواند داشته باشد، عبارتند از:

• – امکان وجود مواد و ترکيب هاي شيميايي سمي در فاضلاب کارخانه بيشتر است.
• – خاصيت خورندگي بيشتري دارند.
• – خاصيت قليائي و يا اسيدي زيادي دارند.
• – امکان وجود موجودات زنده در آن ها کمتر مي باشد(محمد تقي منزوي،1360).

بسته به نوع کارخانه ها و محصول توليدي آنها، ترکيبات شيميايي و درصد آنها در پساب هاي صنعتي متفاوت است. اما از مهمترين اين ترکيبات مي توان به آرسنيک، سرب، کاديم و جيوه اشاره کرد. اين مواد از طريق پساب کارخانجات تهيه پلاستيک، کاغذ، مواد دفع آفات نباتي و استخراج معادن وارد آب هاي جاري و محيط زيست مي شود.

از مهمترين فجايع آلودگي با جيوه، به فاجعه آلودگي آب رودخانه ميناماتا در ژاپن با ترکيبات ارگانومرکوريک که به عنوان کاتاليزور در کارخانه پلاستيک سازي استفاده مي شود، مي توان اشاره کرد، که طي آن مردم اطراف رودخانه به مرض اسرار آميزي مبتلا شدند، که ناشي از وجود جيوه فراوان در بدن آن ها بود و هزاران نوزاد ناقص الخلقه و فوت تعدادي از مردم، نتيجه آلودگي آب با پساب اين کارخانه بود (امير زمانخاني، 1388).

تصفيه فاضلاب

اگر فاضلاب و پساب صنعتي را در منابع طبيعي آب(نظير رودخانه، دريا و غيره) دفع نمايند، مواد آلي موجود در فاضلاب و همچنين بعضي ترکيبات پيچيده معدني آن، در منابع طبيعي آب وارد  ميگردد. همراه با اين مواد آلي تعداد زيادي باکتري و موجودات زنده نيز وارد منابع مذکور ميشوند. اين باکتري ها و موجودات زنده ميکروسکوپي، از مواد آلي موجود، به عنوان غذا تغذيه نموده و در مجاورت اکسيژني که در منابع طبيعي آب، به خصوص در آب رودخانه ها به صورت محلول وجود دارد، شروع به تکثير و رشد و نمو مي نمايند. بدين ترتيب ملاحظه مي شود، که با دفع فاضلاب در منابع آب، يک سلسله واکنشهاي بيوشيمي آغاز مي گردد و بعد از مدتي آب آلوده منابع طبيعي به حالت اول خود باز مي گردد. اين پديده را پالايش خود به خودي و يا تصفيه طبيعي(Natural-purification) فاضلاب مي نامند(آصف خلداني،1356).

تصفيه مقدماتي فاضلاب

فاضلاب پس از ورود به تصفيه خانه، در مجموعه اي از فرايندها جريان پيدا مي کند، تا زائدات، حذف شده و پتانسيل بيماريزايي آن از بين برود. تعداد فرايندها و ميزان تصفيه، معمولا به استفاده هاي مورد انتظار از آب هاي پذيرنده بستگي دارد. تصفيه مقدماتي، اولين فرايندي است، که روي فاضلاب انجام گرفته و طي آن مواد درشت از فاضلاب جدا مي شوند.

سنجش دبي معمولا پس از تصفيه مقدماتي جهت تعيين دبي و حجم فاضلاب ورودي انجام مي گيرد. خطرات بالقوه زيادي در تصفيه خانه فاضلاب وجود دارد. با حفاظ دار کردن راهروها، تميز نگه داشتن محل هاي رفت و آمد، تميز کردن فوري مواد شيميايي از روي زمين و خاموش کردن و قطع برق دستگاهها قبل از هر گونه تعمير، احتمال بروز حوادث را به حداقل رسانده و از سلامتي خويش محافظت نماييد(کاظمی، 1378).

      مراحل مختلف تصفيه مقدماتي فاضلاب به صورت زير مي باشد:

• – آشغالگيري) (Screening
• – آشغال خردکن ها(Comminutor)
• – حوض هاي دانه گير (Grit Chamber)
• – شناورسازي) (Floatation
• –  متعادل کردن کيفيت و جريان
• – تنظيم PH
• – ته نشيني ساده و شيميايي (خلداني،1356 و حسينيان،1369).

جهت مشاهده نمونه های دیگر از پایان نامه های مهندسی کشاورزی کلیک کنید.

نمونه ای از منابع فارسی

• Stall, T.R., Sherrard, J.M. “Effect of wastewater composition and cell residence time on phosphorus removal in activated sludge” J. Water Pollut. Control Fed., 48, 307-22, 1976.
• Abbassi, B., Dullstein, Rabiger, N. “Minimization of excess sludge production by increase of oxygen concentration in activated sludge floce”, Wat. Res. 34. 139-146, 1999.
• Qin, L.Y., Biological treatment of waste water, Tongii University Press, Shanghai, China., 55-71, 1989.
• Lee, C. C.; Lin, S. D.; “Handbook of Environmental Engineering Calculations”, McGraw-Hill Inc, New York.USA, 1,545-1,551, 1999.
• Woodard, F. “Industrial waste treatment handbook “. Butterworth-Heinemann Inc,Woburn, USA, 260-261, 2001.
• Abwassertechnischen Vereinigung in bonn (A.T.V) Lehr-und Handbuch der Abwassertechnik Band II.3 Auflage-Verlag con Wilhelm Ernst and Sohn-Berlin,1983.
• E.W. Steel and T.J. McGhee, “Water Supply and Sewerage”  5. Edition- Internatioal student Edition-1979(1982).

2. Martz,” Siedlungswasserbau, Teil 3- Klartechnik, 2.Auflage – Werner-Dusseldorf,1981.

• Westgarth, W.C., Sulzer, F.T., and Okun, DA. “Anaerobiosis in the Activated Sludge Process.” Proceeding of the Second IAWPRC Conference, Tokyo, 43-55, 1964.
• Kamiya, T., Hirotsuji, J. “New Combined System of Biological Process and Intermittent Ozonation for Advanced Wastewater Treatment. ”J. Water Pollut., 38, 145-153, 1998..
• Wunderlich, R., Barry, J., Greenwood, D., and Carry, C. “Start- up of a High- Purity, Oxygen-Activated Sludge System at the Los Angeles County Sanitation Districts, Joint Water Pollution Control Plant.” J. Water Polluted Control Fed 57, 1012-18,1985.
• Boon, A.G., Burgess, D.R. “Treatment of Crude Sewage in Two High- Rate Activated Sludge Plants Operated in Series.” J. Water Polluted Control. 74, 382-388, 1974.
• Taylor, J. and Alexander, G. “Tehran Sewerage Project Phase.1 Ministry of energy-Tehran”, 1977.
• …
• …