تصحیح «ترسّل اسفزاری» به همراه مقدّمه،توضیحات و فهارس

پایان نامه تصحیح «ترسّل اسفزاری» به همراه مقدّمه،توضیحات و فهارس که به همت دانشجوی عزیز سید امیر جهادی حسینی در 641 صفحه گردآوری شده است.

چکیده پایان نامه ترسّل اسفزاری :

بسیاری از ادب پژوهان دورة تیموری را خاتمة ادبیات فارسی به شمار می­آورند، چرا که در این مقطع زمانی، شمار بسیاری از بزرگان شعر و ادب ظهور می­کنند، بزرگانی چون جامی، خواجة جهان، خواند میر، بیانی کرمانی،کاشفی، اسفزاری و … .برخی از این چهره ها تا کنون و به رغم گذر زمان، شناخته نشده و آثارشان مورد بررسی و تدقیق قرار نگرفته است.

یکی از این بزرگان معین الدّین اسفزاری،کاتب، شاعر، مورّخ و خوشنویس مشهور دربار سلطان حسین بایقراست که آثاری مانند روضات الجنّات و ترسّل از او باقی مانده است.

ترّسل وی که اثری ارزشمند، ادبی  و تاریخی به شمار می­آید تا کنون به زیور تصحیح و طبع آراسته نشده است؛ بدین روی، نگارنده در این رسالة تحصیلی کوشیده است تا با فراهم آوردن نسخ خطّی اثر مذکور در درجه اوّل متنی مصحّح و منقّح از ترسّل اسفزاری به دست داده و در اولویّت بعدی، نسبت به نگاشتن مقدّمه ای مبسوط و مفصّل دربارة نویسنده کتاب و خود اثر دست زند و در پایان  نیز به شرح مشکلات معنایی و ادبی متن یاد شده پرداخته و فهارس گوناگونی نظیر فهرست آیات،احادیث،اشعار و مصاریع عربی و فارسی،اشخاص و امکنه و … در پایان رساله قرار دهد.

کلید واژه ها: ترسّل،نامه نگاری،کتابت،معین الدّین اسفزاری،تصحیح،نسخة خطّی،نثر قرن نهم،دورة تیموری، ترسّل اسفزاری .

ترسّل اسفزاری

فهرست مطالب ترسّل اسفزاری

عنوان                                                                                                                           صفحه

پیشگفتار…………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه1

مقدمه ترسّل اسفزاری……………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه3

فصل اول (کلیات تحقیق)………………………………………………………………………………………………………صفحه­3

فصل دوم (معرفی نویسنده،آثار و «ترسّل اسفزاری»)……………………………………………………………………صفحه8

فصل سوم (بررسی سبک «ترسّل اسفزاری»)…………………………………………………………………………….صفحه40

فصل چهارم (بررسی ساختار مکاتیب اثر)………………………………………………………………………………صفحه72

فصل پنجم(فن ترسّل و انشا و چگونگی آن در دورة تیموری) ……………………………………………………صفحه91

فصل ششم( معرفی نسخ،روش تصحیح و توضیحات)………………………………………………………………صفحه118

متن«ترسّل اسفزاری»……………………………………………………………………………………………………………….1

دیباچه………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

مقدمه الکتاب(در شرف این فن و ذکر بعضی ملکات کتّاب و آداب و ادوات کتابت)……………………………..13

فصل اوّل…………………………………………………… …………………………………………………………………………….13

فصل دوم………………………………….. ……………………………………………………………………………………………..15

منشأ اول(در احکام و مناشیر)………………………………………………………………………………………………………..19

منشور حکومت و ایالت ولایتی. ………….. ………………………………………………………………………………………19

منشور حکومت و ایالت. ………………………………. ……………………………………………………………………………20

نشان صدارت.. ………………. …………………………………………………………………………………………………………22

نشان صدارت. …………… ……………………………………………………………………………………………………………..23

نشان نقابت خانزاده شمس الدین محمّد.. ………………………………………………………………………………………..25

منشور منصب پروایجی.. ……………………………………………. ………………………………………………………………27

منشور منصب توقیع سلطانی. ………………………….. ……. …………………………………………………………………….28

منشور وزارت بزرگ. ………………. ……. ………………………………………………………………………………………..30

منشور اِشراف دیوان… ………. ……. ………………………………………………………………………………………………..32

منشورصدارت مولانا برهان الدین… .. ……. ……………………………………………………………………………………..33

نشان شیخی چشمة سفید کوه به اسم سیّد میر علی. …. ……………………………………………………………………….35

نشان خواجه شهاب الدین عبدالله… .. ……………………………………………………………………………………………..36

نشان حافظ معین الدّین خلیفه.. ……………………………………………………………………………………………………..38

منشور مستوفی.. …………………………………………………………………………………………………………………………40

در ادرار دیوان و سیورغال.. ………………………………………………………………………………………………………….42

منشور حکومت و داروغگی و مهمّات اوقاف همایون.. ……………………………………………………………………..44

نشان داروغگی بلدة هرات. …………………………………………………………………………………………………………..45

نشان نیابت خالصات………… …………………………………………………………………………………………………………47

منشور بخشش زکوة. …………………………………………………………………………………………………………………..48

نشان کوتوالی قلعه… …………………………………………………………………………………………………………………..49

نشان شیخ الاسلامی. ……………………………………………………………………………………………………………………51

حکم قضا بلدة هرات به اسم قاضی نظام الدین.. ……………………………………………………………………………….52

نشان قضاء هرات ایضاً.. ……………………………………………………………………………………………………………….55

نشان قضای ولایت سبزوار.. ………………………………………………………………………………………………………….56

نشان قضا به اسم مولانا نور الله…. …………………………………………………………………………………………………..58

احکام احتساب… ……………………………………………………………………………………………………………………….59

ایضاً نشان احتساب.. ……………………………………………………………………………………………………………………62

منشور تدریس مولانا رکن الدین مسعود شروانی… ……………………………………………………………………………65

نشان تدریس مدرسة میرزا سلطان احمد.. ………………………………………………………………………………………..67

منشور امامت… …………………………………………………………………………………………………………………………..69

نشان امامت و خطابت.. ……………………………………………………………………………………………………………….70

نشان شیخی گازرگاه.. …………………………………………………………………………………………………………………71

نشان شیخی خانقاه چهار سو.. ……………………………………………………………………………………………………….73

طبابت دارالشّفا.. …………………………………………………………………………………………………………………………76

نشان راه سَیّد کربلایی… ………………………………………………………………………………………………………………79

نشان ادرار شاه قاسم.. ………………………………………………………………………………………………………………….81

نشان معلّمی به اسم مولانا صدر الدین حسن…. …………………………………………………………………………………83

نشان صاحب عیاری خواجه عبدالحی زرگر… ………………………………………………………………………………….84

نشان نادره کاری دیوانة ارمک باف.. ……………………………………………………………………………………………..89

مثله.. ………………………………………………………………………………………………………………………………………..92

نشان بخشش زکوة… …………………………………………………………………………………………………………………..94

بخشش تمغا علی العلوم…….. ………………………………………………………………………………………………………..95

بخشش زکوة…. .. ………………………………………………………………………………………………………………………97

مثله…. . .. …………………………………………………………………………………………………………………………………98

نشان محمود صیّاد……. ………………………………………………………………………………………………………………..99

نشان دیگر از دیوانة اورمک باف….. ……………………………………………………………………………………………100

نشان بخش زکات خواجه جلال الدین محمد تایبادی. …………………………………………………………………….102

منشأ دوم(در مکتوبات متنوّعه)…………………………………………………………………………………………………..104

مکتوب حضرت اعلی به جناب خواجه عبیدالله.. …………………………………………………………………………….104

مندبه… …………………………………………………………………………………………………………………………………..106

مندبه… …………………………………………………………………………………………………………………………………..107

مندبه… …………………………………………………………………………………………………………………………………..109

مکتوب حضرت اعلی به حسن بیک بایندری…. ……………………………………………………………………………..110

نامة همایون به سلطان محمّد ابو الفتح رُوم.. ……………………………………………………………………………………112

به سیّد رضی الدّین عبد الاول… …………………………………………………………………………………………………..113

ایضاً به حسن بیگ… …………………………………………………………………………………………………………………114

و مندبه… ………………………………………………………………………………………………………………………………..115

و مندبه… ………………………………………………………………………………………………………………………………..116

مکتوب عربی به سلطان مصر ملک اشرف قایتبای از قبل میرزا کیجک………………………………………………..118

نامة همایون به پادشاه شروان… …………………………………………………………………………………………………….120

به سلطان خلیل… ………………………………………………………………………………………………………………………121

عثمان بیک… …………………………………………………………………………………………………………………………..122

الی قاضی نجم الدین کاتب السّرِ…. ……………………………………………………………………………………………..123

الی خوش قدم نایب شام… …………………………………………………………………………………………………………125

بوالی حلب.. ……………………………………………………………………………………………………………………………126

الی القاضی اَبِی الخَیرِ الخِیضَریّ.. …………………………………………………………………………………………………127

ایضاً به حسن بیگ.. ………………………………………………………………………………………………………………….128

به خواجه عبیدالله نقشبندی.. ……………………………………………………………………………………………………….129

به حضرت مولانا جامی… …………………………………………………………………………………………………………..131

به سلطان احمد میرزا به سمرقند.. …………………………………………………………………………………………………132

ایضاً به حسن بیک. …………………………………………………………………………………………………………………..134

به شاه قاسم.. ……………………………………………………………………………………………………………………………135

به پادشاه گیلان……… ………………………………………………………………………………………………………………..137

از حضرت اعلی به سلطان یعقوب………. ……………………………………………………………………………………….139

و مندبه……… …… …………………………………………………………………………………………………………………….141

به حضرت خواجه عبیدالله…….. ……. …… ……………………………………………………………………………………..142

مکتوب به قاضی عیسی… ……. …… ……………………………………………………………………………………………..146

به مولانا بدرالدین علی قاضی زادة روم….. .. …… ……………………………………………………………………………148

به یکی از ولات عراق نوشته.. ….. ……. …… ………………………………………………………………………………….149

به ملک سُلغرشاه والی هرموز نوشته……. …… …………………………………………………………………………………151

مکتوبی که از نقطه خالی است… …………………………………………………………………………………………………152

مکتوب موشّح به خواجة جهان……. ……………………………………………………………………………………………..153

ایضاً به قاضی عیسی نوشته….. ……………………………………………………………………………………………………..156

مکتوب به شیخ نجم نوشته…… ……………………………………………………………………………………………………157

مکتوب به خواجه عطاء الله به روم… …………………………………………………………………………………………….158

به یکی از وزرا قبل از ملاقات…….. ……………………………………………………………………………………………..159

به یکی از امرا نوشته. …… …………………………………………………………………………………………………………..160

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..161

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..162

به مولانا رحمة الله نوشته…… ……………………………………………………………………………………………………….163

به یکی از امراء عراق….. ……………………………………………………………………………………………………………163

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..165

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..165

به یکی از فضلا نوشته……. …………………………………………………………………………………………………………166

به مولانا عبد الحی منشی نوشته…… . …………………………………………………………………………………………….166

مکتوبات به خواتین………….. ………………………………………………………………………………………………………168

مکتوب به یکی از خواتین…… …………………………………………………………………………………………………….169

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..170

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..171

مکتوبات تعازی به خواجه رکن الدین مهنه در تعزیت خواجه مؤید…………………………………………………….172

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..174

تعزیت نامة سیّد زاده……. …………………………………………………………………………………………………………..176

به شیخ شیراز فی تعزیت ابنته………… ……………………………………………………………………………………………177

تعزیت یکی از قضات….. …………………………………………………………………………………………………………..178

در مکتوبات طوایف انام موافق تدوین ایّام کُتّاب…….. …………………………………………………………………….180

منشأ سوم(در جواب مکاتیب)…………………………………………………………………………………………………….193

در اجوبة مخاطبات سلاطین……. ………………………………………………………………………………………………….193

جواب مکتوب از حضرت اعلی به سلطان یعقوب متضمّن فتح جماعة هزارة اغا…………………………………….195

در جواب مکتوب سلطان یعقوب از جانب حضرت اعلی………………………………………………………………….200

به یکی از فضلا…………………………………………………………………………………………………………………………202

جواب مکتوب شروانشاه………. …………………………………………………………………………………………………..204

در جواب یکی از امرا…… … ………………………………………………………………………………………………………205

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..206

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..207

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..207

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..208

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..208

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..209

در جواب یکی از فضلا…….. ………………………………………………………………………………………………………210

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..210

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..211

در جواب حسن بیک… ……………………………………………………………………………………………………………..212

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..215

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..216

جواب مکتوبات خواتین…… ……………………………………………………………………………………………………….219

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..220

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..221

مثله….. ….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..221

در اجوبة مکتوبات طوایف انام موافق تدوین ایّام کُتّاب.. ………………………………………………………………….222

منشأ چهارم(در مقدّمات و رقاع)…………………………………………………………………………………………………232

مقدّمة کتاب مناسک از تالیف میرزا کجک…… ……………………………………………………………………………..232

دیباچه و فقیة مدرسة حضرت مقرّب الحضرة…. …………………………………………………………………………….238

دیباچة شرح کتاب تذکره در نجوم…… ………………………………………………………………………………………..241

دیباچه وقفیّه….. ….. ………………………………………………………………………………………………………………….242

انشاء لوح مرقد خواجه نورالحق محمد قاضی…….. ………………………………………………………………………….244

کتابة ابواب خانقاه………. …. ……………………………………………………………………………………………………….245

دیباچة وقفیّه……… ……. …. ………………………………………………………………………………………………………..246

انشاء لوح مرقد خواجه برهان…….. ……………………………………………………………………………………………….247

انشاء لوح مرقد خواجه امیر احمد………. ……………………………………………………………………………………….248

در رقاع مصنوعه مشتمل بر ملتمسات مطبوعه………………………………………………………………………………….249

خاتمه(در ذکر بعضی لطایف گفتار و بدایع اشعار)…………………………………………………………………………..264

در حق یکی از قضاة ولایات نوشته…….. ……………………………………………………………………………………….264

تعلیقات………………………………………………………………………………………………………………………………….273

فهارس…………………………………………………………………………………………………………………………………..451

فهرست آیات قرآنی………………………………………………………………………………………………………………….452

فهرست احادیث……………………………………………………………………………………………………………………….460

فهرست ابیات عربی…………………………………………………………………………………………………………………..463

فهرست ابیات فارسی…………………………………………………………………………………………………………………466

فهرست مصاریع عربی………………………………………………………………………………………………………………..475

فهرست مصاریع فارسی………………………………………………………………………………………………………………476

فهرست امثال عربی……………………………………………………………………………………………………………………478

فهرست امثال فارسی………………………………………………………………………………………………………………….480

فهرست اشخاص……………………………………………………………………………………………………………………….481

فهرست امکنه…………………………………………………………………………………………………………………………..487

فهرست واژه های دشوار…………………………………………………………………………………………………………….489

فهرست منابع ترسّل اسفزاری ……………………………………………………………………………………………………………………………500

ترسّل اسفزاری

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات و مبانی نظری فقه و حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع ترسّل اسفزاری

• 85-جوینی،عطاملک(1382)تاریخ جهانگشای جوینی،3 جلد،به سعی و اهتمام محمد قزوینی،تهران: افراسیاب.
• 86-جهشیاری، ابن عبدوس(1357ق)، کتاب الوزراء و الکتّاب، به تحقیق و تصحیح مصطفی السقّاء و ابراهیم الابیاری  و عبدالحفیظ شبلی، قاهره: مطبعه مصطفی البابی.
• 87-حاجی خلیفه،مصطفی بن عبدالله(1981م)کشف الظنون عن اسامی الکتب و الفنون؛جلد1،مکه المکرمه:المکتبه الفیصلیه.
• 88-حافظ ابرو(1349)جغرافیای حافظ ابرو قسمت ربع خراسان هرات،به کوشش مایل هروی،تهران:انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
• 89- —–(1380)زبده التواریخ،4 جلد،مقدمه تصحیح و تعلیقات سید کمال حاج سید جوادی،تهران:سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،چاپ اول.
• 90-حافظ شیرازی(1368)حافظ قزوینی-غنی،با مجموعه تعلیقات و حواشی علامه محمد قزوینی،به اهتمام عبدالکریم جربزه دار،تهران:انتشارات اساطیر. چاپ دوم.
• 91-حبیب اصفهانی(1306ق)خط و خطاطان،قسطنطنیه:مطبعه ابوالضیا.
• 92-حسن بن الحسن دیلمی،(1412)ارشاد القلوب،2جلد، قم: انتشارات شریف رضی.
• 93-حسین شاه متخلّص به حقیقت(1388)خرینة المثال:ترجمة منتخب مجمع الامثال، به اهتمام دکتر احمد مجاهد، تهران :انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم .
• 94-حسینی فسائی، حاج میرزا حسن(1367)فارسنامة ناصری، 2جلد:تصحیح و تحشیه از دکتر منصور رستگار فسایی،تهران:امیرکبیر، چاپ اول.
• 95-حسینی،عبدالرشید(بی تا)فرهنگ منتخب اللغات شاهجهانی عربی به فارسی،تهران:علمیه اسلامیه.
• 96-حقی،اسماعیل بن مصطفی(2001)تفسیر روح البیان،مصحح احمد عبیدو عنایه،بیروت:دار احیاء التراث العربی.
• …
• …