کاداستر (ادبیات و مبانی نظری)

کاداستر

در این مقاله قصد داریم تمامی مصادیق ادبیات و مبانی نظری کاداستر را خدمت شما عزیزان در 80 صفحه ارائه دهیم . دقت داشته باشید که این نوشته تماما همراه با منابع لاتین و فارسی بوده است. امید است که شما عزیزان را در راستای ارتقای علمی کمک رسانده باشیم .

صفحه

چکیده 1

مقدمه  2

فصل نخست :معرفی کاداستر  7

گفتار نخست :معنا و تعریف    8

مبحث نخست: معنا و مفهوم کاداستر  9

بند نخست:معنا و ریشه ی لغوی کاداستر  9

بنددوم:تعریف کاداستر و مفهوم مختلط آن  11

گفتار دوم- مفاهیم مرتبط با کاداستر  14

بند نخست: عوامل تشکیل دهنده cadastre 15

الف- نقشه وجایگاه نقشه های cadastre در انواع آن  15

ب- لایه های cadastre 16

ج- عملیات cadastre 17

بند دوم- سایر مفاهیم مرتبط   19

الف- زمین و قطعه زمین   19

ب- سیستم اطلاعات جغرافیایی و زمینی   20

مبحث دوم- ماهیت وانواع cadastre 23

گفتار نخست- ماهیت cadastre 23

بند نخست – موقعیت cadastre در بین سیستم های ثبت    24

بند دوم –نظام یا ابزار  26

بند سوم – ماهیت دولتی یا خصوصی   27

گفتار دوم- انواع cadastre 28

بند نخست-طبقه بندی برمبنای هدف    28

الف- کاداستر مالی   29

ب- کاداستر حقوقی   29

ج- کاداستر دارایی های  غیر منقول  30

بند دوم-طبقه بندی بر مبنای روش    30

الف- کاداستر خطی   31

ب- کاداستر رقومی(دیجیتال) 31

بند سوم – کاداستر چند منظوره 32

فصل دوم  33

فصل دوم-اجرای کاداستر  34

گفتار نخست- مزایای کاداستر در مقایسه با ثبت سنتی   35

بند نخست- ابزار و روش    35

بند دوم- کارایی   37

بند سوم- انعطاف پذیری   38

گفتار دوم- توجیهات اجرای cadastre 39

بند اول- توجیهات اقتصادی   40

بند دوم- توجیهات غیر اقتصادی   42

مبحث دوم- ویژگی های cadastre مطلوب وضعیت آن  43

گفتار نخست – ویژگی های cadastre مطلوب    43

گفتار دوم- سابقه و وضعیت cadastre 47

بند نخست- سابقه تاریخی cadastre 48

بند دوم- وضعیت فعلی cadastre 51

فصل سوم -پیامدهای اجرای cadastre 58

مبحث نخست -آثارکاداستر؛ تأثیرمستقیم برکاهش دعاوی   58

گفتارنخست- آثارثبتی   59

بند اول- بالابردن ضریب امنیت املاک    59

بند دوم – تحدید حدود  61

گفتاردوم – آثارقضایی   63

بند نخست – آثاراداری   64

الف – ایجاد ادبیات حقوقی مشترک    64

ب- دادگستری الکترونیکی   65

بند دوم-آثار حقوقی ماهوی   66

منابع  96

معرفی کاداستر

مفهوم cadastre از لحاظ توجه به ثبت نوین در قوانین ما ، مفهوم جدیدی محسوب نمی شود.زیرا ماده 156 قانون ثبت اسناد و املاک(اصلاحی سال 51)[1] به cadastre اشاره دارد . ولی هجمه توجهات و تب گرویدن به ثبت نوین اخیراً به وقوع پیوسته است. شاهد این ادعا هم این است که آیین نامه تبصره 3 ماده 156 قانون ثبت اسناد و املاک کشور در سال 1389 به تصویب رسیده است.بنابراین cadastre مفهومی تازه، حداقل از حیث بررسی آن می باشد.

حقوق دانان شاید کمتر با این تأسیس حقوقی آشنا باشند .حتی در برخی موارد از شنیدن نام کاداسترنیزتعجب می کنند.بنابراین لازم به نظر می رسد که در فصل اول به معرفی cadastre که شامل مفهوم cadastre،مفاهیم مشابه cadastre،ماهیت cadastreو انواع cadastre می باشد ، پرداخته شود.این فصل طی دو مبحث ارائه خواهد شد . در مبحث اول معنا و مفهوم کاداستر و در مبحث دوم ماهیت و انواع کاداستر بیان خواهد شد.

معنا و تعریف

اولین سؤالی که با شنیدن لغت کاداستر به ذهن متبادر می شود این است که  معنای cadastre است و ریشه این لغت به کجا باز می گردد؟آیا می توان برای cadastre ریشه فارسی نیز پیدا کرد و اگر واژه ی بیگانه ای است چرا در قوانین ما به کار رفته است؟ فرهنگستان زبان و ادب فارسی چه معادلی برای این واژه برگزیده است؟

پس از آن باید دید تعریف کاداستر چیست، تا یک دید کلی نسبت به کاداستر در ذهن ایجاد شود. با ارائه تعاریفی چند از کاداستر خواهیم دید که کاداستر دارای مفهومی مختلط می باشد. لذا طی این گفتار ابتدا به معنای کاداستر و سپس به تعریف آن می پردازیم.

معنا و مفهوم کاداستر

در این مبحث ابتدا به روشن کردن مفهوم خود کاداستر می پردازیم. علاوه بر کاداستر مفاهیم مشابه دیگری در ارتباط با کاداستر وجود دارند که برخی از آنها تشکیل دهنده کاداستر می باشند وبرخی دیگر مرتبط با کاداستر که به ترتیب به این موضوعات پرداخته خواهد شد.

نقش کاداستر در توسعه پایدار

تعریف کاداستر و مفهوم مختلط آن

تعاریف متعددی از کاداستر ارائه شده است. هنسن در تعریف کاداستر می گوید:«کاداستر به معنای یک ارزیابی وطبقه بندی سیستماتیک از زمین ،تحت کنترل یک دولت مرکزی به وسیله نقشه هایی از قطعات زمین هاست که بر مبنای نقشه بردارهای توپوگرافی طراحی شده و بر طبق قطعات زمین در دفاتر ثبت رکورد شده اند.»[1]

در یک تعریف ساده تر اداره کل کاداستر بیان می دارد :«کاداستر به نظامی اطلاق می شود که هدف از آن تعیین محدوده های مالکیتی به همراه اطلاعات حقوقی مرتبط به هر ملک می باشد . »[2]

همچنین در تعریف دیگر بیان می دارد :«cadastre  سیستمی است که در آن اطلاعات فنی و اطلاعات حقوقی ضمن تلفیق با یکدیگر، نگهداری ومدیریت می گردد تا جهت تعیین موقعیت جغرافیایی وهندسی، املاک (تثبیت املاک )و عملیات ثبتی نظیر تحدید حدود،تفکیک ،تجمیع،افرازو …ونیزرفع اختلافات ملکی در دعوی حقوقی مورد استفاده قرار گیرد . »[3]در این تعریف  بیشتر به فواید و آثار کاداستر اشاره شده و تفاوت چندانی با تعریف قبل ندارد .

سازمان های بین المللی نیز به تعریف cadastre پرداخته اند .سازمان ملل متحد در تعریف cadastre این چنین اظهار نظر کرده است که :«cadastre حاوی اطلاعات نظام مند از املاک و دارایی هایی غیر منقول است که در برگیرنده اطلاعات هندسی و توصیفی می باشد.

فدراسیون بین المللی نقشه برداری FIG (Federation International Geometry) نیز cadastre را این چنین تعریف کرده است :«cadastre عبارت است از فهرست مرتب شده ای از اطلاعات مربوط به قطعات زمین (در داخل مرز جغرافیایی یک کشور)که شامل نقشه برداری و افزودن سایر مشخصه های زمین نظیر حقوق مالکیت ، کاربری ،اندازه و ارزش، در قالب نقشه با مقیاس بزرگ بوده و به ثبت رسمی می رسد.»[4]

درتعریف کاداستر توسط کارشناسان سازمان ملل آمده است:«یک cadastre معمولاً یک سیستم اطلاعات زمین  LIS  قطعه گرا و بهنگام و در برگیرنده کلیه رکوردهای منافع هر قطعه زمین ( مانند حقوق زمین، انحصارها، محدودیتها و مسئولیتها) است که معمولاً مشتمل بر شرح و رسم هندسی قطعات زمین بوده وبا اطلاعات و رکوردهای دیگر مانند شرح و توصیف ماهیت، بهره برداری ها ومالکیتها کامل می شوند و اغلب شامل حدود ارزش آن قطعه و تغییرات بعدی آن نیز می گردد.»[5]البته تعاریف دیگری نیز وجود داشت که از ارائه آنها برای رعایت اختصار درکلام خودداری می شود.

ماهیت وانواع کاداستر

برای معرفی بیشتر وتکمیل موضوعات فصل اول لازم است که به ماهیت کاداستر نیز پرداخته شود. منظور از ماهیت در این فصل این است که کاداستر نظام و سیستم ثبتی است وتنها ابزاری برای سیستم های ثبت  دیگر نمی باشد.

همچنین مختلط بودن cadastre جزء ماهیت آن است . یعنی اینکه از ترکیب اطلاعات چندین رشته بوجود آمده است و اینکه آیا cadastre ماهیتی صرفاً دولتی دارد یا خیر؟

در گفتار دوم نیز به انواع cadastre پرداخته می شود تا مشخص شود آنچه مورد بحث ها می باشد کدام یک از انواع cadastre می باشد و آیا اجرای انواع cadastre به طور جداگانه منطقی واجرایی می باشد یا خیر؟

انواع کاداستر

کاداستر را می توان با معیارهای مختلفی دسته بندی کرد . به عنوان مثال براساس اصول فنی، ماهیت ، دامنه، مقیاس،کاربرد و… می توان به تقسیم بندی cadastre پرداخت.ولی در اینجا تنها به انواعی از cadastre اشاره خواهد شد که در تبیین کاداستر و معرفی بهتر آن مؤثر واقع شود .بنابراین برای رعایت اختصار، صرفاً به تقسیم بندی کاداستر بر مبنای هدف و روش پرداخته خواهد شد .و در پایان نیز به cadastre چند منظوره که بیشترین پوشش را در بر می گیرد،پرداخته خواهد شد.

اجرای cadastre

بعد از معرفی کاداستر در فصل اول،حال باید دید که آیا cadastre به اندازه ای مفید وکارا می باشد که دولت ها  به اجرای آن ترغیب شوند. مسلماً اجرای کاداستر دارای هزینه های زیادی می باشد.عکسبرداری های هوایی، سیستم های فن آوری اطلاعات و نیروی انسانی مجرب، همگی هزینه های زیادی در بردارند. باید دید آیا اجرای cadastre آنقدر مفید می باشد که این هزینه ها را جبران کند.

بنابراین در این فصل ابتدا به ضرورت اجرای cadastre می پردازیم . برای پی بردن به ضرورت اجرای cadastre باید مزایایی cadastre (ثبت نوین) در مقایسه با ثبت سنتی مشخص شود.پس از آن باید دید چه منافعی با اجرای cadastre حاصل می شود .

پس از اثبات مفیدبودن اجرای cadastre ،باید به این مطلب پرداخت که cadastre که دارای مزایای گفته شده می باشد،چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟در واقع اگر cadastre دارای این ویژگی ها نباشد هرگز کارایی مورد نظر را نخواهد داشت . در نهایت نیز به سابقه تاریخی ووضعیت فعلی کاداستر خواهیم پرداخت.

ضرورت اجرای کاداستر

سیستم ثبت سنتی و دستی دارای اشکالات متعددی می باشد. سیستم کاداستر درصدد است که مشکلات ثبت سنتی را برطرف سازد . ولی از طرفی اجرای سیستم cadastre هزینه های فراوانی دارد. دولت ها باید مطمن باشند که با اجرای سیستم cadastre مشکلات ثبتی گذشته حل خواهند شد . بنابراین  مزایای سیستم cadastre  در مقایسه با ثبت ستنی به قدری باید باشد که اجرای آن مفید واقع شود .

از طرفی اجرای cadastre نه تنها از لحاظ اقتصادی وجلوگیری از هدر رفتن منابع مالی موثر است ،بلکه این سیستم در مسایل غیر اقتصادی نیز مؤثر است وکاربردهای غیر اقتصادی دارد .بنابراین می توان برای این سیستم توجیهات اقتصادی و غیر اقتصادی یافت. در این مبحث ابتدا به بیان مزایای سیستم کاداستر و پس از آن توجیهات اجرای cadastre می پردازیم.

پیامدهای اجرای کاداستر

پس از معرفی کاداستروبیان ضرورت اجرای آن ، درفصل سوم خواهیم دید که پس از اجرای کاداسترچه نتایج و آثاری حاصل می شوند. دراین فصل سعی براین خواهد بود که بین دو مفهوم آثار و کارکرد تفاوت قائل شویم . منظور ازآثار، پیامدهایی است که با اجرای کاداسترحاصل می شوند و اراده دولت در بروز یا عدم بروز آنها تأثیری ندارد و به عبارت دیگر لازمه ی اجرای کاداستر بروز این آثارمی باشند.

درکنار آثار مفهوم کارکرد قرارمی گیرد. منظور ازکارکردقابلیت هایی است که سیستم کاداستردر اختیار دولت ها قرارمی دهد تا با استفاده ازآن کیفیت مدیریت و ارائه خدمات را بالاترببرند.به عنوان مثال با اجرای کاداستر دیگر سیستم سنتی تحدید حدود توسط کارشناسان عملی نیست و تحدید حدود به وسیله نقشه های کاداستر و با استفاده از مختصات دقیق جغرافیایی صورت می گیرد. این یکی ازآثار ثبتی کاداسترمی باشد . ولی درمورد استفاده کاداستر درمالیات و یا درتوقیف اموال، دولتها آزدای عمل دارند و می توانند از این قابلیت استفاده کنند ولی اجباری دراین استفاده نیست .

به این ترتیب دراین فصل که پیامدهای کاداستر نام دارد ، ابتدا به آثارکاداستر و پس از آن به کارکردهای کاداسترمی پردازیم .

توضیح دیگری که درابتدای این فصل بیان آن ضروری است ، این است که آثار کاداستر به دلیل ملازمه ای که با اجرای کاداستردارند تأثیر مستقیمی برکاهش دعاوی دارند. برخی کارکردهای کاداستر به صورت غیرمستقیم و ایجاد بسترهای لازم درکاهش دعاوی نقش دارند . در باره ی نحوه تأثیرهریک از این موارد برکاهش دعاوی به صورت موردی توضیح داده خواهد شد.

آثارکاداستر؛ تأثیرمستقیم برکاهش دعاوی

همانطورکه گفته شد منظوراز آثار کاداستر ، پیامدهای  بلاواسطه ای است که با اجرای کاداستر حاصل    می شود . دولت ها در انتخاب این پیامدها تأثیری ندارند و اجرای کاداسترواین پیامدها لازم و ملزوم هم می باشند. به دلیل اینکه کاداسترحقوقی- که برای تعیین حدود املاک و تشخیص مالک و حقوق موجود برملک به کار می رود – ازاهمیت بالایی برخورداراست،ابتدا ازآثارثبتی اجرای کاداستر سخن خواهیم گفت. شاهد این مطلب هم این است که قانون مربوط به کاداستردرقانون ثبت اسناد واملاک آمده است . پس از آن درمورد آثارحقوقی کاداستر به بحث می پردازیم تا مشخص شود که اجرای کاداستر علاوه برحقوق ثبت برخودحقوق ، اعم از مسایل شکلی ، اداری و ماهوی تأثیردارد.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع

1. آدابی، حمیدرضا، حقوق ثبت تخصصی، جنگل جاودانه‏ ،چاپ سوم ۱۳۸۹.
2. پورکمال،محمد”،مقدمه ای بر شناخت کاداستر و کاربردهای آن “، مرکز اطلاعات جغرافیایی شهر تهران ،چاپ اول،تابستان 1377.
3. جعفری لنگرودی ، محمد جعفر، “حقوق ثبت” ، کتابخانه گنج دانش ، چاپ سوم1378.
4. جعفری لنگرودی،محمدجعفر،”مبسوط درترمینولوژی حقوق”،جلدچهارم،کتاب خانه گنج دانش،چاپ اول1378.
5. حبیبی ، بهنام ، « تحلیل اقتصادی حقوق خصوصی » ، انتشارات مجد ، 1389.
6. دادگر، یداله ، مولفه هاو ابعاد حقوق و اقتصاد ، انتشارات دارالعلم ، 1389.
7. شاول ، استیون ، ترجمه : اسماعیلی ، محسن ، ” مبانی تحلیل اقتصادی حقوق ” ، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، 1389.
8. شهری،غلامرضا،”حقوق ثبت اسناد واملاک”،انتشارات جهاددانشگاهی،1387.
9. کاتوزیان ، ناصر ، فلسفه حقوق ، ج 1 ،انتشارات دانشگاه تهران،1352.
10. کاتوزیان ، ناصر،” مقدمه علم حقوق و مطالعه درنظام حقوقی ایران” ، شرکت سهامی انتشار ، چاپ چهلم 1383.
11. …
12. …