بانکداری اسلامی

بانکداری اسلامی

بانکداری اسلامی

2-3بانکداری اسلامی –

2-3-1 نظام بانكداری مبتني بر بهره (بانکداری متعارف)

2-3-2 انواع سپرده در بانكدارى بدون ربا

2-3-3 اثرات جایگزینى بانکداری بدون ربا به جای بانکداری متعارف(ربوی)

2-5-3-1کاهش هزینه‏ هاى تولید-

2-3-3-2 افزایش سرمایه‏ گذارى-

2-3-3-3 افزایش تولید و عرضه کل-

2-3-3-5 بالا رفتن سطح اشتغال-

2-3-3-5 کاهش سطح عمومى قیمت‏ها

2-3-3-6 عادلانه‏تر شدن توزیع درآمد-

2-3-3-7 ثبات بیش‏تر اقتصادى-

2-3-3-8 بالا رفتن سطح عمومى رفاه

2-3-3-9 همسویى منافع-

2-3-3-10تطابق با عدل و قسط-

2-3-3-11 ارزش یافتن نیروى انسانى-

2-4 اصول حاكم بر بانكداری اسلامی–

2-4-1 نفی غرر

2-4-2 اصل لزوم در عقود

2-4-3 نفی اکل مال به باطل-

2-4-4 نفی ضرر

2-4-5 اصل العقود تابعه للقصود

2-4-6اصل ثبات مالکیت یا اصل تبعیت نما از اصل-

2-4-7 مکاسب محرمه-

2-4-8 ریسک و بازده

2-4-9 نفی اتلاف–

2-4-10 نفی ربا

2-4-11 نفی حیله برای فرار از احکام شرعی-

منبع بانکداری اسلامی

بانکداری اسلامی

بانکداری اسلامی

‌ در بانکداری اسلامی اسلام‌ با تحريم‌ قرض‌ با بهره، انواعي‌ از معامله‌هاي‌ حقيقي‌ چون‌ بيع‌ نسيه، سلف، تنزيل، اجاره، جعاله، شركت، مضاربه، مزارعه، مساقات‌ و صلح‌ را تأييد كرده‌ كه‌ ماهيت‌هاي‌ به‌ طور كامل‌ متفاوتي‌ دارند و در يك‌ قالب‌ مالي‌ نمي‌گنجد.در ادامه ابتدا به بانکداری متعارف و سپس بانکداری اسلامی و چرایی بانکداری اسلامی پرداخته می­شود. سوالی که مطرح است و در این بخش به آن پاسخ داده می­شوئد این است که چرا بانکداری اسلامی ؟ دلایل تغییر سیستم بانکداری متعارف به بانکداری اسلامی چیست؟

  نظام بانكداری مبتنی بر بهره (بانکداری متعارف)

در اقتصاد غرب،بانکداری بر محور بهره می­چرخد و نظام بانكي از بانك مركزي و مؤسسات سپرده‏پذير گوناگون تشكيل شده است. مؤسسات سپرده‏پذير شامل بانك‌هاي تجاري، شركت‏هاي وام و پس‏انداز، شركت‏هاي بيمه، صندوق‏ هاي خصوصي بازنشستگي، صندوق‏ هاي محلّي و ايالتي بازنشستگي، شركت‏هاي تهيه سرمايه ‏هاي تجاري و مانند آن مي‏شود. مؤسسات سپرده ‏پذير نقش واسطه‏ گري بين پس‏اندازكننده و سرمايه‏گذار را براساس پرداخت بهره به سپرده‏گذاران و اخذ بهره از وام‏گيرندگان بازي مي‏كنند. در اين نظام، دو نوع سپرده جاري و سپرده پس‏انداز يا مدت‏دار وجود دارد. امروزه حساب‏هاي جاري افزون بر حساب‏هاي ديداري بانك‌هاي تجاري، شامل حساب‏هاي پس‏انداز و حساب‏هاي با سيستم انتقال خودكار (ATS) حساب‏هاي برات سهام اتحاديه اعتباري، سپرده‏هاي ديداري در بانك‌هاي پس‏انداز تعاوني مي‌شود. سپرده‏هاي مدت‏دار نيز شامل شبه‌پول (سپرده‏هاي‏ كوتاه‌‏مدتي كه قابل انتقال به‌‏وسيلة پشت‏نويسي نيستند) و سپرده‏هاي بلندمدت مي‌شود. هر يك از اين دو نيز انواع گوناگون دارند. ماهيت حقوقي همه اين سپرده‏ها قرض است؛ بدين سبب، مؤسسه سپرده‏پذير، مالك سپرده‏ها به‌شمار مي‌رود.

بانك مركزي در اين نظام وظيفه انتشار اسكناس و ضرب مسكوك، كنترل نظام پولي و اعتباري و بانكي كشور، حفظ ذخاير بانك‌ها، حفظ و مديريت ذخاير ارزي، وظيفه بانكداري براي دولت و ارائه خدمات مشاوره و نمايندگي دولت، انجام عمليات بانكي ساير بانك‌هاي مركزي جهان و مؤسسه‏ هاي مالي بين‏ المللي و ارائه تسهيلات اعتباري از طريق تنزيل مجدد اسناد بانك‌ها را بر عهده دارد.

در بانکداری ربوی، از آن جهت که وجوه سپرده‏گذران به عنوان وام از آنان دریافت می‏شود، و تسهیلات بانکی نیز به صورت وام به متقاضیان تحویل می‏گردد، دست بانک و دریافت کنندگان تسهیلات، در به کارگیری وجوه باز بوده، و متقاضیان تسهیلات می‏توانند وجوه دریافتی را در موارد دلخواه خود (اعم از امور تولیدی، تجاری، مصرفی و …) به کار گیرند. همچنان که بانکها بدون دغدغه خاطر، پس از اطمینان از توانایی بازپرداخت متقاضی، تسهیلات مورد نیازش را به صورت وام در اختیار او قرار می‏دهند، و در سر رسید معین، مبلغ وام و بهره معین آن را دریافت می‏کنند. بر این اساس، محدودیتی برای بانکها در اعطای تسهیلات و برای دریافت کنندگان در به کارگیری تسهیلات وجود ندارد

(گروه اقتصاد،30،1374).

جهت مشاهده و دانلود تحليل نظريه مقداری پول (ديدگاه موريس اله) کلیک کنید .

  انواع سپرده در بانكدارى بدون ربا

فصل دوم قانون بانكدارى بدون ربا، طىّ موادّ سه تا شش، به مسأله تجهيز منابع پولى مى پردازد. پس از نقل مواد مذكور از قانون عمليّات بانكدارى بدون ربا، با استفاده از آيين نامه ها و دستورالعمل هاى اجرايى، درباره انواع حساب هاى بانكى به اختصار توضيح مى دهيم.

مادّه 3. بانك ها مى توانند تحت هر يك از عناوين ذيل، به قبول سپرده مبادرت كنند:

يك. سپرده هاى قرض الحسنه

الف. جارى.

ب. پس انداز.

دو. سپرده هاى سرمايه گذارى مدّت دار

تبصره: سپرده هاى سرمايه گذارى مدّت دار كه بانك در به كار گرفتن آن ها وكيل است، در امور مشاركت، مضاربه، اجاره به شرط تمليك، معاملات اقساطى، مزارعه، مساقات، سرمايه گذارى مستقيم، معاملات سلف و جعاله استفاده مى شود(جمشیدی،42،1390).

مادّه 4: بانك ها به باز پرداخت اصل سپرده هاى قرض الحسنه (پس انداز و جارى) مكلّفند و مى توانند اصل سپرده هاى سرمايه گذارى مدّت دار را تعهّد يا بيمه كنند.

مادّه 5: منافع حاصل از عمليّات مذكور در تبصره مادّه «3» اين قانون، بر اساس قرارداد منعقده، متناسب با مدّت و مبالغ سپرده هاى سرمايه گذارى و رعايت سهم منابع بانك با توجه به مدّت و مبلغ در كلّ وجوه به كار گرفته شده در اين عمليات، تقسيم خواهد شد.

مادّه 6: بانك ها مى توانند به منظور جذب و تجهيز سپرده ها، با اتّخاذ روش هاى تشويقى، از امتيازات ذيل به سپرده گذاران اعطا كنند(جمشیدی، 1390).

بانکداری اسلامی

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های اقتصاد کلیک کنید .

Instagram : payanbama

بانکداری اسلامی

  اثرات جایگزینى بانکداری بدون ربا به جای بانکداری متعارف(ربوی)

کاهش هزینه‏ هاى تولید

از دیدگاه اقتصاد خُرد، تولیدکننده همیشه درپى حداکثر کردن سود اقتصادى است و سود، ما به التّفاوت درآمد کل و هزینه کل به شمار مى‏رود. این سود، هنگامى به حداکثر مى‏رسد که قیمت محصول، با هزینه نهایى برابر باشد. با تحقیق روی این مساله به این نتیجه دست یافته­ایم که هزینه­های تولید در نظام اسلامی کمتر از نظلام بهره است.

1- تولیدکننده نظام مشارکت اسلام مى‏تواند تولید خود را افزایش دهد؛ در حالى که چنین امکانى براى تولیدکننده نظام بهره وجود ندارد.

2- اگر قیمت کالا کاهش یابد در نظام بهره تا حدی تحمل دارد در حالیکه در نظام اسلام تولید ادامه می­یابد.

این توضیح لازم است که تحلیل پیشین بر اساس هزینه‏هاى تحقّق یافته است، نه بر اساس هزینه فرصت؛ چرا که هزینه‏ هاى فرصت، به نوع نظام اقتصادى ارتباطى ندارد و امکان مقایسه دو نظام در آن‏ها نیست. به عبارت دیگر، براى تصمیم به سرمایه ‏گذارى، ملاک، هزینه ‏هاى فرصت است و چه بسا در نظام مشارکت نیز عامل سرمایه، هزینه فرصتى معادل نرخ بهره داشته باشد و از این جهت نظام مشارکت، هیج‏گونه برترى بر نظام بهره ندارد؛ امّا در مقام عمل، هزینه تحقّق یافته نظام مشارکت پایین بوده، در نتیجه، در عرصه اقتصاد واقعى به ویژه در مقام رقابت، از جهت مقدار تولید و قیمت فروش، انعطاف بیش‏ترى دارد و استوارتر خواهد بود.

 جهت مشاهده و دانلود قراردادها در اقتصاد اسلامی کلیک کنید .

افزایش سرمایه ‏گذارى

گذشته از کاهش هزینه تولید که امکان افزایش تولید و سرمایه‏ گذارى را براىتولیدکننده فراهم مى‏آورد، عوامل دیگرى نیز در افزایش سرمایه‏گذارى در نظام مشارکت مؤثّرند که برخى از آن‏ها چنین است:

یک. برداشته شدن حدّ سرمایه ‏گذارى: در نظام بهره چه در الگوى کینز و چه در الگوى نئوکلاسیک ‏ها، سرمایه ‏گذارى تا جایى صورت مى‏گیرد که نرخ بازده نهایى سرمایه، با نرخ بهره مساوى شود؛ بنابراین، در نظام سرمایه‏ دارى، نرخ بهره، تعیین‏کننده حدّ سرمایه‏گذارى است؛ براى مثال اگر نرخ بهره برابر ده‏درصد باشد، طرح‏هایى با بازدهى کم‏تر از ده درصد، هرگز براى سرمایه‏گذارى برگزیده نمى‏شوند؛ امّا با حذف بهره، دیگر متغیّر برون‏زایى به نام بهره وجود ندارد تا حدّ سرمایه‏گذارى را تعیین کند؛ در نتیجه، سرمایه‏گذارى تا جایى که بازده مثبت وجود دارد مى‏تواند افزایش یابد؛(توتونچیان،1375 ،413).

بانکداری اسلامی

نمونه ای از منابع جهت مطالعه بیشتر

1. قرآن کریم
2. نهج­البلاغه
3. اباذري، منصور، 1384، نحوه عملي تنظيم قراردادها، چاپ پنجم، تهران، انتشارات بهنامي.
4. ابن خلدون، عبدالرحمن، 1359، مقدمه ابن خلدون، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران، انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
5. ابن منظور، محمد بن مکرم، 1405، لسان­العرب، قم، نشر ادب الحوزه.
6. بجنوردی، سید محمد حسن، 1372، القواعد الفقیهه، تهران، چاپ دوم، میعاد.
7. بهمن پور، محسن، 1385، عقود اسلامی در نظام بانکداری بدون بهره، تهران، وزارت اقتصاد و دارایی.
8. توتونچیان، ایرج، 1375، اقتصاد پولی و بانکداری، تهران، موسسه تحقیقات پولی و بانکداری.
9. جعفری لنگرودی، 1363، دکتر محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران، کتابخانه گنج دانش، چاپ ششم.
10. حرعاملی، محمدبن حسن، 1409، وسائل­الشیعه، قم، موسسه آل البیت.
11. حسن­زاده، علی، 1386، کارایی و عوامل موثر بر آن بر نظام بانکی ایران، جستارهای اقتصادی، شماره 7.
12. …
13. …