زندگی شبانه یا شهر 24 ساعته چیست؟

زندگی شبانه یا شهر 24 ساعته

2-2-1- پیشگامی‏ شهرهای انگلیسی در زمینه‏ی «شهر 24 ساعته»

2-2-1-1- عوامل استراتژیک رویکرد «شهر 24ساعته»

2-2-1-1- 1- طرح صدور مجوز

2-2-1-1-2- طرح خرده‏فروشی

2-2-1-1-3- طرح تشویق رستوران و کافه‏های خیابانی

2-2-1-1-4- طرح دوربین‏های مداربسته(CCTV) و نورپردازی خیابان

2-2-1-1-5- طرح سکونت

2-3- کیفیت های آفریننده‏ی سرزندگی و حضورپذیری در اوقات شب

2-3-1- نقش فرهنگ در شکل‏گیری زندگی شبانه با تأکید بر خرده فرهنگهای بومی

2-3-1-1- عرصه جهانی شدن و شهرهای جهانی

2-3-1-2- برداشت پویا از فرهنگ شهری

2-3-1-3- همنشینی فرهنگ و زندگی شبانه با توجه به رویکرد «شهر 24 ساعته»

2-3-1-4- جستجوی هویت فردی و جمعی در فضاهای شهری

2-3-1-5- جمع‏بندی

2-3-2- اقتصاد شامگاهی

2-3-2-1- پیشگامی انگلستان در توسعه‏ اقتصاد شبانه

2-3-2-2- راهنمای ششم سیاست برنامه‏ریزی(PPG6)ـ [مراکز شهری و خرده فروشی]

2-3-2-3- اقتصاد خلاق، شهر خلاق

2-3-2-3-1- استفاده خلاق از زمان

2-3-2-4- تداوم رقابت سالم اقتصادی در اوقات شب

2-3-2-5- تحلیل ابزارهای جذب سرمایه

2-3-2-6- نگره ی سه جانبه تولید، تنظیم و مصرف در زندگی شبانه از دیدگاه نظریه پردازان

2-3-2-7- باززنده سازی مراکز شهری و توسعه اقتصادی شبانه

2-3-2-8- سرگرمی های شهری و رقابت بنگاه های اقتصادی

2-3-2-9- توجه به صنعت توریسم و گردشگری

2-3-2-10- جمع‏بندی شهر 24 ساعته 

2-3-3- منظر و سیمای شبانه با تأکید بر زمینه گرایی

2-3-3-1- بیان رابطه متناظر منظر و سیما

2-3-3-2- بارزه ها و ویژگی های فضای منعطف و همیشگی در شکل دهی به  سیمای شبانه

2-3-3-3- اهمیت تکنیک های نورپردازی در طراحی منظرشبانه شهری

2-3-3-4- جمع‏بندی

2-3-4- رابطه متقابل ایمنی و امنیت شهری با حضورپذیری

2-3-4-1- امنیت عمومی از طریق سرزندگی

2-3-4-2- امنیت، جامعه و تعاملات اجتماعی

2-3-4-3-  جمع‏بندی شهر 24 ساعته

2-3-5- برنامه ریزی و مدیریت منسجم

2-4- نتیجه‏گیری کلی شهر 24 ساعته

2-5- مدل مفهومی

بخش دوم: تجارب جهانی، زندگی شبانه یا شهر 24 ساعته

2-6- مقدمه شهر 24 ساعته یا زنذگی شبانه

2-7- سیدنی، استرالیا

2-8- مرکز لندن، انگلستان

2-9- فاطیما، پرتغال

2-10- مکه و مدینه، عربستان سعودی

2-11- جمع‏بندی

بخش سوم: ظرفیت پذیرش فضای شبانه در ایران

2-12- مقدمه

2-13- جایگاه شب در فرهنگ ایران

2-14- بازشناسی وجوهات مختلف فضای شبانه در ایران

2-14-1-  فضای شبانه فرصتی برای اجتماعی شدن

2-14-2-  فضای شبانه فرصتی برای زیارت

2-14-3-  فضای شبانه فرصتی برای جذب گردشگر

2-15- جمع‏بندی

منابع

انگاره «شهر 24 ساعته»

یکی از مهم‎ترین مشکلات شهرها در اواخر قرن بیستم شیوه‎ای بود که مردم از مرکز شهر استفاده می‎کردند. در زمان‏های گذشته مردم در فعالیت‏های ارائه شده از سمت مراکز شهری نقش‏هایی را می‏پذیرفتند اما امروزه این نقش‏آفرینی کمرنگ شده‏است. اکنون، مراکز شهری به طور فزاینده به مکان‎هایی زمان‏مند بدل شده‎اند که مردم بین ساعت‎های نه صبح تا پنج عصر در آن کار و خرید می‎کنند. مفهوم « شهر 24 ساعته » رویکری نسبتاً جدید، با هدف مواجهه با این مشکل از طریق باززنده‎سازی و آفرینش مراکز شهری امن‎تر است.

این مفهوم اصولاً به این می‎پردازد که چگونه اقتصاد شبانگاهی می‎تواند شهرهای پساصنعتی را دگرگون کند، در طول عصرها و شب‎ها مراکز شهری امن‎تری بسازد، و پویایی جدیدی به خیابان‎ها – که پس از پنج عصر متروک می‎شدند – بیاورد. این مفهوم را هم‎چنین می‎توان به عنوان یک پاسخ به رشد سریع فعالیت‎های خارج از شهر در طول دهه‎ی گذشته در نظر گرفت که به طور فزاینده در راهنماهای دولتی که در بخش‏های بعدی به آن اشاره می‏شود، مورد حمایت قرار می‎گیرند(Heath, 1997: 193).

شهر بیست‎وچهار ساعته به شرحِ شمار گسترده‎ای از پیشگامی‎ها با هدف زنده ساختن زندگی شبانه‎ی شهر می‎پردازد. خاستگاه انگلیسی‎اش می‎تواند به گزارش کامدیا با نام «بیرون از ساعت‎ها^[2]» در سال 1991 و 1993 که منچستر به عنوان محل بازی‎های المپیک پیشنهاد شد و شعار «ساعات بیشتری در طول روز» عملی گردید، بازگردد.

از آن زمان، این مفهوم با سرعت پخش شد و این رویکرد ـ و سازمایه‎های آن ـ در بسیاری از شهرهای انگلیسی به کار گرفته شد. این مفهوم، هم تحت تأثیر شهرهای «قاره‎ای» اروپایی است که به صورت ذاتی و در طبیعت خود بیست‎وچهار ساعته‎اند، و هم شهرهایی که از دهه‎ی 1970، برای باززنده‎سازی حیات شبانه‎ی شهری، سیاست‎هایی فرهنگی را بسط دادند(Bianchini, 1995).

در واقع، هدف صریح بسیاری از شهرهای انگلیسی، تبدیل شدن به یک شهر قاره‏ایِ اروپایی است(Ibid: 193-194). به طور کلی، عبارت شهر 24 ساعته اولین بار در دهه 1920 برای شهر نیویورک به‏کار رفت. این واژه تصویر ذهنی از مکانی فریبنده و پر جنب‏و‏جوش را که همواره اتفاقی در خیابان‏هایش در حال وقوع است(به ویژه زمان شب) مجسم می‏کرد. همچنین، در انگلستان این اصطلاح برای اولین بار در سال 1993 در موضوع کنفرانس «به سوی شهر 24 ساعته» مطرح شد(سامانی،1391: 51).

عوامل استراتژیک رویکرد «شهر 24 ساعته»

شهرهای انگلیسی به منظور پیشتازی در رویکرد شهر 24 ساعته و دستیابی به اهداف کلان آن، عوامل استراتژیک اصلی را تدوین نموده که شامل: طرح صدور مجوز برای افزایش ساعت کاری مشاغل مختلف، طرح گسترش فعالیتی خرده فروشان، طرح تشویق رستوران و کافه‏های خیابانی، طرح دوربین‏های مداربسته و نورپردازی خیابان در ارتقای امنیت و طرح سکونت و بازگرداندن جمعیت به بافت مرکزی می‏باشد که به تفضیل به نکات جزئی این طرح‏ها توجه شده‏است:….

تجارب جهانی، زندگی شبانه یا شهر 24 ساعته

مقدمه

امروزه، شهرهای بزرگ دنیا به منظور بهره‏وری‏های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی همگام با رویکرد جامعه 24ساعته پیش می‏روند. گروه‏های تحقیقاتی در زمینه‏ی برنامه‏ریزی و طراحی شهری درصدد دستیابی به الگوهای قابل اجرا و همساز با جامعه‏ی نوعی و در جهت گسترش و توسعه زندگی شبانه که منجر به تصویرسازی و ادراک مخاطب شهر می‏شود، برآمده‏اند.

در شهرهای ایرانی، زندگی شبانه به جز در مناسبت‏های خاص(شب عید، شب قدر، شب یلدا و…) غالباً بی فروغ بوده و هنوز زمینه‏های برنامه‏ریزی و طراحی با توجه به اهمیت مقوله سیمای شبانه مطرح در فصل دوم، اندیشیده نشده‏است. بنابراین، در فصل سوم به بررسی چند مورد از نمونه‏های خارجی پرداخته می‏شود که هر مورد در شاخص‏هایی که مبانی‏ نظری این پایان نامه آن‏ها را طبقه‏بندی نموده، به طور مشترک هدف‏گذاری شده‏است.

شهرهای استرالیا از جمله کانبرا، ملبورن و سیدنی در راستای ایجاد شهر24ساعته به تدوین چشم‏انداز و تهیه برنامه‏های عملی پرداخته که شهر سیدنی به عنوان کامل‏ترین نمونه موردی بررسی می‏گردد. از آنجایی که شهرهای انگلیسی(جدول2-1) خاستگاه جامعه‏ی24‏ساعته بوده و از دهه1990 به بعد، نگاه منسجم و یکپارچه به مباحث مدیریتی و برنامه‏ریزی اقتصاد شبانه داشته، شهر لندن مورد ارزیابی و مطالعه قرار می‏گیرد. با توجه به همنشینی فرهنگ اسلامی و ایرانی و نقش شب در آیین‏های اسلامی، شهرهای مکه و مدینه در عربستان و شهر فاطیما در پرتغال نیز در روند حاضر قابل بررسی و مقایسه است که در آخر فصل به جمع‏بندی از مطالعه نمونه موردی‏ها خواهیم رسید.

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های مهندسی معماری کلیک کنید.

نمونه ای از منابع فارسی

• 1- اردشیری، مهیار و غلامحسین معماریان(1389)، «هویت شهری شیراز/ شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران»، انتشارات نوید، شیراز.
• 2- استیونسون، دبورا(1388). «شهرها و فرهنگ‌های شهری» ترجمه: رجب پناهی و احمد پوراحمد، تهران، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، جلد اول.
• 3- افسر، کرامت ا…(1374)، «تاریخ بافت قدیمی شیراز»، چاپ دوم، انتشارات قطره، تهران.
• 4- انوری، حسن(1382)، «فرهنگ سخن»، چاپ دهم، نشر سخن، تهران.
• 5- بحرینی، حسین(1387)، «تحلیل فضاهای شهری»، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
• 6- بصیری مژدهی، رضا و حمیدرضا محملی ابیانه(1391). «منظر شبانه تهران؛ ارزیابی ظرفیت‌ها و ضرورت‌ها» ویژه‌نامه منظر، شماره 21.
• 7- پاکزاد، جهانشاه(1385)، «سیمای شهر، آنچه کوین لینچ از آن می‏فهمید»، فصلنامه آبادی، شماره هجدهم، صفحات 20-25.
• 8- پیران، پرویز(1380). «فرهنگ شهری»، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 8.
• 9- پیران، پرویز(1380). «نگاهی به دو کتاب ارزشمند درباره‌ی فرهنگ شهری»، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 8.
• 10- توسلی، محمود و ناصر بنیادی(1386)، «طراحی فضاهای شهری»، انتشارات شهیدی، چاپ دوم.
• 11- جی فاکس، ریچارد(1389). «فرهنگ شهری» ترجمه زهره دودانگه، سایت انسان شناسی و فرهنگ، بخش شهر و فرهنگ.
• 12- چپ‏من، دیوید(1386)، «آفرینش محلات و مکان‏ها در محیط انسان‏ساخت ‏ها»، ترجمه منوچهر طبیبیان و شهرزاد فریادی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
• 13-…
• 14-…