تاثیر بین انگیزه ورزشی با نگرش به دوپینگ و رفتار دوپینگ در ورزشکاران حرفه ای ورزش های تیمی

تاثیر بین انگیزه ورزشی با نگرش به دوپینگ و رفتار دوپینگ

تاثیر بین انگیزه ورزشی با نگرش به دوپینگ و رفتار دوپینگ در ورزشکاران حرفه ای ورزش های تیمی

دوپینگ و رفتار دوپینگ

فرضیه صفر اول دوپینگ : ارتباط علی معنی داری بین انگیزه های ورزشی و رفتار دوپینگ ورزشکاران حرفه ای ورزش های تیمی وجود ندارد.

زیربنای نظری دوپینگ :

انگیزه، یک اصطلاح کلی است که زمینه مشترک بین نیازها، شناخت‌ها و هیجان‌ها را مشخص می‌کند که هر یک از این ها فرآیندی درونی است که رفتار را نیرومندانه هدایت می‌کند(رید[1]، 2009). درطول سالها روانشناسان به وجود انواع مختلفی از انگیزه پی برده اند. دو نوع گسترده  آن که به طور وسیع مورد مطالعه قرار گرفته اند انگیزه درونی و بیرونی است( والرند ، 2004). انگیزه و تاثیر آن بر رفتار می تواند توسط نظریه ی خود مختاری دسی و رایان[2](1985) به خوبی بیان شود.

این نظریه شناسایی می کند جنبه های مختلفی از رفتار برانگیخته را و فرض می کند که انگیزه باید به عنوان یک ساختار چند بعدی درنظر گرفته شود شامل سه بعد کلیدی که در طول زنجیره خودمختاری از بالاترین سطح به پایین ترین سطح به ترتیب شامل: انگیزه درونی، انگیزه بیرونی و بی انگیزگی(دسی و رایان ، 1985)

شکل 2-1 انواع مختلف انگیزه در زنجیره خودمختاری. براساس والرند و پروالت(1999).

به طور کلی می توان گفت انگیزه عبارت است از حالات و شرایط درونی فیزیولوژیک و روانشناختی که فرد را به فعالیت در جهت معین یا برای رسیدن به هدف های خاص وا می دارند و ممکن است شکل های گوناگون پیدا کرده و نام های مختلفی برآنها اطلاق شوند از قبیل احتیاجات، رغبت ها، محرک ها، امیال، گرایش، توجه؛ و دارای دو مشخصه ابتدایی هستند؛ به رفتار نیرو می بخشند یا آن را فعال می کند و رفتار را هدایت می کنند(پلاتیر[3]، 1995).

هرچند مفهوم انگیزه ممکن است ساده به نظرآید ولی تجزیه وتحلیل آن مشکل است زیرا انسان موجودی پیچیده است و باید برای درک خصوصیات او به رفتارهایش توجه نمود، اینکه در یک موقعیت خاص، افراد متفاوت چه رفتاری از خود بروز می دهند به شخصیت، آمادگی و انگیزه آنان بستگی دارد. انسان ها نه تنها از لحاظ توانایی انجام فعالیت ها بلکه از لحاظ میل، اراده و یا انگیزه متفاوت هستند. انگیزه هایی که به سوی هدفی معطوف هستند ممکن است آگاهانه یا نا آگاهانه باشند و همچنین ممکن است درونی یا بیرونی باشند و طبیعی است که ترکیب انگیزه های درونی و بیرونی با هم، تعیین کننده سطح کامل انگیزه است(کریمی[4]، 1375). انگیزه را به طور مستقیم نمی توان مشاهده کرد ولی وجود آن را از روی رفتار شخص استنباط می کنیم.

و اگر این استنباط ما درست باشد، در موقعیت خوبی قرار می گیریم تا درباره آنچه شخص در آینده انجام خواهد داد پیش بینی انجام دهیم(موری، به نقل از شریفی فر،1380). فلاحی در مطلبی تحت عنوان مبانی انگیختگی در ورزش می نویسد: انگیزه های مختلفی باعث گرایش به امر ورزش می شود که روانشناسان آنها را در ابتدا به سه دسته تقسیم کرده اند:

1. کسب لذت[5] از بازی
2. تمایل به گروه[6] و شرکت در آن
3. احساس ارزشمندی[7]

ابتدایی ترین انگیزه درونی مشارکت در فعالیت های ورزشی، آزاد کردن ارزش های اضافی و کسب لذت از فعالیت و تحرک است. کسی در مقابل فعالیت و نرمش پاداش دریافت نمی کند.

تعلق به گروه، دومین انگیزه مشارکت در فعالیت های ورزشی است. این امر مخصوصاً در سنین نوجوانی به اوج خود می رسد. گروه های ورزشی فرصت های مناسبی هستند تا فرد شایستگی ها و قابلیت های خود را نشان دهد و احساس کند که برای خود جایگاهی دارد.

احساس ارزشمندی و کفایت، سومین انگیزه مشارکت در فعالیت های ورزشی است. زمانی که فرد ورزشکار در محیط های ورزشی قابلیت و استعداد خود را به عرصه ظهور می رساند به خود پنداری و یا تصویر بهتری از خود می رسد و احساس رضایت و ارزشمندی می کند و در واقع عزت نفس خود را تقویت می کند. در صورتیکه ورزشکاران از شرکت در رقابت های ورزشی احساس نشاط نکنند و آن را خسته کننده بیابند، یا نیاز آنها به رفاقت و دوستی در میان جمع دوستان ارضاء نشود به سختی می توان به بروز استعدادها و توانمندی های آنان امیدوار بود(فلاحی ،1373).

انگیزه نشان دهنده یکی از مهمترین متغیرها در ورزش است. درحقیقت، مربیان و ورزشکاران با این موضوع که انگیزه یکی از عناصر کلیدی نه فقط تسهیل کننده عملکرد، بلکه تسهیل کننده تجارب مثبت در حوزه ورزش است، توافق نظر دارند. رفتارهای فردی نیز عوامل مهمی از انگیزه را بیان می کنند.

تحقیقات گذشته که شامل مشاهده رفتار معلمان، رفتار مربیان و رفتار والدین بود نشان دادند که رفتارهای اطلاعاتی، آنهایی که شامل بازخورد شایستگی و یک ساختار روشن یا با اساس و بنیاد برای انجام فعالیتی است، اشکال خودمختاری انگیزه را پرورش داده و بی انگیزگی را تضعیف می کند. به عبارت دیگر رفتارهای غیر شخصی که در آن، برای مثال مربی به ورزشکاران اهمیتی نمی دهد نشان دادند که انگیزه درونی و شناسایی را تضعیف کرده و بی انگیزگی را افزایش می دهد(والرند ، 2004). انگیزه ها در ورزش به عنوان عواملی که ممکن است بر رفتار دوپینگ موثر باشند شناسایی شده اند(دوناهو و همکاران ، 2006).

جهت مطالعه و دانلود مطالب درباره انگیزه و انگیزش کلیک کنید .

پیشینه مرتبط با دوپینگ :

دوناهو و همکاران(2006) در مطالعه خود که آیا جهت گیری انگیزشی می تواند رفتار استفاده از مواد افزایش دهنده عملکرد[8] را پیش بینی کند مدلی را طراحی نمودند که در آن انگیزه درونی و بیرونی از طریق اثر واسطه ای منش ورزشکاری به استفاده از افزایش دهنده های عملکرد مرتبط می شد. شرکت کنندگان که 1290 ورزشکار رقابتی بودند پرسشنامه ارزیابی انگیزش درونی و بیرونی نسبت به ورزش، جهت گیری منش ورزشی و استفاده از مواد افزایش دهنده های عملکرد در 12 ماه گذشته را تکمیل کردند. همانطورکه در شکل 2 نتایج مدل انگیزشی نشان داده شده است : انگیزش درونی و جهت گیری های ورزشی ممکن است از درگیر شدن ورزشکاران در سوء مصرف مواد افزایش دهنده عملکرد جلوگیری کنند.

[1] Reid

[2] Self-Determination Theory (SDT; Deci & Rayan, 1985)

[3] Pelletier

[4] Karimi

[5] Hedonism

[6] Need for Afiliation

[7] Need to Feel Worthy

[8] Performance Enhancement Substance

نمونه فرضیه دوپینگ : ارتباط علی معنی داری بین تنظیم بیرونی و رفتار دوپینگ ورزشکاران حرفه ای ورزش های تیمی وجود ندارد.

زیربنای نظری:

در طول 20 سال گذشته، شواهد قابل توجهی برای مستند سازی مزایای فعالیت فیزیکی برای سلامتی انباشته شده است. با توجه به این تصویر روشن از چگونگی به دست آوردن منافع مطلوب، یک سوال واضح این است که چرا کمتر از یک چهارم جمعیت در حد متوسط به فعالیت بدنی مشغول است؟ پاسخ به این سوال تا حد زیادی در قلمرو روانشناسی و به طور خاص در حیطه انگیزه است.

مطالعات انگیزشی به مدت طولانی بر روی عواملی که رفتار را آغاز، تحت تاثیر و تغییر می دهند متمرکز شده است. درک عواملی که جوانان را به شرکت در فعالیت های ورزشی برانگیخته می کند یکی از مهم ترین موارد در دستور کار تحقیقات است، زیرا گروه های سنی مختلف عوامل انگیزشی متفاوتی برای ورزش کردن دارند(کمبل[1] و همکاران،2001). دانش به دست آمده از مطالعات مشارکت ورزشی مزایای ارزشمندی را به همراه داشته است زیرا می تواند برای تشویق کسانی که نیاز به ورزش کردن بیشتری دارند مورد استفاده قرار بگیرد(جرمسوراونگ[2]، 2006 ).

در رفتارهای برانگیخته شده بیرونی کم استقلال ترین آنها اشاره به تنظیم بیرونی دارد. تنظیم بیرونی اشاره به رفتارهایی دارد که از طریق منابع بیرونی مثل به دست آوردن پاداش های مادی یا محدودیت های اعمال شده توسط دیگران کنترل می شود. ورزشکارانی که به منظور دریافت ستایش و تحسین مربیانشان یا به دلیل اینکه آنها احساس می کنند والدینشان به انجام آن اصرار دارند، به ورزش می پردازند، به وسیله تنظیم بیرونی برانگیخته شده اند. در این حالت ورزش نه به خاطر تفریح بلکه برای به دست آوردن پاداش مثلا ستایش یا جلوگیری از پیامدهای منفی مثل انتقادات والدین انجام می شود(والرند ،2004).

پیشینه مرتبط :

ادموندز[3] و همکاران(2006) تحقیقی با عنوان آزمون نظریه خودمختاری در حوزه ورزش روی 369 نفر با رده بندی سنی 16 تا 64 سال انجام دادند. در این پژوهش فرض شده بود که روابط مثبتی بین رضایتمندی نیاز روانی و انگیزه های درونی و قوائد شناسایی شده مشاهده خواهد شد و یک ارتباط منفی بین رضایتمندی نیاز روانی و قوائد درون فکنی شده و تنظیم بیرونی وجود خواهد داشت و تنظیم بیرونی پیش بینی منفی رفتار ورزشی و واسطه ارتباط بین رضایت ناکافی نیاز روانی و نتایج رفتاری منفی تر فرض شده بود. تجزیه و تحلیل رگرسیون نشان داد که همانطور که فرض شده بود تنظیم بیرونی پیش بینی کننده منفی رفتار ورزشی فعال بود، قوائد درون فکنی شده پیش بینی کننده کلی ورزش بود و قوائد شناسایی شده و درون فکنی شده پیش بینی کننده مثبت رفتار ورزشی فعال بودند.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از فصل دوم تربیت بدنی کلیک کنید.

نمونه ای از منابع دوپینگ

• براهنی و همکاران (1381)، زمینه روانشناسی هیلگارد، جلد اول- اتکینسون-ترجمه براهنی و همکاران- تهران نشر رشد 1381.
• جعفری ،حسین (1385) دوپینگ و تاریخچه آن روزنامه شرق. سال اول
• گنجی، مهدی (2009) زمینه روان شناسی اتکینسون و هیلگارد
• منوچهری ، جاسم. ” بررسی ارتباط بین گرایش ورزشی با نگرش و رفتار دوپینگ در ورزشکاران نخبه رزمی” پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز،دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی 1390
• Manouchehri, J.,Tojari, F.(2013),Examinig the conceptual model: Relationship between sport orientation, dopind attitude and doping behavior in Iranian elite marital artists. Euro. J. Exp. Bio., 2013, 3(2):175-182
•  
• Ajzen I, Madden TJ (1986), Prediction of goal directed behaviour: Attitudes, intentions and perceived behavioural control. J Exp Soc Psychol, 22:453-74
•  
• Alaranta, A., Alaranta, H., Holmila, J., Palmu, P., Pietilä, K., & Helenius, I. (2006). Self-reported attitudes of elite athletes towards doping: Differences between type of sport. International Journal of Sports Medicine, 27(10), 842–846..
• Allport, Gordon. (1935). “Attitudes,” in A Handbook of Social Psychology, ed. C. Murchison. Worcester, MA: Clark University Press, 789–844.
• Anshel, M. H., & Russell, K. G. (1997). Examining athletes’ attitudes toward using anabolic steroids and their knowledge of the possible effects. Journal of Drug Education, 27, 121e145.
• Atkinson R. W., MS Thesis, Faculty of Health and Physical Education, (Eastern New Mexico, 2011).
• Asken. M.J (1988), Dying to win. Washington, D.C.: Acropolic
• Backhouse, S., McKenna, J., Robinson, S., & Atkin, A. (2007). WADA International Review of Literature: Attitudes, Behaviours, Knowledge and Education – Drugs in Sport: Past, Present and Future. Montreal, Quebec: Carnegie Research Institute and Leeds Metropolitan University.
• Barkoukis V, Lazuras L, Tsorbatzoudis H, Rodafinos A (2011),  Motivational and sportspersonship profiles of elite athletes in relation to doping behavior, Psychology of Sport and Exercise 12 (2011) 205e212.
• Biddle, J. H., & Mutrie, N. (2001). Psychology of physical activity: Determinants, well-being and interventions. London and New York: Routledge.
• Bloodworth and Colleageus (2010), Doping and supplementation: the attitudes od talented young athletes, Scandinavian Journal of Medicine &Science in Sports Volume 22, issue 2, pages 293-301, April 2012.
• Campbell, P. G., MacAuley, D., McCrum, E., & Evans, A. (2001) Age differences in the motivation factor for exercise. Journal of Sport & Eexercise Psychology, 23 : 191-199.
• Carfi G, Thompson JK, Ricciardelli L et al. Pursuit of muscular ideal: physical and psychological consequences and putative risk factors. Clin Psychol Rev 2005; 25: 215–39
• …
• …

دوپینگ و رفتار دوپینگ

https://digitalcommons.usf.edu/edj_etd/