صنایع دستی – ادبیات و مبانی نظری و پیشینه تحقیق صنایع دستی

 صنایع دستی

ادبیات و مبانی نظری و پیشینه تحقیق صنایع دستی

فصل دوم (مرورمنابع)

2-1-تعریف صنایع دستی (تعاریف متفاوت برای صنایع دستی)

2-2-تاریخچه صنایع دستی..

2-2-1- تاریخچه صنایع دستي درایران.

2-2-2- نگاهی به تاریخچه صنایع دستي درقزوین درراه ابریشم.

2-2-3-صنایع دستي درقزوین..

2-3-اهمیت صنایع دستی ..

2-4-ویژگیهای صنایع دستی ایران.

2-5-خصیصه های صنایع دستی ایران.

2-6- اثرات صنایع دستی..

2-6-1- اثرات اقتصادی..

2-6-1-1-اثرات صنایع دستی دربالا بردن سطح اشتغال.

2-6-1- 2-اثرات صنایع دستی در ازدیاد درآمد سرانه.

2-6-1-3-اثرات صنایع دستی درتولید ملی..

2-6-1-4-اثرات صنايع دستي درتوسعه ی صادرات..

2-6-2-اثرات فرهنگی و هنری صنایع دستی..

2-6-3-اثرات اجتماعی صنایع دستي..

2-7-سیرتحول صنایع دستي..

2-8- انواع صنایع دستي..

2-8-1-طبقه بندی صنایع دستي در ایران.

2-8-1-1-بافته های داری:

2-8-1-2-محصولات دستبافی (نساجی سنتی):

2-8-1-3-محصولات بافتنی:

2-8-1-4-روکاری و رودوزی:

2-8-1-5-چاپ های سنتی:

2-8-1-6-نمد مالی:

2-8-1-7-سفال گری و سرامیک سازی:

2-8-1-8-شیشه سازی:

2-8-1-9-تولید فرآورده های پوست و چرم:

2-8-1-10-ساختن محصولات فلزی و آلیاژ:

2-8-1-11-قلم زنی، مشبک کاری و حکاکی روی فلزات و آلیاژها:

2-8-1-12-سنگ تراشی و حکاکی روی سنگ:

2-8-1-13-خراطی چوب:

2-8-1-14-ریزه کاری و نازک کاری چوب:

2-8-1-15-منبت کاری، کنده کاری و مشبک کاری چوب:

2-8-1-16-حصیربافی:

2-8-1-17-خاتم سازی:

2-8-1-18-معرق کاری:

2-8-1-19-کاشی سازی:

2-8-1-20-ملیله کاری:

2-8-1-21-مینا کاری:

2-8-1-22-ساخت اشیاء مستظرفه هنری:

2-8-1-23-ساخت زینت آلات:

2-8-1-24-ساخت سایر فرآورده های دستی:

2-9- صنایع دستي وگردشگری..

2-9-1- تاثیر صنایع دستي در گردشگری..

2-9-1-1 -تاثیرگردشگری برصنایع دستي..

2-10- پیشینه تحقیق.

منابع

 تعریف صنايع دستی (تعاریف متفاوت برای صنایع دستی)

از مجموعه ی تعاریفی که برای صنایع دستي گفته شده است،به نظر می رسد تعریف زیرکه توسط گروهی ازکارشناسان سازمان صنایع دستي ارائه شده ،دقیق تروجامع تر باشد،چرا که با وضعیت فعلی هنر-صنعت ارزنده انطباق بیشتری دارد:

صنایع دستی: به مجموعه یی از هنر-صنعت ها اطلاق می شود که به طورعمده با استفاده ازمواد اولیه ی بومی وانجام قسمتی ازمراحل اساسی تولید به کمک دست وابزاردستی ساخته می شود که درهرواحد آن ذوق هنری وخلاقیت فکری صنعتگر سازنده به نحوی تجلی یافته وهمین عامل وجه تمایزاصلی این گونه محصولات ازمصنوعات مشابه ماشینی وکارخانه ای است.(نورماه ویاوری،1386، 13)

صنایع دستی: عبارت است ازمجموعه ای ازصنایع هنری وسنتی شامل بافته های داری،آثارچرمی وکاغذی،سفال وسرامیک،هنرهای چوبی وحصیری،رودوزیهای سنتی،هنرهای فلزی وسنگی است که با محدودیت هنروذوق وزیباشناختی ایرانی وبهره گیری از مواداولیه قابل دسترس وبومی به کمک دست وابزارمورد نیاز وبا کاربری وزندگی فردی وجمعی تولید شده وریشه درتاریخ کهن ایران زمین دارد.( عمادی ازوجی،5،1387).

صنایع دستی :عبارت است ازآنچه با دست ساخته می شود.ازپارچه،قالی وساخته های فلزی وغیره که درمقابل صنایع ماشینی است.(لغت نامه دهخدا).

صنایع دستی :شامل صنعت هایی است که دست درآن دخیل است.مانند پارچه بافی وقالیبافی.(فرهنگ فارسی معین).

صنایع دستی: به آن دسته ازصنایع گفته می شود که مهارت ذوق وبینش انسان در تولید آن نقش اساسی دارد.(دایره المعارف بریتانیکا).

اهمیت صنایع دستي

بدون شک یکی ازافتخارات هرملت وکشوری،صنایع بومی ودستی آن کشوراست.چراکه این صنعت وبه عبارتی این هنر-صنعت بی بدیل وبی رقیب حاصل ذوق وهنر،سلیقه وابتکاروخلاقیت هنرمندان وصنعتگران عزیزی است که صبورانه آداب،سنن ورسوم ودریک کلام پیام فرهنگی نسل ها رادرمحصولات تولیدی شان متجلی کرده وازآن پاسداری می نماید.

ویژگی های ارزنده ی دیگری که دراین گونه صنایع موجودند ازقبیل:ملی،غیروابسته،قابلیت ایجادوتوسعه درکلیه مناطق شهری،روستایی،وعشایری،عدم نیازبه کارشناسان خارجی،دسترسی آسان به مواداولیه وابزارکار مختصروارزان،ارزش افزوده بالا،عدم نیازبه سرمایه گذاری زیاد،بسترسازصنعت گردشگری،عدم آثارمخرب زیست محیطی،ایجاد درآمد مکمل،قدرت اشتغال زایی و….مسولین ودست اندرکاران رابرآن داشته تا با عزمی جدی زمینه رشدواعتلای این صنعت را آماده نمایند.

از این جمله زیبا می توان پی به راز ماندگاری صنایع دستي برد درواقع صنایع دستی اصلی ترین سند هویت تاریخی ملت هاست چراکه بخشی ازمیراث فرهنگی ماست.نسل امروزی ما باید بداند که ازچه پشتوانه فنی، تکنیکی وهنری برخورداربوده است تا به راحتی خود را درهجمه فرهنگی غربیها نبازد ودل به ارزش های بیهوده آنان نبندد واسیر پدیده ازخود بیگانگی یا الیناسیون نگردد.(عمادی ازوجی،1387،1).

به لحاظ این اهمیت شورای جهانی صنایع دستي درنخستین کنگره جهانی درروز دهم ژوئن سال 1964 میلادی با شرکت استادان دانشگاه،صنعتگران وهنرمندان بیش از40 کشورجهان درنیویورک برگزارشد وبه عنوان یکی از نهادهای وابسته به یونسکوبه تصویب رسید.

درایران نیزبیستم خرداد هرسال که مصادف با دهم ژوئن می باشد به نام(روز جهانی صنایع دستي)نامگذاری گردید وحتی دهم پایانی قرن بیستم ازسوی سازمان ملل متحد هم توسعه فرهنگی نامگذاری شد وتوجه را بیش ازپیش به پرورش استعدادها وشکوفایی خلاقیت ها درزمینه صنایع دستي وبومی کشورها معطوف نمودند. (عمادی ازوجی،1387، 1).

ویژگیهای صنایع دستی ایران

مهم ترین ویژگی های صنایع دستي ایران به شرح زیراست:

– صنایع دستي ازجمله فعالیت هایی است که درآن نیروهای جسمانی وروحی انسان دارای نقش اساسی است.

– صنایع دستي درشمارصنایع ملی، ونا وابسته ای است که به هیج وجه نیازمند کارشناس ومتخصص خارجی نیست ومواداولیه مورد مصرف درآن ساده وبه آسانی وارزانی قابل تامین است.

– فعالیت دراکثررشته های صنایع دستی محتاج ابزارووسایل چندان پیچیده وسرمایه زیاد نیست ودرواقع ذوق  واستعداد ومهارت صنعتگراصلی ترین ومهمترین عامل تولید به حساب می آید .

-صنایع دستي به خصوص در مناطق روستایی یکی ازعوامل مکمل اقتصاد کشاورزی بوده ومانع مهاجرت های دایمی یا فصلی آنها می شود.

– صنایع دستي بازتابی ازتاریخ وتمدن هرقوم وملت بوده ومی تواند نقش موثری درزمینه تبادل وانتشارفرهنگ ها وسنن مناطق مختلف کشورباشد.(عمادی ازوجی،1387، 4).

– قابلیت انتقال تجربیات ورموزوفنون تولیدی به صورت سینه به سینه وهم چنین طبق روش استاد وشاگردی ونیز به شیوه های آموزش مدون ونهایتا آموزش آکادمیک ودانشگاهی.

– عدم همانندی وعدم تشابه فرآورده های تولیدی با یکدیگر.

– دارا بودن ارزش افزوده ی زیاد درمقایسه با صنایع دیگر.

– حضور موثر،بلاواسطه،خلاق وتعیین کننده ی انسان درتولید هر محصول.(یاوری،1389،15،14).

  صنایع دستی وگردشگری

تاثیر صنايع دستی در گردشگری

معمولاً سودآوري بخش صنايع‌دستي با توسعه‌ي صنعت گردشگري رابطه‌ي تنگاتنگ و مستقيم دارد و در بسياري موارد اين دو بخش مكمّل هم در توسعه‌ي اقتصاد جهاني هستند. مثلاً، هرچه صنعت گردشگري به رشد قابل توجهي برسد، بي‌ترديد درآمد حاصل از فروش محصولات صنايع‌دستي به همان نسبت رشد خوبي خواهد داشت (علیپور،مجنون،1391،6).

متخصصان و کارشناسان گردشگری و صنایع‌دستی در سراسر جهان عوامل زير را در تشویق گردشگران برای خرید صنایع‌ دستي مؤثر دانسته‌اند:

بكارگيري الگوها و رنگهای سنتی و نمادین که همواره  در کانون توجه گردشگران مورد تأكيد قرار مي‌گيرند، افزایش کیفیت محصولات و افزایش دوام آنها، تنوع صنایع‌دستی و توسعه برنامه‌های کاربردهای آن، تولید صنایع‌دستی با الهام از بناهای تاریخی و نمادهای هر کشور، بسته‌بندی مناسب صنایع‌ دستی باتوجه به استانداردها به‌منظور اطمینان از حمل و نقل امن به مقصد نهایی، تسهیل حمل ونقل صنایع‌دستي و ارائه خدماتي از جمله بیمه، حمل و نقل و تحویل محصولات، تا اينكه گردشگران را برای خرید محصول مورد علاقه‌شان تشويق كند، تشكيل نمايشگاههاي فصلی و سالانه و همچنین نمایشگاههاي وانتي با هدف جذب گردشگران خاص برای فروش صنایع‌دستی .(ياوری1389،67).

امروزه تولید صنایع دستي که مزین به نقش،آثارتاریخی،باستانی ویادمانهای ویژه هر کشور دردستور کارصنعتگران جهان قرار دارد وتلاش می شود با قیمت های ارزان دراختیار گردشگران قرارگیرد.درعمل وتجربه ثابت شده است که هنرهای صناعی یکی از عوامل موثر درجلب وجذب گردشگردرتمامی گرایش های ملی،منطقه ای وداخلی است وصنعت گردشگری می تواند به رشد،توسعه وگسترش صنایع دستي وبهبود کیفیت آن کمک کند.برپایه این اعتقاد وتجربیات حاصله تشکیلات صنایع دستی وگردشگری دربسیاری ازکشورها درهم ادغام ویا دررابطه ای هماهنگ ومنسجم با هم دیده شده اند.(یاوری،1389،66).

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و پیشینه تحقیق پایان نامه های جغرافیا  کلیک کنید.

www.washington.edu

نمونه ای از منابع ومآخذ:

• 1- اقلیم گردشگری دراستان قزوین،1380،وزارت راه ترابری،اداره هواشناسی کشور.
• 2- افشارمحمدیان،حسن،1385،راهکارهائ برای رشدوتوسعه صنایع دستي وگردشگری درایران.
• 3- اسحاقی،روح الله وشیدفر،محمد رضا،1382،مازندران ازنگاه گردشگران،سازمان ایرانگردی وجهانگردی استان مازندران.
• 4- اردستانی،محسن،1388،مبانی گردشگری روستایی،سازمان چاپ وانتشارات وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی.
• 5- امیدی،محسن،1391،نقش صنایع دستی درتوسعه گردشگری شهرستان فومن،پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی رشت.
• 6-بهنود،هادی،براتعلی،غلامحسین،حسینی،حبیب،1387،دایره المعارف عمومی رشته های صنایع دستي ایران جلد اول.
• 7- پاپلی یزدی،محمد حسین،سقایی،مهدی،1385،گردشگری(ماهیت ومفاهیم)،تهران انتشارات سمت.
• 8- پارسایی،الهام،1386،نگاهی به چالش های پیش روی توسعه صنايع دستي،روزنامه همبستگی.
• 9- تقوایی،محمود ودیگران،1381،توسعه منطقه برخواراصفهان ازطریق گسترش توریسم روستایی،ماهنامه جهاد،شماره 253.
• 10-حافظ نیا،محمد رضا،1387،مقدمه ای برروش تحقیق وعلوم انسانی،تهران،انتشارات سمت.
• 11-…
• 12-…