مبانی نظری رفتار نابهنجار در ورزشگاه

 رفتار نابهنجار در ورزشگاه

رفتار نابهنجار در ورزشگاه

مقدمه رفتار نابهنجار در ورزشگاه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2-1 مباني نظري تحقيق……………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-1 رفتارهاي نابهنجار………………………………………………………………………………………………………………….

2-1-2عوامل رفتار نابهنجار درجامعه…………………………………………………………………………………………………

2-1-2-1نقش خانواده………………………………………………………………………………………………………………………

2-1-2-2 عوامل اجتماعي…………………………………………………………………………………………………………………

2-1-2-3عوامل اقتصادي…………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-2-4نقش دوستان وهمسالان……………………………………………………………………………………………………..

2-1-2-5عوامل روانشناختي……………………………………………………………………………………………………………..

2-1-2-6علتهاي ديگر نابهنجاري……………………………………………………………………………………………………..

2-1-3عوامل رفتارنابهنجار در ورزشگاه…………………………………………………………………………………………….

2-1-3-1عامل محيط ورزشگاه………………………………………………………………………………………………………….

2-1-3-2عامل نحوه ي داوري………………………………………………………………………………………………………….

2-1-3-3عامل رسانه هاي ورزشي……………………………………………………………………………………………………

2-1-3-4عامل زمان برگزاري مسابقه………………………………………………………………………………………………..

2-1-2 اوباشگري………………………………………………………………………………………………………………………………

2-1-3 خشونت…………………………………………………………………………………………………………………………………

2-1-4 پرخاشگري……………………………………………………………………………………………………………………………

2-1-4-1 تعريف پرخاشگري……………………………………………………………………………………………………………

2-1-4-2 نظريه هاي پرخاشگري در ورزش – رفتار نابهنجار در ورزشگاه …………………………………………………………………………………….

2-1-4-2-1 نظريه غرايز…………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-4-2-2 نظريه يادگيري اجتماعي……………………………………………………………………………………………… .

2-1-4-2-3 نظريه تخليه…………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-4-2-4 نظريه ناكامي ـ پرخاشگري…………………………………………………………………………………………..

2-1-4-2-5 نظريه تجديدنظر ناكامي ـ پرخاشگري………………………………………………………………………….

2-1-4-3 انواع پرخاشگری در ورزش………………………………………………………………………………………………

2-1-4-4 عوامل اثر گذار در پرخاشگری ورزشی – رفتار نابهنجار در ورزشگاه……………………………………………………………………………..

2-1-4-5پرخاشگری در فوتبال ايران

منابع رفتار نابهنجار در ورزشگاه

رفتار نابهنجار در ورزشگاه

رفتار هاي نابهنجار:

با حرفه اي شدن ورزش فوتبال و افزايش هيجانات ناشي از مسابقات آن، به تدريج بر تعداد تماشاگران اين رشته ورزشي افزوده شد. به طوري كه در برخي از مسابقات  جمعيت حاضر در استاديوم ها به بيش از يك صد هزار نفر مي رسيد.با گذر زمان و با رواج تب فوتبال در جوامع مختلف حساسيت هاي كاذبي نسبت به اين رشته ورزشي شكل گرفت، به طوري كه منجر به بروز  برخي از رفتارهاي نا بهنجار در قشر تماشاگران گرديد.

اعمالي همچون شرط بندي، تباني، خشونت، اغتشاش، پرخاشگري،اوباشگري و عصيانگري  از مهمترين انواع رفتارهاي نابهنجار بوده که طي ساليان گذشته تا به امروزدر ميادين ورزشي رخ داده است که به علت گستردگي دامنه اين رفتار ها در اين تحقيق فقط به بررسي اوباشگري و زير مجموعه آن پرخاشگري و خشونت پرداخته شده است (علي نور علي وند،1386).

 عوامل رفتار نابهنجار در ورزشگاه:

از عوامل موثر بر بروزرفتار نابهنجار در ورزشگاه مي توان به محيط ورزشگاه ،نحوه داوري ،رسانه هاي ورزشي و زمان برگزاري مسابقه و… نام برد.

 عامل محيط ورزشگاه:

با توجه به اينكه جمعيت تماشاگران اغلب جوانان مي باشند وجوانان به دنبال فضاهاي مناسب و داراي امكانات بالاو راحت در ورزشگاهها مي باشند ، لذا تأثير بسيار زياد محيط ورزشگاه بر بروز رفتارهاي نابهنجار تماشاگران يا به عبارتي رضايت از امكانات و تسهيلات برتمايل به خشونت و پرخاشگري طرفداران فوتبال در ورزشگاه‏ها اگر اقدامات مناسبي براي فراهم ساختن تسهيلات و امكانات فيزيكي و خدماتي براي تماشاگران و طرفداران فوتبال انجام نگيردموجب بروز رفتارهاي نابهنجار در تماشاگران مي شود.

محور اين اقدامات بايد معطوف به ايجاد امكانات مناسب براي دسترسي طرفداران به تسهيلات گوناگوني مانند سرويس‏هاي بهداشتي، محل‏هاي غذاخوري، مكان‏هاي نشيمن، بليط مسابقات ، دسترسي به وسايل اياب و ذهاب وايمني در ورزشگاه ها است وگرنه به بروز رفتارهاي نابهنجار در ورزشگاهها از طرف تماشاگران دامن خواهد زد.

 عامل نحوه داوري:

تماشاگران در مسابقه  فوتبال قضاوت عادلانه داور را باحساسيت دنبال مي كنند واگر بي عدالتي ببينند برآشفته شده واكنش نشان مي دهند.اما بي عدالتي در قضاوت داور مي تواند به عمد يا از روي خطا باشد.در واقع داوري هميشه مورد توجه ورزش دوستان وخبرهاي آن در صفحات اول روزنامه ها ومجلات ورزشي است.به عبارت ديگر داوري هميشه درچشم است وجزء خبرهاي داغ ورزشي. گاه ممكن است يك داور با دميدن در سوت خود  واعلام يك پنالتي نادرست باعث شود نتيجه بازي كاملا تغيير كند وتيمي به ناحق بازي برده را با شكست تعويض نمايدو يا با دادن كارتهاي قرمز بي دليل جو ورزشگاه را برهم ريخته.پس از آن در يك چشم به هم زدن  وبا اعتراض بازيكنان تيم ها ، جنگ وجدال ميان دو تيم در گرفته  وبا دخالت تني چند از تماشاگران ، به يك باره جو آرام ورزشگاه به صحنه اي پر آشوب مانند ميدان جنگ تبديل شود.

 عامل رسانه هاي ورزشي:

تحليل‌ محتواي مطبوعات ورزشي، به ويژه مطبوعات ورزشي طرفدار تيم ها ‌حاكي از اين ‌است‌ كه مطبوعات تلاش جدي و مفيدي براي آموزش رفتارهاي مناسب در محيط ورزشگاه انجام نمي‏دهند بلكه به بروز رفتارهاي نابهنجار در تماشاگران نيز كمك مي كند . بررسي محتواي مطالب روزنامه‏هاي ورزشي طرفدار تيم ها نشان مي‏دهد كه به موازات نزديك شدن به زمان برگزاري بازيهاي حساس تيم ها، حجم مطالب مربوط به تيم و بازيكنان افزايش مي‏يابد و در آستانه‏ي برگزاري ديدار دو تيم به حدود 70 درصد از كل حجم مطالب روزنامه‏ها مي‏رسد. دسته‏بندي اين مطالب سه مقوله‏ي كلي ذيل را نشان مي دهد.

1-اتكا و استناد به ادبيّات نظامي و خشونت‏آميز از طريق كاربرد واژه‏ها و جملاتي مانند جنگ آبي و قرمز؛ خط آتش استقلال پيروزي را مي‏كوبد؛ زلزله‏ي پرسپوليس در آزادي؛ آسمان استقلال سياه شد؛ استقلال وقتشه پرسپوليس له بشه؛ يك دوئل ديگر و….

2-ارائه‏ي مطالبي كه از نظر ارزش خبري و تحليلي در سطح پائيني قرار دارند. پرسپوليسي‏هاي آخر مرام؛ كار پرسپوليس ساخته است؛ بايد كاري كرد تا پرسپوليسي‏ها ماست‏ها را كيسه كنند؛ عابدزاده براي پورحيدي تره هم خرد نكرد، و واژه‏هائي مانند آن، ازجمله مفاهيم و اصطلاحات به كار رفته در روزنامه‏هاي طرفدار تيم ها بوده است.

3-توهين و تحقير رقيب كه معمولاً به صورت ايجاد دو‏گانه‏هايي مطلق مبتني برخوب و بد، زشت و زيبا، قدرت و ضعف و در نهايت خير و شر تجلي مي‏يابد و با مرزبندي بين ”خود“ و ”ديگري“ شكل مي‏گيرد.

 عامل زمان برگزاري مسابقه:

با توجه به تأثير زمان برگزاري مسابقه يا به عبارتي برگزاري مسابقه در روزهاي نامناسب از لحاظ آب وهوايي و روشنايي كم ويا روزهاي غير تعطيل برتمايل به خشونت و پرخاشگري طرفداران فوتبال در ورزشگاه‏ها اگر اقدامات در اين زمينه براي تماشاگران و طرفداران فوتبال انجام نگيرد موجب بروز رفتارهاي نابهنجار در تماشاگران مي شود.

محور اين اقدامات بايد معطوف به برگزاري مسابقه در روزهاي تعطيل و مناسب از لحاظ آب و هوايي بوده وگرنه به بروز رفتارهاي نابهنجار در ورزشگاهها از طرف تماشاگران دامن خواهد زد چونكه برگزاري مسابقه در روزهاي غير تعطيل باعث شده كه تماشاگران شاغل ويا دانشجو با دشواري به جهت گرفتن مرخصي به ورزشگاهها مراجعه كنند ويا در روزهايي كه هوا خيلي سرد مي باشد به دليل اينكه امكانات گرمايشي در ورزشگاه هاي روز باز وجود ندارد باعث ايجاد شرايط دشوار براي حضور در استاديوم شده ويا بلعكس در روزهاي خيلي گرم نبود امكانات سرمايشي در ورزشگاههاي رو باز ويا در دسترس نبودن آب خنك ويا سايه بان در ورزشگاهها باعث بروز رفتار نابهنجار از سوي تماشاگران مي شود پس زمان مسابقه بايد از هر لحاظ مناسب با ايده تماشاگران باشد.

 اوباشگري

اوباشگري به عنوان يك مسئله اجتماعي، ازآشكارترين جلوه هاي خشونت در ورزش و بالاخص فوتبال  مي باشد كه در دهة1960 ور رقابت هاي فوتبال انگلستان مورد برسي محققان علوم اجتماعي قرار گرفت (علي نورعلي وند،1386). از ابتداي به وجود آمدن پديده اوباشگري تا به امروز هرگز تعريف واحد‌ي از آن در نزد جامعه شناسان  و محققان علوم اجتماعي وجود نداشته است و اين تعريف بسيار دشوار بوده است، بخصوص براي اينكه رسانه هاي گروهي  بر چسب اوباشگر را به تصادفات  و در گير هاي مختلفي ربط مي دهند.

در ادامه  به برخي از اين تعاريفي كه جامعه شناسان  ورزشي ارائه داده اند مي پردازيم.

اوباشگري فوتبال اغلب، اغتشاشاتي است كه توسط هواداران فوتبال انجام  مي شد، معمولاً اين تعريف شامل فعاليت هاي جنايي بوده و بيشتر قبل  يا بعد از مسابقه رخ مي دهد واكثر اين ازدحام ها خود جوشند، اما برخي دسته ها ي از پيش بر نامه ريزي شده هم هستنند كه خودشان را به باشگاهها مرتبط مي سازند تا بر خوردها و درگيري هايي ايجاد كنند(پيرسون[1]،2006).

اوباشگري به معناي خشونت نشان داده شده  بوسيله  گروهي از هواداران فوتبال، در داخل و خارج استاديوم ها مي باشد  كه بيشتر اوقات به وسيله افراد جوان صورت مي گيرد. اوباشگري يك بزهكاري معمولي مي باشد كه با حذف نقش اجتماعي اين افراد همراه  است(بودين،2004).

اوباشگري فوتبال ، بي نظمي، خشونت و خرابكاري در مقياس وسيعي است كه توده هاي  غوغاگر را به ذهن مي آورد، كه از  فرط هيجان عنان اختيار  را از دست داده اند(مارش[2]،1996).

[1]-Pearson

[2]-Marsh

تعريف پرخاشگري

تعاريف فراواني در باره پرخاشگري ارائه شده است  كه وجود اشتراك و اختلاف آنها نيز قابل توجه است. رفتار پرخاشگرانه ممكن است به شكل هاي مختلف از بد رفتاري  كلامي كه موجب آسيب روان شناختي  مي شود تا برخورد بدني شديد در نوسان باشد. پرخاشگري در فعاليت هاي ورزشي به شكل ابزاري و بازتابي و يا كلامي و بدني وجود دارد و از سوي افراد حاضر وشركت كننده در رويداد هاي ورزشي در قبال سايربازيكنان، تماشاگران، مربيان، مقامات ورزشي و سايرين صورت مي گيرد.

پيترمارش“و همكارانش در دانشگاه آكسفورد به دو نوع پرخاشگري، يعني پرخاشگري واقعي و آييني عقيده دارند. اولي را اعمال خشونت جسماني عليه ديگران تعريف مي‏كنند و دومي را كِنايي يا نمادين مي‏نامند. پرخاشگري آييني محصول توافق در مورد مجموعه‌اي از قواعد است كه از گفته‌هاي شركت‏كنندگان در آن مي‏توان استنباط كرد. قواعد درباره زمان مناسب حمله، شكل و اهداف حمله، و ختم آن است .

برخي محققين براساس شيوه‏ي تجلي پرخاشگري و خشونت ، آن را به دو نوع كلامي و فيزيكي تقسيم‏بندي كرده‏اند. پرخاشگري كلامي در جريان تقابل و روياروئي دو فرد يا گروه و از طريق تهديد، جنجال، تمسخر و استهزاء و سخنان توهين‏آميز بروز مي‏كند. دانينگ و همكارانش در دانشگاه ليسستر با اشاره به فرضي و خيالي بودن تقسيم‏بندي‏هاي صورت گرفته در مورد انواع خشونت و پرخاشگري، حالت‏هاي مختلف آن را رفتار واقع بر طيفي مي‌دانند كه بازتاب آميزه‌اي از فكر و احساس است و هيچ شكلي از خشونت در آن هرگز به ‌صورت خالص يافت نمي‌شود. به بيان اين پژوهشگران ” خشونتِ ابزاري مي‏تواند هيجان انگيز هم باشد، يا خشونت عاطفي ممكن است طراحي يا تدارك شده باشد.

نظريه هاي پرخاشگري در ورزش

نظريه هايي در خصوص  پرخاشگري در ورزش ارائه شده است. بسياري از دانشمندان بيان مي كنند ورزش، فعاليتي است كه مي تواند نقش  تخليه كننده را بازي كندو انرژي مخرب را كنترل نمايد . عده اي نيز ادعا مي‌كنند رفتار هاي خشونت آميز تماشاگران ويا ورزشكاران در مسابقه هاي ورزشي نشان دهنده اين واقعت است كه پرخاشگري و خشونت، ريشه ذاتي ندارد بلكه يادگرفتني است. اين موضوع كه آيا پرخاشگري غريزي است يا يادگرفتني، تناقضي را در روانشناسي  اجتماعي ورزشي ايجاد كرده است به نحوي كه اين مسأله به جدلي ماندگار تبديل شده است (مت جارويس[1]، 1379).

چند نظريه عمده براي توصيف رفتار پرخاشگرانه تماشاگران ويا ورزشكاران در رقابت هاي ورزشي از سوي دانشمندان ارائه شده است. مطاله اين نظريه هم باعث روشن ساختن نكات مهم و ناشناخته مي شود و هم پژوهشگران را در پاسخ به برخي پرسش ها هدايت  و راهنمايي كند. اين نظريه ها در پنج طبقه اصلي قرار مي گيرند. نظريه غرايز[2]، نظريه يادگيري اجتماعي[3]،  نظريه تخليه[4]، نظريه ناكامي[5]، نظريه تجديد نظر ناكامي ـ پرخاشگري[6]

[1]-Mat jarvise

[2]-Instinet theory

[3]-Social learning theory

[4]-catharsis theory

[5]-Frastration –aggression theory

[6]-Refor multed frustration-aggression theory

رفتار نابهنجار در ورزشگاه

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های مدیریت کلیک کنید.

نمونه ای از فهرست  منابع رفتار نابهنجار در ورزشگاه

الف) منابع فارسی:

1. آهولا، آسو.هتفيلد، براد. (1372). روانشناسي ورزش (با رويکرد رواني،اجتماعي)، ترجمه: رضا فلاحي و محسن حاجي لو،انتشارات سازمان تربيت بدني،چاپ اول.
2. احمد خاني ، محمد رضا. (1377). خشونت در ورزش رفتاري نا جوانمردانه، دانشگاه انقلاب، شماره142 ، ص 8-10
3. اسحاقيان ، مهدي.(1385). مي خواهم پژوهشگر شوم، اصفهان،چاپ سوم
4. اسمعيلي، محمد رضا.(1382).اصول عمومي فعاليتهاي جسماني ، تهران، انتشارات دانش افروز، چاپ اول
5. افسرکشميري، بيژن .(1381). نگاهي به خشونت در فوتبال، فصلنامه علوم اجتماعي،شماره 19، ص27.35
6. انشل، مارک هوارد (1376) واژه نامه علوم ورزشي، ترجمه حسين سنگدل،تهران،انتشارات کميته ملي المپيک، چاپ اول.
7. انشل، مارک هوارد.(1380) روانشناسي ورزشي(از تئوري تا عمل)، مترجم:علي اصغر مسدد، تهران، انتشارات اطلاعات، چاپ اول.
8. ‌برد‌، آن ماري .برد،کريپ.برنت،کي.(1370). روانشناسي و رفتار ورزشي، مترجم:حسن مرتضوي، تهران ،انتشارات سازمان تربيت بدني، چاپ اول.
9. برومند دولق،محمد رضا.(1384). بررسي ميزان بروز رفتارهاي پرخاشگرانه بازيکنان تيم پگاه گيلان در رقابتهاي ليگ حرفه اي فوتبال ايران، رسانه کارشناسي ارشد،دانشگاه گيلان.
10. جارويس، مت. (1379). روانشناسي ورزشي، مترجم: نور علي خواجوند،تهران،انتشارات کوثر،چاپ اول.
11. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
12. …
13. …

 نمونه ای از منابع لایتن:

1. Bodin d. Heas s .Robene l. (2004). Hooliganism on social anomy and determinism, champ penal misen lighe ley fevrieir 2006 upl: pp1-11
2. Chantal y, soubranne R, Brunel PC. (2008). exploring the social image of anabolic steroids users througe motivation , sports person person ship orientations and aggression, J Med sci sports
3. Courakis nestor. (2004). football violence: not only a British problem. European journal on criminal policy and research: 293-302
4. Marc J, Steven R. (2005). Game location and aggression in rugby league Journal of sport sciences 4: 387-393,
5. Margareta F, Nybrg C. (2004). Threats and aggression directed at soccer Referees, Journal of sport psychology .9:652-672
6. Marsh p, etal. (1996). football violence in Europe, Amsterdam school for social issues research center.
7. Pearson Geoff. (2006).hooliguhism, football industy group, uniuersity of Liverpool: 1-4
8. Shields E. (2007).intimidation and violence by males in high school athletics, percept Mot skils.104 (3 pt 1):879-80
9. …
10. …

رفتار نابهنجار در ورزشگاه