تعهدات ابتدایی و بررسی فقهی حقوقی آن

تعهدات ابتدایی

بررسی احکام و شرایط تعهدات ابتدایی و مصادیق آن ………………………………………………………………………

2-1- تعهد به ازدواج …………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-1- مفهوم وعده …………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-2- بررسی فقهی ………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2-1-2-1- تعهد به ازدواج در قالب عقد صلح ……………………………………………………………………………………………………….

2-1-2-1-1- تبیین دلایل الزام آور بودن در قالب صلح یا شرط ضمن عقد ……………………………………………………………….

2-1-2-1-2- ادله نفوذ و لزوم صلح …………………………………………………………………………………………………………………….

2-1-2-2- در قالب شرط ……………………………………………………………………………………………………………………………………

2-1-2-3- در قالب توافق مستقل …………………………………………………………………………………………………………………………

2-1-2-4- در قالب تعهد ابتدایی ………………………………………………………………………………………………………………………….

2-1-3-  بررسی حقوقی ……………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-3-1- در قالب تعهد ابتدایی ………………………………………………………………………………………………………………………….

2-1-3-2- در قالب صلح یا شرط ضمن عقد …………………………………………………………………………………………………………

2-1-3-2-1- ادله الزام آور بودن در قالب صلح و شرط ………………………………………………………………………………………….

2-1-3-2-1-1- عدم شمول ماده 1035 ق.م. ………………………………………………………………………………………………………..

2-1-3-2-1-2- اصل آزادی قراردادها ………………………………………………………………………………………………………………….

2-1-3-2-2- بررسی ادله عدم الزام آور بودن تعهد به ازدواج ………………………………………………………………………………….

2-1-3-2-2-1- شمول ماده 1035 ق.م. ……………………………………………………………………………………………………………….

2-1-3-2-2-2-  عدم استناد به اصل آزادی قراردادها …………………………………………………………………………………………….

2-2- قولنامه و تعهد یک طرفی آن ……………………………………………………………………………………………………………………….

2-2-1- مفهوم لغوی قولنامه ………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-2- مفهوم اصطلاحی ……………………………………………………………………………………………………………………………………

2-2-3- تمیز قولنامه به معنای عام از قرارداد تشکیل بیع ………………………………………………………………………………………….

2-2-4- تمیز قولنامه از مبایعه نامه ………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-5- مذاکرات ابتدایی …………………………………………………………………………………………………………………………………….

2-2-6- سیر تاریخی قولنامه ………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-7- توصیف قولنامه ………………………………………………………………………………………………………………………………………

2-2-8- ماهیت حقوقی قولنامه …………………………………………………………………………………………………………………………….

2-2-9- مقایسه قولنامه با نهاد های مشابه ………………………………………………………………………………………………………………

2-2-9-1-  قولنامه و عقد بیع ………………………………………………………………………………………………………………………………

2-2-9-2- قولنامه و تعهد به بیع …………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-9-3- قولنامه و شرط ابتدایی ………………………………………………………………………………………………………………………

2-2-9-4- قولنامه و بیعانه …………………………………………………………………………………………………………………………………

2-2-10- انواع قولنامه در تعهدات ابتدایی ………………………………………………………………………………………………………………………………………

2-2-10-1- از نظر زمان انجام تعهد …………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-10-2-  از نظر نوع تعهد ……………………………………………………………………………………………………………………………

2-2-10-3- از جهت مال مورد تعهد ………………………………………………………………………………………………………………….

2-2-10-3-1-  در مورد اموال غیر منقول ……………………………………………………………………………………………………………

2-2-10-3-2- در مورد اموال منقول ………………………………………………………………………………………………………………….

2-2-11- اعتبار قولنامه در صور مختلف ……………………………………………………………………………………………………………..

2-2-11-1- در قالب شرط ضمن عقد ………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-11-2-  در قالب مبایعه نامه ……………………………………………………………………………………………………………………….

2-2-11-3- در قالب تعهد متقابل ………………………………………………………………………………………………………………………

2-2-12- دیدگاه فقهاء در خصوص قولنامه ………………………………………………………………………………………………………….

2-3- تعهد یک طرفی بیع ………………………………………………………………………………………………………………………………….

2-3-1- ماهیت حقوقی این تعهد ……………………………………………………………………………………………………………………….

2-3-2- تعهد یک طرفی بیع و بیعانه …………………………………………………………………………………………………………………..

2-4- بررسی تاثیر اراده یک جانبه ……………………………………………………………………………………………………………………….

2-4-1- دیدگاه های حقوقی موافق و مخالف ………………………………………………………………………………………………………

2-4-1-1- دلایل طرفداران تاثیر اراده یک جانبه …………………………………………………………………………………………………..

2-4-1-1-1- عدم امکان ایجاد توافق به معنای واقعی …………………………………………………………………………………………..

2-4-1-1-2- حاکمیت اراده ……………………………………………………………………………………………………………………………..

2-4-1-1-3- اثر اعلام اراده موجب ……………………………………………………………………………………………………………………

2-4-1-1-4- رافع مشکلات حقوقی بودن …………………………………………………………………………………………………………..

2-4-1-1-5- وسیله مفید و ضروری از دیدگاه اجتماعی ……………………………………………………………………………………….

2-4-1-2- دلایل مخالفین تاثیر اراده یک طرفه …………………………………………………………………………………………………….

2-4-1-2-1- ترجیح اراده شخصی بر دیگری ……………………………………………………………………………………………………..

2-4-1-2-2- تعارض با حاکمیت اراده ……………………………………………………………………………………………………………….

2-4-1-2-3- بنای نظریه بر امری غیر واقعی ……………………………………………………………………………………………………….

2-4-1-2-4- سکوت قانونگذار …………………………………………………………………………………………………………………………

2-4-1-2-5- عدم قابلیت اثبات تعهد …………………………………………………………………………………………………………………

2-4-1-2-6- مضر بودن این نظریه برای متعهد ……………………………………………………………………………………………………

2-4-1-2-7- وجود جایگزین های مناسب تر ……………………………………………………………………………………………………..

2-4-2- مصادیق ایقاع تعهد آور …………………………………………………………………………………………………………………………

2-4-2-1- جعاله ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-4-2-2- ایجاب همراه الزام …………………………………………………………………………………………………………………………….

2-4-2-3- شرط به نفع شخص ثالث ………………………………………………………………………………………………………………….

منابع و ماخذ تعهدات ابتدایی …………………………………………………………………………………………………………………………….

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………………..

بررسی احکام و شرایط تعهدات ابتدایی و مصادیق آن

بعد از شناخت ماهیت تعهدات ابتدایی در فصل اول و روشن شدن وجه تمایز اساسی آن با شروط ابتدایی به معنای عام، مشخص گردید که منظور از تعهدات ابتدایی به معنای اخص، همان تعهدات یک طرفه است.بنابراین در این فصل قصد داریم در همین راستا، با استفاده از کلیات مطرح شده در فصل اول، احکام و شرایط تعهدات ابتدایی را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم و در این راه، ابتدا باید به بررسی احکام و شرایط مصدایق تعهدات ابتدایی و مقایسه آن با نهادهای مشابه بپردازیم تا در نتیجه قاعده ای کلی را بر آن بار نماییم و به سوال اصلی این پژوهش که همان الزام آور بودن یا نبودن تعهدات یک طرفه است پاسخ دهیم و در واقع به عنوان قاعده مطرح نمایم که آیا اراده یک طرفه فرد می تواند برای او الزامی ایجاد کند یا خیر؟بنابراین مطالب این فصل را برای بررسی کامل و همه جانبه موضوع به چند بخش تقسیم می نماییم که ابتدا از مصادیق تعهدات ابتدایی و مقایسه آن با دیگر قالب ها و نهادهای مشابه خواهیم گفت و سپس با بررسی این مصادیق و نهادهای مشابه، به دنبال قاعده عمومی از این احکام و شرایط و پاسخ به سوال اساسی این پژوهش خواهیم بود.

تعهد به ازدواج در قالب تعهد ابتدایی :

همانطور که در فصل اول به تفصیل در کلیات و ماهیت تعهدات ابتدایی تحلیل نمودیم به نظر نگارنده منظور از تعهدات ابتدایی به معنای اخص خود، همان تعهد یک طرفه است.یعنی تعهدی که یک اراده انشایی آن را پدید آورد.حال سوال مطرح در این قسمت این است که اگر تعهد به ازدواج، تعهدی یک طرفه باشد، آیا الزامی ایجاد می نماید؟ به دیگر سخن باید دید اگر یک شخص به طور مستقل و بدون اینکه قرارداد یا شرط ضمن عقدی در کار باشد، تعهد به ازدواج با دیگری نماید، چنین تعهدی الزام آور خواهد بود و تخلف از آن، امکان مراجعه به حاکم و الزام متعهد را فراهم می نماید یا خیر؟(قبولی افشان، 11:1392

در پاسخ به این سوال باید گفت، همان گونه که برخی از اساتید(محقق داماد، 72:1388) بیان داشته اند، از دیدگاه بیشتر فقیهان، چنین تعهدات مستقلی، شروط ابتدایی محسوب شده و الزامی ایجاد نمی نماید.البته این مسئله اجماعی نبوده، چرا که برخی از فقیهان (طباطبایی یزدی، 117:1378، نراقی142:1417) از الزام آور بودن شروط ابتدایی سخن گفته اند و در دلیل مدعای خود بیان نموده اند که شرط دارای معانی وسیعی است و هر گونه الزام و التزامی را در بر می گیرد حتی به صورت یک جانبه(تعهد ابتدایی به معنی اخص) و از این رو، ادله لزوم وفای به شرط در مورد آن نیز جاری است.(قبولی افشان، 12:1392)

اما همانطور که پیش تر در کلیات و در مبحث شروط بحث نمودیم، پذیرش این معنای وسیع از شرط محل تامل است.در واقع اگر تعهد ابتدایی را از مقوله ایقاع به شمار آوریم، پذیرش الزام آور بودن آن به عنوان قاعده عمومی دشوار است.به دیگر سخن هر چند ادله وفای به عقد و شرط، التزاماتی را که زاده توافق و اراده مشترک دو یا چند شخص است(شروط ابتدایی به معنای عام)در بر می گیرد.ولی پذیرش شمول آن بر تعهدات یک جانبه(شروط ابتدایی به معنای اخص) مورد تردید جدی است.پس نمی توان به عمومات مزبور برای اعتبار و لزوم هر نوع التزام و تعهدی استناد نمود.

در واقع از سویی متبادر از ادله وفای به عقد و شرط، مواردی است که دو طرف در ایجاد آن نقش داشته اند(قنواتی و دیگران، 32:1379) و از سوی دیگر، همان گونه که برخی از محققان با بررسی موارد استعمال شرط بیان داشته اند، شرط علقه و رابطه ای است که میان شارط و مشروط علیه التزام بر قرار می کند.(خویی، 39:1414) به گونه ای که هر یک از آن دو، در انشاء و ایجاد آن نقش دارند و بیان دیگر، شرط مساوی با هر گونه ارتباط و پیوندی نیست.بلکه پیوندی است که میان شارط و مشروط علیه از طریق ایجاب و قبول، شکل می گیرد.با پذیرش این معنا برای شرط، ادله وفای به شرط، تعهدات یک جانبه را در بر نمی گیرد.چنان که چنین تعهداتی از ادله وفای به عقد نیز تخصصا” خارج است.

تعهدات ابتدایی

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع و ماخذ تعهدات ابتدایی :

• 1- امامی، میر سید حسن، حقوق مدنی، جلد اول، چاپ دهم، تهران، انتشارات اسلامیه، 1382
• 2- ، جلد دوم، چاپ نوزدهم، تهران، انتشارات اسلامیه، 1386
• 3- ، جلد سوم، چاپ دهم، تهران، انتشارات اسلامیه، 1383
• 4- ، جلد چهارم، چاپ پنجم، تهران، انتشارات اسلامیه، 1374
• 5- امیری قائم مقامی، عبد الحمید، حقوق تعهدات،جلد اول، چاپ سوم، تهران، نشر میزان، 1385
• 6- ،جلد دوم، چاپ اول، تهران، چاپ دانشگاه تهران، 1355
• 7- ابرام، احمد، ماهیت حقوقی قولنامه، یک جلد، چاپ پنجم، تهران، چاپ سفیدرود، 1375
• 8- بهرامی احمدی، حمید، حقوق تعهدات و قراردادها با مطالعه تطبیقی در فقه مذاهب اسلامی و نظام های حقوقی، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، 1390
• 9- بهرامی احمدی، حمید، حقوق مدنی،کلیات عقود و قراردادها،چاپ دوم، تهران، انتشارات میزان، 1386
• 10- بازگیر، یداله، آرای قطعیت یافته دادگاه ها،الزام به تنظیم سند رسمی انتقال، چاپ اول، تهران،انتشارات جاودانه، 1389
• 11- بروجردی عبده، محمد، حقوق مدنی، چاپ اول، تهران، کتابفروشی علمی، 1329
• 12- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، دوره حقوق مدنی، حقوق تعهدات، جلد اول، بی تا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1372
• 13- ، وصیت، بی تا، تهران، انتشارات گنج دانش، 1383
• 14- ، حقوق خانواده، چاپ دوم، تهران، انتشارات گنج دانش، 1376
• 15- ، وسیط در ترمینولوژی حقوق، چاپ دوم، تهران، انتشارات گنج دانش، 1388
• 16-…
• 17-…

تعهدات ابتدایی