تهیه نقشه و ارزیابی بیابان‌زایی با استفاده از مدل مدالوس و شبکه های باور بیزین

پایان نامه تهیه نقشه و ارزیابی بیابان‌زایی با استفاده از مدل مدالوس و شبکه های باور بیزین به همت عبدالحسین بوعلی

فصل اول: مقدمه

1- 1- کلیات.. 2

1-2- اهداف مطالعه.. 4

1-2-1- اهداف اصلی. 4

فصل دوم: تعاریف و پیشینه مطالعات

2-1- تعريف مفاهيم و واژه­هاي کليدي. 5

2-1- 1- مناطق خشک… 5

2-1-2- بيابان. 6

2-1-3- بيابانزايي. 7

2-1-4- مدل. 8

2-2- مدلهاي ارزيابي بیابان‌زایی . 8

2-2- 1- مدلهای ارزیابی بیابان‌زایی در جهان. 8

2-2- 1-1- روش فائو-یونیپ.. 8

2-2- 1-2- روش ارزیابی بیابان‌زایی موسسه تحقیقات بیابان ترکمنستان. 11

2-3- 1-3- روش ارزیابی بیابان‌زایی مدالوس (MEDALUS) 12

2-2- 2- مدلهای ارزیابی بیابان‌زایی در ایران. 21

2-2- 2-1- اصول و مفاهيم روش MICD.. 21

2-2- 2-2- اصول و مفاهيم روش IMDPA.. 23

2-3- شبکه­های باور بیزین. 24

2-3- 1- مطالعات انجام شده در مورد استفاده از شبکه های باور بیزین در علوم محیطی. 28

2-4-  جمع بندی : 30

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1- موقعیت منطقه مطالعاتی. 32

3-2- هواشناسی و اقلیم شناسی منطقه. 34

3-2-1- بارش.. 34

3-2-2- دما 35

3-2-3- تبخیر. 36

3-2-4- باد. 37

3-2- 5- تعیین اقلیم منطقه. 37

3-3- زمین شناسی و ژئومورفولوژی منطقه. 39

3-3-1- زمین شناسی و تکتونیک… 39

3-3-2- تهیه نقشه واحد کاری. 39

3-4- خصوصیات پوشش گیاهی. 45

3-5- ارزیابی بیابانزایی در منطقه. 46

3-6- معیارهای ارزیابی بیابانزایی. 48

3-6-1- معیار اقلیم : 48

3-6-2- معیار خاک… 49

3-6-3- معیار پوشش گیاهی. 51

3-6-4- معیار آب زیرزمینی. 52

3-6-5- معیار فرسایش بادی. 54

3-6-6- معیار سیاست و مدیریت.. 56

3-7- ارزیابی وضعیت فعلی بیابان‌زایی و تعیین حساسیت مناطق به بیابان‌زایی . 59

3-8- استفاده از شبکه­های باور بیزین جهت ارزیابی معیارهای خاک، آب زیرزمینی، فرسایش بادی و بیابان‌زایی . 60

3-8-1-  شناخت متغیرهای موثر در مدل. 62

3-8-2- ترسیم نمودار تاثیر (روابط بین متغیرها) 62

3-8- 3- تشکیل جداول احتمالات شرطی. 62

3-8-4- ارزیابی و حساسیت سنجی مدل. 63

3-8-4-1- بازبینی مجدد مدل. 63

3-8-4-2- تجزیه و تحلیل حساسیت.. 64

3-8-4-3- ارزیابی مدل از طریق مقایسه آن با مدلهای تجربی. 64

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- بررسی معیارهای ارزیابی وضعیت بیابان‌زایی . 65

4-1-1- معیار اقلیم. 65

4-1-2- معیار کیفیت خاک… 68

4-1-3- معیار کیفیت پوشش گیاهی. 78

4-1-4- ارزیابی معیار کیفیت آب زیر زمینی. 82

4-1-5- ارزیابی معیار کیفیت فرسایش بادی. 90

4-1-6-معیار کیفیت مدیریت و سیاست.. 96

4-2- تهیه نقشه وضعیت فعلی بیابانزایی. 99

4-3- ارزیابی خاک، آب زیرزمینی، فرسایش بادی و بیابان‌زایی با استفاده از شبکه­های باور بیزین. 104

4-3- 1- شناسایی متغیرها 104

4-3-2-  ترسیم نمودار تاثیر (روابط بین متغیرها) 105

4-3- 3- تشکیل جداول احتمالات شرطی. 108

4-3-4- ساخت مدل شبکه­های باور بیزین. 109

4-4- ارزیابی مدل. 116

4-4- 1- بازبینی مجدد مدل. 116

4-4-2-تجزیه و تحلیل حساسیت.. 117

4-4-3-ارزیابی مدل با استفاده از مدل های تجربی. 121

4-5- نتایج کلی مطالعه. 125

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات

5-1- نتیجه­گیری. 126

5-1-1- مزیت های مدل مدالوس.. 126

5-1-2- معایب مدل مدالوس.. 127

5-1-3- مزیت های مدل بیزین. 127

5-1-4- معایب مدل بیزین. 127

5-2- نتیجه­گیری کلی در هر بخش از این تحقیق. 128

5-2-1-مدل مدالوس.. 128

5-2-1- مدل شبکه های باور بیزین. 129

5 -3 – پیشنهادات.. 129

پیوست­ها.131

مراجع  140

چکیده انگلیسی  150

بیابان‌زایی با استفاده از مدل مدالوس و شبکه های باور بیزین

چکیده

بیابان‌زایی به معنی از دست رفتن توانایی حاصل­خیزی دائمی اراضی به دلیل تغییرات شرایط اکولوژیکی و مدیریتی است که بطور وسیعی در اراضی مختلف جهان و در مناطق مختلف آب و هوایی روی داده است. کارشناسان از مدل­های مختلفی برای ارزیابی بیابان­زایی در داخل و خارج کشور استفاده می کنند که مدل­های موسسه تحقیقات بیابان ترکمنستان،  فائو-يونپ، مدالوس و مدل‌هاي ايرانيICD،MICD و IMDPA از آن جمله می باشند. در این مطالعه با استفاده از مدل مدالوس و برای اولین بار در کشور از مدل شبکه های باور بیزین برای ارزیابی بیابان­زایی استفاده شده است.

در شرایطی که نتیجه و پیش­بینی روش­های ارزیابی بیابان‌زایی نامطمئن است و یا به عبارتی عدم اطمینان در نتایج آنها وجود دارد، تصمیم­گیری برای ارایه راهکار مناسب برای مدیران، جهت مدیریت اراضی بیابانی مشکل است. شبکه های باور بیزین ، یکی از روش­هایی است که می­تواند این عدم قطعیت در پیش­بینی  مدل­ها را در مواجه با شرایط گوناگون فراهم نماید. این پژوهش با هدف پهنه بندی و ارزیابی کمی بیابان­زایی در منطقه سگزی با گستره­ای حدود 30 هزار هکتار در استان اصفهان و به منظور ایجاد یک ابزار پشتیبان تصمیم­گیری با  تلفیق نتایج مدل مدالوس و روش شبکه باور بیزین انجام شده است.

در آغاز با بررسی مطالعات صورت گرفته در منطقه سگزی و همچنین بازدید­های صحرایی 6 عامل اقلیم ، پوشش گیاهی، خاک ، آب زیرزمینی ، فرسایش بادی و مدیریت و سیاست به عنوان معیارهای ارزیابی بیابان­زایی انتخاب شدند. سپس برای هر لایه یا معیار اصلی، مهم­ترین شاخص­های موثر در کیفیت آن معیار، بررسی و با شیوه مدل مدالوس وزن دهی انجام شد و با محاسبه میانگین هندسی شاخص­ها و بهره گیری از نرم افزار  Arc GIS، نقشه­های  مربوطه به وضعیت هر شاخص یا معیار تهیه شد.

در پایان با تلفیق نقشه­های معیارها و بهره­گیری از میانگین هندسی، نقشه­ وضعیت فعلی بیابان‌زایی در منطقه مورد بررسی تولید شد. سپس با استفاده از شبکه­های باور بیزین برای معیارهای خاک ، آب زیرزمینی و فرسایش بادی که تصمیمات مدیریتی بیشتر در آنها دخیل بوده مدلی طراحی شد و در سطح واحد­کاری مدل ها اجرا و خصوصیات خاک ، آب زیرزمینی و فرسایش بادی مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت مدل کلی بیابان‌زایی منطقه تهیه گردید. برای مقایسه خروجی مدل بیزین با معیارهای مدل مدالوس می­بایست متغیرهای موجود در هر دو مدل یکسان انتخاب شوند.

بر همین اساس متغیرهای مدل بیزین ، همان شاخص­های معیارهای مدل مدالوس در نظر گرفته شد. ارزیابی مدل شبکه باور بیزین از طریق  بازبینی مجدد مدل، تجزیه و تحلیل حساسیت و مقایسه آن با نتایج مدل مدالوس صورت گرفت. نتایج  مدل مدالوس نشان داد که 13 درصد از سطح منطقه در کلاس شدید بیابان­زایی و 87/78 درصد از سطح منطقه نیز در کلاس بیابان­زایی بسیار شدید قرار گرفت. همچنین آنالیز حساسیت مدل بیزین و نتایج مدل مدالوس گویای این واقعیت بودند که  معیارهای اقلیم و فرسایش بادی مهمترین عوامل در بیابانی شدن منطقه می باشند.

این مطالعه نشان دادکه شبکه­های باور بیزین  به دلیل اینکه می توانند روابط علی و معلولی بین متغیرهای موثر در پروسه بیابانزایی را نشان دهند و همچنین میزان عدم قطعیت از پیش بینی سیستم را ارایه کنند، می توانند به عنوان ابزاری ارزشمند جهت پیش بینی تغییرات بیابان­زایی استفاده شده و کمک شایانی به کارشناسان مربوطه جهت  تصمیم­­گیری  و مدیریت این مناطق ارایه دهند.

کلمات کلیدی : بیابان‌زایی، مدل مدالوس ، شبکه های باور بیزین ، مدل­سازی ، حساسیت­سنجی

بيابان­زايي

واژه بياباني شدن؛ اولين بار به صورت غير رسمي توسط لوئيس لاودن^[1]، دانشمند فرانسوي در سال 1927 ميلادي و در رابطه با تخريب اکوسيستم­ها و منابع گياهي عنوان گرديد.

پس از او در سال 1949 ميلادي، جنگلباني فرانسوي بنام اوبرويل^[2] اصطلاح بياباني شدن را با پيدايش شرايط و چشم­اندازي مشابه بيابان­هايِ طبيعي که بر اثر عملکرد نادرست انسان و در نتيجه­ي تخريب پوشش گياهي و خاک در اراضي جنگلي مناطق حاره و نيمه­حاره آفريقا بوجود آمده بود بکار برد [7].پس از آن اصطلاح بيابان­زايي توسط کارشناسان و پژوهشگران ديگري براي تعيين وضعيت تخريب اراضي در ساير مناطق بکار گرفته شد و به ­مرور کاربرد اين اصطلاح بيشتر در سرزمين­هاي خشک توسعه و تعميم يافت [49].

بر پايه يکي از جديدترين مطالعات ديرينه­شناسي^[3] خاک، مشخص شده است که فرآيند بیابان‌زایی ناشي از فشارهاي باستاني در يونان باستان، از پيشينه‌اي حداقل 4500 ساله برخوردار است و اين فرآيندها نه تنها بر حاصلخيزي اراضي کشاورزي اثر گذاشته، بلکه در دراز مدت گرايش اقليمي منطقه را نيز به سوي خشکي بيشتر سوق داده است. چنانچه همان مطالعات، ثابت کرده است که ميانگين سالانه­ي ريزش­هاي جوّي يونان باستان در سرزمين‌هاي با ارتفاع کمتر از 1000 متر به 932 ميلي­متر مي‌رسيده است. اين واقعيت؛ يعني اثر متقابل بیابان‌زایی در تشديد روند تغيير اقليم و گرمتر شدن سرزمين‌هاي متأثر از آن را پيش­تر هولم^[4]و کِلي^[5] (1997) نيز در آفريقا به اثبات رسانده بودند[16].

بیابان‌زایی با دامنه‌ اثرگذاري در بيش از 100 کشور، زندگي حدود يک ميليارد نفر از مردم جهان را تحت تأثير خود قرار داده است. بيابان­زايي نتيجه‌ تعامل‌هاي پيچيده در بين عوامل مختلفي همچون تغييرات اقليمي و فعاليت‌هاي انساني است. گسترش سريع بيابان­زايي منجر به خسارات اقتصادي، تخريب محيط زيست، شرايط ناپايدار سياسي محلي و هرج و مرجهاي اجتماعي شده است؛ بر اين اساس دلايل بيابان­زايي در بسياري از مطالعات مورد توجه قرار گرفته است [121].

بیابان‌زایی ؛ مجموعه‌اي از پيامدهاي ناخوشايند محيطي را براي انسان به­بار مي‌آورد. گروهي از اين پيامدها به اثرات غيرمستقيم انساني همچون مهاجرت جمعي، فقر، کمبود آب و غذا و کشمکش بر سر منابع‌زميني و آبي مربوط مي‌شود و گروه ديگر مشکلات بهداشتي مربوط به کاهش کيفيت آب از ديد نمک و ذرات اضافي آن را شامل مي‌شود[82].در کنفرانس سال 1992 ميلادي جامعه ملل در باب محيط زيست و توسعه^[6]  بیابان‌زایی را تخريب اراضي در مناطق خشک، نيمه­خشک و نيمه­مرطوب-خشک تعريف نمود که به­وسيله عوامل گوناگوني از جمله تغييرات اقليمي و فعاليت­هاي انساني رخ مي­دهد[43].

دفتر همکاري­هاي زيست­محيطي وابسته به سازمان ملل متحد (1977 ميلادي) بيابان را اکوسيستم­هاي تخريب شده­اي ناميده که توليد و توده زنده حياتي آنها کم شده و يا از بين رفته باشد. و اين امر علاوه بر شرايط آب و هوايي به عوامل ديگري نيز چون زمين­شناسي، توپوگرافي، منابع آب و خاک بويژه دخالت انسان در محيط بستگي دارد [7].

 مدل

مدل، ابزاري براي تحليل رفتار پديده­ها و ساده کردن پيچيدگي­هاي موجود در جهان واقعي و اهداف آن، افزايش دريافت ما درباره واقعيت­ها و فرآيند­ها در جهان است. فرآيند مدل­سازي شامل شناخت مسأله، جمع­آوري داده­ها، گزينش معيار­ها و شاخص­ها، فرموله کردن و ارزيابي فرآيند مورد بررسي است؛ همچنين با اعمال روش­هاي مختلفی صحت و دقت مدل­ها نيز بررسي مي­گردد. مدل­سازان تصاوير ايده­آلي از حقيقت را خلق مي­کنند تا به کمک آنها، پاره­اي از صفات خاص آن را نشان دهند [7].

 مدل­هاي ارزيابي بیابان‌زایی

مدل­هايي که تاکنون در زمينه ارزيابي بياباني­شدن اراضي ارائه شده است، از نوع تجربي و ايستا^[7] و بر اساس دانش کارشناسي^[8] و عموماً داراي ساختار شاخص توصيفي – عددي است. مدل­هاي موسسه تحقیقات بیابان ترکمنستان،  فائو-يونپ^[9]، مدالوس^[10]و مدل‌هاي ايراني ^[11]ICD ، MICD و IMDPA همگي در اين دسته از مدل­ها قرار مي­گيرند. تا کنون در زمينه ارزيابي بیابان‌زایی، مدل­هاي پويا (مبتني بر فرآيند ديناميک) ارائه نشده است؛ شايد يکي از دلايل آن کند بودن فرآيند بیابان‌زایی باشد [7].

مدل­های ارزیابی بیابان‌زایی در جهان

 روش فائو-یونیپ

اولین فعالیتی که به صورت رسمی و گسترده در زمینه ارزیابی یا هدف درک بهتر از مسائل پیچیده پدیده بیابان‌زایی انجام شده، تهیه نقشه جهانی بیابان­زایی ( نقشه UNCCD ) بود که توسط FAO، UNESCO و WMO [12]در سال 1977و به دنبال مطرح شدن مسائل بیابان­زایی انجام پذیرفت [75].

نقشه فوق که با مقیاس 25000000 :1 تهیه شد، مشخص کننده مناطق بیابانی به انضمام مناطق اطراف آنها که درمعرض خطر شدید بیابان‌زایی قرار داشتند بود. به طوری که با مراجعه به نقشه فوق سه دسته اطلاعات از هر منطقه قابل استخراج بود که عبارتند از :

الف) درجه خطر بیابان‌زایی مربوط به هر منطقه: در این بخش، مناطق مختلف از نظر خطر بیابان­زایی به سه گروه بیابان­زایی کم، شدید و بسیار شدید تقسیم گردیدند.

ب) فرایندهایی که منجر به ظهور پدیده مزبور گردیده­اند: در این بحث فرایندهایی که موجب پدیده بیابان‌زایی شده­اند مورد بررسی قرار گرفتند که طی آن فرایندهای فرسایش بادی، میزان حرکت ماسه ها و شور شدن اراضی به عنوان عوامل اصلی در بروز پدیده فوق ذکر شدند.

ج) عوامل انسانی و محیطی در ایجاد بیابان‌زایی: در این قسمت هم عوامل انسانی و هم عوامل زیست اقلیمی مورد بررسی قرار گرفتند تا در این رابطه عامل اصلی بیابان­زایی مشخص شود [121، 120 ، 23].

قابل ذکر است که در بخش عوامل انسانی، فشار شدید انسان و دام بر محیط و عرصه، از جنبه افزایش جمعیت، اقدامات نامناسب و در بخش زیست اقلیمی، نوع اقلیم با توجه به طبقه­بندی اقلیمی موجود که به فراخشک، خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب تقسیم شده بودند، مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این نقشه خطر بیابان‌زایی در ارزیابی شرایط اقلیمی و آسیب پذیری ذاتی خاک در برابر فشارهای وارده به آن، به وسیله بشر و یا حیوانات به دسته ملایم، زیاد و خیلی زیاد تقسیم بندی شد.

در سال 1980 تحقیقی با هدف طراحی روش مقدماتی جهت ارزیابی و تهیه نقشه بیابان‌زایی توسط فائو و یوتپ آغاز شد که اهداف زیر را دنبال می نمود :

• – توسعه روشهایی جهت ارزیابی و نقشه بندی بیابان‌زایی .
• – اجرای این روشها و آزمون آنها در مناطق بیابانی دیگر .
• – افزایش سطح دانش پرسنل مربوطه .
• – پیشنهاد این روش به منظور استفاده در ارزیابی­های بعدی در مناطقی که در معرض بیابان­زایی­اند.
• – مستند نمودن روش­های مورد قبول و کاربرد آنها در مطالعات منطقه­ای.

در روش­های فوق، وضعیت فعلی، نرخ و خطر بیابان­زایی مورد توجه قرار گرفته و به منظور بررسی آنها هشت فرایند بیابان‌زایی به شرح زیر تفکیک و مشخص شدند که عبارتند از :

1- فرسایش بادی 2- فرسایش آبی3- زوال پوشش گیاهی4- تخریب ساختمان خاک 5- شور و قلیای شدن خاک6- کاهش مواد آلی خاک 7- تجمع مواد سمی 8- ماندابی شدن اراضی

اطلاعات مورد نیاز برای انجام مراحل کار از مشاهدات زمینی، تفسیر عکس­های هوایی و تصاویر ماهواره ای، گزارشات پارامترهای مختلف، نقشه­های توپوگرافی و سایر عوامل بدست آمده، که پس از آن ارزیابی و تهیه نقشه بیابان­زایی به کمک مدل­سازی آماری و در چهار کلاس خفیف، متوسط، شدید و بسیار شدید، انجام و طبقه بندی شد.

همچنین طرح مورد نظر طی 4 سال کار میدانی در نقاط مختلف جهان از جمله مکزیک، تگزاس، ولتای علیا، سردان، تونس، سوریه، پاکستان، ترکمنسان و استرالیا مورد آزمون و ارزشیابی قرار گرفت که در سال 1984 تحت عنوان روش تحقیق مقدماتی برای ارزیابی و نقشه بندی بیابان­زایی منتشر گردید که بیشتر برای کاربرد در شرایط مرتعی توصیه شده است [75].

روش UNEP – FAO (1984) بر اساس 22 شاخص جهت ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی تعریف شد گروتیلت[13] و همکاران در سال 1992 این روش را در مقیاس ناحیه­ای در حوزه دریاچه یارینگر[14] در کنیا انجام دادند. نتایج بدست آمده از تحقیق آنها نشان داد که شاخص­های معرفی شده فائو و یونپ فقط در مقیاس محلی کاربرد دارند زیرا در مقیاس ناحیه­ای هزینه کار زیاد شده و فرآیند جمع آوری داده­ها وقت­گیر است [85].

در سال 1985، برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد طرح راهنمایی ارزیابی و نقشه بندی بیابان‌زایی را به مورد اجرا گذاشت .هدف از انجام طرف مذکور ارزشیابی روش فائو- یوتپ بود. با انجام طرح فوق الذکر مشخص شد که علاوه بر فوایدی که این روش جهت ارزیابی بیابان­زایی دارد، دارای نواقص و ایراداتی نیز می باشد. که از آن جمله عدم کاربرد سامانه­های اطلاعات جغرافیایی (GIS ) در این روش بود، اما با اجرای توام روش فوق و استفاده از GIS در انجام طرح، نتایج حاصله نشان داد که فوائد استفاده از GIS در این زمینه بسیار سودمند می باشد[85].

با اینکه این روش یکی از مناسب­ترین روش­های ارزیابی بیابان­زایی است، اما دارای معایبی نیز می باشد که باعث می­شود در ایران چندان قابل استفاده نباشد، از معایب این روش:

• فقدان اطلاعات کافی برای ارزیابی فرآیندهای بیابان­زایی
• پیچیده بودن روش برای کاربران
• نادیده گرفتن شرایط خاص بیوم­های منطقه خاورمیانه از جمله ایران
• همسنگ قرار دادن میزان اهمیت شاخص­های طبیعی و انسانی (که چندان مورد توجه قرار نگرفته است) در بیابان [5].

از جمله مطالعات صورت گرفته که در آنها  جهت ارزیابی بیابان‌زایی از مدل فائو یونیپ استفاده شده است می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

منصوری ( 1382) بیابان‌زایی منطقه شکار ممنوع دشت قشلاق بناب را مورد ارزیابی قرار داده و به کمک روش FAO-UNEP اقدام به تهیه مدل بیابان­زایی در این منطقه نمود. وی در بررسی خود مهمترین عوامل بیابان­زایی در منطقه را کاهش آب ورودی به تالاب، تغییر کاربری اراضی، احداث سازه­های نامناسب در منطقه بالادست، تغییرات اقلیم و نزولات جوی و همچنین پارامترهای ژئوموفولوژی بر شمرده است.

نامبرده در تحقیق خود منطقه مورد مطالعه را به 14 واحد کاری تقسیم بندی کرده و کلیه فرآیندها وعوامل بیابان­زایی را در این واحدهای کاری در پنج کلاس غیر قبال ملاحظه، خفیف، متوسط، شدید و بسیار شدید ارزیابی نموده است، همچنین وی در پایان تحقیق خود ، منطقه مورد مطالعه را از نظر خطر کل بیابان­زایی در دو دامنه با کلاس بیابان­زایی خفیف تا بسیار شدید قرار داده است [51].

همتی (1380) در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد خود، با استفاده از مدل فائو یونیپ و با تکیه بر سه فرآیند فرسایش آبی، فرسایش بادی و تخریب پوشش گیاهی به ارزیابی بیابان زایی اقدام نموده است. وی در نتیجه خود اصلی ترین فرآیندهای بیابان زایی در منطقه را  ابتدا تخریب منابع گیاهی و پس از آن فرسایش آبی و در نهایت فرسایش بادی می­داند و اظهار می­دارد که روش فوق براساس ویژگی­های خاص منطقه قزل اوزون تنظیم گردیده است، لذا ممکن است که برای سایر مناطق با ویژگی­های متفاوت به منطقه مذکور، نتیجه مطلوبی ارائه ندهد، همچنین نامبرده نقش دخالت انسانی را موثرترین عامل بیابان زایی و عوامل طبیعی بویژه زیر عامل ژئومرفولوژی را در درجه بعدی از اهمیت دانست [23].

درویش (1387) ارزیابی روش فائو- یونیپ را برای تهیه نقشه بیابان زایی با توجه به اطلاعات و مطالعات کل کشور ارائه نمود. با توجه به مطالعات انجام شده در ایران و استعداد بالقوه خزانه اطلاعات کشور در این زمینه، مشخص گردید که حدود 2/69 درصد از شاخص های موجود در روش فوق، برای ارزیابی و تهیه نقشه بیابان­زایی قابل اندازه­گیری می باشد ولی سطحی از کشور که امکان اجرای روش مذکور با چنین درجه مقبولیتی را در بهترین شرایط داشته باشد، حدود 9/10 درصد از خاک کشور برآورد گردید [59].

[1] Luvden

[2]Aubrevill

[3] Paleopedology

[4] Hulme

[5]Kelly

[6]UNCED

[7]Estatic

[8]Expert Knowledge

[9]UNEP

[10]Mediterranean Desertification and Land Use (MEDALUS)

[11]Iranian Classification of Desertification

[12] World Meonological Organization

[13] Tilt Grove

[14] Yarynger

جهت مشاهده نمونه های دیگر از فصل دوم مهندسی کشاورزی کلیک کنید.

نمونه ای از منابع لاتین

• [2] Aalders, Hough, R. L. Tower, W. 2011. “Risk of erosion in peat soils – an investigation using Bayesian belief networks”, Soil Use and Management, 27,538–549.
• [3] Adriaenssens, V. Goethals, P, L. M,. Charles, J, AND De pauw N,2009. “Application of Bayesian Belief network for the prediction of macro invertebrate taxa in rivers”, Annales de limnologie – International journal of limnology , Vol, 40 , No, 3pp, 181-191.
• [4] Amiraslani, F. and Dragovich, D., 2011. “Combating desertification in Iran over the last 50 years: An overview of changing approaches”, Journal of Environmental Management (92) 1-13.
• [5] Arya, A. S. Dhinwa, P. S, Pathan, S. K. and Ganesh Raj, K., 2009. “Desertification land degradation status mapping of India”, Current Science, (10)97.
• [6] Bashari, Smith, C. & Bosch, O. J. H., 2009. “Developing decision support tools for range land management By combining state and transition Models and Bayesian Belief Networks”, Agricultural Systems, 99 : 23-34.
• [7] Baran, E. and Jantunen,. 2004. “Stakeholders consultation for Bayesian Decision Systemes in environmental management”, Proceeding of the Regional Conference on Ecological and Environmental Modeling (ECOMOD 2004). Universiti Sains Malaysia.
• [8] Borsuk, M. Stow, C. A. and Rockhow, K. H,. 2004. “A Bayesian network of eutrophication models for synthesis, prediction, and uncertainty analysis” ,Environmental Modelling , Vol. 173,  No,  2-3pp.  219-239.
• [9] Brandt, J. and Thorns, J. B,. 1996.”Mediterranean Desertification and Land Use”, John Wiley & Sons, England.
• [10] Burgman, M, 2005. “Risks and decisions for conservation and environmental management”, Cambridge: Cambridge University press, Cambridge Books Online, 27 January 2012 http ://dx.doi.org/10.1017/CBO978051161429
• [11] Cossentino, M, Raimondi, F, M,. Vitale, C,. 2001.”Bayesian Models of the PM10 atmospheric urban pollution”, In Ninth international conference on modelling, Monitoring and management of air pollution, pollution Air pollution IX, PP. 143-152, Alicante, Spain.
• [12] Dewan, A. M. and Yamaguchi, Y., 2009. “Land use and land cover change in Greater Dhaka, Bangladesh: Using remote sensing to promote sustainable urbanization”, Applied Geography, vol. 29, pp. 390-410.
• [13] Desert, Link., International preliminary repor, MEDALUS Office, Leeds University, England.
• [14] Douglas, S. J., Habitat suitability modelling in the New Forest National Park, PhD Thesis (PhD), Bournemouth University, UK.
• [15] , 1999. Commission Mediterranean Desertification and Use(MEDALUS), MEDALUS offic . Landent.
• [16] FAO/UNEP., 2001. Land Degradation Assessment in Dryland, Global Environment Facility, United Nation Environment Program.
• [17] FAO/UNESCO/WMO, World Map of Desertification at a scale of 1:25000000.
• …
• ..