مبانی نظری اصول سرمایه گذاری در بورس

  اصول سرمایه گذاری در بورس

مبانی نظری اصول سرمایه گذاری در بورس

مروری بر ادبیات پژوهش سرمایه گذاری در بورس

2-1- مقدمه  اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2- بخش اول : مبانی نظری

اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2-1- بورس اوراق بهادار – اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2-2- مالي رفتاري- اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2-2-1- نقش دانش مالی رفتاری برای سرمایه گذاران

2-2-3- عدم اطمینان محیطی – اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2-3-1- استراتژی های کاهش عدم اطمینان

2-2-3-2- عوامل اثرگذار بر میزان عدم اطمینان

2-2-4- مشخصات شناختی سهامداران  – اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2-4-1- تعصب توهم کنترل

2-2-4-2- تعصب اعتماد

2-2-4-3- تعصب اسناد به خود یا خود اسنادی

2-2-4-4- مغالطه

2-2-4-5- مغالطه سرمایه گذاری

2-2-5- تبادل اطلاعات  – اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2-5-1- اطلاعات عمومی

2-2-5-2- نقش اطلاعات در بازارهای سرمایه

2-2-5-3-  کاربرد اطلاعات در بازار

2-2-5-4- انواع اطلاعات موجود در بازار سهام

2-2-5-5- شفافیت و افشاء

2-2-6- تئوري بازار کارا – اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2-6-1- الگوي بازارهاي کارا

2-2-6-2- انواع كارايي

2-2-6-3- سطوح مختلف كارايي

2-2-7- تصمیم گیری – اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2-7-1- عوامل روانی تاثیر گذار در تصمیمات سرمایه گذاران- اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2-8- تورش های رفتاری – اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2-8-1- واکنش کمتر از حد

2-2-8-2- نماگری یا نماینده بودن

2-2-8-3- اتکا (‌لنگر اندازی )

2-2-8-4- ناهماهنگی شناختی

2-2-8-5- در دسترس بودن

2-2-8-6- محافظه کاری یا دیرپذیری

2-2-8-7- توان پنداری

2-2-8-8- واکنش بیش از حد

2-2-8-9- خوش بینانه نگری

2-2-8-10- حسابداری ذهنی

2-2-8-11- تایید و تصدیق

2-2-8-12- ابهام گریزی

2-2-8-13- داشته بیش نگری

2-2-8-14- رویدادگرایی

2-2-8-15- تازه گرایی (‌توجه به رویدادهای اخیر)

2-2-8-16- پشیمان گریزی

2-2-8-17- دگرگون گریزی

2-2-8-18- زیان گریزی

2-2-9- رفتار توده وار  – اصول سرمایه گذاری در بورس

2-2-9-1- رفتار توده وار در بازارهاي مالي

2-2-9-2- طبقه بندي رفتارهاي توده ای

منبع سرمایه گذاری در بورس

اصول سرمایه گذاری در بورس

 مقدمه سرمایه گذاری در بورس

تصميم گيري هاي اقتصادي نيازمند اطلاعاتي است كه بتوان با كمك آنها منابع موجود و در دسترس را به گونه اي مطلوب تخصيص داد. يكي از مهمترين عوامل در تصميم گيري صحيح، اطلاعات مناسب و مرتبط با موضوع تصميم است كه اگر به درستي فراهم و پردازش نشود، تاثيرات منفي براي فرد تصميم گيرنده در پي خواهد داشت. بهره گيري از اطلاعات افشا شده و به عبارتي تصميم گيري صحيح در بازار اوراق بهادار زماني امكان پذير است كه اين اطلاعات، به موقع، مربوط، با اهميت و نيز كامل و قابل فهم باشد (درخشیده، 1391، ص 60).

چنانچه اطلاعات فاش شده، اين ويژگي ها يا بعضي از آنها را نداشته باشد، بدون ترديد ساز و كار كشف قيمت در بازار به درستي عمل نخواهد كرد و قيمت گذاري اوراق به شيوه اي مطلوب انجام نخواهد شد. وجود اطلاعات كافي در بازار و انعكاس به موقع و سريع اطلاعات در قيمت اوراق بهادار با كارايي بازار ارتباط تنگاتنگي دارد. افشاي اطلاعات موجب بهبود سازوكار كشف قيمت ها و در نتيجه قيمت گذاري بهينه و افزايش امكان پيش بيني منطقي روند قيمت ها مي شود. شفافيت، شاخص توان مديريت در ارایه اطلاعات ضروري به شكل صحيح، روشن، به موقع و در دسترس است (همان منبع،60).

به عبارتي شفافيت، منعكس كننده اين مطلب است كه آيا سرمايه گذاران تصويري واقعي از آنچه واقعاً در داخل شركت روي مي دهد دارند يا خير)وطن پرست، 1387). در طي يك دهه گذشته شفاف سازي اطلاعات مالي تاثير مهمي بر استراتژي هاي سرمايه گذاري سرمايه گذاران داشته است. تعداد فزاينده   پژوهش هاي انجام شده نشان مي دهد كه در دسترس بودن و كيفيت اطلاعات مالي شركت ها دو عامل كليدي تاثير گذار بر تصميمات سرمايه گذاري سرمايه گذاران است (ونلند[1]، 2003). به منظور درك اثرات بالقوه شفاف سازي مالي بر رفتار سرمايه گذار، تعريف واژه شفاف سازي ضروري است (درخشیده‌، 1391، ص 60).

ویشواناس وکافمن[2] به نقل از فلوريني 1998 نشان دادند كه شفاف سازي نقطه مقابل پوشيدگي (پنهاني) است. پوشيدگي به معناي مخفي كردن عمل يك فرد به طور آگاهانه است، در حاليكه شفاف سازي به معناي افشا كردن اعمال يك فرد به طور آگاهانه است. شفاف سازي مالي نوعي از شفافيت است كه مربوط به موضوعات مالي است و شامل صحت اطلاعات، كامل بودن اطلاعات و به جا بودن آن (به موقع بودن) است (ویشواناس و کافمن، 2006).

در محيط سرمايه گذاري حساس امروزي، بسياري از سرمايه گذاران بر اهميت شفاف سازي اطلاعاتي در استراتژي هاي شركت تاكيد دارند. كمبود اطلاعات و عدم اطمينان، ويژگي هاي لاينفك علم مالي هستند، زيرا بازيگران در بازارهاي سرمايه مشغول داد و ستد سرمايه گذاري و اطلاعات می باشند (آدماتی و فلیدر[3]، 2000).

تاكنون تحقيقات فراواني در اكثر حوزه هاي مرتبط با بازار سرمايه در ايران صورت گرفته، اما آنچه در اين بين كمتر مورد توجه قرار می گیرد، پرداختن به تحقيقات جدي در خصوص شكل گيري رفتار سرمايه گذاران در بورس اوراق بهادار مي باشد .در اكثر كشورها، شناخت فرآيند تصميم گيري مشاركت كنندگان در بورس، همواره موضوعي مهم براي مشاركت كنندگان و سرمايه گذاران در بازار بوده است.

در اين كشورها، محققان تلاش هاي قابل توجهي جهت مطالعه و درك رفتار سرمايه گذاران و به دنبال آن تاثيرپذیری اين عوامل از افشای اطلاعات مالی و شفافیت اطلاعات مالی داشته اند، چرا كه رفتارهايي كه متاثر از شفاف سازی اطلاعات مالی هستند از اهميت ويژه اي برخوردارند (یوسفی و شهرآبادی، 1388).

توجه به اينكه رفتار سرمايه گذاران از عوامل گوناگون متاثر است نیز حایز اهميت می باشد. اين عوامل به وجود آورنده ابهامات رفتاري در رفتار سرمايه گذاران است كه يكي از علل اصلي اين ابهامات رفتاري، موضوع عدم اطمينان و عدم شفافيت اطلاعات مالي است كه تحليل هاي نادرست و گمراه كننده را به همراه خواهد داشت (درخشیده، 1391، ص61).

[1] Wenland

[2] Vishwanath & Kaufmann

[3] Admati & Pfleiderer

 بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار به معني يك بازار متشكل و رسمي سرمايه است كه در آن خريد و فروش سهام شركت ها يا اوراق قرضه دولتي يا موسسات معتبر خصوصي، تحت ضوابط و قوانين و مقررات خاصي انجام مي شود. مشخصه مهم بورس اوراق بهادار، حمايت قانون از صاحبان پس اندازها و سرمايه هاي راكد و الزامات قانوني براي متقاضيان سرمايه است.

بورس اوراق بهادار كه به عنوان نبض اقتصاد كشور مورد توجه تحليلگران اقتصادي مي باشد، از سويي مركز جمع آوري پس اندازها و از سوي ديگر، مرجع رسمي و مطمئني است كه دارندگان پس اندازهاي راكد، مي توانند محل نسبتاً مناسب و ايمن سرمايه گذاري را جستجو كرده و وجوه مازاد خود را براي سرمايه گذاري در شركت ها به كار انداخته و يا با خريد اوراق قرضه دولت ها و شركت هاي معتبر، از سود معين و تضمين شده اي برخوردار شوند (فنایی، 1388).

بازار اوراق بهادار در واقع مكمل بخش بانكي در تأمين نيازهاي مالي بنگاه هاي خصوصي و دولتي
مي باشد. وجود يك بازار اوراق بهادار كه در چارچوب مكانيزم بازار عمل كند مي تواند در تخصيص بهينه منابع مالي و كاراتر عمل نمايد. شاهد مدعا اين كه كشورهايي كه داراي بازار سرمايه (بورس) تكامل يافته تر بوده اند، توانسته اند رشد اقتصادي زيادتر داشته باشند. سيستم بانكي نيز با استفاده از مكانيزم اوراق بهادار مي تواند نقدينگي مورد نياز خود را بدست آورده و تكافوي سرمايه خود را بهبود بخشد (سایت بورس اوراق بهادار[1]).

وظيفه اصلي بورس اوراق بهادار، فراهم آوردن بازاري شفاف و منصفانه براي دادوستد اوراق بهادار پذيرفته شده و همچنين سيستمي مناسب براي نظارت بر جريان دادوستد، عمليات بازار و فعاليت اعضاي آن است. بورس اوراق بهادار با ايجاد فضاي رقابتي به عنوان ابزاري اقتصادي، باعث مي شود كه شركت هاي سود ده، بتوانند از طريق فروش سهام به تأمين مالي بپردازند و برعكس شركت هاي زيان ده به طور خودكار از گردونه خارج شوند. بدين ترتيب با چنين تفكيكي، بازارمي تواند به تخصيص مطلوب منابع بپردازد.

(رمضان زاده و کاویان، 1385، ص13-23)

[1] www.boursnews.ir

مالي رفتاري[1]

ارتباط علم مالي و ساير رشته هاي علوم اجتماعي که به عنوان روانشناسي مالي معروف شده است، به بررسي فرآيند تصميم گيري سرمايه گذاران و عكس العمل آنها نسبت به شرايط مختلف بازارهاي مالي
مي پردازد و تاکيد آن بيشتر به تاثير شخصيت، فرهنگ و قضاوت هاي سرمايه گذاران بر تصميم گيري سرمايه گذاري مي باشد .روانشناسي مالي در واقع در مقابل پارادايم رفتارهاي منطقي سرمايه گذاران مطرح شده که براساس و بنيان همه مدل هاي مالي ارائه شده مي باشد. تالر معتقد است گاهي اوقات جهت يافتن پاسخي براي معماهاي مالي تجربي ضروري است که اين احتمال را بپذيريم که برخي از عامل ها در اقتصاد گاهي به طور کامل عقلايي رفتار نمي کنند که اين، موضوع مالي رفتاري است (یوسفی، 1386، ص52).

مالی رفتاری، مطالعه چگونگی تفسیر افراد از اطلاعات برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه می باشد. به عبارت دیگر مالی رفتاری به دنبال تاثیر فرایند های روانشناختی در تصمیم گیری است. علاوه بر آن مالی رفتاری را
می توان پارادایمی دانست که با توجه به آن، بازارهای مالی با استفاده از مدل هایی مورد مطالعه قرار می گیرند که دو فرض اصلی محدود کننده پارادایم سنتی- بیشینه سازی مطلوبیت مورد انتظار و عقلانیت کامل –  را کنار    می گذارد. مالی رفتاری دو پایه اصلی دارد، یکی محدودیت در آربیتراژ است که عنوان می کند سرمایه گذاران عقلایی به راحتی نمی توانند از فرصت های آربیتراژ استفاده کنند، زیرا این کار مستلزم پذیرفتن برخی ریسک ها است.

دوم روانشناسی است که با استفاده از آن رفتار و قضاوت سرمایه گذاران و هم چنین خطاهایی که اشخاص در هنگام قضاوت مرتکب می شوند ، بررسی می شود. السن[2](1998 )، اظهار می دارد: مالی-  رفتاري به دنبال فهم و درك و پیش بینی نتایج حاصل از فرایندهاي روان شناختی تصمیم گیري است (تلنگی، 1383، ص13- 25).

مالی رفتاری را می توان به صورت زیر نیز تعریف کرد:

• مالی رفتاری ادغام اقتصاد کلاسیک و مالی با علوم روانشناسی و تصمیم گیری است.
• مالی رفتاری تلاشی برای توصیف دلایل بروز استثناها در ادبیات مالی است.
• مالی رفتاری به مطالعه این که چگونه سرمایه گذاران در قضاوت های خود دچار خطاهای سیستماتیک یا به عبارت دیگر خطاهای ذهنی می شوند‌، می پردازد (راعی و فلاح پور، 1383).

[1] Behavioral Finance

[2] Elson

عدم اطمینان محیطی

در دنیای کنونی نمی توان نقش اطلاعات را نادیده گرفت و شاید بتوان گفت امروزه مهمترین کالایی که نقش اساسی را در تخصیص منابع اقتصادی را ایفا می نماید، اطلاعات مالی است. این اطلاعات با توجه به نیازهای استفاده کنندگان، راهنمای مفیدی برای تصمیم گیری های اقتصادی است. در مورد هر تصمیم اقتصادی که در یک واحد تجاری (بنگاه اقتصادی) گرفته می شود، اگر چنانچه شرایط محیطی حاکم بر آن بنگاه را نادیده بگیریم، در این صورت ما باید انتظار رخ دادن خطا در آن تصمیم را داشته باشیم.

تصمیمات صحیح اقتصادی موجب بهینه نمودن تخصیص منابع می گردند، یعنی یک تصمیم صحیح اقتصادی با حفظ اثربخشی، موجب می گردد در حداقل زمان حداکثر بازده را از یک منبع به دست آوریم. بنابراین، نادیده گرفتن عامل مهمی تحت عنوان محیط، می تواند منجر به هدر رفتن منابع گردد (سدیدی و ابراهیمی درده، 1390).

یکی از ویژگی های بارز هر محیط اقتصادی، عدم اطمینان محیطی می باشد و تصمیمات درست و عقلایی بر مبنای اطلاعاتی گرفته می شود که ریسک و شرایط اطمینان را تشریح کند و یا حداقل به شناخت آن کمک نماید و در واقع آن چه که در محیط واقعی امروزی ما وجود دارد این است که ما شاید فقط در خلاء، یک محیط با اطمینان کامل داشته باشیم و محیط پیرامون ما یک محیط همراه با عدم اطمینان است. بنابراین، لازم است که ما واژه عدم اطمینان و تاثیر آن را بر اطلاعاتی که بر اساس آن ها تصمیم گیری می کنیم را بیشتر بشناسیم (همان منبع).

 مشخصات شناختی سهامداران

تعصب توهم کنترل

انسان به طور کلی بر محیط اطراف خود اثر گذار است و هر چه دایره اطلاعات او از پدیده های اطرافش کامل تر شود، این کنترل نیز افزون می شود. ولی در خصوص برخی پدیده ها نیز کنترل چندانی در دست نیست و ممکن است انسان به اشتباه آن پدیده ها را نیز تحت کنترل خود تصور کند. بنابراین باید حوزه قابل کنترل و غیر قابل کنترل را از هم جدا کرد. تمایل انسان به این که بر تمامی پدیده ها کنترل دارد یا حداقل می تواند بر آن اثر گذار باشد، در حالی که واقعا چنین نیست را تورش توهم کنترل می نامند.

الن لنگر[1] (1975) توهم کنترل را این چنین تعریف می کند: «انتظار کسب موفقیت های شخصی با احتمالی بیش از واقعیت». تعبیر دیگری برای توهم کنترل وجود دارد: افراد دایره حقیقت را به دایره فهم خود (که در کنترل آن هاست) محدود می کنند. البته به این علت که قدرت پردازش ورای آن را ندارند و یا برای سهولت در انجام فرایند پردازش دایره مزبور را محدود می کنند. به عبارت دیگر افراد گرایش به پذیرش مطالبی دارند که پردازش آن و کنترل آن برایشان راحت تر است و البته به آن اعتماد بیشتری پیدا می کنند.

بدیهی است ادراک آن دسته از علایم اطلاعاتی که برای فرد آشناست با سهولت انجام می شود و از آن جا که افراد به اطلاعات در دسترس و پردازش مجدد آن تمایل بیشتری دارند، همان اطلاعات خاصیت برجستگی نیز پیدا می کنند. (سعیدی و فرهانیان، 1390، ص 318)

به عبارت دیگر توهم کنترل، انتظار یک موفقیت شخصی که احتمال وقوع آن به طور نامناسبی بالاتر از احتمال عینی و موجه آن است، می باشد (فالر[2]، 2004).

[1] Allen Langer

[2] Fuller

تعصب اعتماد

اعتماد یک مفهوم چند بعدی است و ابعاد متفاوتی دارد. در متون مختلف معانی متفاوتی برای اعتماد عنوان شده است. اسونسون[1] دست کم بیست معنی متفاوت از اعتماد که در متون مختلف آمده را ذکر کرده است از قبیل: اطمینان، قابلیت پیش‌بینی، توانمندی، شایستگی، تخصص، خیرخواهی، مدیریت باز، علاقه، پذیرش، واقعیت و… است. توجه به مفهوم اعتماد در خلال سال‌های 1980 شروع به رشد کرد و این مفهوم از دیدگاه‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفت (پناهی، 1387).

شاو[2] اعتماد را به اعتقاد داشتن به دیگران تعریف می کند؛ زیرا، برای رسیدن به خواسته های خود وابسته به دیگران هستیم (همان منبع، ص 89).

محققین در بیان مفهوم «اعتماد»‌ به زمینه های اجتماعی و شرایط یا اموری که تعیین کننده ی اعتماد هستند، توجه خاصی کرده اند. همه ی آن ها بر این باورند که اعتماد عبارت از نوعی تجربه ی دفاعی بین طرف های مختلف در هر نوع تعامل است. دفاعی که مستلزم تهدید و یا خطری از جانب رفتار دیگران نیست و در آن هیچ طرفی در تعامل خود با دیگران، از ضعف دیگران سوء استفاده نمی کند (همان منبع).

[1] Essonson

[2] Show

اصول سرمایه گذاری در بورس

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های مدیریت کلیک کنید.

نمونه ای از مراجع فارسی اصول سرمایه گذاری در بورس

• اسلامی بیدگلی، غلامرضا.(1389).مباحثی در تئوری و مدریت مالی، تهران، انتشارات ترمه.
• ایزدی نیا، ناصر؛ حاجیان نژاد، امین.(1388).بررسی و آزمون رفتار توده وار در صنایع منتخب بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه بورس اوراق بهادار، سال2، شماره7.
• آذر، عادل.(1377).آمار و کاربرد آن در مدیریت، (جلددوم) تهران، انتشارات سمت
• بابایی، حسین.(1390).توجیه تاثیر عوامل روان شناختی در رفتار سرمایه گذاران در پرتو حل معضل عقلانیت کامل و عقلانیت محدود، مقاله معرفت اقتصادی، سال سوم، شماره اول.
• پمپین، میشلام.(1388).دانش مالی رفتاری و مدیریت دارایی، بدری، احمد(مترجم)، تهران، انتشارات کیهان.
• پناهی، بلال.(1387).اعتماد و اعتمادسازی در سازمان، بانک نشریات فارسی ایران.
• پورزمانی، زهرا.(1391).بررسی رفتار توده وار سرمایه گذاران نهادی با استفاده از مدل کرستی و هوانگ در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گذاری، سال اول، شماره3
• تلنگی، احمد.(1383).تقابل نظریه نوین مالی و رفتاری،تحقیقات مالی، شماره 17، ص3 تا 25.
• خاکی، غلامرضا.(1387).روش تحقیق با رویکردی بر پایان نامه نویسی، تهران، بازتاب.
• خشنود،رضا.(1383).شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تصمیم گری سرمایه گذاری فردی و نهادی در بورس اوراق بهادار تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
• داوری، مجیدرضا؛ سلیمانی، بشلی.(1390).روان شناسی بازار خدمات مالی، تهران، انتشارات رسا.
• tse.ir
• …
• …

نمونه ای از مراجع لاتین سرمایه گذاری در بورس    

• Admati, A., & Pfleiderer, P.(2000). Forcing firm to talk: Financial disclosure regulation and externalities. Review of Financial Studies, 13(3), 479 -519.
• Alevy, J. E., M. S. Haigh and J. List (2007). “Information cascades: evidence from a field experiment with financial market professionals”, The Journal of Finance 62, 1, 151-180.
• Baumol, W.J.B.(1972).the stoket and economic efficiency, new work, Fordham university review,p.212.
• Beatriz Fernández.(2010). THE ROLE OF THE INTERACTION BETWEEN INFORMATION AND BEHAVIORAL BIAS IN EXPLAINING HERDING, University of Valladolid,Valladolid, Spain, The Journal of Finance.
• The Journal of Finance
• Bhattacharya, U., and Daouk, H.(2001). The World Price of Insider Trading, Journal Of Finance 57.
• Bikhchandalli,Sushil and Sharma slunil.(2001). Herd behavior in
• Brennan, Michael.(1993). Agency and Asset Prices, Finance Working Paper No. 6-93, UCLA.
• Brown, A. L. and J.H. Kagel (2009). “Behavior in a simplified stock market: the status quo bias, the disposition effect and the ostrich effect”, Annals of Finance 5, 1-14.
• Chang, E.C.,Cheng, J.W and Khorana, A.(2000). An Examination of Herd Behavior in Equity Markets: an International Perspective, Journal of Banking and Finance, Vol. 24, No. 10, P.1651-1699.
• Chiang, H.(2005). An empirical study of corporate governance and corporate performance, Journal of American Academy of Business, 6(1).
• Child, j.(1972). Organization structure, environment, and
• Christie, W.G. and Huang, R.D.(1995). Following the Pied: Do Individual Returns Herd around the Market?, Financial Analyst Journal, Vol. 51, No. 4, PP: 31-37
• Clark G. ,Murrey L.W.(2000). Investor relations: perceptions of the annual statement ,Corporate Communications: An International Journal , 5 (3):144-151.
• Cyert,R.M. and March, J.G.(1992). A behavioral theory of the firm, second edition,Blackwell,Oxford
• De Bondt, Werner F.M., and Richard H.Thaler.(1985). Does the Stock Marke t Overreact? Journal of Finance. 40,pp. 793-805.
• …
• …