محافظه کاری و ورشکستگی

محافظه کاری و ورشکستگی چیست

محافظه کاری و ورشکستگي

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

• مقدمه
• بخش اول: مبانی نظری تحقیق

2-2-1- مروری بر ادبیات مربوط به محافظه کاری

2-2-1-1- تعریف محافظه کاری

2-2-1-2- اریب رفتاری محافظه کاری

2-2-1-3- طبقه بندی محافظه کاری در سه مقوله

2-2-1-4- تفاسیر محافظه کاری

2-2-1-4-1- تفسیر قراردادی

2-2-1-4-2- تفسیر دعاوی قضایی

2-2-1-4-3- تفسیر مالیاتی

2-2-1-4-4- تفسیر قانونگذاری

2-2-1-5- انتقاد از محافظه کاری

2-2-1-5-1- نا اعتمادی

2-2-1-5-2- پنهان کاری

2-2-1-5-3- نفی اصول حسابداری

2-2-1-5-4- سوگیری

2-2-1-5-5- امر ذهنی

2-2-1-6-دفاع از محافظه کاری

2-2-2- مروری بر ادبیات مربوط به ورشکستگی

2-2-2-1- تعریف ورشکستگی

2-2-2-2- ماهیت ورشکستگی 

2-2-2-3- دلایل ورشکستگي

2-2-2-4- مراحل ورشکستگي

2-2-3- بررسی قانون ورشکستگي در برخی کشورها

2-2-4- بررسی قانون ورشکستگي در ایران

• بخش دوم : پیشینه تحقیق

2-3-1- تحقیقات خارجی

2-3-2- تحقیقات داخلی

منابع

 مقدمه

رابطه بین محافظه کاری حسابداری و خطر ورشکستگي که در این تحقیق بررسی شده توسط تحقیقات اخیر به وسیله افزایش نقدینگی حسابداری و نقش های  اطلاعاتی آن آگاهی داده شده است. آنها استدلال می کنند که محافظه کاری حسابداری باعث کاهش جریان نقدینگی با افزایش سرمایه ، کاهش انتقال خطر ، تأخیر ضررهای اقتصادی ، افزایش ذخایر و کاهش هزینه های آژانس می شود و افزون بر آن محافظه کاری باعث افزایش جریان نقدینگی از عملیات ها با تحریک اصلاحات بیشتر از شرکای تجاری و کاهش اختلال سرمایه گذاری می شود .

این ویژگی های افزایش نقدینگی محافظه کاری باید برای کاهش خطر ورشکستگي همزمان و آینده ایجاد شوند که اساساً شرایط ناکارآمدی نقدینگی است . همچنین شواهد اخیر نشان می دهند که محافظه کاری باعث کاهش ناهمگونی اطلاعات و عدم قطعیت با گزارشات خوشبینانه از درآمد و دارایی خالص و گزارشات زمانبندی از اخبار بد می شود. این نقش های اطلاعاتی محافظه کاری باعث افزایش جریان نقدینگی و کاهش خطر ورشکستگي با ایجاد آگاهی بیشتر در سرمایه گذاران و شرکا تجاری می شود که باعث ایجاد قرار دادها و سرمایه گذاری مطلوبتری می شود.

مروری بر ادبیات مربوط به محافظه کاری

 تعریف محافظه کاری

محافظه کاری به عنوان یکی از میثاق های تعدیل کننده حاکم بر حسابداری و گزارشگری مالی شناخته می شود به این مفهوم که در بعضی موقعیتها ، محافظه کاری ایجاب می کند که روشی انتخاب و اعمال شود که دارای کمترین اثر مساعد بر دارایی ها ، درآمدها ، سود و حقوق صاحبان سهام باشد(هیأت تدوین استانداردهای حسابداری ایران 1383). در بند 18 فصل دوم مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران محافظه کاری به عنوان ویژگی کیفی فرعی برای قابلیت اتکا این گونه تعریف شده است : « کاربرد درجه ای از مراقبت که در اعمال قضاوت برای برآورد در موقعیت ابهام مورد نیاز است به گونه ای که درآمد ها یا داریی ها بیشتر از واقع و هزینه ها یا بدهی ها کمتر از واقع ارائه نشود. »

نمونه ای از ابهامات گفته شده عبارتند از : امکان وصول مطالبات ، عمر مفید احتمالی دارایی های ثابت مشهود و تعداد و میزان ادعاهای احتمالی مربوط به ضمانت کالای فروش رفته ، چنین مواردی با رعایت احتیاط در صورتهای مالی و همراه با افشای ماهیت و میزان آنها شناسایی می شود.

اریب رفتاری محافظه کاری

اریب رفتاری محافظه کاری فرایندی ذهنی است که تحت آن افراد هنگام دریافت اطلاعات جدید بر دیدگاها و پیش بینی های قبلی خود اصرار می ورزند. به عبارت دیگر افراد در انطباق عقاید خود با شواهد جدید بسیار کند عمل می کنند . برای مثال ، سرمایه گذاری که اخبار بدی درباره عایدات شرکتی که اخیراً عملکرد خوبی داشته است دریافت میکند ، به اطلاعات جدید عکس العمل کمتر از اندازه نشان می دهد .

به نظر هیرشلیفر از آنجا که پردازش اطلاعات جدید و انطباق عقاید با آن از لحاظ ذهنی مشکل و هزینه بر است ، افراد معمولاً به اطلاعات آماری و پیچیده وزن کمتری می دهند.

تفاسیر محافظه کاری

همانطور که قبلاً عنوان شد واتز (2003) ریشه محافظه کاری را در گزارشگری مالی ، دلایل اقتصادی می داند و 4 عامل ذیل را در شکل گیری آن ذکر می کند. (رویچوداری و واتز[1] 2006)

• قرارداد بین شرکت و اشخاصی که در استخدام آن هستند (مانند مدیران) و همچنین قراردادهایی که بین شرکت و طرف های خارج از شرکت وجود دارد (بدهی به سهامداران و سایر اعتبار دهندگان) (تفسیر قراردادی محافظه کاری)
• افزایش در هزینه های دعاوی قضایی (تفسیر دعاوی قضایی محافظه کاری)
• دیدگاه قانونگذاران و تعدیل کنندگان حسابداری (مانند [2]Sec و [3]FASB ) (تفسیر قانونگذاری محافظه کاری).
• ارتباط بین سود گزارش شده و مالیات ( تفسیر مالیاتی محافظه کاری).

[1] – Watts and Roychowdhury

[2] – Securities and Exchange Commission

[3] – Financial Accounting Standard Brord

دفاع از محافظه کاری

بطور طبیعی مدیران و مالکان گرایش دارند که نسبت به واحد تجاری بیش از اندازه خوشبین باشند . این خوشبینی زیاد موجب می شود که دارایی ها و درآمدها زیادتر بیان شود . نوشداروی لازم برای این خوشبینی بیش از حد ، محافظه کاری است . کارول دواین[1] استدلال می کند که فرو نشاندن خوشبینی و القاء بدبینی مشکل است. خوشبینی ایجاد شده بوسیله یک ریال سود بیشتر از بدبینی ایجاد شده بوسیله یک ریال زیان است.

پیامد های خوشبینی بیش از اندازه وخیم تر از پیامدهای بدبینی بیش از اندازه است. تحمل یک زیان واقعی در اثر تخمینی بیش از حد خوش بینانه نسبت به از دست دادن فرصت کسب سود ناشی از ارزشگذاری بیش از حد بدبینانه ، جدی تر است زیرا احتمالاً سرمایه گذاران ،  حسابرس را برای زیان های بیش از اندازه بیان شدن ارزش خالص دارایی ها و نه کمتر از اندازه بیان شدن ارزش خالص دارایی ها مورد تعقیب قانونی قرار می دهند. حسابدار ممکن است مرتکب یکی از این دو اشتباه شود : اول رد اطلاعاتی که بعداً پی برده می شود درست است و دوم پذیرفتن اطلاعاتی که متعاقباً دریافت می شود که نادرست است .

این اشتباهات مشابه اشتباهات تجزیه و تحلیل آماری است که به موجب آن اشتباه نوع اول ، رد فرضیه ای است که درست است و اشتباه نوع دوم پذیرش فرضیه ای که نادرست است. اشتباه دوم ، در حسابرسی «ریسک حسابرس» نامیده می شود. زیرا اگر حسابرس قضاوت کند که چیزی درست است در صورتی که نادرست باشد پیامدهای آن جدی تر از عکس آن است.

دواین استدلال می کند چنانچه حسابرس اقلامی را بپذیرد که نادرستند به احتمال زیاد به سرمایه گذاران زیان می رساند. با شناخت وجود این دو نوع ریسک می توان گفت که محافظه کاری با تجزیه و تحلیل احتمالات آماری مطابقت دارد و بنابراین راه منطقی رویارویی با ابهام است. استفاده کنندگان ، بخصوص اعتبار دهندگان نیاز دارند که بدانند وضعیت مالی واحد تجاری حداقل همان چیزی است که در  صورت های مالی ارائه شده است.

آنها نیاز به حاشیه ایمنی دارند تا خود را در مقابل تبعات منفی محافظت کنند. با وجود انتقادها ، طرفداران عقیده دارند که کماکان از محافظه کاری در عمل پیروی می شود. زیرا سال ها تجربه به حسابداران نشان داده که محافظه کاری میثاقی محتاطانه و مفید در محیطی پر از ابهام است.

[1] – Carl Devine

مروری بر ادبیات مربوط به ریسک ورشکستگي

تعریف ورشکستگی

ورشکستگی مقوله ای تقریباً باستانی است و به همین میزان هم شایع می باشد. ورشکستگي ممکن است در یک مغازه خرده فروشی کوچک که قادر به ایفای تعهد اجاره اش نیست و به همین دلیل بسته می شود و یا در یک شرکت تولیدی بزرگ به دلیل نداشتن نقدینگی مطلوب و زیان های مستمر سالانه رخ دهد .

حسابداران باید عللی را که ورشکستگي را پدید می آورند به خوبی درک کنند زیرا آنها می توانند قبل از وقوع ورشکستگي مدیریت را از آن آگاه کنند و راه حل هایی برای پیشگیری ارائه نمایند.

در ادبیات مالی واژه های متفاوتی برای ورشکستگی وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از : وضع نامطلوب مالی ، شکست ، عدم موفقیت واحد تجاری ، وخامت ، عدم قدرت پرداخت دیون و غیره.

ماهیت ورشکستگی

بی شک همه واحد های تجاری برای رسیدن به موفقیت برنامه ریزی می نمایند و عملیات خود را نیز به سمت برنامه های خود رهبری می کنند اما بعضی از آنها برای رسیدن به اهداف خود دست به عملیات ریسک آور و خطرناکی می زنند که می تواند به ورشکستگي منتهی شود .

و همین جنبه غیر منتظره بودن ورشکستگي ، آن را خطرناکتر می سازد . در هر صورت همه واحد های تجاری که تداوم فعالیت ندارند ورشکسته تلقی نمی شوند ، زیرا بعضی از آنها با وجود عدم تداوم فعالیت به اهداف خود دست یافته اند.

دلایل ورشکستگی

تعیین دلیل یا دلایل دقیق ورشکستگي و مشکلات مالی در هر مورد خاص کار آسانی نیست . و در اغلب موارد دلایل گوناگونی با هم منجر به پدیده ورشکستگي می شوند . طبق تحقیق دان و براد استریت دلایل اصلی ورشکستگي مشکلات مالی و اقتصادی می باشد .

نیوتن (1998) دلایل ورشکستگي را به طور کلی به دو دسته درون سازمانی و برون سازمانی تقسیم کرده است. از نظر وی دلایل برون سازمانی عبارتند از :

1- ویژگیهای سیستم اقتصادی 2- رقابت 3- تغییرات در تجارت و بهبودها و انتقالات در تقاضای عمومی 4-  نوسانات تجاری 5- تأمین مالی 6- تصادفات

وی عوامل درون سازمانی ورشکستگي واحدهای تجاری را عواملی می داند که می توان با برخی اقدامات واحد تجاری از آنها جلوگیری کرد و اغلب آنها ناشی از تصمیم گیری غلط است و مسئولیت آنها را باید مستقیماً متوجه خود واحد تجاری دانست. این عوامل عبارتند از : ایجاد و توسعه بیش از اندازه اعتبار ، مدیریت ناکارا ، سرمایه ناکافی ، خیانت و تقلب.

جوناآیابئی[1] نیز شاخص های نشان دهنده ورشکستگی شرکت ها را به این صورت تقسیم کرده است:

کاهش سود نقدی ، بستن کارخانه ها یا شعبه های شرکت ، زیانها ، زیاد بودن فصول کم کاری و توقف عملیات ، استعفای مدیران ارشد ، افت قیمت سهام.

[1] – Jonah Aiyabei

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حسابداری کلیک کنید

نمونه ای از منابع فارسی

• بنی مهد ، بهمن ، باغبانی ، تهمینه ، “رابطه قراردادهای بدهی و اندازه شرکت با محافظه کاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” بررسی های حسابداری وحسابرسی ، 1389 ، دوره17 ، شماره59 ، صص 112-97
• بنی مهد ، بهمن ، (1385) ، تبیین و ارائه الگو برای اندازه گیری محافظه کاری حسابداری ، رساله دکتری رشته حسابداری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
• حساس یگانه ، یحیی و کریمی ، ملیحه ، “اثر انتخاب روش های حسابداری بر کیفیت سود ” ، دومین کنفرانس بین المللی مشاوران و مدیران مالی
• خوش طینت ، محسن و یوسفی اصل ، فرزانه “رابطه ی بین تقارن و عدم تقارن اطلاعاتی با محافظه کاری” ، مطالعات حسابداری ، 1386 ، شماره 20 ، صص37-53
• رضا زاده ، جواد ، آزاد ، عبدالله ، “رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و محافظه کاری در گزارشگری مالی” ، بررسی های حسابداری و حسابرسی ، 1387، دوره 15 ، ش 54 ، صص 80-63
• ستایش ، محمد حسین ، جمالیان پور ، مظفر ، “بررسی وجود محافظه کاری در گزارشگری مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” ، پیشرفت های حسابداری دانشگاه شیراز ، 1389 ، دوره دوم ، شماره 1 ، صص 119-85
• قائمی ، محمد حسین ، ودیعی ، محمد حسین و حاجی پور، میثم ، “تأثیر محافظه کاری بر پایداری سود و نسبت قیمت به سود (P/E )”، دانش حسابداری ، 1389 ، سال اول شماره 2 صص 55-73
• کمیجانی، اکبر و سعادت فر ، جواد ، “تعیین مدل بهینه احتمالی شرطی برای پیش بینی ورشکستگی اقتصادی شرکت ها در ایران” ماهنامه مفید 1385 ، شماره 57
• مهرانی ، کاوه ، وافی ثانی ، جلال ، حلاج ، محمد ، “رابطه ی قراردادهای بدهی و اندازه ی شرکت با محافظه کاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” بررسی های حسابداری و حسابرسی ، 1389 ، دوره 17، شماره59 ، صص97-112
• منصور ، جهانگیر (1379) ، قانون تجارت همراه با قانون چک آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجاری و … ، نشر دیدار ، چاپ هفتم ، ماده 6، 141، 142، 143، 412 تا 426 صص 19 و 65-66 و 191-194
• …
• …

ي